Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“9 de abril de 1916. Velaí a data precisa na que, hai case cen anos, viña ao mundo Manuel Lueiro Rey en Fornelos de Montes. Fillo do mestre Albino Lueiro Soto e mais de Adelaida Rey Couto, foi un neno feliz nas terras das abas do Suído a canda os dez irmáns. A casa, a súa casa de Fornelos, era casa grande e abastada, sita no centro mesmo da vila, ben preto do Concello e da Igrexa de San Lourenzo.
En Fornelos transcorreu a infancia de Lueiro Rey ata que tivo sete anos. A partir dese momento pasou a residir no Grove, a súa outra matria terrea, a onde marchou por mor dun novo destino docente de seu pai.
Secasí, Fornelos seguiu sendo o epicentro da ledicia, a badía acolledora na que recalar nos días gaios do San Lourenzo, festa maior que chega ao Oitavén. Foi tamén o espazo no que soerguer a bandeira da revolución progresista para cambiar o mundo da man das Xuventudes Comunistas Unificadas e con mitins por toda parte nas últimas eleccións republicanas.
E cando viñeron mal dadas, Fornelos foi o acubillo a onde fuxir, pois alí se agochou no lar dunhas tías carnais entre setembro do 36 e maio de 1937. E, des que acabou o conflito, foron aqueles eidos os que o abeiraron entre 1939 e 1941. A partir dese intre, Fornelos converteuse no lugar para as visitas familiares, as celebracións, os reencontros e, sobre todo, para a memoria da raíz das cousas, para a lembranza escrita, para os soños do poeta.
A casa dos Lueiro en Fornelos resiste, lánguida, o pasar implacable do tempo. Seica un conflito de herdades a mantén intocable, pois cónstame que as autoridades municipais e parte da descendencia do autor farían por ela de boa gana. Non son xurista, así que non sei dicir se, para estes casos, existe un modo de proceder e lograr que un ben cultural de valor simbólico non acabe por esmorecer definitivamente. Fago votos para que exista unha solución, para que os responsables públicos se acollan a ela e que os familiares que honran a memoria de Lueiro Rey nos dean a todos a alegría de que un día, non afastado, poida constituírse na sede dunha fundación que leve o seu nome.”
Arquivos da etiqueta: Armando Requeixo
Tabela dos Libros de abril de 2015, por Armando Requeixo
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Como cada primeiro luns de mes, na Tabela dos Libros danse a coñecer os volumes que Manuel Rodríguez Alonso, Inmaculada Otero Varela, Francisco Martínez Bouzas, Montse Pena Presas e Armando Requeixo estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”
Radiocrítica do 25-03-2015, por Armando Requeixo
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Velaquí unha nova Radiocrítica emitida o luns día 25 de marzo en Ames Radio (107.2 FM, accesible on line aquí). Nesta ocasión falei con Nazaret López das obras da novela de Antonio Pichel Beleiro Xente que nunca antes morrera (00:15); do poemario As paisaxes eléctricas, de Cristina Ferreiro (5:45); do ensaio Leandro Carré Alvarellos. Un século de cultura e compromiso, de Xosé Manuel Maceira Fernández (10:30) e do volume infantil A nena do parque, de Antonio García Teijeiro (15:30).”
Pódese escoitar directamente aquí.
Obras finalistas dos Premios AELG 2015
Os
socios e socias da AELG xa escolleron os finalistas aos premios á mellor obra publicada no 2014 nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística. Nestes dous últimos casos tamén participaron na elección os asociados/as da Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (GÁLIX) e os membros do Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia respectivamente.
As obras gañadoras daranse a coñecer na Gala das Letras, que terá lugar o sábado 9 de maio no Círculo de las Artes do Concello de Lugo.
