Desde Erregueté:
“O I Congreso Internacional de Teatro Galego chega á súa fin homenaxeando a tres figuras fundamentais do teatro galego desaparecidas nos últimos tempo. Ernesto Chao, Gustavo Pernas e Celso Parada serán lembrados na cerimonia de clausura, na que se lles entregará, a título póstumo, a Medalla da Academia Galega de Teatro.
No acto, no que se darán a coñecer as primeiras conclusións do Congreso, tamén se nomeará Membros de Honra da Academia a Manuel Lourenzo, María Xosé Queizán e Luís Álvarez Pousa. A xornada pretende, en palabras dos organizadores do Congreso “render homenaxe a toda unha xeración que traballou para que a escena galega existise”.
A clausura do Congreso, na que está prevista a asistencia de autoridades da Xunta de Galicia, a Deputación da Coruña e o Concello de Santiago, entre outras, así como das entidades colaboradoras na organización do Congreso como a AGADIC (Axencia Galega das Industrias Culturais), o Consello da Cultura, o Centro Dramático Galego, a SGAE (Sociedad General de Autores de España) ou AISGE (Artistas Intérpretes, Entidad de Gestión de Derechos de Propiedad Intelectual).
O I Congreso Internacional de Teatro Galego analizou durante os últimos tres días cuestións relacionadas coa experiencia acumulada no teatro galego nos últimos corenta anos, sobre os retos que enfronta na actualidade e sobre modelos externos dos que se poidan extraer ensinanzas no futuro. Máis de setenta especialistas participaron en conferencias, mesas de debate, comunicacións persoais e debates plenarios para, por unha banda, analizar o presente dende unha perspectiva académica que contribúa a un mellor coñecemento do sistema teatral de Galicia e, pola outra, deseñar os principios teóricos que deben guiar a creación dun plan estratéxico e dunha lexislación que ampare a creación e distribución escénica para a vindeira década.
O primeiro día do Congreso, o Observatorio da Cultura Galega, dependente do Consello da Cultura, presentou un completo Informe sobre a situación das artes escénicas que analiza o sistema teatral desde unha perspectiva global e que, ademais, ofreceu as primeiras cifras de como lle afectou a crise derivada da pandemia.
Presentacións de iniciativas editoriais, arquivos de documentación, plataformas virtuais e iniciativas de distribución completaron a extensa ollada que o Congreso deitou sobre as artes escénicas e que terá a súa continuación na publicación das conclusión que se editarán posteriormente.
Todas as sesións do Congreso estarán dispoñibles para a súa consulta, durante un mes, na plataforma culturaenvivo.com, a través da que se retransmitiu toda a actividade durante estes días.”
Arquivos da etiqueta: Gustavo Pernas
Hemeroteca: Entrevista a Gustavo Pernas Cora
Desde
Erregueté:
“No número 44 (outono 2005) da erregueté | Revista Galega de Teatro, publicabamos esta entrevista co recentemente falecido Gustavo Pernas Cora. Daquela, acababa de recibir o Premio Rafael Dieste pola súa obra Final de película, e preparaba a montaxe da mesma. Queremos recuperar aquí este texto que amosa o compromiso, a lucidez e o fondo sentido crítico dun grande home de teatro prematuramente desaparecido e cuxa obra está chamada a perdurar e exercer de estímulo ás novas xeracións. Sirva esta pequena peza como homenaxe de todxs xs que facemos a erregueté. (…)
– Revista Galega de Teatro (RGT): Como cres que determinan os premios de teatro aquí e agora a traxectoria dun autor? E dun director de escena?
– Gustavo Pernas (GP): No que respecta á publicación, esa dimensión que é necesario potenciar na nosa dramaturxia, a presenza real do texto na forma dun libro, preserva a este do circunstancial e lle garante un futuro, un futuro imperfecto, claro, pero con visos de permanencia, aínda que sexa en algún fondo soterrado ou andel agachado de biblioteca. Pero non nos enganemos, no noso país funcionan mellor as casualidades que as causalidades. A lei causa-efecto non é de aplicación fácil en Galicia. A repercusión do premio a nivel de posta en escena é moi relativa, se ben a financiación está garantida polas características propias do premio, concorren entre a obra e o público demasiadas condicións e demasiados intermediarios. A experiencia que tivemos con Footing non foi positiva neste sentido. Chegado un momento, á hora da distribución da montaxe, mesmo nos planteamos en Áncora Produccións, nosa compañía, se sería conveniente ou aconsellable publicitar que fora premio Rafael Dieste, porque comprobamos que en moitos sitios isto non era recibido con bo criterio, que eran máis os castigadores, dispostos a desmerecer ese feito e a crear obstáculos, que os que dun xeito san e lóxico correspondían a ese valor de produción. Estou convencido de que ese certo caracter mesquiño e envexoso, ese cainismo, esa propensión ao ninguneo é un dos principais atrancos para o crecemento deste país. E sen ir máis lonxe, nas subvencións do IGAEM deste ano, dase o paradoxo de que se considera o proxecto Final de película de “especial interese”, pero se lle asigna á compañía unha puntuación menor cá de anos pasados e unha contía económica moito menor cá doutros espectáculos calificados coa mesma categoría pero cunha traxectoria moito máis escasa cá nosa. Deseguida veñen as rebaixas. En fin, país veredes.
