Desde Erregueté:
“O proxecto Santa Bárbara, do autor, director e actor Santiago Cortegoso, é o gañador da terceira edición da Bolsa de Dramaturxia da Xunta de Galicia, iniciativa desenvolvida polo Centro Dramático Galego en colaboración cunha ducia de colectivos culturais co fin de seleccionar unha proposta de escrita dramática destinada a ser coproducida pola compañía pública.
A resolución desta convocatoria deuse a coñecer hoxe no Salón Teatro de Santiago, onde Cortegoso recibiu as felicitacións tanto dos directores da Axencia Galega das Industrias Culturais, Jacobo Sutil, e do Centro Dramático Galego, Fran Núñez, como dos representantes do resto de entidades implicadas neste programa de apoio á dramaturxia galega actual: Consello da Cultura Galega, Asociación Galega de Dramaturxia, Academia Galega de Teatro, Asociación de Actores e Actrices de Galicia, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Asociación de Profesionais do Circo de Galicia, Asociación Galega de Profesionais da Xestión Cultural, Escena Galega, Escola Superior de Arte Dramática de Galicia, Federación Galega de Teatro Afeccionado, a erregueté | Revista Galega de Teatro e Unión Internacional de Marionetas (sección Galicia).
Estes colectivos estiveron representados, así mesmo, na comisión de valoración encargada de seleccionar a proposta gañadora de entre as 35 recibidas a partir da convocatoria publicada o pasado mes de xuño. No seu ditame, sublíñase a “gran orixinalidade e actualidade” de Santa Bárbara ao achegar “dilemas sobre a guerra, a fabricación de armas, o ecoloxismo e as relacións familiares, co noso contexto actual e o diálogo interxeracional como liñas centrais do traballo”. Ao tempo, destácase o “forte compromiso político e social” do proxecto, que invita á reflexión.
Santa Bárbara é unha proposta sobre a Fábrica de Armas coruñesa do mesmo nome que arranca no ano do seu peche, en 2017, para contar a historia dunha filla e do seu pai, quen traballou na empresa desde os 17 anos ata alcanzar un posto de alta dirección nela. O conflito prodúcese cando a filla, na súa madurez, adquire uns valores políticos e sociais que chocan contra o que representa o seu pai. (…)
Como gañador da Bolsa de Dramaturxia da Xunta, contará cunha dotación de 6000 euros para a creación dun texto teatral a partir da proposta de Santa Bárbara, para o que dispón dun prazo de seis meses. A partir dese momento, abrirase unha nova convocatoria cara á selección da compañía que levará a escena esta obra en coprodución co Centro Dramático Galego. (…)”
Arquivos da etiqueta: Erregueté
Rosalía Fernández Rial: “O único que nos pode salvar da barbarie é a axuda mutua, compartir uns valores e establecer uns límites que nos protexan”
Entrevista de Raquel Castro a Rosalía Fernández Rial en Erregueté:
“(…) – Erregueté (E): En primeiro lugar, Rosalía, parabéns de novo por este premio. Dime, que foi o que te levou a presentar a peza a concurso?
– Rosalía Fernández Rial (RFR): Moitas grazas! Fíxome moitísima ilusión obtelo, a verdade. Sempre fun moi sensible á necesidade de pezas teatrais dirixidas a adolescentes e nunca deixei de crealas para contextos escolares. Traballo con persoas desta franxa de idade e realicei a Tese sobre o uso da expresión dramática como ferramenta pedagóxica nas aulas de lingua. Por iso, ao ler a convocatoria e corroborar a filosofía do certame, parecíame que a última obra que escribira encaixaba co propósito presente nas bases.
– E: Fóra de campo recolle moitos temas que poden afectarlle á nosa mocidade, como o perigo das redes sociais, do que se comparte nelas… Ti cres que a nosa rapazada non é consciente do perigoso que é deixarse levar polas “redes”?
– RFR: Penso que resulta moi difícil ser consciente da dimensión que poden acadar as redes e en certas etapas da vida iso complícase aínda máis. Ben é certo que cada vez existe máis conciencia e información sobre o tema pero non resulta menos verdadeiro que certas redes teñen cada vez máis forza e presenza na vida das mozas e mozos.
