Xosé María Lema Suárez: “A nosa esperanza é que fronte á masa servil hai en cada período histórico unha minoría rebelde”

Entrevista de Montse Dopico a Xosé María Lema Suárez en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Publicaras antes moitos libros. Pero nunca unha novela de aventuras [Costa do Solpor]. Como foi o proceso de creación?
– Xosé María Lema Suárez (XMLS): O proceso foi longo. Disque García Márquez botara 17 anos pensando a súa obra mestra Cien años de soledad e 14 meses escribíndoa; pois eu seguro que botei ese mesmo tempo ou máis pensando Costa do Solpor e poucos menos escribíndoa, aínda que non de maneira continua, claro.
A idea dunha novela longa de aventuras de mar e terra, con piratas nun escenario tan acaído como a illada Costa da Morte, foi algo que durante anos me andaba buligando na cabeza. Confeso que a miña pretensión era facer unha narración de certo valor, cun léxico e cunha fraseoloxía o máis enxebres posibles, e non me importaba a demora. Se dei feito algo que valese a pena é cousa dos lectores. Teño para min que ó final tanta espera lle veu ben á novela, que con toda a información paralela que ten nunca a podería escribir ós 30 anos, nin tampouco ós 40, e estou seguro que tampouco ós primeiros 50. Iso explícase porque nela hai boa parte dos meus estudos e investigacións de toda a vida, propios e alleos: de historia, historia da arte, de etnografía e antropoloxía, de onomástica e toponimia e, loxicamente, de lexicografía. (…)
– MD: A través do pai de Mariña, transmítesenos a idea dunha Galicia pobre, atrasada, instalada na ignorancia e na resignación ante o poder. Mais, ao mesmo tempo, temos personaxes que se rebelan, precisamente comandados por Don Cristovo. Sospeito que é un dos principais obxectivos do libro: contestar o tópico da Galicia submisa, atrasada. Pode ser?
– XMLS: En todas partes hai cans descalzos, e non hai que se deixar levar polos tópicos -o andaluz gracioso, o catalán agarrado, o galego parvo e submiso…-. Nun lance da novela o indeciso na metade da escaleira é un inglés, non un galego. Xa advertín que tentei fuxir do maniqueísmo, pois na narración hai galegos tanto no bando dos bos coma no dos malos. Unha vila de infausto nome, habitada por xente covarde, guiadiña, que acepta de bo grao as migallas que os poderosos lles deixan caer da mesa, é a que recibe peor trato.
Ó final dise que esta vila maldita desapareceu da faz da terra, pero tamén que por desgraza deixou sementeira por Galicia adiante perpetuando o espírito servil, motivo polo que este noso país estea condenado a dar un paso adiante e outro (ou outros) atrás eternamente. A nosa esperanza é que fronte a esta masa abaixadiza, servil, hai en cada período histórico unha minoría rebelde que se ergue contra os abusos dos poderosos, reclama os seus dereitos e abre vieiros para o progreso. Na novela está liderada por un fidalgo e a súa filla, un crego e un mozo pegureiro, pero o protagonismo acábao levando a mocidade unida de tres colectivos parroquiais; mesmo os dous principais heroes –o Chavián e Mariña- renuncian ó seu liderado a prol da vitoria colectiva. (…)”

