Entrevista
de Montse Dopico a José Antonio Cascudo en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Como comezas a recadar información sobre Díaz Castro? Xa coa idea de facer un documental?
– José Antonio Cascudo (JAC): A orixe de O instante eterno foi unha conversa con Alfonso Blanco, presidente da Asociación Cultural Xermolos, a comezos do 2011. Daquela ían cumprirse cincuenta anos da publicación de Nimbos e os dous coincidimos en que era necesario difundir a figura de Díaz Castro coa vista posta no seu centenario (que se celebrará dentro dunhas semanas, concretamente o 19 de febreiro). Pensamos que o mellor xeito de chegar ao público era a través dun traballo audiovisual. Alfonso entusiasmouse tanto coa idea que aquela mesma tarde visitamos o Vilariño, lugar da parroquia dos Vilares onde naceu Díaz Castro, de onde inevitablemente debería partir o relato. Mentres estabamos curioseando pola aldea pasou por alí unha veciña que se parou a falar connosco, entón Alfonso díxolle: “Imos facer unha película sobre o poeta”. Nese momento deime conta que xa non había volta atrás, coñecendo a capacidade de persuasión dunha persoa que leva case catro décadas sendo o epicentro do activismo cultural da Terra Cha. (…)
– MD: Un dos aspectos que salienta o documental é a conexión de Díaz Castro tanto cos poetas anteriores como cos posteriores. Ambas cuestións analízanse, fundamentalmente, a través de entrevistas: Félix Villares, Armando Requeixo, Claudio Rodríguez Fer, Carmen Blanco… Que quixestes salientar máis, sobre iso?
– JAC: Utilizamos as entrevistas porque nos parecía o xeito máis asequible para vertebrar o relato e ao mesmo tempo tocar o espectador no aspecto emocional. Díaz Castro recoñecía que nos Vilares non atopara as condicións propicias para escribir, pero que ese clima si se daba no Seminario de Mondoñedo onde había tal bulir creativo que de alí xurdiu unha escola poética propia, a Escola da Terra Cha. Alí se enmarca o seu nacemento como poeta, á sombra de Noriega, Crecente Vega e sobre todo do seu mestre, Aquilino Iglesia. Esta etapa requiría un exame profundo, a través de dous especialistas como Félix Villares e Armando Requeixo, xa que nos “cadernos poéticos mindonienses” Follas Verdes (1934) e Follas ao aire (1935) atopamos o xerme de Nimbos, incluso xa algún poema como Esmeralda.
Desde estas obra de xuventude, a poesía de Díaz Castro foi alumeando progresivamente o universal sen deixar de lado nunca aquel microcosmos natal do Vilariño. A través duns versos en aparencia tan elementais estalle insinuando constantemente ao lector que todas as cousas, se se saben mirar, están cheas de misterios. Esa audacia creativa radica non só no seu talento como poeta senón nun fondo coñecemento da cultura humana. En diferentes entrevistas sinalaba que o seu propósito literario era fuxir do influxo doutros, e esta ansia de buscar un estilo propio levouno a filtrar a autoría de xeito admirable, metamorfoseándose nas “chousas máis íntimas”, na lingua popular, na paisaxe da infancia, nos sons dos ríos ou nos silencios das noites chairegas.
Ese amor sincero polas cousas e o xeito de expresalo creo que foi o que fascinou a moitos poetas novos. Carmen Blanco, Rodríguez Fer ou González Tosar entre outros, son mostras inequívocas desa pegada. Por iso lles pedín que contasen que era o que os seducía daquel poeta que a simple vista non parecía poeta. Se houbese que extraer unha conclusión de síntese destas entrevistas quedaríame cun paradoxo: o mesmo Díaz Castro sempre xeneroso e amable era dunha rigorosidade extrema consigo mesmo, un obseso da perfección. Disto dá conta o feito de que de non ser pola insistencia de persoas como Carvalho Calero, Fernández del Riego ou Ramón Piñeiro quizais Nimbos nunca tería visto a luz, porque o autor pensaba que non tiña a calidade suficiente para ser publicado. (…)”
Arquivos da etiqueta: Carmen Blanco
Cuestionario Proust: Carmen Blanco
Desde 
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Carmen Blanco:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A liberdade e o amor, que son o mesmo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Lealdade.
