Desde
Sermos Galiza:
“Foron moitas as actividades levadas a cabo desde o 18 de maio do ano 1916 en que Antón Vilar Ponte convocou unha xuntanza nos locais da Real Academia Galega na Coruña. Nesa xuntanza acordouse a creación dunha Irmandade dos Amigos da Fala que tería como obxectivo a defensa, exaltación e fomento da lingua de Galiza.
Agora, no ano centenario daquela xuntanza, a Agrupación Cultural Alexandre Bóveda e a Asociación Socio-Pedagóxica Galega poñen en marcha unha iniciativa para dar a coñecer efemérides e actividades relacionadas directa ou indirectamente coas Irmandades da Fala.
Se queremos saber que aconteceu en calquera día do ano o Almanaque das Irmandades daranos, mínimo, unha opción. Segundo aclaran os promotores, “o Almanaque recolle anécdotas, feitos e persoas. Non pretendemos explicar as entradas pois ese papel corresponde á historia. Por iso aquí recollemos breves biografías e acontecementos tanto dos protagonistas das Irmandades como dos precursores ou de aqueles que seguiron o camiño por eles encetado”.
A obra, feita pública esta semana, vai na liña dos almanaques tradicionais cos que Galiza conta desde hai dous séculos, “mais nunca houbo un Almanaque das Irmandades, das Irmandades da Fala. Agora xa o hai” .
A obra ten polo de agora entradas para os meses de xaneiro e febreiro. Nos próximos días completarase con entradas até 18 de maio e máis tarde para todo o ano 2016. Tamén se incorporarán as actividades levadas a cabo durante o ano do centenario das Irmandades. A web tamén conta cun formulario desde o que se poden enviar datos, fotos, etc. referidos ás efemérides comentadas na certeza de que tanta actividade como desenvolveu a xente das Irmandades ten que ter aínda pegadas descoñecidas por toda Galiza.
Dar a coñecer esas pegadas é tamén un obxectivo deste Almanaque, unha ferramenta sinxela desde a que os promotores nos convidan a “almanaquear”, a pasear da man das persoas que precederon, constituíron e proseguiron un movemento do que agora celebramos cen anos. As dúas entidades están a traballar noutras iniciativas en torno a este centenario que farán públicas en próximos días.”
Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
Os vellos non deben de namorarse, por primeira vez en versión para monicreques
Desde
Sermos Galiza:
“Pontevedra e Rianxo acollerán este próximo sábado a estrea en Galiza da que é a primeira versión para títeres da obra teatral Os vellos non deben de namorarse de Castelao. Trátase da nova produción da compañía de monicreques Fantoches Baj, con cuxa estrea tanto a Deputación Provincial de Pontevedra, como o concello natal de Castelao, Rianxo, iniciarán os actos conmemorativos do Ano Castelao 2016, do centenario da chegada do autor á cidade do Lérez e do 75 aniversario da estrea da que foi a súa única obra teatral.
A estrea da adaptación a marionetas de Os vellos non deben de namorarse presentouse a terza feira 26 de xaneiro no Museo de Pontevedra e os primeiros pases da representación, abertos a todos os públicos, terán lugar o sábado 30 de xaneiro ás 12 horas no Sexto Edificio do Museo de Pontevedra e o mesmo día, sábado 30 de xaneiro, ás 20:30 horas no Auditorio de Rianxo. En ambos lugares da estrea a función será de balde. En Pontevedra as entradas convite poden retirarse xa calquera destes días pasando polo propio Sexto Edificio do Museo; e en Rianxo, as entradas convite poden retirarse desde unha hora antes do comezo da función, no propio Auditorio municipal.
Os vellos non deben de namorarse de Fantoches Baj está dirixida por Inacio Vilariño. Para deseñar os bonecos -tarefas da que se encargou o propio Inacio e o artesán e artista Luis Javier Iglesias Rodríguez “Luchi”- a compañía inspirouse no método de elaboración de máscaras do propio Castelao. A partir desta semana, a obra estará en distribución co obxectivo de chegar ao público de todos os concellos de Galiza.”
Varias institucións preparan un simposio sobre as Irmandades para novembro
Desde
Sermos Galiza:
“Neste ano do centenario da fundación das Irmandades da Fala estanse a preparar múltiples actividades para lembrar o nacemento desta primeira organización do nacionalismo galego. Este congreso, que se suma aos anunciados polo Consello da Cultura Galega, pretende “fornecer un marco de análise da súa significación na evolución do pensamento, das ciencias, da literatura e das artes de Galiza, así como a súa incidencia na dinámica política dun período en que as tensións nacionais e a conflitividade sociopolítica adquiren unha especial relevancia no seo do Estado español”.
