Arquivo da categoría: Narrativa
Volve a novela coa que Xurxo Souto “inventou o mar” para a súa xeración
Desde Nós Diario:
“Edicións Xerais reedita O retorno dos homes mariños, do escritor e músico Xurxo Souto.
“Para min é unha celebración e unha emoción importante porque esa noveliña foi a primeira que escribín hai 20 anos”, conta o autor.
E agora volve tal e como foi pois para Souto é “importante manter ese toque de época, o documento de como era A Coruña de hai 20 anos, que mudou moito”, puntualiza.
A novela conta a vida de dúas personaxes, Mercedes, unha moza heavy que ten que traballar nun taller téxtil do Orzán para Inditex, “que agora leva- ron para Marrocos”; e outro rapaz, Eco, que fixo FP (Formación Profesional) porque quería ser antenista, “e chegou o tempo da televisión por cabo”, recalca o escritor.
No que si hai mudanza é na cuberta, que agora deseña o ilustrador Javi Prieto co retrato da protagonista, Mercedes, que tamén será o centro doutra novela de Xurxo Souto, A gran travesía de Chiruca Macallás.
Coa perspectiva das dúas décadas, a novela ten para o seu autor un novo valor. “Creo que é moi importante que alí apareceu a inquedanza da miña xeración, que non estaba formulada, eramos rapazada da cidade, cidades-barco, mais os nosos pais eran da aldea…
Somos da Coruña pero ninguén nos falou do mar a pesar de que nos chame na madrugada, ‘o Orzán’ ou ‘o Berbés’”. A procura do mar fíxoa Xurxo Souto non só neste O retorno dos homes mariños, nin n’A gran travesía de Chiruca Macallás, senón tamén cos Diplomáticos no disco Capetón, nos programas de radio.
Mais, “esta novela foi a miña propia invención do mar”, explica evocando Jenaro Marinhas del Valle e o seu poema épico Invenção do Mar.
O autor de O retorno dos homes mariños ten plans de cara a cando recuperemos a mobilidade. “Presentacións in itinere polas inmediacións da Torre de Hércules, por exemplo”, relata.
E tamén na ruta Vigo-A Coruña, “A Coruña e Vigo son a mesma cidade desde a perspectiva do mar e estamos incomunicados por terra, pola AP-9, como pode ser que o fluxo de comunicación máis importante do país sexa un negocio privado”, reivindica Xurxo Souto.
“Edúcannos como terrícolas”, di o escritor, “pero a xente nova ten fame de mar”.
E tamén Lisboa será obxectivo da presentación desta reedición, pois alí está a capela de “Santo Amaro dos galegos”.
“Un santo, que non existe, pois non está no santoral senón que é de culto popular e con tanta presenza na Coruña”.”
Pepe Carballude: “Sempre o digo: son fillo dos contos”
Entrevista a Pepe Carballude en La Voz de Galicia:
“«Lendo moito, relendo cousas pasadas e corrixindo algunhas que sairán proximamente» é como vai pasando Pepe Carballude (Rubín, A Estrada, 1956) este tempo de pandemia. Tradutor, investigador, catedrático de Latín e escritor dun bo número de obras para público infantil e xuvenil, hai xa cousa de cinco anos que está xubilado da docencia, que no ultimo cuarto de século exerceu no instituto Neira Vilas de Oleiros. Antes, entre outras paradas, foi tamén director do Alfredo Brañas de Carballo, onde viviu durante anos.
Carballude é actualidade porque Hércules Edicións publicou a finais do 2020 unha nova edición da súa obra De como o Santo dos Croques se fai peregrino, aproveitando ademais para sacar unha versión en castelán. O libro, que mereceu no 2002 un dos premios O Barco de Vapor que ten no seu haber, segue sendo actual 18 anos despois. «Estiven reléndoo para poñer a punto algunhas cousas e aínda río con el. A obra quedara así un pouco durmida, mais cando ía aos centros a falar, sempre ma mencionaban, dicían que lles gustara, que era unha mágoa que non se atopase…. Así que, aproveitando o Xacobeo, agora bianual, chega esta nova edición», contaba onte o escritor. (…)
Como lle chegou a el a afección? A casa de Carballude «era de labradores, coma a de tantos». Foron circo irmáns, seguidos. «Estaban con nós dúas señoras, irmás, que non tiñan fillos. Todos os días, á hora de deitarnos, contábannos unha historia: vidas de santos, historias de desaparecidos… Repetíannos moitas veces a mesma, pero sempre a contaban de forma distinta. Toda esta fantasía espertou en min a curiosidade, creo que aí empezou todo, a miña idea de fabular e contar historias. Sempre o digo: eu non son fillo da lectura, son fillo dos contos». Pouco a pouco, iso si, foi enriquecéndose cos libros.
