Antonio Reigosa: “Perdemos a nosa capacidade para interpretar o simbólico”

Entrevista a Antonio Reigosa en Xornal da Mariña:
“(…) – Xornal da Mariña (XM): Como nace a idea de publicar este libro [Cen historias máxicas pola Mariña encantada]?
– Antonio Reigosa (AR): Pois é unha idea vella. Eu son de Mondoñedo e levo moitos anos investigando a literatura de tradición oral. Unha das necesidades ou ilusións que tiña era traballar o material da Mariña. Este libro é unha especie de antoloxía, non é un inventario. É o primeiro manual sobre o lendario dos quince concellos das tres Mariñas. Había esa necesidade, esa ilusión, e deuse a circunstancia de que Libros Lar estaba interesada en publicalo e Neira Brochs en ilustralo.
– XM: Vostede utiliza o “fértil campo de lendas ritos e mitos” da Mariña. Pensa que a nosa mitoloxía non é demasiado coñecida ou mesmo que non hai demasiado interese por ela?
– AR: Aquí xúntanse varios asuntos. O interese xérase na medida na que a xente coñece o patrimonio como este, intanxible e complexo de entender pola súa simboloxía e que non forma parte do currículo escolar. Todo o mundo sabe onde hai unha catedral, unha igrexa románica ou unha ponte interesante, pero pouca xente sabe onde hai lendas que merecen a pena salvo no seu entorno.
Eu creo que o interese polo patrimonio inmaterial hai que xeralo e hai que facelo divulgando, axudando a entender un pouquiño o que significan os mouros, os encantos, os tesouros, as doncelas, as sereas… (…)
– XM: Hai algunha distinción significativa ou dato salientable na mitoloxía da Mariña comparado con outras zonas de Galicia?
– AR: En xeral non. Os personaxes son os mesmos. A condición de ser beiramar inflúe comparado con outras comarcas que non teñen mar, loxicamente, pero todo o folclore relacionado coas augas, coas pontes, pozos, cos ríos, é moi parecido en toda Galicia. Están as singularidades do nome. Sereas que se chaman Maruxaina só hai unha, Pardo de Cela só hai un, pero digamos guerreiros medievais mitificados hainos por toda Galicia, como Pedro Madruga, por poñer un exemplo da mesma época. Non hai máis singularidades que a localización expresa en lugares patrimoniais da Mariña e que moitas veces os nomes son, claro, únicos e exclusivos dese lugar ou zona. Os comportamentos de mouros, encantos ou a mitoloxía arredor da morte sempre é moi parecida en todas partes.
– XM: Comentaba que en certos concellos había tal vez un maior interese por desvelar ou acercar estas figuras mitolóxicas. Como obtivo a información de cara á elaboración do libro? Foi a través de entrevistas orais ou libros?
– AR: Houbo un pouquiño de todo. Primeiro hai concellos nos que houbo xente que xa traballou as lendas como Chao Espina ou Cunqueiro, que sen ser un etnógrafo, tirou da lenda do San Gonzalo ou da balea xigante. Na Mariña dende o punto de vista intelectual e de investigación houbo moitísimo potencial pero tamén é certo que, por exemplo en Trabada, fun eu facer o traballo de campo, un traballo intensivo e breve, porque non había absolutamente nada publicado. Foi a base de entrevistas e de contactos con persoas que me contaron as historias que están no libro. (…)”