– E: O protagonista masculino é un “influencer” que vai enredando a toda a que se lle achega. Por que cres que é tan importante amosarnos constantemente, vivir cara os demais, para deixar de ser nós mesmas?
– RFR: Por natureza somos seres sociais e as posibilidades de conexións con outras persoas que nos abren as redes eran impensables hai uns anos. O problema reside, precisamente, na imaxe que proxectamos ao amosarnos nas redes e o perigoso que pode resultar perder os espazos de intimidade, a autenticidade e a construción de vínculos verdadeiros e sans dentro dese contexto. Se descoidamos iso, efectivamente, deixamos de ser nós mesmas e é aí onde nacen “os monstros”. (…)”
Paula Carballeira gaña o Premio Laudamuco coa obra Dentes de coello
Desde Erregueté:
“A actriz, escritora e narradora oral, Paula Carballeira Cabana (Fene, 1972) é a gañadora da cuarta edición do Premio Laudamuco para textos teatrais, convocado polo Concello de Brión, a asociación Academia Galega de Teatro e Edicións Positivas. A autora, residente en Teo, concorreu ao certame coa obra Dentes de coello, pola que recibirá un premio de 7.000 euros e a edición da peza por parte de Edicións Positivas.
O xurado, reunido de forma telemática, estivo composto por Carlos-Caetano Biscaínho-Fernandes, Marta Núñez Aboy, Ánxela García Abalo, Oti Ríos e Xavier Castiñeira Blanco, quen actuou como secretario. Un xurado que escolleu por unanimidade o texto de Carballeira presentado baixo o lema “Terrores nocturnos” entre os vinte presentados ao certame.
O xurado destacou “a atmosfera da peza na que o soño, a realidade e a violencia xeran unha paisaxe dual na que a realidade e a irrealidade se mesturan creando unha peza de gran carga atmosférica”. A acta do xurado destaca ademais “as grandes posibilidades de posta en escena do texto, na que destacan os xogos de sombras e luces, o espazo sonoro, a carga simbólica das personaxes e o desenvolvemento dunha trama chea de terror e surrealismo semellante ás paisaxes audiovisuais do cineasta David Lynch”.
Dende o Concello de Brión quixeron destacar o valor do Premio Laudamuco como o de maior dotación económica do teatro galego actual, “un desembolso importante para un pequeno Concello como Brión pero é unha satisfacción sacar á luz vinte novas obras teatrais en galego polo que, a pesar da pandemia sanitaria, este premio foi quen de fomentar a redacción de máis de 170 pezas orixinais en galego”.
O acto de entrega está previsto para o luns 16 de maio en Brión. (…)”
Premios da Crítica de Galicia 2021
Ernesto Is gaña o XVI Premio Abrente da MIT de Ribadavia
Desde Erregueté:
“Ernesto Is (Xixón, 1988), membro do consello de redacción da erregueté | Revista Galega de Teatro, é o gañador do XVI Premio Abrente de Textos Teatrais da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia con Profetas, unha reflexión sobre a arte, o amor, as cidades e as ficcións que nos conforman como persoas. O xurado, composto pola actriz Patricia Vázquez, o dramaturgo José Luis Baños de Cos e a escritora Anna R. Figueiredo, salientou de Profetas “a potencia escénica da obra, unha proposta épica dende a normalidade de situacións vitais, unha obra sen artificio, auténtica e eficaz”.
Este é o segundo Abrente para o dramaturgo asturiano, xa que no ano 2016 a súa peza Fendas foi premiada xunto a Todo sobre Eva de Xandra Táboas. O galardón consiste na edición da obra por parte da editorial Difusora de Letras, Artes e Ideas na súa Colección Abrente e mais 3500 euros. (…)”
Raquel Castro: “Porque o teatro axuda a facer homes e mulleres libres é preciso integralo na columna vertebral da sociedade: o ensino”
Entrevista de Ana Abad de Larriva a Raquel Castro en Erregueté:
“A resolución do Premio Roberto Vidal Bolaño de textos teatrais 2021 fíxose pública o venres pasado, 25 de xuño, nun acto celebrado no IES Ribeira do Louro, no Porriño, e a obra gañadora resultou ser Casa de feras, de Edgar Costas Sanmartín.
