Entrevista
a Aurora Marco en Adiante.gal:
“(…) “Como digo, coñecín Carvalho no curso 67/68. Fixen aquel primeiro ano de Lingua galega e deume unha Matricula de Honra que me encheu de orgullo; en 4º curso escollín galego medieval e en 5º Literatura moderna, onde volvín obter outra Matrícula. Case todos os coñecementos adquiridos eran novos para min porque os anos de bacharelato só estudara a obra en castelán de Rosalía de Castro. Foi xustamente en quinto de carreira, en febreiro, cando me preguntou se querería traballar con el o ano seguinte. Naquela altura xa me concederan un lectorado para a Universidade de Rennes, na Bretaña francesa, mais rexeiteino, aceptei encantada a oferta de Carvalho e púxenme a facer a memoria de licenciatura, requisito obrigado para entrar a traballar na USC. Polo tanto, de profesor, ao que admiraba e do que aprendía sempre e co que fixen a descuberta da Galiza… de alumna pasei a discípula e colega. Era o curso 1970-71. Alí, naquel departamento de Lingüística e Literatura Galega seguín aprendendo, descubrindo a terra de miña nai e xa miña tamén, coñecín figuras importantísimas que viñan estar con el. Lembro de maneira especial a visita de Luís Seoane, moi agradábel no trato cando mo presentou. Conversaron e despois marcharon xuntos. Pola tarde, cando regresou ao departamento preguntoume se sabía de Seoane. Sabería pouco ou nada, non lembro. Daquela comezou a falarme da etapa da República, do Partido Galeguista, do exilio e de moitas cousas… Mais non da súa condición de represaliado. Lémbroo como se fose agora. Aquela tarde, creo, aprendín máis que en cinco anos na Universidade. Cando a praza que eu ocupaba como interina saíu a concurso, eu aínda non era doutora, non puiden presentarme e xa continuei na Escola de Maxisterio.” (…)
“Cando se fala do legado de Carvalho Calero, hai que referirse ao legado global. Foi escritor (poeta, dramaturgo, narrador, ensaísta); historiador da literatura, que canonizou; crítico literario, lingüista, profesor de longa traxectoria en ensino secundario e universitario; mestre de fecundo discipulado; magnífico orador. Sen esquecer a súa intensa actividade política, dentro do Partido Galeguista, na etapa da República. Despois de saír do cárcere, non podía desenvolver ningunha actividade política, mais estaba ao tanto da reorganización do PG e concordaba co que estaban facendo os seus irmáns. Quero subliñar isto porque hai quen fai divisións interesadas e fala de dous Carvalhos, un anterior ao reintegracionismo e outro, posterior. Só houbo un Carvalho, coherente de principio a fin nos seus posicionamentos lingüísticos, políticos… Desde a súa xuventude, fiel á política cultural do Seminario de Estudos Galegos ao que pertencía, e ao longo da súa vida, mantivo o mesmo posicionamento a respecto da aproximación luso-galaica. Xa o expresara nun artigo sobre Antero de Quental de 1933. Cos compañeiros do SEG elaborou Algunhas normas para a unificazón do idioma galego, en 1933, para uso particular dos seminaristas e aquelas normas apuntaban xa unha filosofía: nos baleiros que haxa que encher, dicían, cumpre un achegamento ao portugués. Naquela altura, as xentes do SEG, de Nós, das Irmandades, mantiñan intensas e frutíferas relacións con Portugal, na consciencia de que os dous pobos, unidos por unha lingua común, debían estreitar lazos. Ou sexa que non é unha idea nova que Carvalho introducise na década dos setenta, como dicían algúns. É o que defenderon o galeguismo tradicional e a ciencia romanística. Non son novidades de última hora, debido aos desvaríos propios da idade, como dixo un presidente da RAG nun xornal compostelán cando xa estaba doente e pouco antes da súa morte… Cando don Ricardo considerou que podía introducirse a ortografía histórica foi no momento en que o galego xa se implantara no ensino e coa primeira promoción de profesores e profesoras da especialidade de galego-portugués a partir de 1978. Daquela as normas eran as da RAG, e con esas comezara a traballarse. Mais sempre existiu a idea, nun sector, de que o galego era lóxico que se aproximase ao portugués e non ao castelán.” (…)”
Arquivos da etiqueta: Ricardo Carvalho Calero
Semana do Libro de Compostela (Selic) 2018, actos destacados do 8 de xuño
O
8 de xuño continúa a Semana do Libro de Compostela (na Praza da Quintana, con horario de 17:00 a 21:00 horas), organizado polo Concello de Santiago, cos seguintes actos literarios destacados para este día dentro do seu programa:
– 18:30 h. Chan da Pólvora. «Poesía en Acción», con Estela Pan. Diálogo interdisciplinar para abrir un espazo de encontro no que o verso acada unha materialidade distinta á do trazo clásico no papel.