Finalistas nos premios Follas Novas do Libro Galego 2021

Case corenta títulos son os finalistas dos premios Follas Novas do Libro Galego, uns galardóns que estrean denominación nesta sexta edición en homenaxe a Rosalía de Castro e que repasan a actividade dun exercicio, o 2020, especialmente difícil para o mundo autoral, editorial e libreiro. Estes premios e os seus case corenta títulos finalistas demostran que, a pesar das dificultades, o mundos dos libros non só non se detivo, senón que está facendo fronte ás dificultades con toda a enerxía e a inventiva que requiren os tempos.
Os premios Follas Novas do Libro Galego terán a súa resolución nunha gala que se celebrará o vindeiro 15 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela. Esta gala será transmitida e, en función da situación pandémica do momento, poderá ter formato presencial se fose posible.
A elección dos títulos e autores que forman parte do listado de finalistas pecha a primeira parte dun proceso de selección no que as asociacións organizadoras, Asociación de escritoras e escritores en lingua galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia aportaron as súas respectivas candidatas en cada un dos apartados dos premios. Unha vez elaborada a lista definitiva de finalistas, un xurado deliberará e decidirá quen son os gañadores en cada unha das categorías. Os premios Follas Novas do Libro Galego contan co apoio da Deputación da Coruña, o Concello de Santiago, Centro Español de Dereitos Reprográficos, o Xacobeo 2021 e a Xunta de Galicia.

FINALISTAS

PREMIOS A OBRAS EDITADAS EN 2020

Ensaio e investigación
Irmandiñas (Edicións Laiovento), Aurora Marco.
Nós xs inadaptadxs. Representações, desejos e historias LGTBIQ na Galiza (Através Editora), VV. AA. Daniel Amarelo (coord.).
Zona a Defender (Edicións Xerais de Galicia), Manuel Rivas.

Divulgación
Federico García Lorca en Santiago de Compostela (Alvarellos Editora), Henrique Alvarellos.
Guía definitiva dos peixes da Galiza (Soriaourensana de Libros), Pancho Lapeña e Nacho Munilla.
Unha mente que voa (Edicións Xerais de Galicia), Xurxo Mariño.

Narrativa
Entre donas (Baía Edicións), varias autoras.
Para toda a vida (Aira Editorial), Eva Moreda.
Un señor elegante (Edicións Xerais de Galicia), Suso de Toro.

Infantil
Mar de mazá (Editorial Galaxia), Elvira Ribeiro.
Nós outras (Chan da Pólvora), Marica Campo e Menchu Lamas.
O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

Xuvenil
A nena do vestido de flores (Aira Editorial), Manuel Fontemoura.
O mal querer (Baía Edicións), Natalia Carou.
O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

Libro ilustrado
A lavandeira de San Simón (Edicións Xerais de Galicia), Eva Mejuto e Bea Gregores (ilus.).
Contrahistorias de Galicia (Edicións Embora), Antonio Reigosa e Rita Gutiérrez (ilus.).
Extra! (Kalandraka Editora), Paco Nogueiras e Marc Taeger (ilus.).

Libro de banda deseñada
Corona-Bíos (Demo Editorial) Manel Cráneo.
O derradeiro libro de Emma Olsen (novela gráfica) (Editorial Galaxia), Berta Dávila e Pablo Prado.
Pequena historia da Coruña (Edicións Embora), Xosé Alfeirán e Xosé Tomás.

Iniciativa bibliográfica
A lavandeira de San Simón (Edicións Xerais de Galicia), Eva Mejuto e Bea Gregores (ilus.).
Carta xeométrica de Galicia-Facsimilar (Cerne), Domingo Fontán.
Castelao. Construtor da nación. Tomo II. 1931-1939 (Editorial Galaxia), Miguel Anxo Seixas Seoane.

Tradución
A nosa Negra (Hugin e Munin), Harriet E. Wilson, traducido por María Reimóndez.
Aramados (Alvarellos Editora), Manuel García Gerpe, traducido por Miro Villar.
Unha noite no tren da Vía Láctea (Aira Editorial), Kenji Miyazawa, Miguel Robledo (ilus.), traducido por Gabriel Álvarez Martínez.

Poesía
A desvértebra (Chan da Pólvora), Ana Romaní.
A ganancia e a perda (Kalandraka Editora), de Martín Veiga.
Ninguén morreu de ler poesía (Edicións Xerais de Galicia), Aldaolado.