– RGT: Falemos da obra. Final de película é un texto perfectamente medido, acabado en tódolos aspectos co que (opino eu) demostras e corroboras definitivamente un talento coma escritor dramático que redondea definitivamente aquela característica túa de “home de teatro total”. No texto lemos factores que pertencen á túa linguaxe escénica persoal, pero tamén hai novidades, sobre todo canto á estrutura e á contención. A que vontades responde a construción da obra? Que retos persoais te propuxeches?
– GP: Agradézoche esas observacións. Como ben sabes, mesmo aquilo que debe aparecer como algo casual, nesa sá competencia co mestre azar, da que falabamos, supón un traballo minucioso e delicado. Gústame a analoxía de facer encaixes de Camariñas. Non é suficiente con mirar como cae a pedra na auga, é preciso pescu- dar nas pequenas ondas que se producen e xogar a alterar o impacto, a traxectoria…
Non sei, practico este exercicio de desenvolver a estrutura sobre a liña horizontal e argumental entre o clásico principio e final trenzándoa con eses ciclos ou círculos concéntricos que modifican e afectan a progresión dramática. Así somos na vida real, ¿non?, aparentamos ser sinxelos, pero agachamos unha complexidade… ou viceversa. Isto mesmo lles acontece aos personaxes de Final de película. Desta vez coloquei a seis personaxes nunha sala de cine, unha pequena sala na que se proxectan películas de madrugada, con moi poucos espectadores, asistidos por un acomodador cego. Os espectadores son solitarios, sentan de un en un, e pertencen a diferentes xeracións, mesmo por momentos, tres deles semellan formar parte dunha familia, un pai, unha nai, un fillo, cos seus conflitos habituais, os de hoxe en día. Pois ben, cando a película esta a punto do clímax, a proxección interrómpese e os espectadores xogan a lanzar hipóteses sobre o final, opinións que os enfrontan e os empuxan a implicarse persoalmente. A aparición doutro personaxe, unha inmigrante colombiana, que garda similitudes coa protagonista da película, conduce a trama polo camiño do drama ou do thriller até ir conformando todos eles a súa propia película cun final imprevisto. É esencial nesta obra o tema da familia, esa célula representativa da nosa sociedade, sempre nun difícil equilibrio de convivencia, chea de pequenos vicios e virtudes, en constante combate xeracional, a punto de fragmentarse, célula exposta a diversas infeccións, a ameazas reais e ao medo que utilizan como valor de cambio os políticos. E fronte ao familiar, a figura do estranxeiro, do inmigrante, pode aparecer coma un chivo expiatorio, un falso culpable que cohesiona transitoriamente a familia. Trátase da hipocresía de sempre servida na bandexa de deseño da sociedade moderna, sofisticada, enganosa, tramposa coa linguaxe e as formas. En Final de película persisto en deixar ocos para que xogue o espectador, en xogar máis co que se cala que co que se di, en suxerir, en apuntar… Non esquezamos que os protagonistas son os espectadores e que moitas veces ven máis sombras que luces. (…)”
“Adeus ao Gustavo Pernas”, por Emílio Xosé Ínsua
Desde A Ínsua do Ínsua:
“Sentei nun recreo no instituto a mirar a prensa dixital, enredei un momento nos comentarios sobre a lea que houbo no encontro de En Marea (ao que xa nin gañas tiven de ir vista a falta de altura de miras que amosan tirios e troianos) e parei un pouco na nova da oportuna homenaxe que se lle vai tributar en Lugo o vindeiro 3 de novembro ao tan benquerido como chorado Isidro Novo, tan vinculado a Viveiro. Case pechando a sesión, de súpeto, atopo unha foto túa e un pé demoledor que anuncia o teu pasamento na noite do 29 de outubro…
Tardo en reaccionar. Gustavo, morto? Veume á cabeza o precioso verso que un día Uxío Novoneira dedicou ao pintor Carlos Maside: “Eu non sei pensarte morto”. Eu tampouco a ti. Non hai tanto estabamos tendo unha preciosa conversa na libraría Biblos de Betanzos, onde se mesturaban as lembranzas do Viveiro das nosas infancias, a complicada situación do teatro galego, as consecuencias desa estafa capitalista monumental á que deron en chamar “crise”, o meu libro sobre as Irmandades… Escribinvos ese día unha dedicatoria chea de afecto e cordialidade, que ti e Ánxela agradecestes co corazón nos beizos, nunha especie de brinde a un encontro tan casual como intenso.