Foi esta xa a cuarta edición dun certame organizado polo IES Ribeira do Louro que conta co apoio do Concello do Porriño e a Editorial Galaxia, e que naceu “coa finalidade de crear un fondo de textos teatrais susceptibles de ser representados por alumnado do ensino secundario”. Falamos coa dramaturga e docente Raquel Castro, coordinadora do premio, para facer un balance destes catro anos. (…)
– Erregueté (E): O certame xurdiu para cubrir un baleiro en canto a textos que fosen dirixidos a ser postos en escena por rapaces e rapazas?
– Raquel Castro (RC): Si. Podemos pensar que a partir dos doce anos as rapazas e rapaces poden ler e interpretar calquera texto teatral destinado a público adulto. É certo, mais tamén precisan de ver representadas enriba das táboas as súas inquedanzas máis cotiás e ser eles mesmos e elas mesmas os que as poidan levar a escena, sentíndose identificados e identificadas.
– E: Que presenza teñen os textos teatrais no ensino secundario?
– RC: É habitual propoñer literatura xuvenil en narrativa e poesía como lectura nas aulas, mais o teatro é cousa distinta, sempre para o final e, se cadra, algunha representación, mais nunca na listaxe de lecturas recomendadas. Porén é moi necesario traballar o teatro na adolescencia xa que é un momento clave do desenvolvemento e pode ser dunha gran axuda para lograr a autonomía persoal e a integración social.
– E: Que beneficios detectas que achega o teatro á mocidade?
– RC: Traballar o teatro nas aulas permite expresar e comunicar ideas, sentimentos e vivencias. A súa presenza na educación é fundamental xa que contribúe ao desenvolvemento humano ao integrar o uso do corpo e a voz nun espazo e un tempo determinado. Asemade nútrese de linguaxes diversas, como a literatura, a música, a plástica e as linguaxes audiovisuais, o que permite un enfoque interdisciplinario.
A formación escénica activa procesos como a percepción, a atención, a concentración e a memoria. Promove o autocoñecemento e a madurez emocional, aspectos fundamentais para afianzar a propia identidade. A interpretación aumenta a sensibilidade estética e a consciencia corporal, ademais, o traballo grupal promove o respecto ao outro, o compromiso co grupo e a asunción de responsabilidades individuais e colectivas.
E para traballar o teatro nas aulas precisamos ter textos que nos axuden e cos que poidamos compartir, por iso é tan importante este premio porque nos dá ferramentas para traballar nas aulas.
– E: Que balance fas destas catro edicións do certame?
– RC: Logo de catro anos non podo facer máis que un balance positivo deste certame que fornece a biblioteca teatral galega ofertándonos textos de calidade e diversidade temática, dende o absurdo da guerra á violencia de xénero e as liberdades individuais. Porque o teatro axuda a facer homes e mulleres libres é preciso integralo na columna vertebral da sociedade: o ensino.”
A AGADIC lanza as axudas á creación 2021 e impulsa unha bolsa de dramaturxia co CDG
Desde Erregueté:
“Esta semana, coincidindo cos actos de celebración do Día Mundial do Teatro, a Consellería de Cultura, Educación e Universidade da Xunta, e os seus órganos depentes, AGADIC e Centro Dramático Galego (CDG), abriu o prazo para que as compañías de artes escénicas soliciten as axudas á creación deste ano, así como unha convocatoria para a recepción de proxectos de escrita dramática coa fin de desenvolver unha dramaturxia que será coproducida polo teatro público.
A convocatoria vai dirixida ás compañías que se dedican de xeito profesional á produción de actividade escénica e desenvolven a meirande parte do seu traballo en Galicia. As bases continúan a clasificación de apartados aplicada en 2020 e distinguen catro modalidades de subvención.
