Entrevista
a Helena Villar en Sermos Galiza:
“Rianxo foi o epicentro en que tivo lugar a homenaxe da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) a Helena Villar, que foi recoñecida co premio Escritora na súa Terra. Conversamos con ela nada máis recibir a Letra E e após plantaren o loureiro elixido por ela propia.
“Metaforicamente era a entrega do meu título de escritora”. Así responde Helena Villar Janeiro cando se lle pregunta como está a vivir a homenaxe á Escritora na súa Terra por parte da AELG. “Agora xa teño a escultura real co E de escritora [unha peza escultórica de Caxigueiro]”, chancea.
“Teño xa o título físico para poder exercer unha carreira, a de escritora, que exercín sen título ningún e hoxe comprométome a seguir profundizando nela. Vou facer 76 anos, parece que estou moi ben de saúde e prometo que vou usar a marabillosa lingua que aprendín dos velliños dos Ancares para seguir escribindo”, sinala en declaracións a Sermos Galiza.
Helena Villar confesa que o acto que está a ter lugar este sábado en Rianxo “dá moita enerxía e pulo para darlle vida ás palabras e para continuar na literatura”. Sente “unha emoción moi grande debido a que os escritores e escritoras decidiran darme o premio e a que o concello, toda a xente, contribuíse de maneira deslumbrante, desde a organización até a composición por parte de Antón Alcalde dunha peza en tres tempos para min”.
A escritora homenaxeada salienta a xenerosidade do concello, “son adoptiva e tratáronme de forma inmellorábel”. Tamén gostou especialmente da interpretación da Rianxeira, “todos cantamos como se fósemos un coro organizado”. “Iso demostra unha unión e un desexo de homenaxear moi grande”, admítenos, emocionada. Aliás, agradécelles “a todos os meus amigos e amigas, non só escritores e escritoras, que viñesen de todas as partes de Galiza para participar na homenaxe. É un agasallo enorme”. “Doulle moito mérito á complicidade do concello, concello entendido como xente e como institución”, conclúe.
Un abrazo de todos a todos
Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, salientou na súa intervención a traxectoria de Helena Villar como escritora, “aparte da súa condición, é necesario resaltar a súa achega aos máis novos nunha época en que estaban a abrirse os camiños para que hoxe a colleita da literatura infantil e xuvenil sexa tan fértil”. “Para que hoxe haxa cinco premios nacionais de literatura infantil e xuvenil tivo que haber escritores e escritoras como Helena Villar que abrisen camiño e que sementasen”. “Tamén é de subliñar a súa condición de ensinante en galego naqueles tempos”, engadiu o presidente da AELG.
“Foi como un abrazo de todos a todos”. Así define Cesáreo Sánchez a xornada matinal da homenaxe. “Tamén estamos moi contentos porque aos poucos imos equilibrando a nómina de escritoras dentro dos 22 actos de entrega da Letra E que levamos realizado”, explica, “Helena é a oitava das mulleres ás que se lles dedica esta homenaxe”.
Durante a mañá, tiveron lugar as intervencións da propia homenaxeada, de Cesáreo Sánchez e do alcalde de Rianxo, Adolfo Muíños, así como unha fermosa laudatio de Marica Campo. Colocouse o monólito en homenaxe a Helena Villar e plantouse a árbore elixida pola poeta, un loureiro.
De maneira simbólica a entrega da Letra E tivo lugar no edificio da Casa da Cultura que acolleu as escolas da Primeira República e que antes fora cuartel. “Desta maneira tamén recollemos a traxectoria e biografía dos edificios e do propio país”, afirma o presidente da AELG, quen lle agradeceu ao “Concello no que é tan fácil vivir en galego” a súa colaboración.”
Arquivos da etiqueta: Marica Campo
A Escritora na súa Terra: Helena Villar Janeiro. Rianxo, 2016, o sábado 25 de xuño
A Asemblea de Socias/os da AELG aprobou por unanimidade outorgar a Letra E de 2016 a Helena Villar Janeiro. Entregaráselle en Rianxo o 25 de xuño, na que será a vixésimo segunda edición.