– 18:30 h. Xandobela. Navegando entre papel e contos. Contos e obradoiros. Ás veces portámonos mal e convertémonos en bechos insoportables; ás veces somos adorables e encantadores… Contos de diversidade e interculturalidade, para a paz e a convivencia.
– 19:00 h. Mesa debate. Irmás Cartoné. «A tradución, factor normalizador para o sistema literario galego». Con Patricia Buján Otero, de Catro Ventos Editora; Laura Sáez, de Patasdepeixe; Celia Recarey, de Irmás Cartoné.
– 20:00 h. Paseo literario Scórpio. de Ricardo Carvalho Calero. Paseo que rende homenaxe a Ricardo Carvalho Calero a través da súa novela Scórpio. As persoas asistentes percorrerán espazos da cidade relacionados tanto co autor como coa obra. ▸ Inicio: Casa do escritor. Carreira do Conde, 4.
– 20:00 h. Encontro co poeta Antonio Gamoneda. Conducido por Claudio Rodríguez Fer.
– 21:30 h. Off SELIC. Elías Knörr. Recital ao redor dos poemas de O xardín de atrás – Bakgarðurinn traducidos ao galego en O marinheiro con cabalos matutinos baixo o vestido.
– 22:30 h. Proxección de Contrafaces de Antón Cortizo. Centrado na voz poética de Knörr. En colaboración coa MICE. ▸ Teatro Principal.
Ferrol: presentación de Olga. Revista de Poesía Galega en Madrid, número dedicado a Carvalho Calero
O
sábado 19 de maio, ás 12:30 horas, no Ateneo Ferrolán (Rúa Magdalena 202-204), en Ferrol, preséntase o número dedicado a Ricardo Carvalho Calero pola Revista Olga. Revista de Poesía Galega en Madrid. Intervirán: Vicente Araguas e Xosé María Dobarro.
Ferrol: Homenaxe a Ricardo Carvalho Calero, en abril e maio
Ferrol: Homenagem a Ricardo Carvalho Calero. Em galego sem reservas
Culturgal, Pontevedra: actividades literarias destacadas do domingo 3
Do
1 ao 3 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horarios de 11:00 a 21:00 horas o venres 1 e sábado 2, e de 11:00 a 20:00 horas o domingo 3, terá lugar o Culturgal 2017. O prezo das entradas é o seguinte: “a entrada xeral por día ten un prezo de 2 euros, entregarémosche unha pulseira e entrarás e sairás do recinto cando queiras durante ese día. Se queres acceder máis de 1 día, tes unha pulseira de 3 euros coa que poderás entrar e saír durante os 3 días. Nenas e nenos até 12 anos (incluídos) pagan 1 euro por día e 2 euros pola pulseira bono. Menores de 3 anos non pagan entrada.”
As actividades literarias destacadas do programa para o domingo 3 son:
– 11:00 h. Espazo Foro. Conversa con Manuel Núñez Singala ao redor do libro Sacar a lingua é de mala educación. Galaxia.
