Desde
Sermos Galiza:
“O célebre Pañcatantra, unha colección de fábulas escrita no século III a.C., é a primeira tradución directa do sánscrito ao galego. O profesor da Universidade de Santiago José Virgilio García Trabazo encargouse da versión que Rinoceronte Editora, dentro da súa colección Vétera, vén de publicar.
O Pañcatantra, orixinario do territorio que conforma a actual India, atópase nos alicerces da fabulística europea. Importantes autores do sur europeo, como o mallorquí Ramón Llull ou o castelán Arcipreste de Hita, recibiron a influencia da obra. Un irmán de Afonso X O Sabio, Fadrique de Castela, encargou o Sendebar ou Libro do engano das mulleres (1253) inspirado polo Pañcatantra.
Relatos en prosa e verso, organizados nos Cinco libros de sabedoría práctica, conforman a edición de Edgerton (1924) na que se basea a versión galega e que no seu día, aseguran desde Rinoceronte, foi o primeiro autor en dar “unha reconstrución plausible do Pañcatantra“. A obra, engaden, “unha senlleira mostra do uso das fábulas de animais para a transmisión da sabedoría mundana e política na India clásica”. Parte destas historias pasaron ao folclore do lugar.
O sánscrito en que se escribiu orixinalmente o Pañcatantra e desde o que traballou García Trabazo é unha lingua clásica da India, onde é un dos 22 idiomas oficiais, malia que o seu uso actual é sobre todo litúrxico no hinduísmo ou no budismo.”
Arquivo da categoría: Tradución
Migración e poemas con Manuela Palacios
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Migración e poemas. A profesora Manuela Palacios edita a antoloxía Migrant Shores con poetas de Galicia, Marrocos e Irlanda. Pode escoitarse a entrevista aquí.”
Morre o poeta estadounidense John Ashbery
Desde
Sermos Galiza (foto de Wikipedia):
“John Ashbery morreu o domingo 3 de setembro en Rochester (Nova York), onde nacera hai 90 anos, por causas naturais. O máis importante, e probabelmente o máis influínte, dos poetas estadounidenses aínda activos iniciara a súa traxectoria co libro Algunhas árbores (Some trees, 1956).
Entre as súas obras principais salientan O xuramento da pista de tenis (The Tennis Court Oath, 1962), o Autorretrato en espello convexo (Self-Portrait in a Convex Mirror, 1975) -para boa parte da crítica a súa obra mestra-, Galeóns de abril (April Galleons, 1987) ou Por onde hei andar (Where Shall I Wonder, 2005). O seu nome figuraba desde hai anos e de xeito recorrente como candidato ao premio Nobel de literatura.
Para Ashbery, a poesía é capaz de abranxelo todo. Materiais lingüísticos de derrubo, frases feitas, retrousos da música popular, intertextualidades cultas ou un diálogo demorado con outras artes, especialmente coa pintura, conforman textos complexos, atravesados de contradicións, en que palabras de orixes diversas conviven en igualdade. A súa obra proteica e abondosa tiña a envergadura da dun Walt Whitman da modernidade. Ou da posmodernidade, segundo algúns.
A revista A Trabe de Ouro, dirixida por Xosé Luís Méndez Ferrín, publicou en 1993 a tradución galega do seu longo poema Unha onda (A wave, 1984), en versión de Xaquín Vélez e Manuel Outeiriño. O seu traballo é arestora apreciado polas novas poetas galegas. Alba Cid (Ourense, 1989) empregou un verso de Ashbery -“esta foi a nosa ambición: sermos pequenos e claros e libres”- para introducir en sociedade Os fillos da fame (Xerais, 2016), o exitoso debut de Ismael Ramos (1994).”
Suso Moinhos: “Neira Vilas animoume a traducir a súa obra ao esperanto”
Entrevista
a Suso Moinhos en Sermos Galiza:
“Suso Moinhos (Vigo, 1970) acaba de publicar a primeira tradución ao esperanto da obra de Neira Vilas Memorias dun neno labrego. O tradutor, que tamén é poeta e escritor en esperanto, comezou a estudar esta lingua por casualidade con tan só dezaseis anos. Cursou Filoloxía Galega na Universidade de Santiago de Compostela e actualmente está a realizar un posgrao de esperanto na Universidade de Adam Mickiewicz, en Polonia. Forma parte do equipo de redactores da revista literaria en esperanto Beletra Almanako e vén de publicar no ano 2016 o seu primeiro poemario, Laminarioj, escrito tamén nesta lingua.
– Sermos Galiza (SG): Como xorde a idea de traducir ao esperanto Memorias dun neno labrego?