Teo: homenaxe a Avelino Pousa Antelo

Desde Fervenzas Literarias e o Concello de Teo:
“O Salón de Plenos foi o centro de congregación na mañá deste martes, 20 de agosto, desde as 12:00 horas para aquelas persoas que quixeron lembrar a persoa de Avelino Pousa Antelo. A esta hora os participantes nos actos do cabodano foron recibidos na Casa do Concello, onde a partir das 12:30 h. comezou un acto no que se recordou a figura de Avelino Pousa Antelo con música, recitais e ofrendas. A sesión continuou ás 13:00 horas coa presentación da revista-libro monográfica Avelino Pousa. Nesta presentación participaron Alfonso Blanco Torrado, Héitor Picallo, Carlos Mella, Mini e Mero, Xosé Mª Lema Suárez, Martiño Noriega, alcalde do municipio, e representantes da familia de Avelino Pousa.
Posteriormente amigos e familiares que participan nesta xornada aproveitaron a hora de comer para compartir lembranzas e recordos nun xantar de irmandade no Restaurante Pórtico de Cacheiras.
Tras o xantar e tamén no Salón de Plenos do Concello de Teo, a xornada retómase pola tarde a partir das 18:30 h. cunha mesa redonda baixo o título Avelino Pousa, mestre galego normalizado, na que interveñen Antón Costa, Xabier P. Docampo, Fina Casalderrey, Mini e Mero, María Blanco Corral e Maca Arca, xunto co recitado de Xoán Xosé Fernández Abella.
E xa para rematar a xornada, a partir das 20:00 horas, realizase un último acto de afectos e recordos a Avelino Pousa no paseo Avelino Pousa, situado na Urbanización Os Verxeis, residencia habitual de Avelino Pousa nos últimos anos. Neste acto terá lugar unha ofrenda floral conxunta, na cal intervirán as fundacións e colectivos, e haberá intervencións poéticas, lecturas de textos e as actuacións musicais de Mini e Mero, Raúl Galego e Manoele de Felisa.
Xa para rematar, intervén a familia de Avelino Pousa e clausura o acto unha representación do Concello de Teo, xusto antes do peche co Himno Nacional Galego.
Este acto está organizado pola Asociación Cultural Xermolos, xunto coa Irmandade Manuel María e a Irmandade Avelino Pousa e conta coa colaboración do Concello de Teo.”

Cee: actividades destacadas do domingo 11 e luns 12 na Feira do Libro

Dentro dos actos da Feira do Libro de Cee, que se celebra na Praza da Constitución (con horarios de 11:00 a 14:00 e de 18:00 a 22:00 horas), destacamos as seguintes actividades para o domingo 11 e luns 12 de agosto:

Domingo 11
20:00 h. Diante do Museo Fernando Blanco, presentación das obras Cancela aberta (Ed. Xerais) e Aquel neno (Embora Ed.) de Xosé Neira Vilas, acompañado por Francisco Rodríguez López de Embora Edicións.
21:00 h. Na Praza da Constitución, pregón da Feira do Libro, a cargo de Xosé Neira Vilas, acompañado por Valentín García.
22:30 h. Noite de terraza literaria con Xosé Iglesias, o mariñeiro poeta: Transfusión oceánica na rúa Domingo Antonio de Andrade (Bar A Parada).

Luns 12
20:15 h. Diante do Museo Fernando Blanco, presentación da obra Costa do Solpor de Xosé María Lema Suárez, publicada en Xerais. No acto, xunto ao autor, participan Víctor Manuel Castiñeira Castro e o poeta Alexandre Nerium.
De seguido, Serán de Música e Poesía, Versus Cianuro, recital coa presenza, entre outros, de Paco Souto.
22:30 h. Noite de terraza literaria con Xaime Trillo: Anatomía da ira na Praza da Constitución (Bar Expréss).

A Coruña: actos literarios destacados na Feira do Libro para o sábado 3 e domingo 4

O sábado 3 e domingo 4 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, con horario de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 horas), cos seguintes actos literarios destacados para eses días:

Sábado 3
12:00 h. Presentación do libro Nicomedes o pelado dos autores Pinto & Chinto, publicado por Kalandraka. Xunto cos autores, participará no acto o escritor e profesor Xosé Manuel González “Oli”.
13:00 h. Contacontos: O cullarapo Croque, de Miguel Ángel Alonso Diz, actividade organizada por Nova Galicia Edicións.
18:30 h. O escritor, xornalista e académico Xosé Neira Vilas presenta os seus libros Cancela aberta, publicado por Xerais e Aquel neno, publicado por Embora. Xunto co autor, participarán na presentación os directores das editoriais, Manuel Bragado e Miguel Toval. Ao remate do acto o escritor asinará exemplares dos libros e do resto das súas obras.
19:00 h. Alberte Blanco Casal asina libros na caseta de Libraría Nóbel Universal.
19:00 h. Xosé María Lema Suárez asina exemplares de Costa do Solpor na caseta da Librería Nós.
20:00 h. Pedro Feijóo asina exemplares do seu libro Os fillos do mar na caseta da Libraría Nós.
20:00 h. Presentación do libro Raíz de fenda, de Berta Dávila, publicado por Xerais. Participan no acto Dores Tembrás, Manuel Bragado e a autora do libro.
21:00 h. Presentación do libro As pontes do ego sum, de José Manuel Ledo Santiso, publicado por Ir Indo.