Cada vez que tivemos ocasión de coincidir e falar, sentín unha profunda empatía contigo. Nos actos de homenaxe a Tobío. Nas celebracións sobre Pastor Díaz na Academia Galega, con Fausto Galdo aínda entre nós. Nunha rúa de Compostela, ou da Coruña, ou de Viveiro, onde quer que cadrase… Sempre. Un fluír de ideas que nos aproximaban, de visións coincidentes sobre as cousas da vida e do mundo. Unha cordialidade doada e intensa fronte a unha persoa que se amosou comigo decote sen dobrez, sen miseria, sen trampa. Auga de fonte limpa, en contraste co pezoñento rancor velenoso que certo amigo noutrora común de nós os dous, como ben me advertiches, anda a deitar sempre que pode, obsesionado, contra min.
Fun espectador e lector atento de case todos os espectáculos e pezas coas que soubeches enriquecer de maneira decisiva o teatro galego de finais do século XX: O galego, a mulata e o negro (1990, editada en 1999), Sucesos (Premio Dieste en 2004), Medidas preventivas (2006), Tres logomonos (2012), o ensaio Os ollos de Victorine e a construcción da cuarta parede (2006)… Aplaudín con total convencemento ese monllo de obras túas, que Ánxela axudou a corporeizar nos escenarios, onde deitaches unha ollada tan crítica como profunda sobre as relacións humanas e os comportamentos sociais contemporáneos: a soidade e a incomunicación, o falseamento da democracia, o consumismo, a xenofobia, o machismo, a violencia, a corrupción, a deshumanización… Un teatro crítico e comprometido, pero non burdo nin panfletario; un teatro intelixente, audaz, mordaz e verdadeiro, fronte á farsa continua dos poderosos agochados na sombra e o peso das ideoloxías que nos fan máis escravos en vez de máis libres, aínda que se vistan de seda.
Ese, en definitiva, será o teu legado imperecedeiro, amigo Gustavo. Iso e a perfumada sensación de autenticidade que fica en todo o que da túa man estivo. Que a terra che sexa leve e que canten eternamente os merlos no teu oído.”
A AELG lamenta a perda do seu socio Gustavo Pernas
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega lamenta a perda de Gustavo Pernas.
Home dedicado ao teatro en todas as súas facetas e pedra basilar da literatura dramática actual, o seu traballo foi determinante no desenvolvemento do teatro galego, tamén nos inicios do teatro profesional en Galicia.
Membro da Sección de Literatura Dramática da AELG, sempre ofreceu xenerosa colaboración e asesoramento nas súas iniciativas.
Cunha longuisima traxectoria como actor, dramaturgo e director teatral, foi recoñecido cos máis importantes premios do teatro galego.
No ano 2007 gañou o Premio da Asociacion de Escritoras e Escritores en Lingua Galega coa súa obra Medidas preventivas.
En 2008 foi recoñecido co Premio Roberto Vidal Bolaño por toda a súa traxectoria artística xunto a Ánxela G. Abalo e Áncora Produccións.
Hoxe martes 30 de outubro, ás 20:30, haberá un acto de despedida no tanatorio Albia da Coruña (como chegar).
Inma António Souto: “O teatro é de todas e debemos defendelo como as pensións, a sanidade ou a educación”
Entrevista 
Alberto Ramos a Inma António Souto en Praza (foto CC BY-SA Praza Pública):
“O pasado martes 27 de febreiro, coincidindo co Día Mundial do Teatro, a nova Academia Galega do Teatro (AGT) presentou o seu Programa básico para o teatro galego, unha serie de 21 puntos esencias que abordar no futuro. Nesta relacións de propostas, atópanse necesidades como a ampliación, tanto cualitativa coma cuantitativamente, do apoio institucional ás compañías profesionais; a adscrición da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia (ESAD) á universidade, a creación de compañías residentes nos teatros de titularidade pública, a reestruturación da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) ou a reforma do Centro Dramático Galego para que a institución conte cunha autonomía xurídica. Ademais, a AGT anunciou a organización dun gran congreso en 2020 e fixo un chamamento para que todas as entidades do sector se impliquen. O obxectivo do encontro será a creación dun plan estratéxico do teatro para a década 2020-2030. Entrevistamos a Imma António, presidenta dunha academia que de momento conta con 28 membros, entre os que se inclúen nomes da escena como son Manuel Lourenzo, Luma Gómez, Eduardo Alonso, Rosa Álvarez, Manuel Guede, Inma López Silva, Xúlio Lago, Gustavo Pernas ou Manuel Vieites.
