Artigo
de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“O primeiro libro de Katherine Mansfield será o cuarto que naza baixo o selo Irmás Cartoné, unha pequena iniciativa cultural creada por Carlos Valdés e Celia Recarey que ten como obxectivo publicar libros “de fondo” en galego. O que agora están a levar en man ás librarías viu a luz hai máis de cen anos, en 1911, e era o primeiro dunha autora rebelde e irreverente que, a través de trece relatos, evocaba a súa estadía nunha pensión alemá co fin de agochar o seu preñe fóra do matrimonio.
“É unha muller moi interesante, cunha vida breve mais moi intensa, desinhibida para o seu tempo. Mansfield é toda unha personaxe, á marxe mesmo da súa obra que é breve mais moi importante, cunha grande influencia na narrativa breve anglófona”, sinala Celia Recarey, deste cuarto título que traducen, editan e distribúen, todo conxuntamente, como acontece con calquera novo libro que nace co selo Irmás Cartoné. De igual maneira que fala do de Mansfield, podería falar dos outros tres libros que teñen editado, a comezar por Orlando de Virginia Woolf, o libro co que arrincou o seu selo editorial e que, dalgunha maneira, marcaba a liña que buscaban seguir desde Irmás Cartoné.
“Buscamos ter afinidade cos autores e autoras, unha relación íntima cos seus textos e por iso son os que escollemos para seguir nós mesmos todo o proceso, desde a tradución á promoción”, explica Recarey, unha das dúas “irmás” que deron luz a esta particular proposta que busca achegar ao galego clásicos universais, obras de referencia que aínda non se podía ler na nosa lingua.
A empresa naceu o pasado ano con Virginia Woolf, autora da que produciron mesmcartone3o unha cunca de promoción, mais a idea viña acariñada desde tempo atrás. “Traballamos os dous no mundo editorial de Madrid e fixemos case de todo, en especial, tradución. Soñabamos entón crear a nosa propia editorial en galego e escoller o que queríamos traer á nosa lingua”, explica Celia Recarey, dunha editora que mantén tamén un blog arredor dos libros que publica.
Son conscientes de que o momento non é feliz para o mundo do libro mais confían en que a súa proposta consiga facerse un oco no panorama editorial galego. “A resposta está a ser boa. Á xente gústalle o que facemos e chama a atención polo que agardamos que, pouco a pouco, se traduza en vendas”, comentan. Polo de agora, os seus libros véndense a través da web e tamén en librarías nas que distribúen en man. (…)”
Arquivo da categoría: Edición
As cifras do Observatorio da Cultura destacan unha situación positiva para o libro en Galicia
Desde
o Consello da Cultura:
“A edición de libros en Galicia presenta indicadores á alza en diferentes ámbitos: en 2014 editáronse 383 libros máis que o ano anterior, medra o número de editores, aumenta o número de títulos en galego e tamén da edición dixital. A cara negativa chega da man das cifras de tradución do galego e para o galego, que rexistran notorias baixadas. Son algunhas variables que recolle o último Documento de Traballo do Observatorio da Cultura Galega (DT-OCG) que, co título O libro e a edición en Galicia, recolle datos estatísticos sobre esta realidade así como do sector empresarial e do mercado laboral.
O libro é un obxecto fundamental para a cultura pero está a sufrir amplas transformacións tanto no seu formato como no proceso de edición que teñen implicacións para o sistema cultural. Así o afirma o Observatorio da Cultura Galega no seu último documento de traballo (DT-OCG) que analiza este sector.
As cifras do libro
Segundo datos do ISBN, editáronse 383 libros máis que en 2013 e sitúase, en termos absolutos, en niveles de 2004. Estas cifras fan que mellore a posición de Galicia no conxunto de España con respecto a esta materia e se sitúe agora no sexto lugar, detrás de Madrid, Cataluña, Andalucía, a Comunidade Valenciana e o País Vasco. Esa tendencia positiva do libro en papel tamén se traslada ao libro dixital, que aumentou 10 puntos con respecto a 2013, xustificada polo incremento da edición electrónica.
Edición en galego
O Observatorio da Cultura Galega constata unha mellora na edición en galego que medra un 23% ao pasar dos 1 426 libros de 2013 a 1 763 de 2014. Con todo, os número están moi por debaixo dos 2 544 que se editaron en 2010. Ademais, a cifra total de libros publicados en galego supón un 61,3% do total de libros con ISBN publicados en Galicia en 2014.