Licenciado en Filoloxía Clásica, conta que cando estaba en Carballo produciuse nel «un fenómeno importante». Á capital de Bergantiños chegou recén aprobada a oposición de cátedra, logo dun traballo duro que lle comía moitas horas. Polo tanto, a maiores de dar clase (de Latín), tiña a esas alturas moitas outras libres, así que decidiu enchelas. Pensou primeiro nunha tese de doutoramento, pero deu coa convocatoria do concurso O Barco de Vapor e alá que foi, ficando finalista. «Quedei enganchado á escrita», asevera. Afirma que Bergantiños se presta para a fantasía e que toda a Costa da Morte suxire. «De camiño, algúns feitos viñéronme dados, como o Cason, que pasou cando estaba aí, ubicando a algunhas das persoas que escapaban en barracóns en Carballo», rememora. Ese encallamento nutre S.O.S, igual que o Monte Neme anda detrás de O talismán dos druídas e as Misións Pedagóxicas iniciadas en Malpica, detrás de Xograres dun tempo novo. Herdeiro da tradición oral, Carballude di que procurou seguir con ese importante legado na familia. Pode presumir de ter dúas fillas que eran quen de renunciar á televisión cando, á hora de durmir, el as convidaba a escoitar da súa boca o conto das Gorgonas, ou o de Hércules… Sempre mitoloxía. «O poder da literatura é moi cativador e elas son hoxe en día boas lectoras», recoñece.
En Oleiros reside hoxe Pepe, «un concello con moito apoio á cultura, con tres bibliotecas abertas dende as oito da mañá ata as nove da noite». Aí botou familia e raíz, mais di que cando vai á súa Estrada natal «pásame un pouco coma o Mestre Mateo cando vai á súa, sinto que toco firme»: «Somos herdeiros da infancia, e na miña só había televisión na taberna. O resto tiñamos unha radio, xogabamos ás cartas, contabamos historias, era un mundo de irmandade entre os veciños… Esa relación está en min». Este 2021 traerá novidades da súa man, algunha xa prevista para un 2020 que paralizou a pandemia a nivel cultural, mais prefire conversar diso que virá cando finalmente chegue.”
Presentación en liña de Pangalaica, de Xurxo Souto
Presentación en liña de Libres e vivas
Faladoiro virtual sobre A nosa Negra, traducida por María Reimóndez
Ramón D. Veiga: “Botaremos en falta o Entroido pero podemos celebralo na casa”
Desde o Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): Que pretende con este libro [Non pare a festa. É tempo de Entroido 2]?
– Ramón D. Veiga (RDV): Igual que co anterior, É tempo de Entroido!, queremos que a rapazada (e os non tan nenos) saiba da enorme riqueza etnográfica que temos en Galicia. Porque hai máscaras moi coñecidas coma os Peliqueiros de Laza, as Pantallas de Xinzo ou os Cigarróns de Verín, pero tamén existen outros Entroidos, se cadra máis agochados, como os Vixigueiros de Samede ou os Follateiros de Lobios –por citar só dous– igual de interesantes.
– FV: Tamén ten unha parte musical interesante… con que fin?
– RDV: A música é fundamental en calquera festa e se en É tempo de Entroido! lle pedimos a Isabel Fernández Reviriego (Aries) que lle puxese música ao texto do libro, neste caso foron Os Amigos dos Músicos os encargados de musicar Non pare a festa e non podemos estar máis contentos co resultado. Ademais, unha canción (e un vídeo realizado por Siradella Films) é un recurso interesantísimo para os colexios, onde os mestres e as mestras poden cantar e bailar co alumnado ao mesmo tempo que lles dan a coñecer o Entroido galego.
– FV: Entendo que o libro fai unha descrición das figuras do Entroido en Galicia, os nenos e nenas son conscientes ou é precisamente para achegarlles estas figuras tradicionais?
– RDV: Os nenos e nenas que viven en vilas e aldeas onde hai un personaxe típico do Entroido coñéceno e víveno intensamente. Porén, hai moitos lugares en Galicia onde o Entroido é máis urbano e viven a festa dun xeito diferente: disfrázanse, asisten aos desfiles ou mesmo participan nas comparsas e nos concursos, pero isto é moi diferente do que queremos amosar cos nosos libros. Aquí trátase o Entroido tradicional e, mediante as ilustracións de David Sierra, damos a coñecer como son esas máscaras, eses traxes e, en definitiva, eses personaxes tan excepcionais que forman parte da nosa cultura e da nosa tradición e que debemos reivindicar e respectar. (…)”
A Coruña: vídeo contacontos en liña sobre Matías, un pito con moito conto, con María Canosa
O sábado 13 de febreiro, a partir das 12:00 horas, terá lugar un vídeo contacontos en liña, a través das redes sociais da Biblioteca Miguel González Garcés da Coruña, con María Canosa, baseado na obra Matías, un pito con moito conto. Esta actividade está dirixida a nenas e nenos de 4 a 12 anos.