4.– A súa principal eiva?
– A persistencia na paz, no amor, na liberdade e na responsabilidade.
5.– A súa ocupación favorita?
– O amor e a liberdade.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A utopía libertaria.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Un mal irreparable nas persoas que máis quero e o avance de calquera tipo de totalitarismo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Unha persoa que fai ben.
9.– En que país desexaría vivir?
– En calquera en paz e con quen amo. Amo todos os lugares.
10.– A súa cor favorita?
– O negro da liberdade total e o branco do amor total.
11. – A flor que máis lle gusta?
– As brancas ou negras absolutas.
12.– O paxaro que prefire?
– O paxaro do gozo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Nestes momentos fragmentos de Christine de Pizan, Valle-Inclán, Camus, Carla Lonzi, Claudio Rodríguez Fer… E sempre a aberta autoría da vida verdadeira, imprescindible…
14.– E na poesía?
– Nestes momentos fragmentos de cantares de mulleres, Safo, Shelley, Pimentel, Valente… E sempre a poesía da vida e Claudio Rodríguez Fer.
15.– Un libro?
– Un cuarto de seu de Virginia Woolf.
16.– Un heroe de ficción?
– Todos os homes sabios, bos e defensores da liberdade fronte aos poderes: Peter Pan na súa inocencia, os sabios de Verne…
17.– Unha heroína?
– As mulleres sabias, boas e defensoras da liberdade fronte aos poderes: Alicia a do país das marabillas, Lisístrata a pacifista…
18.– A súa música favorita?
– A música do amor e algúns nomes de música compartida: Orff, Ferré, Patti Smith…
19.– Na pintura?
– A boa pintura da vida. Cousas do Bosco ou Leonor Fini e a creación de Van Gogh, Granell e Isaac Díaz Pardo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– As xentes anónimas loitadoras e resistentes. Meus pais, na súa modestia, os primeiros. E, polas prácticas boas e os ideais de avance, Emma Goldman, as Mulleres Libres, Fourier, Gandhi, as xentes anarquistas parias e humildes…
21.– O seu nome favorito?
– Mariña.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Os indignos, como a covardía…
23.– O que máis odia?
– Non odio e, precisamente, considero nefasto o odio, que deriva do medo patolóxico e é a orixe de todos os males menores e maiores: a crueldade, a envexa, a avidez, os celos, as guerras…
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Todas as autoritarias, xerárquicas, prepotentes, dogmáticas, totalitarias, integristas, imperialistas, racistas, sexistas…
25.– Un feito militar que admire?
– Admiro a resistencia pacífica. Todas as guerras son perniciosas. Agardo que un día desaparezan os exércitos e os seus esforzos se dediquen só a tarefas humanitarias.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Facer feliz a quen quero e ser útil para todas as causas útiles que eu elixa.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– En paz e sen causar dor a quen amo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Total liberación mental e esperanza na resolución dos conflitos persoais e sociais do mundo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os nacidos do mantemento na vida e dos seus instintos vitais básicos de conservación e reprodución, e, sobre todo, os derivados do amor e da xenerosidade: toda prodigalidade…
30.– Un lema na súa vida?
– Amo mais non teño amo, dito nas Novas noites nosas de Vermella con lobos.
Cuestionario Proust: Claudio Rodríguez Fer
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Claudio Rodríguez Fer:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O amor.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Autenticidade con dignidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada.
4.– A súa principal eiva?
– Lembrar case todo.
5.– A súa ocupación favorita?
– Amar.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A utopía libertaria integral e total.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Particularmente, o mal dos seres queridos ou o seu desamor. Socialmente, o fascismo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Benfeitor xeral.
9.– En que país desexaría vivir?
– No que estean as persoas que amo.
10.– A súa cor favorita?
– A da pel e a dos iris amados.
11. – A flor que máis lle gusta?
– A flor encarnada.
