Ourense: actos destacados na Feira do Libro para o martes 7

OFeira do Libro de Ourense 2016 cartaz martes 7 de xuño continúa a Feira do Libro de Ourense (na Rúa do Paseo, con horario de 11:00 a 14:00 horas e de 18:00 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:

20:00 h. Presentación de A boca do monte, de Celia Díaz, publicado por Editorial Galaxia. Participa, xunto á autora, Francisco Castro. Durante o acto intervirá o grupo musical As da Chispa.
20:00 h. José María Eguileta asina Dende Auria, na caseta da Deputación de Ourense.
21:00 h. Presentación de Silencio percutido, de Eva Veiga, gañadora do XXXI Premio de Poesía Cidade de Ourense, por Editorial Espiral Maior.

Negruña, a nova novela de Xosé Duncan, sitúase na Coruña do século XXIV

DesdeXosé Duncan o Diario Cultural da Radio Galega:
“Unha distopía e unha fantasía histórica. Negruña, a nova novela de Xosé Duncan, sitúase na Coruña do século XXIV. “A fantasía é unha ferramenta para facer unha crítica do que acontece en realidade”. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Xosé María Álvarez Cáccamo: “As mulleres foron protagonistas de grande parte da resistencia máis activa e lúcida contra o franquismo”

EntrevistaXosé María Álvarez Cáccamo de Montse Dopico a Xosé María Álvarez Cáccamo en Praza:
“(…) – Praza (P): Aínda que é unha novela [As últimas galerías] -o libro foi presentado como a súa primeira novela- non deixa de ter relación cos libros de memorias Memoria do poeta e Tempo do pai… Por que?
– Xosé María Álvarez Cáccamo (XMAC): Si, e o asunto pode levarnos aos debates sobre os límites entre a ficción e a memoria. Eses dous libros que citas e As últimas galerías forman como unha triloxía. Non o fixen de xeito consciente, pero é como unha triloxía da memoria na que o peso do ficcional vai aumentando, ata este último libro, que aínda que ten unha ancoraxe na memoria persoal, é ficción. (…)
– P: En realidade, pode dicirse que é un libro sobre memoria histórica, sobre a guerra civil e a violencia que esta provocou e amparou. É así?
– XMAC: O fascismo é insaciable. E temos que insistir en que o levantamento fascista non só provocou milleiros de mortos e encarcerados, senón distintas formas de represión que afectaron de xeito especialmente dramático ás mulleres. A morte, o cárcere, a violación… e a vida baixo o xugo dunha absoluta violencia, que adoptaba distintas formas como o control… O acoso que sofre Amalia é unha desas mostras de violencia fascista. (…)
– P: Por que o libro se chama As últimas galerías?
– XMAC: O título ten un valor simbólico. Procede dunha conversa real que tiven con miña nai. Ela dixo que estabamos nas últimas galerías. Naquel momento entendino como unha revelación, un estoupido de lucidez, cun sentido poético. Aínda que creo que foi algo máis prosaico: ela pensaba que estabamos nunhas galerías comerciais. Quedei con esa imaxe e pensei que podería escribir algo… Ao principio ía ser un libro de testemuño, un libro de poemas… e acabou sendo unha novela. Pero tiven o título antes que o libro.
– P: A historia da familia reconstrúese a través da narración do fillo en primeira persoa, dos diálogos das conversas cos amigos e veciños da nai, das cartas e do diario da nai. Como pensou esta estrutura?
– XMAC: Quería que o enfoque fose o perspectivismo múltiple. Iso permitíame explicar o proceso de indagación do fillo desde distintas perspectivas e darlle variedade ao relato. Creo que tamén é verosímil que unha investigación sobre a historia familiar se faga a través de conversas, diarios, cartas… Por iso ese enfoque poliédrico, de voces múltiples (…)”