Este Documento de Traballo tamén analiza os datos do libro en función da materia. O ámbito do ensino centra a maior parte deles, aínda que descendeu dos 774 de 2009 aos 408 de 2013. Con respecto á edición de libros de literatura, en 2013 publicáronse 33 títulos en galego máis ca en 2012.
Por xéneros, a creación literaria ocupa un lugar importante no conxunto da edición, seguido polos libros de texto e as obras dirixidas a un público infantil e xuvenil.
As traducións do galego a outras linguas e viceversa
A cara negativa destas cifras chega da man da tradución tanto do galego cara a outras linguas como ao revés. No primeiro caso, a situación da edición continúa nunha tendencia á baixa. Os signos de recuperación de 2013, cando se publicaron 15 títulos máis que en 2012, tórnanse negativos ao volver rexistrar un novo descenso de case 10 títulos.
No tocante á tradución para o galego, o DT contabiliza unha mingua importante. Hoxe en día tradúcese nun 69,5% menos con respecto a 2010. Por linguas, a máis traducida é o castelán, seguida do inglés.
Pontevedra e A Coruña seguen a ser as provincias que concentran a edición de libros galegos e, fóra de Galicia, os núcleos sitúanse en Madrid e Barcelona.
Por último, existe unha maior edición en papel (o 73,6% dos libros edítase neste formato) e que está dominada pola empresa privada (o 91,9% dos libros editados en Galicia provén de empresas privadas fronte ao 8,1% da empresa pública).
Ámbito empresarial e mercado laboral
O Documento de Traballo destina un apartado a analizar a actividade empresarial e o mercado laboral, que rexistra datos positivos. Nos últimos seis anos creáronse seis novas empresas. E entre 2014 e 2015 contabilizáronse case duascentas novas afiliacións ás principais ramas económicas relacionadas con estas actividades. Pola contra, as exportacións de produtos editoriais e derivados descenderon en 2014 e sitúanse por debaixo dos tres millóns de euros, barreira que non traspasaran desde 2009.
Fonte dos datos
Para a elaboración deste estudo, o Observatorio nútrese dos datos achegados polo Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (Estadística de la edición española de libros con ISBN e Panorámica de la edición española de libros). Tamén se toman algúns indicadores da Estadística de la producción editorial de libros do Instituto Nacional de Estadística. A información relativa ao ámbito laboral extraeuse do Instituto Galego das Cualificacións e do Ministerio de Empleo y Seguridad Social. Para os movementos empresariais acudiuse ao Directorio Central de Empresas.
Urco e Contos Estraños pasarán a ser unha soa editora a partir do mes de Xullo de 2015
“Urco editora, o
selo senlleiro no eido da literatura fantástica en lingua galega e mais Contos Estraños editora, proxecto xurdido de xente vinculada á primeira, rubrican nestes días un acordo de fusión, polo que Contos Estraños pasará a constituír un selo especializado dentro de Urco.
Este acordo, nacido da vontade de ambas as dúas partes para dar un pulo definitivo á escena emerxente de autoras e autores en lingua galega que se dedican aos xéneros da fantasía, a anticipación e o terror, permitirá mellorar a visibilidade das publicacións de ambas as dúas, mellorar a comunicación co público final e potenciar a presenza dos títulos nas canles de distribución.
Velaquí os puntos fundamentais desta fusión, en palabras dos editores David Cortizo Conde, Fernando M. Cimadevila e Tomás González Ahola, responsábeis da mesma.
Consideramos que neste momento no que está a abrollar unha auténtica xeración de autoras e autores de narrativa fantástica en lingua galega, as dúas editoras especializadas na Galiza debemos estar á altura das circunstancias e embarcarnos nun proxecto máis amplo e global para axudar a normalizar e prestixiar un xénero literario central en todas as literaturas modernas do mundo.
– Contos Estraños 
editora naceu no seo de Urco, da man dun dos seus editores (Tomás González Ahola) e dun dos seus autores (Fernando M. Cimadevila). Naquela altura Urco editora era un proxecto case aletargado que non era quen de dar resposta ás necesidades que esixía o noso sistema literario. Andados uns anos de traballo intenso e grandes esforzos, Urco converteuse nunha editora profesional e de primeira liña, e Contos Estraños nun proxecto cheo de enerxía creativa. Por isto pensamos que ambas as dúas son elos fundamentais da mesma cadea de valor.
– Contos Estraños continuará o seu labor de descuberta e promoción de autoras e autores como selo especializado dentro de Urco, e servirá asemade como espazo de experimentación e innovación, necesarias ambas as dúas para avanzar na construción dunha literatura fantástica forte na nosa lingua.