O simposio, que terá lugar no auditorio do Museo do Pobo Galego do 17 ao 19 de novembro, está aberto a comunicacións por parte de investigadores, que serán avaliadas polo Comité Científico. O programa, que aínda está pendente de concreción en canto a nomes, incluirá os seguintes temas: ideoloxías e programas; organización e acción política; lingua, literatura e medios de comunicación; economía e sociedade; a cuestión de xénero; ciencias; artes plásticas e música; relacións exteriores; e análise comparativa.
As entidades organizadoras son: o Museo do Pobo Galego, o departamento de Galego-Portugués da Universidade da Coruña, a revista Murguía, a Federación de entidades culturais Galiza Cultura e as fundacións Castelao, Alexandre Bóveda, Antonio Fraguas, Losada Diéguez, Isla Couto, Galiza Sempre, Moncho Reboiras, Penzol e Vicente Risco.
Na Comisión Organizadora están Justo Beramendi, Uxío Breogán Diéguez, Carme Fernández Pérez-Sanjulián, Pilar García Negro e Xosé Manuel González Reboredo.
Ano das Irmandades
As Irmandades absorberán gran parte do esforzo cultural deste ano, cunha grande exposición promovida pola Deputación da Coruña, en colaboración con outras institucións, e comisariada por Pepe Barro que será inaugurada arredor do 18 de maio, data da creación da primeira Irmandade da Coruña.
A Deputación da Coruña está a implicarse a fondo nesta conmemoración, traballando en producións propias e tamén abrindo liñas de apoio a iniciativas doutros colectivos. Outras institucións que promoverán eventos son a Real Academia, o Museo do Pobo e o Consello da Cultura, que realizará desde 2016 a 2018, un álbum web, dúas exposicións e tres congresos, o primeiro dos cales terá lugar este mesmo ano, e que sitúa este movemento no contexto internacional.”
Feira do Libro de Bos Aires, capital Compostela
Desde
Sermos Galiza:
“Outro dos acontecementos literarios do ano é a Feira do Libro de Bos Aires, que terá como cidade convidada a Santiago de Compostela. A representación galega inclúe 25 escritores do país.
Manuel Rivas, Domingo Villar, Xavier Queipo, María Solar, Yolanda Castaño, Miguel Anxo Fernán-Vello, Miguel Anxo Murado, Pedro Feijoo, Ledicia Costas, Xaquín del Valle-Inclán, Diego Ameixeiras, Cesáreo Sánchez, Chus Pato, Xesús Alonso Montero, Víctor F. Freixanes, Ramón Villares, María Meijide, Xavier Alcalá, Luís G. Tosar, Elena Gallego, Clara Gayo, Antón Lopo, Benigno Campos, Ángel Carracedo e Jorge Mira participarán nas actividades programadas na capital arxentina para promover a nosa cultura neste espazo de intercambio entre os diferentes actores da industria editorial internacional.
A Feira Internacional do Libro (FIL) de Buenos Aires 2016, que se celebrará na cidade arxentina do 21 de abril ao 9 de maio, tamén acollerá a participación de editoriais e outros axentes da cadea de valor do libro, así como institucións como a propia Xunta de Galicia, o Consello da Cultura ou o Concello de Santiago, converténdose no grande escaparate da produción literaria galega actual. Durante tres semanas, Galicia será protagonista da axenda bonaerense con exposicións, charlas, espectáculos escénicos e proxeccións audiovisuais.”
Cesáreo Sánchez Iglesias: “A incompatibilidade dos dereitos de autor coas pensións é unha agresión á cultura”
Entrevista
a Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
“Nos últimos meses, autores e autoras veñen recibindo cartas da Seguridade Social nas que lles pide que devolvan as pensións que cobraron á vez que cobraban dereitos de autor. Para Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, trátase dun “chanzo máis no proceso de agresión á cultura e aos creadores en xeral”.
Desde 2012, calquera profesional da creación maior de 65 anos que queira continuar a súa actividade ten dúas opcións: cobrar a súa pensión mais renunciando a cobrar polos dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos se con iso supera o Salario Mínimo Interprofesional anual bruto -9.000 euros- ou ben cobrar os dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos, mais renunciando a cobrar a súa pensión.
Coas modificacións aprobadas polo Partido Popular cando lle deu luz verde á coñecida como “xubilación flexíbel”, os creadores e creadoras só poderán cobrar os dereitos cando estean en activo, pero non cando se xubilen. Isto tamén afecta aos premios, porque o autor ou autora debería elixir entre o premio ou a pensión. “Falamos tamén de pagamentos dun mínimo de dignidade como son o combustíbel para o vehículo ou o xantar ou do cobro de dereitos dun libro publicado hai trinta anos”, advirte o presidente da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Cesáreo Sánchez.