O Deserto, de María do Cebreiro, por Inma Otero

AInma Otero Varela web italiana Insula Europea acolle unha recensión do poemario O Deserto, de María do Cebreiro, a cargo de Inma Otero:
“Sobran os motivos que xustifican que se lle outorgase a este poemario o Premio da Crítica que concede a Asociación Española de Críticos Literarios cada ano ás mellores obras en poesía e narrativa de cada unha das linguas oficiais do Estado español.
Xa na súa fasquía máis externa o libro concíbese como un obxecto artístico que fala da multidisciplinareidade presente no discurso poético. O cine, as artes plásticas, a filosofía e os mitos configuran o universo ficticio da obra de María do Cebreiro, prolífica pese á súa xuventude. De sempre gustou de dialogar coas narracións que marcan o seu posicionamento cultural, como galega e como pertencente ao conglomerado da civilización occidental. No seu macrocosmos literario, tamén no ensaístico, hai moito de análise dos signos que axudan a concibirnos, e un dos relatos que inevitablemente se sitúa no noso substrato é o bíblico, tan presente no poemario.
Para alén da pesquisa en torno ao texto como acto comunicativo, neste caso centrada no valor da escrita como traza, aquí detéctase unha poesía da experiencia que privilexia a emoción fronte o intelecto malia o peso deste último aspecto. Afóndase na experiencia da dor, da culpa e da inxustiza cometida contra os marxinados, polo que a
referencia ao Antigo Testamento cobra un valor simbólico. O deserto convértese na metáfora da travesía a través do tormento, da ferida feita paisaxe como espazo da revelación. As verdades agóchanse nas fendas, no que latexa baixo a pel mais que transmuta grazas ao amor.
A exploración da dor condúcea tamén á relectura dos clásicos galegos e á Rosalía de Castro máis metafísica, outra das constantes da súa produción. A referencia rosaliana pon de relevo unha visión un tanto herética da Biblia que ten que ver co protagonismo da muller. En O Deserto espéllase o eu poético naqueles mulleres silenciadas pola historia oficial para situalas aquí no lugar central que lles corresponde para que o mito poida encarnarse, mesmo nas versións que coñecemos. Así, a María virxe e a María Magdalena, xunto coa María autora, reivindican o papel de todas as heroínas ás que se lles arrebatou a memoria da súa audacia.
A linguaxe poética converte a chaga en contradición que busca interpretar o que ocultan os pregues. Pero facendo da contradición virtude, as referencias intelectuais botan luz na escuridade para amosar como, a fin de contas, só o amor vale.”

Manuel Esteban: “A novela xorde como un berro a raíz dunha inxustiza, a da discapacidade intelectual”

EntrevistaManuel Esteban Premio Xerais a Manuel Esteban en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Non podiamos comezar a entrevista doutro xeito, Manuel. Como recibe un a noticia de que foi recoñecido co Premio Xerais [por A ira dos mansos]?
– Manuel Esteban (ME): Pois… a verdade é que resulta un impacto, un shock… Unha sorpresa. De feito, aínda non cheguei á fase de alegrarme, aínda estou na fase de sorpresa, sobre todo porque non escribín a novela como un fin en si mesmo -imaxino que un escritor ao uso aborda a escrita con esa perspectiva-, senón que, no meu caso, escribín a obra como un medio. Tamén é certo que cando un presenta unha novela a un premio faino pensando na posibilidade moi remota de recoñecemento pero iso non o contemplaba… pois eu non teño táboas como escritor, non creo que a novela brille nin que a súa virtude sexa unha prosa literaria fantástica. A obra sae das tripas, dunha necesidade concreta, a raíz do nacemento do meu fillo maior. Ten unha finalidade terapéutica e non literaria. Por iso, a sorpresa, se cabe, é dupla.
– SG: Que o levou a escribir?
– ME: A min levoume a escribir a necesidade de expresar certo sentimento de inxustiza. Era unha especie de berro gritado entre nós, da miña xente, a raíz dunha inxustiza, a da discapacidade intelectual. Un cae do cabalo a través do que lle vai pasando na vida, e eu cheguei á discapacidade intelectual co nacemento do meu fillo. Entón, comprendín a situación que sofre ese colectivo, un exilio amábel, pero un exilio ao fin e ao cabo. Hai unha tendencia ao paternalismo e, no mellor dos casos, ao ninguneo deste tipo de persoas. E iso, cando o vives co teu fillo cando nace, é moi duro. Quería, en definitiva, facer de altofalante de quen ten dificultades para facer valer a súa voz.
– SG: Como definiría a obra?
– ME: Amais de médico, son docente. Non quería resultar demasiado ofensivo ou sesudo e tiña certo afán didáctico. Quería presentala nunha armazón atractiva e interesante. Son lector compulsivo e gosto moito da novela negra. Pensaba que podería ser interesante a vía de abordaxe a través da narrativa e, en concreto, da novela negra. Pareceume bo xénero para irmos á fronteira da moralidade da sociedade. Contar unha historia cotiá para resaltar aspectos da hipocrisía a respeito dun colectivo era difícil. Con todo, na novela negra, onde os matices contan e onde o bo ten que facer cousas malas, nesa sopa moral máis ambigua e gris, pareceume máis fácil contar o que eu quería contar, que non deixa de ser a miña visión, sobre unha situación asimétrica. (…)”