12.– O paxaro que prefire?
– O paxaro que canta.
13.– A súa devoción na prosa?
– Do mundo, Dostoievski, Tolstoi, Borges. De Galicia, Fole, Valente, Carmen Blanco…
14.– E na poesía?
– Do mundo, Whitman, Breton, Neruda. De Galicia, Luz Pozo Garza, Valente, Olga Novo…
15. Un libro?
– Depende: por exemplo, en poesía, Poemas de Emily Dickinson; en ficción, Historias de cronopios e de famas de Julio Cortázar; en ensaio, Un cuarto de seu de Virginia Woolf…
16.– Un heroe de ficción?
– Alexis Zorba, de Kazantzakis.
17.– Unha heroína?
– Antígona, de Sófocles.
18.– A súa música favorita?
– A barroca, a romántica, o blues, o jazz, a celta, a latinoamericana, o rock, a dos cantautores…
19.– Na pintura?
– A máis colorista e imaxinativa, como en xeral a surrealista, dende o Bosco a Granell.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera antifascista anónimo, como o meu pai.
21.– O seu nome favorito?
– O da miña nai, Alicia, ou o da miña filla, Mariña.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A envexa que leva á traizón.
23.– O que máis odia?
– O autoritarismo en calquera das súas formas.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera ditador que encarne a tiranía.
25.– Un feito militar que admire?
– Militar, ningún; miliciano, a resistencia antifascista e máis aínda a resistencia antimilitarista.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O de paliar o sufrimento alleo.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen facer sufrir a ninguén mais tamén sendo útil a unha causa xusta.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O vitalista.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os derivados do amor incontrolado.
30.– Un lema na súa vida?
-O que citei xa sendo moi novo no meu primeiro libro, Poemas de amor sen morte: «Amo ergo sum».
Entrevistas e reportaxes destacadas do Diario Cultural da Radio Galega, do 29 de outubro ao 1 de novembro
Deixamos
aquí as ligazóns ás máis destacadas entrevistas e reportaxes da semana do 29 de outubro ao 1 de novembro no Diario Cultural da Radio Galega relacionadas coa literatura. Agradecemos a Ana Romaní a información:
– O poemario Ático de Arsenio Iglesias Pazos no comentario semanal de libros de Chus Nogueira.
– Toxosoutos publica o primeiro poemario de Ricardo de Barreiro.
– Humor e sátira social na Galicia postapocalíptica de Galiza mutante. Poder nuclear!, a novela de Tomás González Ahola publicada por Urco e Contos Estraños.
– De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro no século XXI: Carmen Blanco.
Santiago: presentación de Rosalía na cobiza do lonxe
Artigo 
de Armando Requeixo no seu blogue, Criticalia:
“O xoves 18 de xullo, ás 12:00 horas, presentouse na Biblioteca Ánxel Casal de Compostela o volume colectivo Rosalía na cobiza do lonxe, monográfico arredor da vida e obra da nosa poeta fundacional que veu luz nos Cadernos Ramón Piñeiro do centro homónimo. (…)
Os que se animen co libro, atoparán nel, precedidos dun fermosísimo texto cunqueiriano sobre Rosalía, traballos de Ana Acuña poñendo en relación os versos da cantora cos de Pintos a propósito do tema da orfandade; unha visión de confluencias e lecturas paralelas entre José Ángel Valente, Edmond Jabès e mais a escritora da man de Carmen Blanco; a procura das pegadas rosalianas en Novoneyra analizada por Luís Cochón; as influencias de Rosalía detectables en Emilio Pita presentadas por José Ángel García López; unha revisión da Negra sombra e as súas implicacións realizada por Pilar García Negro e outra visión complementaria do mesmo tema asinada por Anxo González Fernández; un estudo verbo da pragmática do poema e o seu simbolismo aplicado a En las orillas del Sar por Arcadio López Casanova; unha completa panorámica do tempo vigués dos Murguía Castro servida por Xurxo Martínez González; un repaso á cuestión da imaxe física do home nos textos de Rosalía que achega Marina Mayoral; unha detallada análise dos paratextos dos Cantares gallegos, contribución de Manuel Rodríguez Alonso; unha nota sobre a consideración de Rosalía en Borges de Claudio Rodríguez Fer e dous apuntamentos sobre a universalidade e a categoría de clásica no tratamento da saudade encarnada obra de Andrés Torres Queiruga.