– Urco editora achegará a súa experiencia, a súa capacidade loxística e as vantaxes que ofrece ter a súa propia imprenta (Sacauntos Cooperativa Gráfica), polo que pensamos que máis que competidores, sempre fomos complementarios.
– O noso obxectivo a curto e a medio prazo é aumentar o volume de publicacións e de liñas editoriais, dar cabida a novas ideas, propostas e autoras dentro do sistema literario galego, e crear un camiño de continuidade para as publicacións do xénero que nos leve a ser o seu maior referente dentro da literatura galega.
En Compostela, a 18 de Xuño de 2015″
Pechan as editoriais O Figurante e Emerxente, entrevista con Alberte Momán
Entrevista
de César Lorenzo Gil a Alberte Momán en BiosBardia:
“As editoriais O Figurante e Emerxente, dedicadas maioritariamente a publicar poesía en galego, pechan. Así o comunicou o responsable de ambas, o editor, innovador e escritor Alberte Momán o 8 de xuño. A incapacidade de manter un diálogo estable cos lectores e a imposibilidade de manter economicamente os proxectos son as principais causas para a fin da traxectoria dos selos.
“Para proxectos como os meus, de poesía, non hai un público que lea voluntariamente, ou é moi reducido. Só se venden libros nas presentacións, cando hai público, o que obriga a estar facendo desprazamentos constantes que non son compensados economicamente coas vendas”, explica Momán para ilustrar a dificultade de manter un proxecto estable de publicación poética.
“Non hai lectores nin lectoras. Moita xente está máis preocupada en escribir que en ler, o que di moito das súas producións”, engade Momán, quen considera imposible manter proxectos editoriais coma estes sen ese diálogo cos receptores. “Non é un problema unicamente de distribución porque tampouco temos boas vendas directamente pola internet”.
A distribución é outro dos factores que provoca o final de Emerxente e O Figurante. “En Galiza non existen distribuidoras pensadas para este tipo de proxectos. As que aceptan editoras pequenas non pagan os libros vendidos. A maiores, o seu funcionamento é sempre deficiente, especialmente na xestión dos exemplares distribuídos e da recepción nas librarías”, di.
Sobre as librarías, Momán é crítico tamén. “Realmente hai poucas librerías que vendan libros de editoras pequenas. Os libreiros e libreiras, en moitas ocasións, descoñecen a súa existencia. Se tivera que contar as librerías que, en todo o país, teñen un mínimo interese por este tipo de proxectos, posiblemente sobrarían os dedos de ambas mans”. E destaca: “Unha vez que se asume a distribución propia, resulta verdadeiramente complexo que algunhas librarías cheguen a declarar libros efectivamente vendidos para proceder á liquidación destes”.
O editor recorda as deficiencias que ten arestora a difusión da literatura en galego. “Non temos un sistema literario maduro e crítico. A información cultural case non existe e a que existe non chega. A moitos promotores culturais, se non todos, e aos que din defender a cultura nacional, este eido, en concreto, non lles interesa”.
Como aprendizaxe, Alberte Momán salienta a necesidade de coñcer realmente os custos de produción de proxectos pequenos en temas como o ISBN, a maquetación e a impresión en tiraxes que logo son pequenas. Tamén subliña a imposibilidade de atinxir mercados foráneos aínda no suposto de separar a produción (que se faría en Galicia) e a impresión (que se ha facer no país de recepción). “Os custos son demasiado elevados”.
De cara ao futuro, o editor e escritor coida que cómpre unha concienciación xeral entre o lectorado e os axentes da cultura galega sobre que dimensión real queremos para a literatura propia. “Cómpre normalizar a poesía pero antes cómpre formarnos para sermos lectores e cidadáns maduros”. (…)”
Entrevista a Afonso Ribas, coordinador de Laiovento
O Figurante Edicións e Emerxente Editora rematan coa súa actividade
“O Figurante Edicións 
e Emerxente Editora rematan coa súa actividade. Despois destes anos complementando o traballo realizado por outras editoras independentes, dáse por finalizado o tempo destes dous proxectos.”
Pedrón de Ouro para os 25 anos da Editorial Laiovento
Os tatoos en galego queren pasar da pel ás páxinas dun libro
Desde
Sermos Galiza:
“A iniciativa naceu no Clube de Lingua do IES Marco do Camballón de Vila de Cruces. No inicio foi un concurso que de fotografías con tatoos en galego que se chamou “Galiza a flor de pel”. O resultado foi espectacular e ao centro chegaron máis de 160 fotos de tatuaxes nun proxecto que definen como unha obra de arte colectiva e a primeira colección de debuxos en pel da historia de Galiza.