Eva Mejuto: “Este libro conta a historia dunha crianza pero narrada pola propia nena”
Desde Xerais:
“O programa ZigZag Fin de Semana, da TVG, emitiu unha entrevista de María Solar con Eva Mejuto e Bea Gregores sobre o libro: A lavandeira de San Simón, publicado por Xerais. A entrevista pode verse nesta ligazón.”
Rexina Vega: “A figura paterna márcanos tanto como a materna, detesto esa hiperinflación da maternidade como valor absoluto”
Entrevista de Montse Dopico a Rexina Vega en Praza:
“(…) – Praza (P): O libro [O estado intermedio] colle o título da idea do estado transitorio que segue á morte do budismo. E a partir da mesma érguese boa parte da estrutura da novela. Por que?
– Rexina Vega (RV): A idea de profundar neses 49 días despois do deceso tomeina dunha noveliña de Antoine Volodine, Bardo or not bardo. Cando xa estaba metida en fariña vin tamén unha película de Gaspar Noé, Enter the void, que trata o mesmo tema. Alén diso, xusto comecei a escribir logo dun período, poderíamos dicir que espiritual, e que en realidade estaba provocado pola crise da madurez e a menopausa, unha sacudida vital da que non hai aínda rexistros abondos, e que me levou a pescudar intensamente no budismo. Cadraba tamén no tempo a miña lectura, febril, da obra de John Berger, que ten unha dimensión que rescata a comunicación entre os vivos e os mortos. Con todo iso abriuse para min unha porta, a morte interésame desde sempre, creo que tiro máis ao Tánatos có Eros. Que pasa cando morremos?
– P: Unha filla volve á casa do pai para vendela e poder afastarse así do pai que non foi, que rexeita. É un tema moi presente na literatura, e máis aínda, penso, na literatura galega dos últimos anos: a volta a algún lugar da infancia para arranxar contas pendentes. Por que pode estar tan presente no noso contexto?
– RV: Este é un dos grandes temas, está claro, aquí e na literatura universal. A relación co pai, co nai é un subxénero en si mesmo. Eu creo que este tema ten máis presenza agora pola auxe da autoficción. Poucas cousas máis importantes nos pasan na vida que enterrar un proxenitor!! Agora, pode que teñas razón, e que nese axuste de contas que significa o punto final dunha relación sempre agónica, inclúase no noso caso o desexo tamén de matar o mundo ao que eles pertencen. De todos xeitos, no meu caso, a cultura labrega, o mundo rural non é visto como un problema, é visto como unha paisaxe. Eu, coma xa moita xente en Galicia, son filla dunha cultura urbana que mantén fortes vínculos co rural, un rural máis amable, desactivado, exótico e ao tempo presente nas capas profundas da identidade. Interesábame pescudar aí.
– P: Ao pai amolábao a vida que tiña. Molestáballe a muller, os fillos, o traballo. Tiña unha vida que non escollera, como era -e é- habitual. Refúxiase nas tabernas, nos compañeiros, nalgún momento na política. O pai é un personaxe típico do seu tempo: home frustrado, pai e marido egoísta. Por que é así? Dalgún xeito quixeches retratar un xeito de ser obreiro e pai dunha época?
– RV: Outro dos meus intereses ao escribir O estado intermedio é trazar a educación sentimental dunha xeración, dos pais e das nais, de todos. Quería comprender á xeración que protagonizou a Transición, e que é singular en moitos aspectos. Son fillos do franquismo de primeira hora, algo que equivale a dicir que foron educados nun mundo ficticio no que non había pasado. Eles medran aí nese baleiro, nese silenciamento e nas historias fantasiosas do réxime que debuxaba unha guía moi clara e nidia de actuación. Na mocidade esa xeración, en masa, rompe con aqueles cánones tan tan claros, a Transición é un movemento dunha extraordinaria violencia dentro das cabezas.
Esa xeración matou doutro xeito o pai e a nai, dun xeito moito máis frontal que ningunha das anteriores e posteriores. Abriron camiños de liberdade no persoal, pero tiñan unha cadea dentro, reaccionaban contra os valores nos que foran educados e nos que se construíran, pero nunca os esqueceron. Ese modelo de home, que non é exactamente un obreiro, senón un desclasado cheo de contradicións é o que quería reproducir. Curiosamente, pensei moito en Carlos Casares, tamén fillo de mestre e educado no seminario. Salvada a enorme distancia co protagonista do meu libro, creo que esa figura tamén representa á perfección o claroescuro dunha xeración de homes. (…)”