– Praza (P): Que é a Academia Galega do Teatro?
– Inma António Souto (IAS): A Academia Galega de Teatro é un proxecto de futuro. A presentación que fixemos o Día Mundial do Teatro levaba por nome Tendo presente o futuro. Ese nome xa é toda unha declaración de principios e intencións. Somos un grupo de profesionais de diferentes oficios teatrais que vimos a necesidade de buscar espazos de debate, de reflexión, de encontro. Sobre todo neste momento tan estraño socialmente onde os valores da cultura e da arte parecen estar completamente devaluados por parte da sociedade e sobre todo por parte das administracións e os medios de comunicación. Nós consideramos o teatro como un servizo público e un dereito. Esta é unha academia de barricada na defensa, pero tamén no estudo e no feito de querer compartir, que é como se medra realmente.
– P: Neste 2018 cúmprense 40 anos de teatro profesional en Galicia. Neste tempo creáronse compañías privadas, entidades como a Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG) ou Escena Galega, institucións públicas como Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais (Igaem) ou a súa substituta a Axencias Galega das Industrias Culturais (Agadic), festivais como o de Ribadavia ou o FITO Carballo… Por que a Academia Galega non xurdiu até este momento e por que agora resulta necesaria?
– IAS: A maior parte da xente fundadora somos xente que leva moito tempo traballando dende e para o asociacionismo en distintos ámbitos. Vimos a necesidade de crear unha entidade, non tanto sindical ou laboral, senón máis de estudo e posta en valor do noso patrimonio. Vimos que había un oco que cumpría cubrir por este empeño que temos de que o noso teatro sexa un feito normalizado e cada vez sexa máis de todos e todas.
– P: E o teatro é un feito normalizado? Pregúntoo porque se vemos a lista de propostas que presentan, poderíase asinar hai corenta anos, hai trinta ou hai dez, non si?
– IAS: Si. No propio acto, Antonio Simón facía referencia ao primeiro encontro profesional celebrado en Ferrol en 1988. Eu lembro que naquela altura discutiamos asuntos que están agora neste documento que elaboramos como unha relación de puntos básicos. A verdade, podemos dicir que eses 21 puntos son o abecedario. Hai que dicir, tamén, que nestes 40 anos, fomos construíndo estruturas, tecidos, profesión. Pero a crise foi demoledora, especialmente para o sector cultural. O que construímos en moito tempo, destruíuse rapidamente. E agora, aprendendo da experiencia, queremos seguir construíndo, pero cunhas bases que non sexan tan fráxiles. E tamén queremos inculcar na sociedade que a cultura é de todas e debemos defendela como as pensións, a sanidade pública ou a educación.
– P: Neses 21 puntos hai referencias a institucións que existen ou que existiron, pero que se perderon. Primeiro comezamos coa Agadic. Piden a súa reforma e reestruturación. Parece mesmo que botan de menos o Inaem.
– IAS: Non é que o botemos de menos, é que sinxelamente das experiencias apréndese. E que pasa coas construcións de determinadas estruturas? Pois que co tempo vemos se son eficaces ou non. Creo que gran parte da profesión comparte a idea de que a eficacia da Agadic pode e debe ser bastante mellor. (…)”
A Academia Galega de Teatro preséntase cunha proposta de reestruturación do sector
Desde
Erregueté:
“O Día Mundial do Teatro foi a data escollida para presentar publicamente a Academia Galega de Teatro, nun acto que se celebrou no salón de actos do Consello da Cultura Galega. A Academia, constituída o pasado mes de outubro en Rianxo por un grupo de 17 persoas vinculadas ao mundo do teatro profesional, responde á necesidade –segundo explicou o seu vicepresidente, Eduardo Alonso– de crear un espazo de debate e reflexión sobre o teatro que supere o ámbito das asociacións de carácter profesional –máis centradas en superar os problemas e atrancos do día a día–, unha ferramenta que posibilite a creación dun corpus doutrinal e a comunicación pausada coa sociedade galega.