O presidente da AELG explica que nos primeiros anos de aprobación da normativa os casos de escritores e escritoras afectadas, nomeadamente cataláns, íanse resolvendo un a un. Porén, nos últimos meses, aumentaron os casos de multas e de retirada de pensións, sobre todo en Catalunya, “no caso galego non hai tal grao de profesionalización económica dado o menor grao de normalidade e dado que non contamos cunha industria editorial forte, mais isto significa o empobrecemento de todo o sistema no Estado e, en consecuencia, tócanos a nós”.
Cesáreo Sánchez advirte de que detrás desta operación se atopa “o concepto do que significa un escritor na sociedade e do papel que desenvolve”. “Para min non é un disparate, pois é algo totalmente coherente cos poderes públicos do Estado, que se afanaron en atacar de maneira profunda a cultura, primeiro co canon e despois co 21% do IVE. Isto é un chanzo máis nesa política contraria á cultura”, denuncia.
O presidente da AELG afirma que “os creadores molestan, na medida en que emiten un pensamento que non concorda; por iso se entra nunha etapa de silencio, amordazamento e censura”. “Este ataque aos pensionistas é unha auténtica inmoralidade porque nos ataca na última fase da nosa vida, na fase na que somos máis vulnerábeis humanamente e na que podemos necesitar da axuda doutras persoas”, salienta. O presidente da AELG considera que medidas como esta promoven “o desarme cultural da sociedade, e seguir baleirándoa de contidos culturais”.
Aínda que na Galiza poucos escritores e escritoras poden vivir do que crean, Cesáreo Sánchez sinala que cada vez son máis os autores e autoras que recorren á AELG para resolver as dúbidas respecto á imposibilidade de cobrar a pensión e os dereitos do que escriben ou escribiron, “na Galiza a profesionalización é difícil pola falta do apoio á industria cultural. Só hai que lembrar que a cultura na Galiza representa un peso de só o 2% do PIB, mentres que no conxunto do Estado ascende ao 5%”.
O presidente da AELG reunirase nas próximas semanas co servizo xurídico de CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos) para determinar os camiños a seguir nesta cruzada da Seguridade Social contra os creadores e creadoras.”
Un estudo sobre as mouras, gañador do Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais
Desde 
Sermos Galiza:
“O gañador foi Rafael Quintiá Pereira, que presentou “un rigoroso ensaio sobre o valor simbólico da Moura como herdeira das deidades femininas arcaicas, con posibilidade de retrotraelas a tempos prehistóricos, mesmo ao neolítico”.
Segundo o xurado, o traballo gañador “ten o valor especial de desligalo do concepto amplo ‘mouros’ para chegar á cerna arcaica das deusas da terra e a súa transformación despois da cristianización, en diversas manifestacións da Virxe, que se apropia das cualidades positivas da moura, permanecendo as negativas para as bruxas o as mouras pagás”. O estudo baséase nun traballo de campo que achega abundante simplificación descritiva que se sustenta nunha dimensión comparativa coas mitoloxías universais.
Rafael Quintiá (Vigo, 1971) é licenciado en Antropoloxía Social e Cultural e en Ciencias Empresariais, escritor e músico tradicional. É membro fundador e presidente da Sociedade Antropolóxica Galega (SAGA) e membro fundador da asociación cultural e grupo de música tradicional Os Chichisos. Tamén foi membro fundador do Grupo de Estudos Etnográficos Serpe Bichoca. Ten publicado varios ensaios sobre antropoloxía, música e etnografía. Mantén un blog chamado ‘A sombra de Bouza Panda‘.
O traballo gañador titúlase Análise estrutural e simbólica do mito da moura galega. O premio está dotado con 4.500 euros e a obra gañadora será publicada por Sotelo Blanco Edicións.”
Manuel Monge: “Escribín un libro para combater a dereita e para o rearme político e ideolóxico”
Entrevista
a Manuel Monge en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Por que di que Indecencias e corruptelas é un libro de combate?
– Manuel Monge (MM): Trata de cousas que non se poden dicir nin divulgar. A explicación do porqué deste secuestro é que aparecen nomes e apelidos que están implicados. Aquí pódese falar en abstracto pero cando dis que a corrupción é unha forma de goberno e concretas os concellos –no libro aparece unha referencia a 35 concellos da Galiza, todos eles gobernados polo PP con sentenzas en firme ou procesos xudiciais abertos por corrupción- non e fácil de publicar. Este é un libro para combater a dereita, no que dou información que pode contribuír ao rearme ideolóxico e político. A base para o facer é que haxa información, ter argumentos para rebater o que din… E hai que facelo con datos e exemplos; desmontar moitos discursos que, a forza de se repetir, acaban asumidos como propios, como o feito de que é mellor o ensino privado que o público.
– SG: Cal é obxectivo da obra?