A través da plataforma de micromecenado ITH Crowdfunding botan a andar agora unha campaña para a publicación do libro Tattoos da Galiza que recollerá as fotografías das tatuaxes máis textos de persoas especialistas en lingua, socioloxía e deseño. “Este será o primeiro livro sobre tatuagens na Galiza, un livro que vincula a nossa cultura com a vangarda, a gente nova e a modernidade”, defenden desde o Clube da Lingua.
“Esta é umha atividade que procura a tua ajuda para completar um projeto de participaçom social e normalizaçom lingüística”, sinalan dunha iniciativa que buscaba vencellar lingua a vangarda creativa. Na web recolleranse as aportacións ao mecenado que busca xuntar 2100 euros para a edición do libro.
Desde poemas de Rosalía ou Lupe Gómez, petroglifos, elementos tradicionais, ditos populares ou o corpo convertido en pancarta de protesta e reivindicacións son algúns dos motivos dos tattoos que, de se conseguiren os cartos, serán recollidos no libro e que locen xa na pel persoas de, de maneira especial, entre 18 e 40 anos.”
Entrevista a Quique Alvarellos
Desde
o Zig zag da Televisión de Galicia:
“Tino Santiago conversa co xornalista e escritor Quique Alvarellos, director da Editora Alvarellos, sobre os últimos premios conseguidos por este selo, entre eles, os concedidos pola Asociación Galega de Editores. A entrevista completa pode verse aquí.”
Antía Otero: “Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron”
Entrevista
a Antía Otero en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): É evidente que son máis necesarios que nunca os selos de poesía. Se publicar resulta moi complicado darlle saída a un poemario xa parece un labor titánico. É preciso apostar por novas fórmulas para visualizar a creación poética?
– Antía Otero (AO): Si. De feito nós pensamos que o sistema editorial na súa vontade de competir con outros formatos está a adquirir maneiras que non lle son propias. Os libros “pasan de moda” practicamente aos dous meses de estar nas librarías. Un termo, o “pasar de moda”, co que non concordamos e que non fai outra cousa que acurtar a vida do libro. A nosa idea é acompañar *s autor*s e ás súas creacións o maior tempo posible, así como desenvolver moitas das súas posibilidades. O libro non morre nas súas páxinas.
– LeO: Dende Apiario, ademais de editar, tedes previsto impartir cursos e formación literaria e creativa. Tiñades claro que eran necesarias novas vías de ingreso para ter viabilidade nun momento tan complexo?
– AO: Os cursos de escrita e os obradoiros de Apiario non foron deseñados posteriormente á parte editorial buscando neles unha fonte de ingresos para o proxecto, senón que son o pilar fundamental do proxecto. Tanto Dores Tembrás coma min levamos moito tempo coordinando estas actividades tanto no ámbito público coma no privado. Dende hai anos é parte do noso traballo e da nosa dedicación. Agora, cando puxemos as experiencias enriba da mesa, vimos realmente o traballo que xa hai detrás. Poñer en valor a palabra, o que se dí e o que non, tamén dende o ámbito teórico e da experimentación, é fundamento… ao igual que é xuntarse c*s participantes dos obradoiros que cada semana ao longo do ano traballan continuadamente con nós, ou que asisten a un curso ou sesión específica. As nosas sesións rematan sendo, un lugar de encontro onde escoitar e compartir dende o respecto, o ánimo de aprender e a crítica fundamentada. Damos moitas posibilidades. Dende obradoiros presenciais e continuados, cursos on_line e monográficos, ou laboratorios dirixidos por autor*s e artist*s que nos interesan realmente e que cada vez que nos visitan son un vento novo.
A parte editorial e o laboratorio de escrita son para nós vasos comunicantes e así o entedimos dende antes de comezar. (…)
– LeO: Antía, agora xa dende o outro lado do escenario, que debe ter en conta un escritor ou escritora á hora de facer chegar o seu traballo a unha editora? Que consellos lle darías?
– AO: Non me sinto na situación de dar ningún consello. Escapo deles. A escrita e a lectura é algo moi persoal e todas sabemos que o que che pode gustar a tí a outra persoa pode darlle para atrás. O que sí se agradece é recibir obras onde ves que existe un traballo detrás, un tempo, unha demora, unha dedicación. Que verdadeiramente hai unha vontade artística, literaria, de transmisión…unha necesidade de contar iso que se está a escribir. Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron e que admiran como lectoras.”