Na actualidade, a Academia conta con 28 membros pero o número incrementarase proximamente nas próximas semanas, xa que o obxectivo é incluír a persoas procedentes de diferentes ámbitos relacionados coas artes escénicas sen exclusións de ningún tipo.
A presidenta da nova Academia, Imma António, explicou que a súa fundación en Rianxo explícase polo profundo respecto pola tradición –“a carón de Dieste, de Castelao, de Manuel Antonio e da compañía máis veterana de Galicia: Teatro Airiños”–, pero coa mirada posta no futuro, co obxectivo de estimular na sociedade o amor polo teatro e de poñer en valor a súa relevancia social. Neste sentido, António salientou a validez do teatro como elemento identitario que contribúe a “facer país”. O teatro debe ser considerado como un sistema –dixo– no que podemos e debemos intervir.
Un programa de reestruturación do sector
A Academia preséntase cun programa de vinte e un puntos básicos que visan a que o teatro sexa considerado como un servizo público. Luma Gómez foi a encargada de debullar ese programa, dirixido na súa meirande parte ás institucións públicas e que inclúe propostas históricas do sector como a autonomía xurídica do Centro Dramático Galego, a adscrición da ESAD Galicia ao sistema universitario, a creación de compañías residentes nos teatros de titularidade pública, a creación dun Centro de Documentación Teatral, a posta en marcha dun Festival Internacional de Teatro nalgunha das cidades de Galicia ou a creación dun circuíto de exhibición que permita o intercambio continuado con Portugal.
A Academia Galega de Teatro propón, igualmente, a reestruturación –e mesmo a reconsideración– da Axencia Galega de Industrias Culturais (AGADIC), por considerar que talvez non representa o modelo de xestión que precisa o teatro galego. En palabras de Eduardo Alonso, trátase de cambiar a perspectiva puramente mercantil dende a que se contempla agora a cultura. Dende a Academia cren que estas medidas deberían ir implementándose a partir do ano 2020.
Congreso do Teatro Galego
Como proposta máis inmediata, Antonio Simón presentou o proxecto de organizar un gran Congreso do Teatro Galego, que se celebrará no ano 2020. Unha comisión integrada polo propio Simón, xunto a Gustavo Pernas, Miguel Pernas e Manuel Guede está xa a traballar para artellar un evento que teña como fin “estruturar teatralmente Galicia”: elaborar un diagnóstico da situación e elaborar un plan estratéxico que permita intervir no sistema de xeito eficiente ao longo da década 2020-2030.
Simón destacou que moitas das reivindicacións históricas do sector das artes escénicas permanecen vixentes despois de moitos anos de reivindicación continuada e que, nalgúns aspectos, non se fixo nada para mellorar a situación de hai vinte ou trinta anos.
A Academia fixo unha invitación ao resto de institucións e organizacións relacionadas co teatro, e coa cultura en xeral, para que se impliquen na organización dun congreso que busca cambiar unha realidade claramente deficitaria en canto ao estado das artes escénicas, como demostra o informe presentado hai só uns días polo Consello da Cultura Galega no que se lle solicita á Xunta “unha revisión das políticas públicas que contemplen incrementos a fin de contribuír á recuperación do sector” cultural.”
A Coruña: homenaxe da Real Academia Galega a Xohana Torres
A Coruña: presentación de Os aforismos do riso futurista
Nesta festa do aforismo participarán Francisco Pillado, Xavier Seoane, Manuel Bragado e unha representación dos autores e autoras: Lino Braxe, Tucho Calvo, Lois Diéguez, Estíbaliz Espinosa, Francisco X. Fernández Naval, Alfredo Ferreiro, Rafael Lema, Siro López, Olga Patiño, Ánxeles Penas, Francisco Pillado, Gustavo Pernas, Henrique Rabuñal, Claudio Rodríguez Fer, Xavier Seoane, Dores Tembrás, Ramiro Torres e Fidel Vidal.
María do Cebreiro, Blanca Roig, Uxía, Observatorio da Mariña pola Igualdade, Gabriel Tizón, Teatro do Atlántico, Alberte Pagán e Artesáns da Pesca, Premios da Crítica Galicia 2016
No
Hotel Os Escudos de Vigo deuse a coñecer no decurso dun do xantar do sábado 19 de novembro o ditame da trixésima novena edición dos Premios da Crítica Galicia na súas modalidades de Creación Literaria, Investigación, Música, Iniciativas Culturais e Científicas, Artes Plásticas, Artes Escénicas, Cine e Artes Audiovisuais e Cultura Gastronómica. (…)
O Deserto de María do Cebreiro, Premio de Creación Literaria
O xurado da modalidade de Creación Literaria, formado por Ana Acuña Trabazo, crítica, profesora UDV; Dolores Vilavedra, crítica, profesora USC; Teresa Seara, crítica, profesora UDC; Malores Villanueva, crítica; Marta Neira Rodríguez, crítica, profesora UDV; David Otero Rodríguez, escritor e Afonso Vázquez Monxardín que actuou como secretario, en representación da Fundación Premios da Critica Galicia, acordou declarar finalistas as obras Cabalos e lobos de Fran P. Lorenzo (Xerais), O Deserto de María do Cebreiro (Apiario) e O último día de Terranova de Manuel Rivas (Xerais). Tras as derradeiras deliberacións acordou outorgar por maioría o premio á obra de María do Cebreiro O Deserto, editada por Apiario.