Domingo 4
12:30 h. Rocío Leira asina na caseta da Libraría Couceiro (da Praza do Libro).
20:30 h. Presentación do libro A cociña dos Cunqueiro, publicado por Editorial Galaxia. Participan no acto César Cunqueiro, Miguel Vila e Víctor Freixanes.

Crónica da conmemoración do 50 aniversario da morte de Gonzalo López Abente

Desde a Fundación Gonzalo López Abente:
“A transcendente figura do poeta Gonzalo López Abente para os muxiáns e para o conxunto da cultura galega, foi homenaxeada no 50 aniversario da súa morte, que tivo lugar o 23 de xullo de 1963. Os acto xa empezaran o sábado día 13, cunha exposición de pintura de Viki Rivadulla, e a estrea da composición musical de Miguel Brotóns, baseada no poema de Abente, O meu mar. O sábado día 20 a Fundación Gonzalo López Abente, organizadora do evento, celebrou un plenario, no que tomaron posesións como novos patróns, Xosé María Lema en representación da Real Academia Galega, ademais de José Enrique Benlloch e Xosé Luís Méndez Ferrín, ambos titulo persoal.
Despois do plenario os patróns e numerosos veciños de Muxía acudiron ao cemiterio para facer unha ofrenda floral na tumba de Gonzalo López Abente, onde falou o historiador Manolo Vilar sobre os acontecementos do enterro de López Abente, e os poetas Miro Villar e X. H. Rivadulla Corcón, deron lectura a textos de escritores coetáneos de López Abente sobre o seu falecemento.
Xa no Salón de Actos do Voluntariado continuaron os actos, que se iniciaron coa actuación das Pandeireteiras de Muxía, e a continuación presentouse o volume da Poesía Completa de Gonzalo López Abente, na que interviñeron Felix Porto, presidente da Fundación e Alcalde de Muxía, que deu lectura un texto enviado por Méndez Ferrín desculpando a súa ausencia e loando a figura de López Abente, de quen se manifesta entusiasta lector dende moi novo. Interviñeron tamén X. H. Rivadulla Corcón, que falou do significado da obra de Abente para as xentes de Muxía, como está feita a partir dun sentimento moi muxián, e de como a figura do poeta e a súa obra son a día de hoxe un dos símbolos identitarios máis relevantes de Muxía. Miguel Anxo Fernán Vello, director de Edicións Espiral Maior, editora da obra conxuntamente coa Fundación, falou da importancia que ten para a cultura galega contar coa obra de López Abente recollida integramente no volume que presentaban, e por último Miro Villar, editor literario da Poesía Completa, falou dos criterios da edición e de como para el supoñía, esta edición, cumprir un soño longamente agardado, e lembrou como chegou á obra de López Abente, descubrindo un poeta dunha alta calidade literaria e lingüística.
Despois desta presentación tocou a quenda da entrega do Iº premio de Poesía Gonzalo López Abente, que foi entregado a Daniel Salgado polo seu libro Dos tempos sombrizos (Diario). Interviñeron, de novo Félix Porto, e a continuación Manuel Bragado, director de Edicións Xerais, que editará o libro premiado, que falou da importancia dos premios para a poesía galega. A continuación Marilar Aleixandre falou en nome do xurado, lendo a acta do premio, e comentando as claves da obra premiada. A Daniel Salgado entregáronlle o premio, Arturo Suárez, tesoureiro da Fundación, e Viki Rivadulla, que ademais de secretaria da Fundación e do xurado, é a autora da escultura que se lle entregou ao premiado conxuntamente coa dotación económica.
A continuación tivo lugar a doazón que os pintores, Xervasio Sar, e Nolo Suárez, fixeron de sendos cadros á Fundación, como agasallo a xeito de homenaxe persoal á figura de López Abente.
E o broche final foi a estrea dunha peza musical baseada no poema de Abente A pedra da Barca musicado por Charo Vázquez Freire, directora da Coral Virxe da Barca, que interpretou a peza musical.”