Da miña parte, convidóuseme a sumarme a este magnífico elenco de profesores, investigadores, poetas, narradores, filósofos e teólogos e quixen facelo vencellando as figuras de Rosalía e Díaz Castro nun traballo titulado, xustamente, Presenza de Rosalía na obra de Xosé María Díaz Castro, encargado, por certo, antes de que ninguén soubese que a RAG ía distinguilo no 2014, por máis que o volume vexa luz agora, meses máis tarde da redacción e entrega desta colaboración. (…)”
Santiago: quinta xornada do Congreso Internacional Rosalía de Castro no século XXI. Unha nova ollada
Chega 
a quinta e derradeira xornada de Rosalía de Castro no século XXI. Unha nova ollada, congreso internacional dividido en 5 xornadas e un congreso virtual, organizado polo Consello da Cultura Galega. Contará coa participación de especialistas na obra rosaliana de diferentes xeracións e de dentro e fóra de Galicia que achegarán olladas renovadoras desta autora única. O programa é o seguinte:
XOVES 27 DE XUÑO
ROSALÍA Á LUZ DOS NOVOS PARADIGMAS CRÍTICOS. Coordinadoras: Helena González e Dolores Vilavedra.
– 10:00 h. A obra de Rosalía: como convencer os galegos de que o somos, por Francisco Rodríguez. Retrucante: Helena González.
– 12:00 h. Mesa redonda: Rosalía á luz do pensamento feminista. Moderadora: Margarita Ledo. Con Carmen Blanco, María Reimóndez e María Xesús Nogueira.
– 16:00 h. Rosalía e os emigrantes galegos, 1880-1970: da polisemia do mito na diáspora, por Xosé M. Núñez Seixas. Retrucante: Afonso Vázquez-Monxardín.
– 18:00 h. Mesa redonda: Cantares gallegos, novas perspectivas de análise. Moderador: Anxo Angueira. Con María López Sández, Helena González e Álex Alonso.
A Coruña: concentración lúdico-festiva
O venres 8 de marzo, ás 20:00 horas, no Obelisco da Coruña, terá lugar unha concentración lúdico-festiva convocada de xeito unitario polas organizacións que forman a plataforma en defensa do COF do Ventorrillo, da que forma parte a Comisión da Muller da Asociación Cultural Alexandre Bóveda, coas seguintes actuacións:
– Yolanda Castaño, que lerá un poema.
– Vanessa Rivas, de Manicómicos, que fará unha pequeña representación.
– Lola Ferreiro, que resaltará a figura dalgunha muller republicana que loitase polos dereitos sexuais e reprodutivos das mulleres.
– Luísa Veira e Carmen Blanco, que tamén farán unha pequena representación.
– Estíbaliz Espinosa, que lerá un poema, e posteriormente tamén cantará acompañada por Xoán Piñón.
– Erea Estévez, que tocará a gaita acompañada de María Xosé Abeijón ao tamboril.
– Mónica Caamaño e Comba Campoi.
– As Boubas.
Santiago: Congreso Internacional Rosalía de Castro no século XXI. Unha nova ollada
Rosalía de Castro no século XXI. Unha nova ollada é un congreso internacional dividido en 5 xornadas e un congreso virtual, organizado polo Consello da Cultura Galega. Contará coa participación de especialistas na obra rosaliana de diferentes xeracións e de dentro e fóra de Galicia que achegarán olladas renovadoras desta autora única.
O congreso presencial estará formado por 5 xornadas (28 de febreiro, 21 de marzo, 25 de abril, 30 de maio e 27 de xuño), once conferencias (cos seus correspondentes retruques), 9 mesas redondas, un recital poético e medio centenar de relatorios de especialistas. Celebrarase no Consello da Cultura Galega (Pazo de Raxoi, 2º andar), Santiago de Compostela.