O xurado salientou que “a alta calidade do libro radica tanto na súa autenticidade, propia dunha voz tan persoal como é a da autora, como na integración de diversas referencias culturalistas que aínda así non impiden a intelixibilidade da mensaxe poética. Tamén se fixo referencia ao diálogo coas imaxes que conforman o libro, así como o coidado estético deste como produto artítico”.
Historia da literatura infantil e xuvenil galega de Blanca Roig, Premio de Investigación
O xurado da modalidade de Investigación, formado por Xosé Ramón Pena, escritor, gañador da edición anterior; Juan Ramón Vidal Romaní, director do Instituto de Xeoloxía de Galicia, catedrático da UDC; Celia Vázquez, profesora da Facultade de Tradución da UDV; Marilar Jiménez Aleixandre, catedrática de Didáctica das Ciencias da USC; Antonio Rodríguez Colmenero, arqueólogo; Ramón Lourenzo, catedrático da USC, e Modesto Hermida García, que actuou como secretario en representación da Fundación Premios da Crítica Galicia acordou declarar como finalistas ás obras Medo político e control social na retagarda franquista de Lucio Martínez Pereda (Xerais); Historia da Literatura Infantil e Xuvenil Galega do equipo coordinado por Blanca Roig Rechou (Xerais) e Juan Rof Codina, de Diego Conde Gómez (Xerais). Tras as derradeiras deliberacións acordou outorgar por maioría o premio a Historia da literatura infantil e xuvenil galega do equipo coordinado por Blanca Roig Rechou (Xerais).
O xurado destacou que a obra gañadora “ten moito interese para a comunidade educativa e para novos investigadores sobre literatura infantil. Así mesmo que o equipo investigador realizou un grande esforzo na recompilación de materiais nunha área decisiva para o futuro das letras galegas, ao tempo que serve de base para outras investigacións e e exercicios críticos máis detallados”. Sigue lendo
Conclusións da Asemblea da Sección de Literatura Dramática da AELG 2016
“A
asemblea tivo lugar no marco da I Xornada da Sección de Literatura Dramática da AELG.
CONVOCATORIA
No Quiosco Afonso da cidade da Coruña, a 5 de novembro de 2016, ás 12 h. a través de convocatoria aberta ás socias e socios da AELG e a todas as persoas interesadas no ámbito da literatura dramática e as artes escénicas.
Esta convocatoria aberta fíxose vía correo electrónico por parte da secretaría técnica da AELG, correo electrónico por parte do coordinador da Sección de Literatura Dramática a toda a comunidade escolar da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia, a DramaturGA-Asociación Galega de Dramaturxia e a uns cincocentos contactos do mundo das artes escénicas. Tamén se difundiu nos medios de comunicación (a web e a Axenda Cultural da AELG, o xornal dixital Sermos Galiza, o blog de teatro “O Galiñeiro” do xornal dixital Praza Pública, o programa “Diario Cultural” da Radio Galega do día 4 de novembro) e a través das redes sociais.
ASISTENTES
Afonso Becerra (Dramaturgo e director de escena. Profesor da ESAD de Galiza. Coordinador da Sección de Literatura Dramática da AELG)
Xavier Castiñeira (Director de escena. Profesor da ESAD de Galiza)
Rafael Catoira (Empresario xubilado)
Xoán Carlos Corredoira (Director de escena)
Raúl Dans (Dramaturgo)
Moncho Iglesias (Actor e director de escena do Cadro de Teatro de Cantigas da Terra)
Carlos Labraña (Dramaturgo, director de escena)
Manuel Lourenzo (Dramaturgo, director de escena, actor)
Xesús Pisón (Dramaturgo)
Gustavo Pernas (Dramaturgo, director de escena, actor)
Cesáreo Sánchez Iglesias (Poeta. Presidente da AELG)
Paco Souto (Dramaturgo)
Noelia Toledano (Dramaturga, directora de escena, actriz)
Tamén asistiron 3 persoas máis, que non falaron na asemblea e que non temos identificadas.