Zas: actividades literarias destacadas da Semana Cultural

Desde Que pasa na Costa:
Dentro da Semana Cultural de Zas organizada polo Concello no Centro Sociocultural destacamos os seguintes actos literarios:

Domingo 28 de xullo
19:00 h. Charla-coloquio con Xosé Neira Vilas.
19:30 h. Apertura de exposicións (horario de visita, de luns a venres de 16:30 a 20:00 horas). Entre elas: Querido Balbino: Memorias dun neno labrego, con Xosé Neira Vilas e Valentín García.

Martes 30 de xullo
21:00 h. Presentación-recital do libro Versus cianuro, publicado pola A. C. Caldeirón.

Xoves 1 de agosto
19:00 h. Presentación do libro Costa do Solpor, de Xosé María Lema Suárez, publicado por Xerais.

Taboleiro do libro galego (XIII), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Velaquí a nova entrega da listaxe de libros en lingua galega máis vendidos na última quincena, última ata o mes de setembro. Agradezo a xenerosa colaboración destas dezasete librarías galegas para compola: Casa do Libro de Vigo, Á lus do candil, Librouro, Andel, Couceiro, Pedreira, Cartabón, Aira das Letras, Trama, Torga, O Pontillón, Paz, Libros para Soñar, Sisargas, Lila de Lilith, Livraria Suévia e Carricanta.”

NARRATIVA
1º-. As vidas de Nito, de Xabier Paz, Edicións Xerais.
2º-. Faneca Brava, de Manuel Portas, Edicións Xerais.
3º-. Costa do Solpor, de Xosé María Lema Suárez, Edicións Xerais.
4º-. O anxo de Eva, de Marina Mayoral, Edicións Xerais.
5º-. Winnipeg, de Hixinio Puentes, Edicións Xerais, e Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño, Editorial Galaxia.

POESÍA
-. Raíz da fenda, de Berta Dávila, Edicións Xerais.
2º-. Un rato díxolle á lúa, de Antonio García Teijeiro, Edicións Xerais (edición de Fran Alonso).
3º-. Resina de poliéster, de Xabier Correa Corredoira, Baía Edicións.
4º-. Carne de Leviatán, de Chus Pato, Editorial Galaxia.

ENSAIO-TEATRO
-. A cociña dos Cunqueiro, de Elvira González-Seco Seoane, Editorial Galaxia.
2º-. Inmateriais, de Suso de Toro, Edicións Xerais.
3º-. Feminismos, de Olga Castro e María Reimóndez, Edicións Xerais.
4º-. As lambetadas de Larpeiros, de Merchi Rodal, Editorial Galaxia.

INFANTIL-XUVENIL
-. Flor de area, de Manuel Lourenzo González, Edicións Xerais.
-. O cullarapo Croque, de Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso, Nova Galicia Edicións-A porta verde do sétimo andar.
-. Soños de fútbol en Bangui, de Yves Pinguilly, Editorial Galaxia (tradución de María González).

ÁLBUM ILUSTRADO
1º-. Rosalía pequeniña, de Uxía Senlle, Editorial Galaxia.
2º-. A nena e o grilo nun barquiño, de Magín Blanco, Fol Música.
-. Bicos de música de Mamá Cabra, Editorial Galaxia.

BANDA DESEÑADA
1º-. Marcopola 2, de Jacobo Fernández Serrano, Edicións Xerais.
2º-. Máis alá, Inacio / Iván Suárez, Demo Editorial.
3º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.

Cambados: presentación de Costa do Solpor, de Xosé María Lema Suárez

O xoves 27 de xuño, ás 20:30 horas, nas instalacións de Exposalnés de Cambados (Praza da Calzada), preséntase Costa do Solpor, de Xosé María Lema Suárez, publicada en Xerais. No acto, coorganizado coa Libraría Ramón Cabanillas, participa, xunto ao autor, Francisco Fernández Rei.