O congreso virtual estará aberta a comunicacións libres, coas mesmas liñas temáticas do congreso presencial.
Os seus obxectivos son:
– Amosar a vixencia da obra de Rosalía no século XXI e alentar o seu aprecio por parte do público galego e non galego de todas as xeracións.
– Acoller e poñer de relevo as novas perspectivas de análise que se foron producindo nas últimas décadas, despois do extraordinario pulo que para os estudos rosalianos supuxo o Congreso Internacional sobre Rosalía de Castro e o seu tempo, que tivo lugar en 1985 e no que tamén participou o Consello da Cultura Galega.
– Estimular novas lecturas críticas da obra rosaliana para propiciar o avance do seu coñecemento.
XOVES 28 DE FEBREIRO
ROSALÍA DE CASTRO ANTE OS PROCESOS DE CAMBIO SOCIAL E CULTURAL DO SÉCULO XIX. Coordinadora: María do Cebreiro Rábade.
– 09:30 h. Inauguración do Congreso.
– 10:00 h. A evolución política/intelectual do matrimonio Murguía-Castro, desde os anos sesenta aos anos oitenta do século XIX, Xosé Ramón Barreiro Fernández. Retrucante: Catherine Davies.
– 12:00 h. Mesa redonda: Rosalía ante os discursos científicos e as novidades tecnolóxicas do seu tempo. Moderador: Francisco Díaz-Fierros. Interveñen Mari Lires, Mirta Suquet e Margarita García Candeira.
– 16:00 h. Rosalía de Castro e América, Catherine Davies. Retrucante: Pilar Cagiao.
– 18:00 h. Mesa redonda: Usos e ideas sobre a lingua na obra de Rosalía. Moderador: Henrique Monteagudo. Con Xosé A. Fernández Salgado, Carme Hermida e Goretti Sanmartín Rei.
XOVES 21 DE MARZO
DO PRIVADO AO PÚBLICO: A CONFIGURACIÓN DA ROSALÍA ESCRITORA. Coordinadora: Dolores Vilavedra.
– 10:00 h. Avances na investigación da biografía rosaliana. Por Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. Retrucante: María do Cebreiro Rábade.
– 12:00 h. Mesa redonda: As imaxes en Rosalía, as imaxes de Rosalía. Moderadora: Marta Pérez Pereiro. Con Helena Miguélez, Arantxa Serantes e Fernando Pereira Bueno.
– 16:00 h. O paradigma autorial de Rosalía de Castro: unha denominación de orixe, por Pilar García Negro. Retrucante: María López Sández.
– 18:00 h. Recital poético.
XOVES 25 DE ABRIL
CARA A UNHA INTERPRETACIÓN GLOBAL DE ROSALÍA: HERMENÉUTICA, FONTES E EDICIÓN. Coordinador: Anxo Angueira.
– 10:00 h. Para unha interpretación integral da obra rosaliana, por Xesús Alonso Montero,. Retrucante: Dolores Vilavedra.
– 12:00 h. Mesa redonda: Editar Rosalía. Moderador: Anxo Angueira. Con Henrique Monteagudo, Aurora López, Ana Rodríguez Fischer e Juan Barja.
– 16:00 h. Mesa redonda: O mundo editorial da época. Moderador: Andrés Pociña. Con Xurxo Martínez González, Santiago Díaz Lage e Carmen Pérez Pais.
– 18:30 h. Gótico e romantismo alemán en Rosalía:
* Rosalía e o Volksgeist; resonancias do romanticismo alemán no contexto galego, por Derek Flitter.
* A cuestión do gótico nas novelas de Rosalía, por César Domínguez.
XOVES 30 DE MAIO
ROSALÍA NO CONTEXTO INTERNACIONAL: PARALELISMOS E INFLUENCIAS; DIFUSIÓN E ACTUALIDADE. Coordinadora: Rosario Álvarez.
– 10:00 h. Modelos estéticos da obra rosaliana no contexto europeo, por Javier Gómez-Montero. Retrucante: Arturo Leyte.