Teatro
Melancoholemia (Kalandraka Editora), Antón Reixa.
O charco de Ulises (Edicións Positivas-Xunta de Galicia), Santiago Cortegoso.
Só un home bo (Edicións Positivas), Raúl Dans.

Libro mellor editado
Nós outras (Chan da Pólvora), Marica Campo e Menchu Lamas.
O bolero de Ravel (Kalandraka Editora), José Antonio Abad e Federico Delicado (ilus.).
O pintor cego (Kalandraka Editora), Xabier P. DoCampo e Xosé Cobas.

PREMIOS A TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Poemagosto. Festival Internacional de Poesía en Allariz.
– Poetas Di(n)versos.
– Salón do Libro Infantil e Xuvenil do Concello de Pontevedra.

Proxecto literario na rede
Galicia Encantada, coordinador: Antonio Reigosa.
Nee Barros. Canle de Youtube de promoción de libros en galego.
O bosque dos cromosomas, de Olga Novo.

Xornalismo cultural
– Montse Dopico.
Ramón Nicolás.
– Ramón Rozas.

Crónica fotográfica do acto do Día de Rosalía de Castro en Lugo 2021

Estas son algunhas das fotografías do acto do Día de Rosalía de Castro 2021 en Lugo, que tivo lugar o 24 de febreiro, organizado pola AELG xunto á Área de Cultura da Deputación de Lugo. A crónica fotográfica completa pode verse aquí.

Rexina Vega é distinguida como Cunqueiriana de Honra de 2021

“A escritora, profesora da Universidade de Vigo e estudosa especialista na obra de Álvaro Cunqueiro, Rexina Rodríguez Vega (Rexina Vega), foi designada como Cunqueiriana de Honra de 2021. Así o decidiu este sábado 30 de xaneiro por maioría a comisión designada a tal efecto polo Concello de Mondoñedo e a Casa-Museo Álvaro Cunqueiro, entidades promotoras da distinción, durante unha reunión telemática na que os membros deliberaron despois de que cada un presentara unha candidatura e a promovera de forma argumentada.
Entre os sobresaíntes méritos intelectuais que Rexina Vega atesoura como estudosa e investigadora da obra de Álvaro Cunqueiro, a comisión quixo destacar o gran número de publicacións que desde fai 30 años a ensaísta viguesa deu a coñecer en torno á vida e obra do autor mindoniense. Así, referiu títulos coma a súa Guía de lectura sobre Os outros feirantes (1992), a monografía Álvaro Cunqueiro. Unha poética da recreación (1997), o volume de ensaios Álvaro Cunqueiro e as amizades catalanas (2003) ou o libro audiofotobiográfico Álvaro Cunqueiro. Fotobiografía sonora (2009). Tamén puxo en valor a súa tese de doutorado, defendida na Universidade Autónoma de Barcelona e centrada no Bilingüismo e autotradución en Álvaro Cunqueiro (2000).
Ademais destes volumes e teses, a comisión destacou os moitos artigos publicados por Rexina Vega sobre o mundo cunqueiriano nas máis prestixiosas revistas galegas, estatais e internacionais, así coma as numerosas conferencias, entrevistas e colaboracións sobre Cunqueiro que levou a cabo ao longo de tres décadas de investigación.
Por todos estes motivos, a comisión congratulouse pola súa designación como Cunqueiriana de Honra e quixo transmitir as súas felicitacións á distinguida, ao tempo que manifestou a súa satisfacción pola alta calidade das diferentes candidaturas presentadas.
A distinción que a acredita como Cunqueiriana de Honra entregaráselle a Rexina Vega en Mondoñedo o próximo 28 de febreiro de 2021, data do 40 aniversario do falecemento de Álvaro Cunqueiro. Está previsto que en tal xornada a distinguida encabece, acompañada de diversas autoridades locais e provinciais, a tradicional ofrenda floral ante a tumba do autor e que abra o maratón de lectura da súa obra.
Trala recepción da distinción (que inclúe figura conmemorativa e diploma acreditativo), Rexina Vega pronunciará unhas palabras de agradecemento, que irán precedidas da laudatio coa que a presentará, en nome da comisión, Armando Requeixo, coordinador de Actividades e Publicacións da Casa-Museo Álvaro Cunqueiro.
Formaron parte desta comisión: César Cunqueiro (fillo do escritor, que asistiu vía telefónica), Alberto García (concelleiro de Cultura de Mondoñedo), Víctor F. Freixanes (Cunqueiriano de Honra na convocatoria do pasado ano e presidente da Real Academia Gallega), Antonio Reigosa (cronista de Mondoñedo), Miguel Somovilla (periodista e estudoso da obra de Cunqueiro), Abel Vigo (técnico de Cultura do Concello de Mondoñedo) e Armando Requeixo (coordinador de Actividades e Publicacións da Casa-Museo Álvaro Cunqueiro).”