Así pois, da conxunción de votos emitidos na primeira quenda resultaron finalistas:
Blog literario
- Caderno da crítica, de Ramón Nicolás [http://cadernodacritica.blogaliza.org/]
- Criticalia, de Armando Requeixo [http://armandorequeixo.blogaliza.org/]
- Versos e aloumiños, de Antonio García Teijeiro e Antón García Fernández [http://garciateijeiro.blogspot.com.es/]
Ensaio
- Á procura da poesía. Vida e obra de Luz Pozo Garza, de Aurora López e Andrés Pociña (Alvarellos Editora)
- Galiza, um povo sentimental? Género, política e cultura no imaginário nacional galego, de Helena Miguélez-Carballeira (Através Editora)
- Leandro Carré. Un século de cultura e compromiso, de Xosé Manuel Maceira Fernández (Alvarellos Editora)
Literatura Infanto-Xuvenil
- Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas (Edicións Xerais de Galicia)
- Penúltimas tendencias, de Carlos Negro (Edicións Xerais de Galicia)
- Tes ata as 10, de Francisco Castro (Editorial Galaxia)
Xornalismo Cultural
Narrativa
- 55, de Xavier Queipo (Edicións Xerais de Galicia)
- A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz (Edicións Xerais de Galicia)
- Dende o conflito, de María Reimóndez (Edicións Xerais de Galicia)
- Máscaras rotas para Sebastian Nell, de Alberto Ramos (Editorial Galaxia)
- Olympia Ring, 1934, de Xabier López López (Editorial Galaxia)
- Zapatillas rotas, de Xabier Quiroga (Edicións Xerais de Galicia)
Poesía
- A distancia do tambor, de Eva Veiga (Espiral Maior)
- As voces da máscara, de Arcadio López-Casanova (Pen Clube de Galicia)
- Celebración, de Gonzalo Hermo (Apiario)
- dun lago escuro, de Marta Dacosta (Edicións Xerais de Galicia)
- Transfusión oceánica, de Xosé Iglesias (A. C. Caldeirón)
Teatro
- Aos Reis Magos non lles gustan os caramelos de menta, de Isabel Freire (Editorial Galaxia)
- Lapsus. A comedia de existir, de Alfonso Pexegueiro (Axóuxere Editora)
- Obras completas. Volume IV, de Roberto Vidal Bolaño (Edicións Positivas)
Tradución
- A Divina Comedia, de Dante Alighieri, en tradución de Darío Xohán Cabana (Edicións da Curuxa)
- Jude o escuro, de Thomas Hardy, en tradución de María Fe González (Editorial Hugin e Munin)
- Tempo de exilio, de Joseba Sarrionandia, en tradución de Isaac Xubín (Faktoría K de Libros)
- Un matrimonio provinciano, da Marquesa Colombi, en tradución de Isabel Soto (Editorial Hugin e Munin)
Na segunda fase, xa en andamento, os asociados e asociadas decidirán as obras gañadoras.
Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:
Premio AELG 2015 “Institucións Culturais”
- Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia.
- Asociación de Medios en Galego
Premio “Mestras-es da Memoria” 2015
A segunda edición do premio Mestres e Mestras da Memoria, que se concede nesta ocasión a Josefa Arias e Emilio do Pando, por toda unha vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional
Escritor Galego Universal 2015
O escritor Luiz Ruffato será o Escritor Galego Universal, galardón que o distingue como autor que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana. Con este nomeamento Ruffato súmase á listaxe conformada por Mahmoud Darwish, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge e Bernardo Atxaga.
No transcurso da gala a AELG tamén entregará a distinción “Bos e Xenerosos” ás/aos xornalistas Margarita Ledo Andión, Manuel Lombao, Tareixa Navaza e Xosé María García Palmeiro.
O vello e o minotauro, de Xesús Castro Yáñez, gaña o primeiro premio de relato breve Nélida Piñón
Desde Pontevedra Viva, Diario Cultural da Radio Galega e Criticalia, de Armando Requeixo:
“Xesús Castro Yáñez converteuse no gañador da primeira edición do Certame de Relato Breve Nélida Piñón, organizado grazas á colaboración conxunta entre Concello de Cotobade, Consellería de Cultura e Educación e Deputación de Pontevedra.