– 11:30 h. Espazo Libro. Conversa con Eli Ríos ao redor de Luns (Premio Torrente Ballester 2016) e Culpable (Premio López Abente 2017). Con Manuel Bragado. Xerais.
– 12:00 h. Espazo Foro. Presentación da «Rede Scórpio» e entrega dos premios do concurso de narrativa breve. Através Editora-AGAL. Con Xosé Antom Serém, da Através Editora e Óscar Senra, de MaOs Innovación Social, S. Coop. Galega.
– 12:00 h. Espazo Libro. Fernando Osorio do Campo. Unha vida sen treguas (Premio Carvalho Calero 2016, concello de Ferrol). Con Carlos-Caetano Biscainho-Fernandes, autor. Edicións Embora.
– 12:00 h. Espazo Carpa. A violencia dun sorriso. Implicadas no Desenvolvemento en colaboración co grupo A Panadaría. Recital-performance creado por A Panadaría, baseado nos poemas da autora támil Thamizhachi Thangapandian.
– 12:00 h. Sinatura de Antonio Manuel Fraga. Querido H. P. Lovecraft. No stand de Urco Editora.
– 12:30 h. Espazo Foro. Nova Escola Galega e a Revista Galega de Educación. Con María Dolores Candedo, presidenta, Xesús Rodríguez, director da RGE, Silvia López Gómez (coordinadora de «Aprendendo con videoxogos») e Santiago Fernández Lanza, profesor na Universidade Internacional da Rioxa e colaborador.
– 12:30 h. Espazo Libro. Presentación da plaquette O gran rexeitamento. Flores para Albert Ayler de Daniel Salgado en formato musical con
Alexandre Losada & Luís Garrido. Apiario.
– 13:00 h. Espazo Foro. Corpo de Antiochia. Intervención poética con Tamara Andrés, autora. Galaxia.
– 13:00 h. Espazo Libro. Conversa de Iria Collazo con Berta Dávila, autora de A pel do mundo. Galaxia.
– 13:00 h. Sinatura de Isidro Novo. O tabú na traslenda. No stand de Urco Editora.
– 16:30 h. Espazo Foro. Portugal na Culturgal. Presentación da 4a Semana de convergências Portugal-Galiza. Secretaría Xeral de Política Lingüística. A cidade portuguesa de Braga acollerá -arredor do 24 de febreiro de 2017, Día de Rosalía de Castro- a cuarta edición desta iniciativa colaborativa que impulsan o Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, a Secretaría Xeral de Política Lingüística, a formación Canto D’Aqui, a Câmara Municipal de Braga e a Junta de Frêguesia de San Vicente co obxectivo de irmandar as dúas beiras do Miño a través da música, da poesía e da palabra. Interveñen: Valentín García Gómez, secretario xeral de Política Lingüística, Pedro Dono López, director do Centro de Estudos Galegos da Universidade do Minho, Anxo Angueira Viturro, presidente da Fundación Rosalía de Castro, Uxía, coordinadora da iniciativa, e Jaime Torres, Carlos Moutinho e Filipe Cunha, integrantes de Canto D’Aqui.
– 16:30 h. Espazo Libro. Conversa entre Francisco X. Fernández Naval, autor de Alma e o mar, e Arantza Portabales, autora de Deixe a súa mensaxe despois do sinal. Galaxia.
– 17:00 h. Sinaturas de Manuel Lourenzo González e Tomás González Ahola. No stand de Urco Editora.
– 17:00 h. Espazo Libro. Mulleres bravas. Urco Editora. Maruja Mallo e Xulia Minguillón. Con Elvira Ribeiro, autora, Eva Agra, ilustradora, Andrea Jamardo, editora, e María Lado, presentadora.