O coordinador desta I Xornada da Sección de Literatura Dramática da AELG fixo especial fincapé en convidar mulleres, dramaturgas, literatas e estudosas das artes escénicas, pero malia á insistencia a porcentaxe de participación de mulleres na asemblea non foi a desexada e necesaria, dado o seu peso no sistema literario galego.
ALGÚNS DOS ASUNTOS TRATADOS
A invisibilidade do xénero da literatura dramática en lingua galega debido á escasísima edición, tradución, estudo, escenificación e presenza nos foros sociais ou nos medios de comunicación.
Isto deriva no pouco incentivo de cara á súa creación e desenvolvemento plenos. Tamén na dificultade de que as persoas que poidan estar interesadas (para a lectura e para a escenificación, como poden ser os grupos de teatro amador ou de teatro escolar ou as mesmas compañías teatrais) teñan problemas de acceso ao corpus da literatura dramática galega. Textos clásicos desaparecidos, non editados. textos contemporáneos inéditos ou en edicións minorizadas e minoritarias.
As institucións culturais públicas, autonómicas e estatais, con responsabilidades neste ámbito, teñen demostrado a súa ineficacia e a súa falta de acción. Tampouco as institucións académicas, as tres universidades, a excepción da ESAD de Galiza, teñen plans específicos de estudo e promoción do xénero da literatura dramática galega. E no ámbito da crítica literaria e teatral acontece o mesmo, a excepción da Revista Galega de Teatro e das recensións sobre o libro teatral e a literatura dramática que fai periodicamente, desde hai moitos anos, Manuel F. Vieites no suplemento “O Faro da Cultura” do xornal Faro de Vigo e a cobertura que se lle dá á escasa edición teatral no “Diario Cultural” da Radio Galega que dirixe Ana Romaní, ou nos suplementos culturais dos diarios dixitais Sermos Galiza e Praza Pública, ou nas revistas Tempos, Luzes e Grial.
A necesidade de buscar o mínimo común múltiplo, que nos axude a multiplicar as forzas para emprender accións conxuntas que saquen a literatura dramática en lingua galega deste ermo no que se ve confinada.
A necesidade de xuntarnos periodicamente, nun foro permanente, que sirva para coñecernos mellor e para realizar actividades que nos sexan de proveito.
A necesidade de coordinar e unirnos, a Sección de Literatura Dramática da AELG, desde a atención máis directa aos aspectos literarios relacionados coas artes escénicas, e DramaturGA – Asociación de Dramaturxia Galega, máis aberta ao oficio e ás funcións do dramaturxismo e das composicións e deseño de accións para espectáculos diversos. Estamos nun ámbito no que hai moito traballo por facer desde diferentes frontes, por iso é moi útil contar con esta Sección de Literatura Dramática dentro da AELG e por iso celebramos a existencia doutra asociación centrada especificamente na Dramaturxia, como oficio imprescindible dentro dos oficios teatrais. E por iso a nosa relación é fluída, comezando porque moitas persoas somos socias tanto da AELG como de DramaturGA.
Entre os asistentes á asemblea coincidimos tanto na análise como no diagnóstico da situación na que se acha a literatura dramática en lingua galega e, por extensión, tamén o teatro galego. Manuel Lourenzo fixo unha recapitulación de como estaban as cousas antes e como están agora e puidemos observar que non houbo mellora na visibilización ou na incidencia da literatura dramática a nivel social, académico, teatral, malia a que artisticamente se acadaran cotas de calidade que homologan a nosa literatura dramática coa de calquera outro sistema cultural.
ALGUNHAS CONCLUSIÓNS E AS ACCIÓNS QUE NOS COMPROMETEMOS A REALIZAR
O grande reto desta xuntanza consistía en que non ficásemos na xeneralidade dos problemas que atinxen ao estado da literatura dramática en lingua galega, nomeadamente a actual, nin en formular un abano demasiado amplo de necesidades e obxectivos que non fósemos capaces de concretar e de intervir directamente na súa solución.
Así pois, centrámonos en decidir unhas tarefas moi concretas que puidésemos comprometernos a realizar, desde a Sección de Literatura Dramática da AELG.
Unhas tarefas que respondan á solución dos desacougos manifestados na asemblea e que supoñan un pequeno paso para cambiar o panorama no que nos atopamos.
XANELA DE LITERATURA DRAMÁTICA NA WEB DA AELG
– Nunha primeira fase, abrir unha nova xanela na páxina web da AELG na que se inclúan as dramaturgas e dramaturgos, así como un catálogo das obras de literatura dramática.
– Tamén incluír enlaces a outros sitios de internet relacionados coa literatura dramática.
– Nunha segunda fase, buscando a axuda pertinente, realizar unhas fichas que axilicen a busca de obras segundo “dramatis personae” (o reparto de personaxes), o xénero e a extensión aproximada (pezas breves ou extensas, comedia, drama, traxedia, farsa, cabaré…), a sinopse ou resumo argumental, os temas e outros detalles que colaboren nunha busca áxil por parte das compañías de teatro e das persoas interesadas.
– Esta iniciativa é de suma importancia debido a que a web da AELG ten un fluxo de visitas, a nivel internacional, que a converten no sitio de referencia das letras galegas.
ANUALIDADE DOS PREMIOS DE TEXTOS TEATRAIS CONVOCADOS POLAS ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS E INCLUSIÓN DA SÚA ESCENIFICACIÓN.
– Solicitar á Consellería de Cultura recuperar a anualidade dos premios de literatura dramática Álvaro Cunqueiro, Manuel María e Barriga Verde.
– Solicitar á Deputación da Coruña a anualidade do premio Rafael Dieste.
– Solicitar a ambas administracións que se inclúa nos premios a garantía de escenificación dos textos galardoados.
AUMENTO DA PUNTUACIÓN NOS BAREMOS DE AXUDAS E SUBVENCIÓNS Á PRODUCIÓN TEATRAL, POR PARTE DA ADMINISTRACIÓN PÚBLICA, CANDO OS PROXECTOS SE BASEEN NUNHA OBRA DA LITERATURA DRAMÁTICA GALEGA
– Solicitar á AGADIC (Axencia Galega das Industrias Culturais) que aumente a puntuación, nos baremos das axudas e subvencións á produción teatral, para os proxectos artísticos das compañías de teatro que escollan para realizar o seu espectáculo un texto de literatura dramática galega. Sen que isto prexudique ou vaia en detrimento das puntuacións nos baremos para proxectos de teatro que non basean os seus espectáculos nun texto literario (ou sexa, sen que vaia en detrimento dos proxectos de teatro-danza, novo circo, teatro físico ou calquera modalidade espectacular que prescinda da palabra como centro xerador).
VOLUME I DE ESTUDOS SOBRE A LITERATURA DRAMÁTICA GALEGA ACTUAL
– Buscar o apoio económico para editar un primeiro volume que recolla os estudos e artigos sobre a literatura dramática actual que se atopan dispersos en revistas, actas de congresos ou en libros de difícil acceso.
– Se conseguimos este obxectivo, o paso seguinte sería intentar que cada un tempo determinado se sacase un volume (VOLUME II, III, IV…) cos últimos traballos de análise e estudo das obras actuais.
– Estes volumes facilitarían o acceso ao coñecemento e a dignificación da nosa literatura dramática actual, ademais de contribuír a un maior afondamento nela e ao conseguinte progreso da mesma, xa que o ámbito teórico, a partir da práctica, sempre abre canles para medrar.
INTERCAMBIO CO TEATRE NACIONAL DE CATALUNYA (TNC) DUN CICLO DE LECTURAS DRAMATIZADAS E DE TRADUCIÓNS GALEGO-CATALÁN E CATALÁN-GALEGO
– Xavier Albertí, director do Teatre Nacional de Catalunya (TNC), despois da súa clase maxistral nesta I XORNADA DA SECCIÓN DE LITERATURA DRAMÁTICA DA AELG, titulada “O proxecto dun teatro nacional, nunha nación sen estado, e o papel da literatura dramática nese proxecto”, ofreceunos unha posibilidade de colaboración coa institución que dirixe. Trataríase de articular un intercambio de tres textos actuais da literatura dramática galega e tres textos actuais da literatura dramática catalá, que se traducirían para un ciclo de lecturas dramatizadas dos textos galegos, en catalán, dentro da programación do TNC, e dos textos cataláns, en galego, nun espazo axeitado de Galiza, que colabore nesta iniciativa.
En datas próximas iremos organizándonos, desde a Sección de Literatura Dramática da AELG, para realizar, do mellor xeito que poidamos, as tarefas citadas que se decidiron nesta reunión asemblea. Despois iremos dando conta dos resultados das xestións que nos comprometemos a facer. Agardamos que todas elas sexan frutíferas.
A Coruña, 5 de novembro de 2016.
Asdo. Afonso Becerra de Becerreá.
Doutor en Artes Escénicas.
Dramaturgo, director de escena. Profesor da ESAD de Galiza.
Coordinador da Sección de Literatura Dramática da AELG.”