A súa obra, O vello e o Minotauro, conquistou ao xurado composto por Fina Casalderrey, Carmen Villarino e Armando Requeixo, cuxo fallo de mediados de marzo se deu a coñecer este martes nunha rolda de prensa.
En total presentáronse 180 orixinais e, tras unha longa deliberación, o xurado decidiu outorgar o galardón a Castro Yáñez, se ben tamén recomendou publicar outros dous relatos. O vello e o Minotauro é a reescrita do mito clásico que vencella a Teseo, a voz protagonista, con Ariadna e o Minotauro. A atmosfera que recrea o relato vese impregnada dun forte simbolismo e un tecido conceptual e alegórico que consegue deseñar unha arquitectura na que predomina a harmonía, a contención e a dosificación na intriga. (…)”
Ars dedicandi: Fermín Bouza-Brey
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Fermín Bouza-Brey naceu o 31 de marzo de 1901 en Ponteareas. Alí residía a familia de súa nai e alí pasou curto tempo ata que, sendo aínda neniño, marchou a Vilagarcía de Arousa, de onde era a familia paterna e onde pasou o resto da infancia e primeira mocidade.
Logo de cursar o bacharelato en Pontevedra e Ourense, chegou a Compostela, onde estudou Filosofía e Letras (sección Historia) e logo Dereito. Foi nese tempo cando comezou a actividade literaria e galeguista pública, que non abandonou nunca.
E tamén foi nesa época cando, xunto a outros amigos, asistiu aos faladoiros do Derby e o Español e coñeceu, entre outros, un mozo delgado e de longo nariz que viña dende Mondoñedo e facía versos: Álvaro Cunqueiro. Naceu alí unha amizade que continuou sempre e que aínda os houbo xunguir en común andaina nas xornadas da Real Academia Galega, á que ambos pertenceron.
Bouza-Brey tivo unha evidente querenza pola Galicia do Sur. Aos nosos irmáns lusos foinos coñecer con intensidade e cordialidade xa en 1931, ano no que recibiu unha bolsa do Centro de Estudios Históricos de Madrid para viaxar ata Portugal e ampliar coñecementos nos eidos da Prehistoria e a Arqueoloxía. A partir dese momento, estableceu con aquela terra unha fraterna admiración que o levou, en 1955, a publicar, en ortografía portuguesa, Seitura, poemario que apareceu na Coleccão 4 Ventos da Livraria Cruz de Braga cunha cuberta de Roby Amorim.
Fica aquí testemuña dun grande do neotrobadorismo a outro señor da nova poesía cancioneiril nesta dedicatoria estampada no que foi o volume testamentario do poeta e etnógrafo.”
Ars dedicandi: Ricardo Carvalho Calero
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Hai exactamente un cuarto de século que nos deixou don Ricardo. Así, dicindo tan só o nome co tratamento de cortesía, sabemos todos a quen nos referimos.
Porque a don Ricardo é moito o que se lle debe. E aproveito hoxe para volver dicir, con todas as letras, algo que teño comentado mil e unha veces: só polo seu labor como estudoso e historiador da nosa literatura merecería unha grande homenaxe nacional. (…)
A dedicatoria que reproduzo evidencia a súa capacidade para a detección dos novos talentos literarios ata o último alento. Tamén a amizade que o uniu a Claudio Rodríguez Fer, quen tanto se ten ocupado da súa obra, que chegou a editar.
Neste día no que o recordamos, sexa este pequeno lembradoiro unha homenaxe máis no mar delas que todos debemos promover.”
A Coruña: actividades destacadas do xoves 26 de marzo en CoruñaMayúscula
O
xoves 
26 de marzo, no Centro Ágora da Coruña, terán lugar estes actos destacados dentro do festival CoruñaMayúscula:
– 18:00-20:00 h. Aula 7. Obradoiro de poesía a cargo de Miguel Anxo Fernán-Vello.
– 20:30 h. Encontro con Toni Hill, presentado por Armando Requeixo.
Casas literarias: Gonzalo López Abente
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Un día coma hoxe 24 de marzal do ano 1878 ás catro da serán, que cadrou en domingo, con feira en San Isidro, abrín os ollos á vida e pola fiestra da casa do Cabo da Grixa en que moraban meus pais, ollei craramente un outo cruceiro e que no seu cume agonaiba un mártir cos brazos en crús. Aquel día escoitei a rapsodia máis subrime e fíxenme segrel. Pillei un laúde e con ele ao lombo boteime a cantare polo mundo adiante…
Quen así escribiu foi o poeta Gonzalo López Abente nunha carta que enviou ao seu curmán Horacio Bermúdez Abente. Porén, malia nacer naquela antiga casa do Cabo da Grixa, o que foi o seu lar vivencial de sempre está radicado na rúa Virxe da Barca, que é o lugar onde escribiu boa parte da obra poética e onde nos deixou.
A vivenda, hoxe reformada, en tempos tivo unha única altura. No andar de baixo estaba o despacho no que escribía o poeta. Na parte de riba, unha pequena bufarda que daba remate ao inmoble, hoxe desaparecida, pois eliminouse para construír unha segunda altura, o que lle fixo perder parte do antigo encanto.
Na beirarrúa, xunto á porta da casa, a Fundación López Abente colocou unha placa que a distingue como o lugar no que o poeta residiu decote. Alí viviu practicamente toda a vida, quitado o tempo no que estudou o bacharelato e a carreira en Compostela e algunha viaxe de mocidade a Francia, Bélxica e Holanda, pois, tras delas, regresou a Muxía, onde traballou como funcionario de banca.
A casa da rúa Virxe da Barca veu xurdir grande parte dos versos de D’outono (1924), Nemancos (1929), Centileos nas ondas (1958) ou Decrúa (1966) e relatos como O novo xuez (1922), Buserana (1925), Fuxidos (1926) e Vaosilveiro (1929).
Na súa Muxía natal —na propia rúa Virxe da Barca, ben preto desta casa onde viviu—, ten a sede a fundación do escritor, constituída no 2010. Sita na Casa das Beiras, dende ela promóvese e difúndese a súa figura, amais de convocar un certame literario que leva o seu nome. (…)”
Ars dedicandi: Victoriano Taibo
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“O 13 de marzo de 1966 morría en Palencia, 37, no vigués barrio de Lavadores, o compostelán Victoriano Taibo, unha das voces máis destacadas da chamada Xeración das Irmandades, autor de poemarios como Abrente ou Da vella roseira e narrador en volumes como Da agra aberta. Mestre de profesión, foi tamén un entusiasta defensor da causa da lingua, sobre a que escribiu non poucos artigos, e pertenceu ao SEG e mais a RAG.
Hai poucos anos tiven a sorte de poder recuperar a súa obra inédita nun libro que se chamou Abicedo. Cabrinfollas. Souben, ao ir afondando alí no seu labor, que foi Taibo un ser entregue que sempre tivo a Galicia, o seu idioma e a súa cultura como norte. Del son estes versos, tantas veces citados:
O galego que non fala
na lingua da súa Terra,
nin sabe o que ten de seu
nin é merecente dela.
Pois ben, esa cuarteta adorna a lapela de Abrente que, como reza o colofón, foi impreso “na Editorial de «El Eco de Santiago», da cibdá de Compostela, o 1º de Janeiro do ano 1922”. Entre os próceres da capital galega que recibiron con maior ledicia a nova da súa aparición atopábase José Portal Fradejas, avogado, periodista e orador que chegou a ser deputado provincial, ademais de cruz vermella do Mérito Militar, terciario franciscano e destacada figura do foro galego. A el vai dedicado, admirativamente, o exemplar de Abrente que se recupera neste Ars dedicandi, onde pode apreciarse a orixinal cuberta que dispuxo para o mesmo Álvaro Cebreiro, o pintor coruñés que tan bo amigo foi do poeta da Algalia de Arriba.”