Crónica videográfica da XIII Xornada de Literatura de Tradición Oral. O humor na literatura de tradición oral (II)

A XIII Xornada de Literatura de Tradición Oral. O humor na literatura de tradición oral é unha iniciativa da AELG co apoio da Deputación Provincial de Lugo e a colaboración da Asociación Sócio-Pedagóxica Galega. Tivo lugar o 24 de outubro no Salón de Actos da Deputación de Lugo. Con esta xornada dedicada a ‘O humor na literatura de tradición oral’ preténdese amosar como funciona ese recurso intrínseco, estrutural dentro dos xéneros de literatura tradicional popular, como inflúe na memoria ou como pode axudar a resolver situacións de conflito.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Conferencia Humor salgado, por Suso Lista:

Conferencia A ágora da taberna, por Quico Cadaval:

Mesa redonda O segredo do humor, con Antonio Reigosa, Suso Lista e Quico Cadaval:

Crónica videográfica da Gala Premios Mestras e Mestres da Memoria 2020 (II)

A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) para someter á consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestras e Mestre da Memoria 2020 respectivamente a  Batuko Tabanka e a Emilio Españadero.
A Asemblea aprobou as propostas, e a entrega destas distincións tivo lugar na V Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria celebrada no Salón de Actos da Deputación de Lugo, co apoio do Concello de Lugo o 23 de outubro.
No acto, conducido Antonio Reigosa e Lois Pérez, participaron Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, do que se pode ler o discurso aquíBernardo Penabade, quen leu a laudatio a Batuko Tabanka, con resposta de Nilda Borges en representación de Batuko Tabanka, e Xurxo Souto, quen fixo o propio coa laudatio a Emilio Españadero.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Laudatio de Bernardo Penabade a Batuko Tabanka:

– Entrega do Premio Mestras da Memoria a Batuko Tabanka:

Agradecemento de Batuko Tabanka:

Crónica videográfica da Gala Premios Mestras e Mestres da Memoria 2020 (I)

A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, X. Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) para someter á consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestras e Mestre da Memoria 2020 respectivamente a  Batuko Tabanka e a Emilio Españadero.
A Asemblea aprobou as propostas, e a entrega destas distincións tivo lugar na V Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria celebrada no Salón de Actos da Deputación de Lugo, co apoio do Concello de Lugo o 23 de outubro.
No acto, conducido Antonio Reigosa e Lois Pérez, participaron Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, do que se pode ler o discurso aquíBernardo Penabade, quen leu a laudatio a Batuko Tabanka, con resposta de Nilda Borges en representación de Batuko Tabanka, e Xurxo Souto, quen fixo o propio coa laudatio a Emilio Españadero.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Apertura da Gala, por Antonio Reigosa:

Discurso da presidencia da AELG, por Cesáreo Sánchez: