María Solar, Victoria Carballo-Calero e Manuel Bernárdez, entre os Premios Insua dos Poetas 2019

Desde El Correo Gallego:
“O Padroado da Fundación “Insua dos Poetas” decidiu outorgar o premio “Insua dos Poetas” 2019 na categoría de Creación Literaria a María Solar, xornalista e escritora, polo seu traballo no mundo da comunicación, sobre todo, no programa cultural Zig Zag diario da TVG e na Revista Fin de Semana, así como pola súa contribución como creadora no eido da literatura infantil e xuvenil.
Na categoría de Artes Plásticas, o premio desta edición recaeu na profesora María Victoria Carballo-Calero, catedrática de Historia de Arte Contemporánea da Universidade de Vigo e numeraria da Real Academia de Belas Artes de Galicia, polo seu incesante traballo desde Ourense a prol da pintura, escultura, arquitectura e arte urbana. Salientando o seu labor no estudo da ilustración da Revista Nós do ano 1983.
Na categoría de Lingua e Cultura Galega na diáspora, o premiado desta edición foi o Centro Galicia de Bos Aires, institución que agrupou o 25 de xullo de 1979 aos catro centros provinciais (ourensán, pontevedrés, lucense e coruñés) que existiu na capital arxentina desde os anos 40. Esta institución, unha das de maior alcance, patrimonio e prestación de servizo de toda a emigración galega en América, agrupa na actualidade a case 10.000 socios e cumpre 40 anos de andaina.
O premio “Insua dos Poetas” 2019, na categoría de Acción Social, foi para a Asociación de Veciños da Parroquia de Madarnás, no Carballiño. O xurado quere premiar a esta entidade por estar a Insua dos Poetas enclavada en dita parroquia e polo súa constante colaboración coas actividades que alí se realizan, sobre todo, salientando o libro Historia de Madarnás, promovido pola asociación e do que son autores: José Luis Sobrado, Juan Álvarez e Francisco Fumega. O premio “Insua dos Poetas” 2019 na categoría de Iniciativa Empresarial foi para o empresario natural de Dacón, Maside, Manuel Bernárdez Otero, polo seu mecenado desde o grupo empresarial Cer & Ber, creado en 1983 coa finalidade de outorgar un servizo de asesoramento inmobiliario e asegurador a toda a comarca do Carballiño, sendo a súa actividade un exemplo de normalización na lingua propia de Galicia e contando cunha plantilla de profesionais que transcenden o marco peninsular para atender ás demandas de emigrantes galegos residentes en Francia, Suíza, Panamá e México. Na categoría de Imaxe e Audiovisual, nesta edición, o premio foi para a Asociación Fotográfica O Potiños, nada en 1965 polas inquedanzas dun grupo de persoas que ao redor da memoria do fotógrafo Gabriel Alonso, alcumado “O Potiños”, téñense preocupado en varias etapas de actuación da difusión, promoción e da vertente artística da fotografía, salientando a colaboración de diversos membros desta entidade que fotografan a Insua dos Poetas, nas diversas estacións do ano. Por último, na categoría de Medios de Comunicación, o premio deste 2019, foi para a Cadena SER do Carballiño, polo labor informativo en lingua galega que se realiza desde esta emisora de radio e pola súa preocupación constante polas actividades culturais da bisbarra. A entrega dos galardóns (que será uhna peza escultórica de Acisclo Manzano, realizada expresamente para este evento) tivo lugar o sábado, 20 de xullo, ás 12.00 horas, no transcurso da celebración da XI Festa da Palabra, na Insua dos Poetas, en homenaxe ao escritor Antón Tovar, falecido en Ourense en 2004.
Na xuntanza na que se decidiron os premios estiveron presentes Luis González Tosar, presidente do Padroado da Fundación “Insua dos Poetas”; Xabier Castro Martínez, secretario; Patricia Torres, deputada provincial de Cultura en representación da Deputación de Ourense; Anxo Lorenzo, director xeral de Industrias Culturais en representación da Xunta de Galicia; Acisclo Manzano, escultor; Antón Pulido, pintor; Miguel Anxo Fernández; Xosé Ricardo Rodríguez; Celso Sánchez González e Gisela Barbeito. “

Miguel Sande gaña o Premio de Poesía Afundación

Desde Sermos Galiza:
“O xurado da XVII edición do Premio de Poesía Afundación nomeou como gañador o xornalista e escritor de Arteixo, Miguel Sande, co seu poemario Os filósofos xa non brindan con cicuta. O Premio de Poesía Afundación, convocado por esta entidade xunto co Centro PEN de Galicia, contou con 30 obras inéditas apresentadas a concurso.
A resolución do xurado, composto polas escritoras María Canosa, Ánxela Gracián e Branca Vilela, o escritor Xabier Castro Martínez e o presidente do Centro PEN Luís González Tosar; tivo lugar ás 18:30 h na Sede Afundación Santiago de Compostela da cuarta feira 17 de xullo.
O xurado puxo en valor o feito da obra estar “escrita desde unha memoria actualizada e esperanzadora. É unha visión do mundo e da condición humana serena e madura, mais tamén transgresora nas imaxes e retadora nas metáforas”. Ademais, o propio xurado tamén resaltou que a expresión poética está plenamente lograda “nun metro de difícil factura pero pleno de sonoridade musical como é a prosa poética”.
As persoas compoñentes do xurado destacaron así mesmo como o autor “constrúe as dúas primeiras partes do libro nunha escritura impecábel, moi limpa e nun rexistro lingüístico depurado”.
Pedro Otero, director xerente de Afundación, e Anxo Lorenzo, director xeral de Políticas Culturais da Xunta, participaron do acto de entrega de premios e parabenizaron Sande por gañar o premio de poesía e pola súa calidade. (…)”

Carral: entrega do Premio do Certame de poesía Concello de Carral a Xurxo Alonso, e presentación de As bicis, de Xabier Cid

O CDG estrea este xoves Neorretranca e posmorriña nunha aposta por reflectir a diversidade da nova dramaturxia galega

Desde Agadic:
“O Centro Dramático Galego (CDG) estrea este xoves día 11 no Salón Teatro de Santiago a súa nova produción propia, Neorretranca e posmorriña, dirixida por Gena Baamonde e interpretada por un elenco de 10 actrices. Baixo este título, a compañía pública pon en escena as pezas Fantasía nº 5 en sol ou non, de Esther F. Carrodeguas, e Boisaca ou a divina desgraza, de Roi Vidal Ponte, que lle ofrecen ao público dúas olladas moi diferentes arredor da identidade galega como punto de partida común.
Este eixo temático compartido é o resultado da participación de ambos os autores na primeira edición do grupo de traballo DramaturXa, do que formaron parte xunto a outros 10 integrantes e baixo a coordinación do escritor e director teatral Manuel Lourenzo. O CDG puxo en marcha esta nova iniciativa a primeiros de 2018 no marco do seu programa Dramaturxente de apoio, fomento e promoción da autoría teatral galega contemporánea, en colaboración coa Asociación Galega de Dramaturxia DramaturGa.
Nesta aposta por reflectir a diversidade da nova dramaturxia galega incidiron hoxe tanto o director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, como a directora do Centro Dramático Galego, Fefa Noia, na presentación da estrea do espectáculo, que poderá verse ata o 5 de maio na sede compostelá da compañía da Xunta. Acompañáronnos o director da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic), Jacobo Sutil; a directora do espectáculo, Gena Baamonde, ademais dos autores, o elenco interpretativo e o resto do equipo artístico, tamén maioritariamente feminino.
Ollada aceda e retranqueira
Os dous textos que conforman Neorretranca e posmorriña preséntanse como dúas pezas independentes e completamente diferentes, tanto desde o punto de vista estético como desde a súa forma de entender a dramaturxia. Porén, ambas as obras foron abordadas de xeito flexible pola dirección escénica para incorporar as achegas e a enerxía grupal, que todo o equipo coincidiu en destacar ao respecto do proceso de ensaios. Así mesmo, tamén teñen como común denominador a súa ollada aceda e retranqueira sobre a identidade galega.
A linguaxe corporal e o xogo escénico son os eixos arredor dos que se levantou Fantasía nº 5 en sol ou non, definida por Gena Baamonde como unha colaxe, un “catálogo-secuencia de múltiples imaxes dunha terra por facer”. A partir deste traballo de movemento grupal, o texto vai poñendo o foco en tópicos e prexuízos, que se abordan desde a ironía, o humor e a crítica irreverente.
Pola súa banda, Boisaca ou a divina desgraza reflicte outra visión da dramaturxia contemporánea, cun fío narrativo máis recoñecible e cargado de retranca a través de personaxes moi caricaturizados. O propio Roi Vidal, encarnado nunha actriz veterana, é un dos personaxes desta obra, na que –coa encarga de escribir un texto sobre a identidade galega como escusa– emprende unha viaxe polo máis alá na procura do seu pai, Roberto Vidal Bolaño. Neste camiño, irase atopando con algunhas figuras emblemáticas do imaxinario galego como Isaac Díaz Pardo, Castelao ou Rosalía, ademais de contar coa axuda de Mary Shelley, a autora de Frankestein, para intentar encaixar cada unha das pezas desa idea de Galicia.
Diversidade xeracional e artística
Ánxela Blanco, Areta Bolado, Olga Cameselle, Mercedes Castro, Raquel Espada, Anabell Gago, Atenea García, Andrea Quintana, María Roja e Laura Villaverde son as dez intérpretes de Neorretranca e posmorriña, conformando un elenco no que teñen cabida varias xeracións de mulleres con formacións e traxectorias artísticas moi diversas en ámbitos como o teatro, as artes do movemento ou o audiovisual.
O resto do equipo artístico tamén é maioritariamente feminino, con Marta Pazos a cargo do deseño da escenografía; Alicia e Lola Dapena (Saturna), do vestiario; Esther Quintas, da caracterización; Wilma Moutinho, da iluminación; Ailén Kendelman, da música orixinal e do adestramento vocal; María Cabeza de Vaca, da coreografía e do adestramento físico; Rosa Moledo, da asesoría lingüística, e o Mago Teto, da asesoría de maxia. Ademais, Iria Azevedo traballa na asistencia de dirección; Carmen Triñanes, de escenografía; María Alonso Velázquez, de música, e Hugo Torres, de produción.
Funcións e venda de entradas
Neorretranca e posmorriña poderá verse ata o 5 de maio no Salón Teatro, onde o CDG levará a cabo 19 funcións. As de público xeral terán lugar de xoves a sábados, ás 20,30 h., e os domingos, ás 18,00 h. Así mesmo, os asistentes terán a oportunidade de intercambiar impresións co equipo tras o pase dos xoves nos chamados Encontros co Público. En canto á campaña escolar, desenvolverase en pases matinais os días 23, 24 e 29 de abril para alumnado de institutos.
A venda anticipada de entradas está dispoñible a través do web entradas.abanca.com e do teléfono 902 434 443. A partir da estrea, poderán mercarse tamén no despacho de billetes da sede do Centro Dramático Galego, que abre ao público desde dúas horas antes do comezo de cada función. O seu prezo é de 10 euros de xoves a sábado, cos descontos habituais, e de 5 euros os domingos, Día do Espectador no Salón Teatro.
Domingos de conciliación
Ademais, nas representacións dos días 14, 21 e 28 de abril e 5 de maio, o CDG desenvolve os seus Domingos de Conciliación, dirixidos a todas as persoas con nenos/as ao seu cargo que queiran asistir ao espectáculo. Esta iniciativa –incluída no prezo da entrada– consiste nun obradoiro de artes escénicas para idades comprendidas entre os 5 e 12 anos, onde os rapaces e rapazas poden pasar unha tarde entretida mentres os seus maiores asisten ao espectáculo. Para solicitar este servizo, de prazas limitadas, cómpre enviar un correo electrónico a centro.dramatico.galego@xunta.gal ou chamar ao 881 867 229, de luns a venres (agás festivos) de 9,00 a 14,00 h.
Neorretranca e posmorriña iniciará despois unha xira de dous meses durante a que se exhibirá en Tui (Teatro Municipal, 10 de maio), Pontevedra (Auditorio Afundación, 17 de maio), A Coruña (Teatro Rosalía Castro, 24 e 25 de maio), O Barco de Valdeorras (Teatro Municipal Lauro Olmo, 31 de maio), Rianxo (Auditorio Municipal, 14 de xuño) e Vigo (Teatro Afundacion, 5 de xullo), entre outras localidades.”

A identidade e a nova dramaturxia de Galicia protagonizan a temporada do Centro Dramático Galego

Desde Agadic:
“O impulso á dramaturxia galega contemporánea e a reflexión sobre a nosa identidade como pobo centran unha parte importante da nova temporada escénica do Centro Dramático Galego (CDG), que foi presentada hoxe na súa sede do Salón Teatro de Santiago de Compostela. Así, arredor deste dous eixos xira a nova produción propia da compañía da Xunta, Neorretranca e posmorriña, que dirixirá Gena Baamonde a partir dos textos Sinfonía en sol maior ou non, de Esther Carrodeguas, e Boisaca ou a divina desgraza, de Roi Vidal Ponte.
A aposta pola nova autoría escénica galega reflíctese tamén en moitos dos títulos que contan coa implicación da unidade teatral da Consellería de Cultura e Turismo a través dos seus programas de coprodución e residencia, así como do seu labor de exhibición no Salón Teatro e de DramatUrxente, iniciativa transversal para o apoio, fomento e promoción da nosa dramaturxia actual desde diferentes frontes. Como o grupo de escrita teatral DramaturXa, que en 2018 desenvolveu unha primeira edición coordinada por Manuel Lourenzo e da que xurdiron, entre outras, as obras que lle dan forma a Neorretranca e posmorriña.
Cinco coproducións
O director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, e a directora do CDG, Fefa Noia, detallaron os principais contidos desta programación nun acto celebrado hoxe, no que estiveron acompañados sobre o escenario polo director da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic), Jacobo Sutil, e polos representantes dos equipos artísticos tanto da produción propia como das cinco coproducións do CDG para 2019: Doppelgänger, de Berrobambán coa compañía colombiana El Arca de N.O.E, que se estrea este mesmo xoves 24 no Salón Teatro; A compañeira de piso, de Contraproducións; lnvisibles, de Redrum Teatro; Soma, de Javier Martín; e Se fosen turistas levarían gafas de sol, de Limiar Teatro.
A esta presentación foron convidados, así mesmo, os creadores involucrados no resto dos proxectos da temporada e mais os representantes dos principais colectivos profesionais e formativos do sector escénico galego.
O vindeiro 11 de abril será a data da estrea en Santiago de Neorretranca e posmorriña, para a que mañá mesmo dan comezo as probas de interpretación nas que participarán medio cento de aspirantes. Nelas seleccionaranse as 10 actrices e actores das dúas pezas do espectáculo, que –a modo de colaxe– ofrecerán dúas olladas diferentes sobre o tema da identidade galega. En palabras da súa directora, Sinfonía en sol maior ou non preséntase como unha “fantasía aberta ao xogo escénico, catálogo-secuencia de múltiples imaxes dunha terra por facer”, mentres que Boisaca ou a divina desgraza é “humor negro en cemiterio turístico nun tour completo polos límites da vida”. Tras a súa estrea no Salón Teatro, onde poderá verse ata 5 de maio, a montaxe iniciará unha xira de dous meses por diferentes escenarios galegos.
En Residencia
Respecto á colaboración e intercambio coas compañías privadas, ademais de ás devanditas cinco coproducións, o CDG ofrécelles a súa sede e a asistencia técnica do seu equipo aos colectivos artísticos que participan na edición 2018-19 de En Residencia. Por este programa pasaron xa Inversa Teatro con Sofía e as postsocráticas e Proxecto Pank + Funboa Escénica con tres proxectos: Masa madre + sal marina, Eso que vi e O que segue. Proximamente farano Artesa Cía. con Chola a It Girl, Colectivo Marciano Balboa con O inevitable, peza programada polo festival Escenas do Cambio da Cidade da Cultura de Galicia, e Redrum Teatro con A nena que quería navegar e Contos do recreo, ademais de coa devandita coprodución Invisibles.
O público pode gozar de todas estas propostas dentro da carteleira de exhibición do Salón Teatro, que acollerá igualmente dous novos títulos do ciclo Teatro Ob-Sceno para propostas en pequeno formato que se desenvolven fóra do escenario (Alicia morreu de sobredose, de Noelia Toledano, e Váter, de Roberto Salgueiro). Así mesmo, no Centro Dramático Galego poderán verse ata o verán outros espectáculos de Talía Teatro, Ibuprofeno Teatro, Contraproducións e A Feroz. O Salón Teatro acollerá ademais proxeccións da Mostra de Cinema Iberoamericano, organizada pola Fundación Araguaney, e funcións do mercado Galicia Escena PRO, promovido pola Agadic.
Completarán a actividade central da nova temporada a edición de Neorretranca e posmorriña dentro da colección O papel do teatro e o apartado de formación, no que figuran obradoiros para público adulto e infantil e mais para profesionais das artes escénicas en materias como adestramento físico, construción de personaxes, competencia lingüística ou dramaturxia.
-Dossier temporada CDG 2018-2019

Cotobade acolleu a inauguración simbólica do Ano Antonio Fraguas

Desde Fervenzas Literarias (foto: Concello de Cotobade):
“O pasado domingo inaugurouse, cun acto simbólico no lugar da Insuela, parroquia de Loureiro, concello de Cotobade, o Ano Antonio Fraguas, a quen a Real Academia Galega homenaxeará este 2019 co Día das Letras Galegas. En palabras de Víctor F. Freixanes, presidente da Academia, “será un ano de celebración arredor da figura de don Antonio e, ao mesmo tempo, de reivindicación da lingua e da cultura popular, expresión da lealdade histórica do pobo galego a prol da súa identidade. Antonio Fraguas dedicou a súa vida a estudar as raíces que nos explican a todos nós”.
Pola súa banda, o alcalde de Cerdedo-Cotobade, Jorge Cubela, fixo de anfitrión e deu a palabra a todos os invitados, institucións que se suman á celebración do Día das Letras Galegas: o Museo do Pobo Galego e a Fundación Antonio Fraguas, representados polo seu presidente, o historiador Xusto Beramendi; a Deputacion de Pontevedra, representada polo deputado de cultura, Xosé Leal; o goberno do país, representada polo director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, e a familia de Antonio Fraguas, en representación da cal falou o seu sobriño Xosé Martínez.
Logo das intervencións descubriuse na fachada da casa natal unha placa conmemorativa, deseñada por un canteiro do lugar e, a continuación, interpretouse o Himno Galego. Diante dun numeroso grupo de asistentes, constituído por representantes de institucións políticas e culturais, así como por veciños e veciñas de Cerdedo-Cotobade, os presentes fixeron votos por unha celebración activa e participativa do Día das Letras Galegas, na liña de mobilización civil que nos últimos anos vén animando a onomástica do 17 de maio.
Proximamente, presentarase nos colexios de Cerdedo-Cotobade a iniciativa Primavera das Letras, dirixida a escolares de educación infantil e primaria, promovida tamén pola Real Academia Galega.”

Residuos de chamas flamexando, de Raúl Gómez Pato, gaña o VII Certame de Poesía Xosé María López Ardeiro

Desde o Concello de Negreira:
Raúl Gómez Pato, co poemario Residuos de chamas flamexando, presentado baixo o pseudónimo de “Barca de tinta”, e natural do concello de Brión, é o gañador do VII Certame de Poesía Xosé M. López Ardeiro, cuxo fallo do xurado e entrega, tivo lugar esta tarde nun acto literario-musical celebrado no Auditorio do Centro Sociocultural, coa presenza do alcalde de Negreira, Jorge Tuñas Caamaño, encargado de entregarlle o galardón cunha dotación económica de setecentos euros. Ángeles Madriñán González, con Animais e outros deuses, natural de A Estrada, foi a outra finalista, quen recibiu un premio de trescentos euros.
Cando o alcalde do Concello de Negreira, participou no acto, o secretario xeral de Políticas Culturais, Anxo Manuel Lorenzo Suárez, cuxo departamento colabora coa organización do certame de poesía na súa promoción e coa edición do poemario, e maila entrega de douscentos exemplares ao gañador. Dase a circunstancia, de que Raúl Gómez Pato foi finalista na edición de 2017 que gañou a teense, Claudia Castro.
O xurado, conformado por José Antonio Ponte Far, escritor e catedrático en Lingua e Literatura, xunto ao poeta Xulio López Valcárcel, e as profesoras María Rey e María López Sández, docentes do instituto Xulián Magariños, así como a avogada e poeta, Diana Varela Puñal, valorou a «unidade e alento poético, que non decae ao longo das páxinas, e a densidade conceptual».
Este acto cultural e social, rematou coa actuación da Coral da Universidade Sénior de Ferrol, chegada ata Negreira por mediación de José Antonio Ponte Far, membro deste coro ferrolán.”