– 12:00 h. Mesa redonda: Rosalía e o canon literario do seu tempo. Moderadora: Olivia Rodríguez González. Con María Xesús Lama López, José Manuel González Herrán e Fernando Cabo Aseguinolaza.
– 16:00 h. Flavio e mailo Cabaleiro vestidos de inglés, por Kathleen N. March. Retrucante: María Teresa Caneda Cabrera.
– 18:00 h. Mesa redonda: A proxección exterior da obra rosaliana. Moderador: Javier Gómez-Montero. Con Olga Castro, Jonathan Dunne e Áurea Fernández Rodríguez.
XOVES 27 DE XUÑO
ROSALÍA Á LUZ DOS NOVOS PARADIGMAS CRÍTICOS. Coordinadoras: Helena González e Dolores Vilavedra.
– 10:00 h. A obra de Rosalía: como convencer os galegos de que o somos, por Francisco Rodríguez. Retrucante: Helena González.
– 12:00 h. Mesa redonda: Rosalía á luz do pensamento feminista. Moderadora: Margarita Ledo. Con Carmen Blanco, María Reimóndez e María Xesús Nogueira.
– 16:00 h. Rosalía e os emigrantes galegos, 1880-1970: da polisemia do mito na diáspora, por Xosé M. Núñez Seixas. Retrucante: Afonso Vázquez-Monxardín.
– 18:00 h. Mesa redonda: Cantares gallegos, novas perspectivas de análise. Moderador: Anxo Angueira. Con María López Sández, Helena González e Álex Alonso.
Lugo: presentación de A noite branca, de Francisco X. Fernández Naval
O 
xoves 24 de xaneiro, ás 20:15 horas, na Librería Biblos (Rúa Salvador de Madariaga, 1, local 4) de Lugo, preséntase a novela A noite branca, de Francisco X. Fernández Naval, publicada en Xerais. No acto participan, xunto ao autor, Carmen Blanco e Fran Alonso, co acompañamento musical de Carlos Arias.
Santiago: homenaxe a Isaac Díaz Pardo
Desde
Praza:
“En 1954 Lorenzo Varela, grande amigo de Isaac Díaz Pardo e homenaxeado nas Letras Galegas de 2005, publicou un poema no seu libro Lonxe titulado Compañeiros da miña xeneración mortos ou asasinados. Nel, Varela escribe que “gardo, coma un morto, no centro do silenzo, da sede, da agonía, o día que vos poda levar á sepultura unha cesta de pombas e mazás”.
Iso é o que un grupo de amigos e admiradores de Isaac queren facer este sábado 5 de xaneiro a partir das 12:30 h. do mediodía no cemiterio compostelán de Boisaca, onde Díaz Pardo foi soterrado hai agora un ano. O acto cívico, organizado pola Academia Real Isaac Díaz Pardo, contará coa participación de poetas, escritores e outras figuras destacadas, unidas pola estreita relación que tiñan co intelectual. Falarán Carmen Blanco, David Otero, Laura Pérez Landeira, Luz Pozo, Julián Rodríguez, Claudio Rodríguez Fer, Helena Villar Janeiro, Xesús Alonso Montero, Xosé Luís Axeitos, Xosé María Dobarro Paz, Inma López Silva, Martiño Noriega, Charo Portela, Xesús Redondo Abuín ou Fernando Salgado. E porán a música A Quenlla, as gaitas de Manuel Castro Basteiro e Elisardo González López e os violins de Laura e Marina Quintillán.
O poema de Lorenzo Varela será recitado por Xosé Ramón Fandiño. E como afirma Xesús Alonso Montero “morrese Díaz Pardo de morte morrida ou de morte matada, Lorenzo Varela non lle furtaría o agasallo das mazás e das pombas”. E Alonso Montero conclúe “nese intre as pombas recuperarán a liberdade e as mazás, co seu recendo, traducirán , ao seu xeito, o agarimo e a admiración dos asistentes ó acto. Valle Inclán, soterrado a poucos metros, aplaudirá sen reservas a nosa admiración e o noso agarimo, que serán perpetuos”.”