– 17:30 h. Espazo Libro. Biodiversidade: cara unha sexta extinción masiva. Presentación da edición en galego. Catro Ventos Editora. Con Isidro Dozo, editor, e Xosé Veiras.
– 18:00 h. César Lorenzo Gil conversa con Ramón Caride sobre O camiño da Estadea. Ao remate, sinatura no stand de Xerais.
– 18:00 h. Sinaturas de Beni Yáñez, Os donos das cinsas, e Santiago Bergantinhos.
– 18:30 h. Espazo Libro. Presentación do libro Catro ventos. Cos editores Cibrán Rico López e Suso Vázquez Gómez e o fotógrafo Javier Fernández Pérez de Lis. Fabulatorio.
– 18:45 h. Espazo Foro. Conferencia «Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo». Con Xurxo Mariño. Xerais. Ao finalizar, sinatura no stand de Xerais.
– 19:00 h. Espazo Libro. Conversa con Marcos Calveiro, autor de O xardineiro dos ingleses» (Premio García Barros), Fran Fernández Davila, autor de A senda de sal (Premio de Novela por Entregas de La Voz de Galicia). Co xornalista César Lorenzo Gil. Galaxia.
– 19:00 h. Sinaturas de María Lado, Eva Agra e Elvira Ribeiro. No stand de Urco Editora.
Tabela dos libros (novembro 2017)
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Co primeiro luns do mes, chega a nova Tabela dos Libros que ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inma Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”
Compostela e Ferrol: Estórias a pé dum carvalho, com Quico Cadaval, no 30º aniversario de Scórpio, de Carvalho Calero
Bases do Prémio Scórpio de Narraçom Breve
Catro candidatos e unha candidata para as Letras 2018
Desde Sermos Galiza:
“Cinco son as opcións que terán os académicos e académicas para elixir a quen homenaxearemos nas Letras 2018. E hai algunhas sorpresas que entran por primeira vez na listaxe de candidatables.
Os cinco aspirantes son: María Victoria Moreno, a candidata con máis posibilidades; o filólogo e escritor Ricardo Carvalho Calero; o poeta Eusebio Lorenzo Baleirón; o historiador Antón Fraguas; e o xornalista, escritor e tradutor Plácido Castro.
Tal e como xa contamos a pasada semana, a aspirante con máis posibilidades é a escritora María Victoria Moreno (Cáceres,1941 – Pontevedra, 2005), que vén respaldada ademais por tres sinaturas clave do grupo que sostén a presidencia de Víctor Freixanes. Segundo fontes consultadas por Sermos, esta candidatura tería sido pactada entre a executiva saínte presidida por Alonso Montero, e a actual.
Mentres, Ricardo Carvalho Calero (Ferrol 1910 – Santiago 1990) segue a ser o eterno aspirante que nunca chegou a ser recoñecido. Aínda que o seu valor literario ten partidarios e detractores, a súa importancia intelectual fica fóra de dúbida. Nesta ocasión volve ser apoiado polo sector ‘ferrinista’.
Volve irromper na listaxe de elixibles Plácido Castro (Corcubión, 1902 – Cambados, 1967), figura clave da cultura galega na diáspora, cuxa candidatura foi impulsada polo IGADI e pola propia fundación que leva o seu nome. Escritor, xornalista e tradutor, foi un persoeiro destacado do galeguismo de entreguerras e redactor da BBC onde levou adiante o ‘Galician Programme’ na nosa lingua.
Quen entra por vez primeira na listaxe é o escritor Eusebio Lorenzo Baleirón (Dodro, 1962-1986), unha promesa da poesía galega que viviu demasiado pouco. Apoiado a nivel local polo seu Concello, na Academia tamén foi avalado pola ‘oposición’.
Outra presenza nova é a de Antón Fraguas (Cerdedo-Cotobade, 1903 – Santiago, 1999), un destacado historiador e antropólogo galeguista, militante das Irmandades, membro do Seminario de Estudos Galegos e director do Museo do Pobo Galego.”