Escribir, tirar do fío para dispoñelo en urdas, para pasar a trama, para facer a tea: tecer. Tecer a vida cara adiante como as hedras da clepsidra poboan o tempo que flúe. Tecer a vida cara atrás como quen remonta o río e volve a onde só a palabra recupera os instantes. Recoller palabras de noso, tal abelorios, e nomear o mundo igual que se bordara as formas dos soños que fabula. Tiña que ser así porque Helena medrou entre fíos na xastrería familiar, primeiro ensino, primeiro ateneo, onde se recitaban os clásicos, se interpretaba bel canto e desfilaban historias e personaxes, segundo ela mesma refire.
A Homenaxe O/A Escritor/a na súa Terra, impulsada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), chega en 2016 á súa XXII edición recaendo na figura de Helena Villar Janeiro, que será homenaxeada no Concello de Rianxo, a terra que ela elixiu para vivir os solpores da ría de Arousa.
Esta
iniciativa anual conforma xa unha tradición na traxectoria da Asociación, e tense constituído ao longo de dúas décadas como unha celebración na que a terra de orixe ou adopción do homenaxeado/a cobra un protagonismo fundamental. É vontade da AELG honrar escritores/as procurando o contacto directo co autor/a e a súa implicación persoal na xornada de homenaxe. Unha celebración múltiple e popular na que se vén recoñecendo a entidade literaria de insignes figuras das nosas letras, a través dunha serie de eventos como a entrega do galardón Letra E de escritor/a (unha peza escultórica de Caxigueiro), a plantación dunha árbore simbólica (un loureiro elixido pola propia autora) e a colocación dun monólito conmemorativo.
Programa
11:30 h. (Paseo Marítimo no Peirao de Sete Fogas).
Descubrimento do Monólito conmemorativo e plantación do loureiro (árbore simbólica da escritora). Interveñen:
– Cesáreo Sánchez Iglesias, Presidente da AELG.
– Adolfo Muíños Sánchez, Alcalde de Rianxo.
– Helena Villar Janeiro.
Acto de entrega da “Letra E” (Escola da I República – Cuartel vello) Interveñen:
– Adolfo Muíños Sánchez, Alcalde de Rianxo.
– Mercedes Queixas Zas, Secretaria xeral da AELG.
– Cesáreo Sánchez Iglesias, Presidente da AELG.
– Marica Campo: Laudatio.
Entrega da peza escultórica do artista Caxigueiro.
Intervención da homenaxeada: Resposta á laudatio por parte de Helena Villar Janeiro.
14:00 h. Xantar no Pazo de Rianxiño
Esta actividade conta co apoio de CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos), Deputación da Coruña, Consellaría de Cultura e Concello de Rianxo.
Nota: O traxecto desde o Peirao de Sete Fogas até o Pazo Rianxiño pódese facer a pé en 15 minutos.
Marica Campo: “Coido que, literalmente, Manuel María conseguiu quedar na paisaxe, ser un con ela”
Entrevista
a Marica Campo na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Que características pensa que definen a obra de Manuel María?
– Marica Campo (MC): A primeira, é obvio, a extensión. Non teño noticia de ningún autor galego que escribise tantos libros de poemas. E, como é sabido, aínda que este fose o xénero que cultivou en maior medida, ten tamén unha significativa obra teatral, xornalística, narrativa e mesmo de ensaio. En segundo lugar, e tomando o título dun libro de Gloria Fuertes, foi un poeta de garda, é dicir, sempre dispoñíbel, ao servizo de Galiza, das causas humanas, e da nosa lingua. A terceira, a multiplicidade de rexistros. Por exemplo, o mesmo podemos achar poemas filosóficos, existencialistas, de gran beleza e fondura, que ler outros de intención satírica, con ripios buscados adrede para facer máis eficaz a burla. E por último, aínda que podería estenderme moito máis, a sinxeleza, cousa ben difícil de conseguir, a carencia de hermetismo, o que lle permite, ademais de expresarse, comunicar.
– RAG: Cales son, ao seu xuízo, as súas achegas de maior interese?
– MC: Para min iso que non me atrevo a chamar panteísmo nin falacia patética (proxección dos propios sentimentos sobre as cousas), senón comuñón coa terra. Hai un verso del no que declara querer quedar na paisaxe, ser un con ela. Coido que, literariamente, o conseguiu. Quen teña conversado con el un camiño, un lugar, unha comida ou unha copa de viño “competente”, seguirá a velo nesas cousas. (…)
– RAG: Como descubriu vostede a Manuel María? Que recordo garda daquela descuberta e que supuxo para vostede?