Manuel Esteban, Iria Misa e David Pérez Iglesias, Premios Xerais 2016

“NaDavid Pérez Iglesias, Manuel Esteban e Iria Misa illa de San Simón, no concello de Redondela, o sábado, 4 de xuño, anunciouse o ditame da XXXIIIª edición do Premio Xerais de Novela, a VIIIª edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil e a XXXIª edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, todos os tres premios dotados con 10.000 euros cada un deles.
Esta festa literaria consistiu nun acto literario-musical, celebrado no Auditorio da illa de San Simón. Á velada asistiron arredor de tres centas persoas, entre as que se atopaban Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG; Xosé Antonio Perozo, presidente de GALIX; Xosé Ballesteros Rei, presidente da Asociación Galega de Editoras; Antón Pedreira, vicepresidente da Federación de Librarías de Galicia; Bieito Ledo Cabido, presidente da Fundación Premios da Crítica Galicia; Xabier Alonso, concelleiro de Cultura, Turismo e Novas Tecnoloxías de Redondela; Xoaquín Fernández Leiceaga, candidato do PSdeG-PSOE á Xunta de Galicia, ademais de escritoras, editoras, libreiras, críticas, bibliotecarias, profesoras e outras persoas colaboradoras da editorial. O acto foi emitido en directo por Internet.
Celia Torres, coordinadora e presentadora dos premios, abriu a velada, na que Lydia Botana se ocupou do apartado musical do serán, salientando (…) que nesta edición de 2016 participaron 89 orixinais entre as tres modalidades de novela, literatura xuvenil e literatura infantil.
A escritora Ledicia Costas, que esta semana recibiu o Premio Nacional de literatura Infantil e Xuvenil, como mantedora literaria desta velada, comezou o seu discurso, «Todas as constelacións do mundo», dedicado á Xeración Lamote por abrir o camiño da esperanza, lembrando a súa experiencia como lectora dende cativa:
«Se boto a vista atrás, cousa que fago con certa frecuencia, recoñezo o moito que lle debe a miña xeración ás xeracións anteriores. Ser escolarizada en galego foi determinante para min, unha nena educada integramente en castelán. Aquelas obras que caeron nas miñas mans a principios dos anos noventa abriron unha porta branca por onde empezaron a desfilar en ringleira os personaxes dos libros que me volveron poliédrica. E coa forza das cousas máis auténticas fun inverno, bágoa, agulla. Fun animal, océano, nordés e abismo. Fun unha criatura coas ás pintadas de estrelas e o corazón aberto en tantos anacos coma historias me cativaron. Nese incendio de palabras que se propagaba sen remedio, asoman a cabeza as coleccións Merlín, Xabarín e Fóra de Xogo de Xerais. Non era só que todos aqueles libros en galego me achegasen momentos únicos, é que me fixeron entrar no centro exacto da emoción. A emoción da lectura. Velaí a maxia. Acababa de atopar o mapa de todas as constelacións no mundo.»
Salientou, despois, sentirse orgullosa da entrega á lingua galega «que nos caracteriza a todas e todos nós, que nos fai formar parte dun proxecto común». «Recoñezo que me sinto especialmente vencellada á Xeración Lamote. Os seus textos foron determinantes para a formación daquela lectora que demandaba obras das que enchouparse ata a medula.» (…) «Agora sucede que hai unha nova xeración abríndose paso, a Xeración da Esperanza, que ten interiorizado un proxecto literario de país. Sabemos ben das renuncias que implica escribir na nosa lingua, pero cando cres en algo con tanta forza, as dificultades pasan a ser un elemento secundario.»
Tras vindicar o papel das mulleres na literatura galega, «para que a presenza actual das mulleres no sistema literario galego siga gañando forza e consistencia ano a ano», rematou Ledicia Costas expresando o seu compromiso: «Eu opto pola luz, pola lingua e pola forza dun país que me fai sentir importante». Sigue lendo

Entrega dos Premios Nacionais de Cultura a Ledicia Costas e Gonzalo Hermo

DesdPremios_Nacionais_2015_01-06-2016-1024x682e Brétemas, de Manuel Bragado:
“Na entrega dos Premios Nacionais de Cultura correspondentes ao bienio 2014-2015, realizada o 1 de xuño en Palencia, houbo unha apreciable presenza da cultura galega. Aos premios de Tradución e Teatro de 2014, sumáronse o pasado ano os de Literatura Infantil e Xuvenil de Ledicia Costas por Escarlatina, a cociñeira defunta (Xerais) e o de Poesía Xove de Gonzalo Hermo por Celebración (Apiario), o que constitúe un espazo de visibilidade para a nosa creación e produción cultural. Catro novos nacionais que incrementan a nómina de títulos da literatura e edición galegas premiados polo Ministerio de Cultura nas últimas tres décadas: cinco en infantil e xuvenil, cinco en tradución, tres en narrativa, dous en literatura dramática, dous de ilustración, un de cómic, un de ensaio, dous de poesía, un de teatro e un ao mellor labor editorial. Premios que constitúen un pulo e unha oportunidade para as persoas premiadas, mais tamén un aliciente e un recoñecemento colectivo para a cultura literaria galega, sometida a tantas invisibilidades e inxustos prexuízos. Parabéns, pois, a Ledicia Costas e Gonzalo Hermo, que onte representaron orgullosas a excelencia e a esperanza da literatura galega do século XXI.”