– Suso Moinhos (SM): Eu traducira xa anteriormente un capítulo dunha obra de Neira Vilas, precisamente, de Memorias dun neno labrego, xa que os diferentes capítulos teñen unha unidade temática moi grande, o que permite presentalos de maneira autónoma. Ademais, ten unha estrutura circular, comeza máis ou menos como acaba, etc.
Neira Vilas animoume á que traducise ao esperanto o libro enteiro. O que pasa é que foi un camiño un pouco longo. Quixen preparame ben. Estiven dous anos estudando as traducións modélicas ao esperanto doutros autores e despois fun traducindo a obra. Máis adiante envieina a dous correctores de probas, un español e outro sueco, para que me desen as súas suxestións.
– SG: Á hora de traducir ao esperanto, hai poucas referencias?
– SM: Non, hai unha grande literatura. Hai unha literatura propia que ocupa o mesmo espazo cronolóxico que a literatura galega dende o rexurdimento até agora. Dende Rosalía até aquí está todo o que temos.
Na cultura do esperanto é moi importante a tradución, xa que sempre foi unha maneira de probar a lingua, de traer outras culturas para o esperanto, de vehicular outras culturas para o esperanto. Si que hai unha grande cultura de tradución nesta lingua. (…)”
Memorajoj de kampara knabo: Memorias dun neno labrego, tamén en esperanto
Artigo de Miguel Pardo en Praza:
“Memorajoj de kampara knabo. Memorias dun neno labrego. A obra máis lida da literatura galega xa ten a súa versión en esperanto. O filólogo vigués Suso Moinhos vén de publicala no pasado mes de xullo da man da editorial Mondial, con sede en Nova York e a máis importante desta lingua universal e internacional.
O profesor, poeta e falante de esperanto desde os 16 anos cumpre así coa promesa que el mesmo lle fixera a Xosé Neira Vilas, falecido hai case dous anos. Agora, a obra dedicada “a todos os nenos que falan galego” e con máis de trinta edicións na nosa lingua contará cunha versión máis e neste idioma internacional para engadir á morea de falas nas que foi publicada, desde o español, portugués, alemán, catalán, éuscaro, asturiano ou inglés.
Desde hai anos, Moinhos é redactor da revista en esperanto Beletra Almanako, onde propuxoe publicar algo de literatura galega. Decidiu comezar co capítulo sobre Pachín, o can de Balbino. “Púxenme en contacto con Neira Vilas e accedeu encantado, tanto que me dixo se podería traducir o resto do libro. E así comezou a cousa”, conta o autor a Praza.gal. Estudou os mellores tradutores nesa lingua e comezou cun longo traballo durante o cal -case ao final- faleceu o autor de Memorias dun neno labrego. Antes, o profesor vigués prometéralle que acabaría a tradución. “Díxenlle que confiara en min, que así o faría e creo que creu nas miñas palabras”, insiste.
A de Neira Vilas é a segunda obra da literatura galega que é publicada en esperanto logo de que o fose Retrincos (Viveroj), de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao. Nesta publicación, prologada pola profesora da Universidade de Vigo Iolanda Galanes, inclúense fotografías cedidas pola Fundación do autor de Vila de Cruces ou os debuxos orixinais de Isacc Díaz Pardo. (…)”
Compostela: presentación de Diálogos de mortos. Diálogos mariños, de Luciano de Samósata
Presentacións de O precariado. Unha nova clase social?, de Adrián Sotelo Valencia
Vigo: actos destacados na Feira do Libro para o venres 30
O
venres 30 de xuño continúa a Feira do Libro de Vigo (na Porta do Sol, con horario de 11:00 a 14:00 horas e de 17:30 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:
– 18:00 h. Concerto-presentación de Mel, unha mosca agradecida, de Miguel Ángel Alonso, ilustrado por Luz Beloso, publicado por Nova Galicia Edicións. Participan Miguel Alonso, Servando Barreiro, Malvares de Moscoso e Maese Pedrido.
– 19:00 h. Miguel Alonso presenta O caso Quintana, publicado por Belagua.
– 19:45 h. Raquel Castro presenta Bestiario doméstico, publicado por Galaxia. No acto estará acompañada por Francisco Castro.
– 20:00 h. José Julio Fernández Rodríguez asina exemplares de Clara e o rapto do solpor, na caseta da Libraría Pedreira.
– 21:15 h. Presentación de Meu avó, rei das pequenas cousas, de João Manuel Ribeiro, publicado por Hércules. Participa Ánxela Gracián.
Encontros na Casa de Rosalía: Erín Moure e María Reimóndez
Vigo: Festival Internacional de Poesía PoemaRia 2017