– MC: Coido que mo deu a coñecer miña irmá Teresa, que traballaba e vivía en Monforte a mediados dos sesenta. A partir de aí xa me interesei pola súa obra. Despois acudín a conferencias súas organizadas pola asociación cultural Sementeira, de Viveiro, e presentáronnos Xulia Canoura e Francisco Luís R. Guerreiro, un matrimonio de mestres moi implicados na cultura e a política galegas. Máis tarde chameino para que lle falase ao alumnado do C. P. de Xove e ficaron el e mais Saleta na miña casa do Torrillón. Ao día seguinte era o Pilar, o meu santo, e fomos celebralo a Estaca de Bares. Desde aquela, sempre o festexamos xuntos. O 1 de xaneiro, onomástica dos chamados Manuel, tamén eu acudía a cear na súa casa xunto cuns poucos amigos e amigas. Era, como se sabe, un gran conversador e coñecía moita xente. Eu fiquei moi sorprendida de que soubese máis ca min dunha rama da familia de miña nai, os Maseda. Nun seu artigo de “Andando a terra” relata unha anécdota dun deles, alcumado O Tranquilo, que eu descoñecía. Para min foi, non só un mestre de literatura, senón un catedrático de amor á terra e coñecemento do noso país. Prologou, xunto con Pilar Pallarés, a miña primeira antoloxía persoal. Manuel María era, sobre todas as cousas, un home bo. Podería relatar situación vividas con el que evidencian a súa carencia de rancor e a ausencia total de autopropaganda, mostra da súa humanidade e humildade. (…)”
Dez obras significativas da LIX galega, segundo Helena Villar Janeiro
Desde
Lermos.gal:
“(…) A grande escritora Helena Villar Janeiro proponnos unha listaxe dos 10 títulos máis significativos da LIX galega de todos os tempos.
– A galiña azul, Carlos Casares.
– A Marela Taravela, Xosé Neira Vilas.
– Os soños na gaiola, Manuel María.
– A expedición do Pacífico, Marilar Aleixandre.
– Abracadabras, Marica Campo.
– Contos por palabras, Agustín Fernández Paz.
– O misterio dos fillos de Lúa, Fina Casalderrey.
– A nena de auga e o príncipe de lume, Xabier P. DoCampo.
– O segredo de Marco Polo, Francisco Castro.
– O meu pesadelo favorito, María Solar.”
Helena Villar elixiu Rianxo para celebrar a homenaxe da AELG “A Escritora na súa Terra”
O
pasado 13 de febreiro a Asemblea de Socias/os da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) aprobou por unanimidade outorgar a Letra E de 2016 a Helena Villar Janeiro. Entregaráselle no marco dos actos de homenaxe que baixo o nome “A/O Escritor/a na súa Terra – Letra E” a AELG vén celebrando desde hai 22 anos; será en Rianxo por decisión da autora, o día 18 do mes de xuño.
Esta iniciativa anual conforma xa unha tradición na traxectoria da Asociación, e tense constituído ao longo de máis de dúas décadas como unha celebración na que a Terra, a través neste caso do Concello de Rianxo, e a propia homenaxeada cobran un protagonismo fundamental, pois é vontade da AELG honrar escritores/as procurando o contacto directo co autor/a e a súa implicación persoal na xornada de homenaxe.
O xoves 25 de febreiro tivo lugar unha reunión de Cesáreo Sánchez co alcalde de Rianxo, Adolfo Muíños, para tratar dos detalles da organización, dado que esta celebración múltiple e popular conta cunha serie de eventos como a plantación dunha árbore simbólica, a colocación dun monólito conmemorativo e a atribución do nome da homenaxeada a un espazo público ou infraestrutura cultural do concello, ademais dun acto de estudo da traxectoria literaria da persoa recoñecida a través dunha laudatio que será feita por Marica Campo, acto que remata coa entrega da Letra E, unha peza escultórica que este ano elabora o escultor Caxigueiro.