– MM: Que aumente a indignación. A indignación é algo novo e non o é. Moitos levamos 50 anos indignados e militando. E esa indignación de antes tiña un custo moito maior que a de agora. Hai 40 anos significaba organizarse politicamente e dar a cara, o que implicaba multas, acabar no cárcere e perder o posto de traballo. (…)”
55 anos da publicación de Memorias dun neno labrego
Desde
Sermos Galiza:
“Esta terza feira 5 de xaneiro fanse 55 anos da publicación de Memorias dun neno labrego, o maior ‘best-seller’ da literatura galega, que ten sido traducido a ducias de linguas.
Tal e como lle dicía o propio Neira Vilas a Sermos nunha entrevista do pasado outubro, “Memorias vai máis alá de min. Como di Freixanes: “Balbino desbórdate”, non precisa de min. Leva uns 800.000 exemplares vendidos, por diferentes edicións. Síguese reeditando moito, non paro de asinar exemplares por aí adiante. Unha señora de Ponteareas tróuxome hai pouco sete exemplares para diferentes nenos”.
Contábanos tamén, orgulloso, que se estaba a traducir nese momento ao xaponés, ao esperanto en Nova York e tamén á lingua aborixe de Cabo Verde por Viviane Furtado, quen nunha entrevista con Sermos afirmaba que “a pesar de que a súa infancia transcorreu no interior galego e a miña nunha illa africana, hai moitas vivencias en que me sinto identificada com el”.
En Galaxia xa vai pola 35ª edición, e subindo. Pero a primeira edición saíu do prelo por vez primeira un 5 de xaneiro de 1961 en Bos Aires da man da editorial Follas Novas. A cuberta orixinal fora deseñada por Luís Seoane e a editora fora creada en 1957 polo propio Neira e a súa muller, Anisia Miranda. Aínda que, tal e como afirma a Academia Galega, “o grande éxito da obra arrincou en 1968, cando Ediciós do Castro publicou en Sada a segunda edición, ilustrada por Isaac Díaz Castro”.”
A Casa de Rosalía disponibiliza o seu arquivo informatizado
Desde
Sermos Galiza:
“A Casa de Rosalía vén de estrear o seu arquivo informatizado no que recollen boa parte do material recompilado polo Padroado así como documentos históricos vencellados á poeta.
Os traballos de catalogación e informatización contaron co apoio económico da Xunta de Galiza, que achegou 4 mil euros procedentes da Consellaría de Cultura, explican desde a Casa de Rosalía cuxo obxectivo foi xerar “un espazo aberto á investigación para que se coñezan e difundan os seus fondos por ben da cultura e da historia de Galiza”.
Así, “calquera persoa que acredite un proxecto de investigación terá acceso a estes arquivos e as súas bases de datos”, acrecentan.
Entre os fondos documentais, gráficos e mesmo sonoros salientan a serie de Correspondencia, na que se atopan as cartas intercambiadas cos responsábeis dos centros e colectivos galegos de Bos Aires, La Habana… e outras con personalidades ilustres como Otero Pedrayo, Castelao, Bouza Brey ou Valentín Paz Andrade.
Aliás, no arquivo atópanse as actas e documentos constitutivos do Padroado, informes e memorias da actividade que veu desenvolvendo desde a adquisición da Casa de Rosalía e mesmo dosieres de prensa.
Así mesmo, atópase un fondo gráfico con fotografías da autoria e a súa familia e documentos manuscritos da propia Rosalía.”
Santiago Lamas e Alfonso Mato gañan o Ramón Piñeiro de ensaio
Desde
Sermos Galiza:
“A obra De camiños, viaxeiros e camiñantes. Peregrinos de Nós ao cabo do mundo, da que son autores Alfonso Mato e Santiago Lamas, resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2015, que organizan conxuntamente a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e Editorial Galaxia coa colaboración de Gas Natural Fenosa. A xuntanza do xurado realizouse o luns 21 de decembro, no Centro Ramón Piñeiro, en Santiago de Compostela.
O ensaio premiado nesta décimoquinta edición do Premio Ramón Piñeiro, que está dotado con 3.000 euros e ha ser publicado por Editorial Galaxia durante o ano próximo, trata o tema da viaxe que en 1927 fixeron a Santo André de Teixido Otero Pedrayo, Vicente Risco e Ben-Cho-Shey. Na obra os autores desenvolven unha reflexión profunda e suxerente sobre a relación entre camiño e literatura, movemento e lectura. O texto dialoga desde a actualidade cunha Galicia europea de inicios do século XX, mediante un estilo aberto e rico que, de xeito ameno, nos interroga sobre os grandes desafíos da Galicia de hoxe. (…)
O xurado, que concedeu o premio por unanimidade, estivo formado por Luís Alonso Girgado, Lourenzo Fernández Prieto, María López Sández, Dolores Vilavedra e Carlos Lema, como secretario con voz e voto, e salientou a calidade dos catro orixinais presentados, así como a variedade de temas tratados neles.”