Lugo: Libros para mirar, Luz Darriba e o poema de Marica Campo Confeso que estou tola
Xosé Chao Rego: o máis prolífico teólogo e antropólogo que deu Galiza
Reportaxe
en Sermos Galiza:
“Na mañá do sábado, falecía Xosé Chao Rego. Sermos Galiza recolle reaccións á súa morte de recoñecidas persoas que o trataron. Todas elas destacan a inmensidade da súa obra e o seu amor polo país. (…)
Pilar García Negro: “Ten que continuar vivo non só na memoria, senón na lectura de todos e todas nós”
“Era ou é, porque continúa vivo en toda a súa obra, un dos escritores galegos máis recoñecidos e mais admirados por min. Moitas das súas obras, agarimosamente dedicadas por el, foron moi lidas e moi aproveitadas. Coido que é o ensaísta de obra máis abundante das letras galegas de hoxe. Cualitativamente, tamén dunha obra onde se alía o gran rigor, a erudición e o coñecemento dun verdadeiro sabio. E estou a falar de disciplinas ou fontes de coñecemento como a Filosofía, a Teoloxía, o Biblismo e a Historia. Tamén a moitos saberes relacionados coa lingua galega. Alíase todo isto cunha excelencia literaria e mesmo cunha amenidade na exposición e na divulgación que fan da súa obra un auténtico manancial de saber, coñecemento e agrado, con atractivo literario. Foi absolutamente pioneiro no tratamento dalgúns temas, como a homosexualidade ou figuras históricas da nosa tradición, como Prisciliano (por citar só dous exemplos dunha obra tan rica e tan ampla). Ten que continuar vivo non só na memoria, senón na lectura de todos e todas nós”.
Marica Campo: “Foi realmente moi prolífico e conseguía tratar cuestións moi fondas cun estilo moi fresco, próximo e agradábel de ler, moi ameno”
“No comezo da súa escrita en galego escribiu máis do que escribiron autores e autoras que o facían desde o principio en galego. Foi realmente moi prolífico e conseguía tratar cuestións moi fondas cun estilo moi fresco, próximo e agradábel de ler, moi ameno. Foi toda a vida un gran crente, de verdade. A súa paixón, xustamente, era achegarlle á xente a historia do pobo de Xesús de Nazaret. Para min, era un grande amigo. Gardo con moito cariño unha Biblia que me agasallou”. (…)”
Madrid: presentación de No tempo de “Follas Novas”, en edición de Pilar García Negro
Celia Armas: “En Lugo temos grandes figuras e clásicos das letras galegas”
Desde
Sermos Galiza:
“O semanario Sermos Galiza estrea serie esta quinta feira, na súa entrega 166, unha sección especial sobre escritores de Lugo que abrirá cun texto de Pilar García Negro sobre Manuel María. A súa coordinadora, Celia Armas, cóntanos desta iniciativa.
– Sermos Galiza (SG): En que consiste ‘Lugo é Letras’?
– Celia Armas (CA): Trátase dun proxecto que pretende lembrar a autores lugueses co obxectivo de atraer novos leitores a obras que pertencen xa aos nosos clásicos, así como relacionalos coa súa terra natal. Trátase de poñer en valor e facer atractivas estas obras e demostrar que están vixentes.
– SG: Que autores vai incluír?
– CA: Pois esta semana comezamos con Manuel María, dado que estes días celebramos o seu aniversario e será o próximo homenaxeado das Letras, e logo continuaremos con Marica Campo, Olga Novo, Lois Diéguez, Lois Pereiro, Uxío Novoneyra, Luz Pozo, Álvaro Cunqueiro e Darío Xohán Cabana.
– SG: Esta iniciativa terá continuidade e ampliarase a máis escritores?
– CA: Pois agardamos que si, porque loxicamente hai moitos máis e non están todos os que son. Esta é unha primeira serie e tamén nos gustaría que se ampliase ao resto do país. No caso dos autores vivos publicarase unha entrevista e no caso dos falecidos, poderá ser unha recensión ou mesmo unha entrevista imaxinaria. Iso dependerá dos autores que se fagan cargo dos textos: por exemplo, Xosé Manuel Pereiro falará de seu irmán Lois; de Novoneyra tocaralle ao seu fillo homónimo…
– SG: Lugo é un territorio ben vizoso no que a literatura se refire, non?
– CA: Pois a verdade é que tendo en conta o contexto do sistema literario galego e a proporción poboacional, en Lugo temos grandes figuras das letras galegas, tanto pola súa calidade como pola súa importancia.”
A Coruña: coloquio e recital poético con Marica Campo