Así, a Modalidade 1 inclúe os espectáculos de empresas de nova creación e a dotación máxima é de 70.000 euros, dos que cada compañía beneficiaria recibirá ata 18.000 euros. Na Modalidade 2, para a creación escénica no ámbito do teatro, o novo circo e a maxia, a dotación máxima é de 430.000 euros, con ata 60.000 euros por empresa beneficiaria.
Pola súa banda, á danza e artes do movemento, integradas na Modalidade 3, destínanse ata 100.000 euros, con 37.500 euros máximos por adxudicatario. En todos estes casos, a estrea do espectáculo obxecto de subvención debe producirse entre o 1 de abril de 2021 e o 31 de marzo de 2022.
As axudas inclúen unha Modalidade 4 para a actividade escénica de carácter trianual, cunha dotación máxima de 200.000 euros, dirixida a subvencionar ata dous proxectos escénicos para desenvolver durante o período 2021-2023, con ata 100.000 euros para cada un deles. Estes proxectos deben conter cando menos unha produción con data de estrea entre o 1 de abril de 2021 e o 31 de marzo de 2023, así como un plan de xira de 70 funcións que considere tanto o mercado galego coma o exterior.
Para a fixación da contía que recibirá cada proxecto teranse en conta o plan económico-financeiro presentado, a contía solicitada e a puntuación obtida nos criterios de valoración. A achega ten un límite do 90% do orzamento na Modalidade 1, do 75%, nas Modalidades 2 e 3 e do 80%, na Modalidade 4. Neste sentido, atenderase a aspectos como a empresa, a capacidade de produción e de distribución, e as características da produción. Tamén se valorarán criterios como o interese cultural e artístico, as estratexias de difusión e promoción, a repercusión na creación e fomento de públicos, a viabilidade técnica e económica, e a memoria de dirección.
O obxectivo desta liña de apoio é favorecer a produción escénica en todas as súas disciplinas artísticas e incrementar o público, así como consolidar as industrias culturais competitivas que xeren retorno e buscar a excelencia nos produtos culturais galegos.
Bases axudas á creación escénica
Bolsa de dramaturxia e creación
Con este procedemento preténdese darlle impulso á promoción da dramaturxia galega contemporánea, mediante a convocatoria a todo o sector para que presente proxectos de escrita dramática, co compromiso de formalizar, coa entidade/profesional seleccionada pola comisión técnica profesional que se constituirá para este efecto, os correspondentes contratos de creación dramatúrxica do proxecto seleccionado.
A esta primeira convocatoria, dotada con 4.000 euros, seguiralle unha segunda, dotada con 12.000 euros, para levar a cabo este ano, en réxime de coprodución co CDG, un espectáculo teatral a partir da dramaturxia elaborada polo presente procedemento.
Poderán presentar os seus proxectos as persoas, físicas ou xurídicas, así como as sociedades civís e comunidades de bens ou calquera outra agrupación de persoas sen personalidade xurídica propia, así como as unións temporais de empresas, dedicadas profesionalmente á produción escénica, que desenvolvan maioritariamente a súa actividade en Galicia. Quedan excluídas as asociacións e as restantes entidades sen fins de lucro.
Xunto coa solicitude, deberá achegarse, no prazo de 20 días naturais, unha memoria explicativa do proxecto que conteña unha sinopse/proposta do texto (máximo 10.000 caracteres, espazos incluídos), a traxectoria das persoas ou do colectivo que participe na escrita e unha carta de motivación.
Bases bolsa de dramaturxia e creación“
A segunda edición do Festival Virtual do Libro de Galicia centrarase en repasar o 2020 literario
“O Festival Virtual do Libro de Galicia (FLIV) ten ultimada a súa segunda edición a celebrar entre os días 26 e 28 de marzo e que terá dous focos principais de atención. Dunha banda, revisar como foi o ano 2020 para a literatura en Galicia, como afectou a situación de pandemia que se vive á vida literaria; e doutra banda, lembrar algunhas das conmemoracións que serán protagonistas durante o presente ano 2021, de Pardo Bazán a Xela Arias, pasando por Álvaro Cunqueiro. Ademais, o FLIV 21 ofrecerá unha sección de contidos dedicados as artes escénicas para celebrar o Día Internacional do Teatro, que se celebra o 27 de marzo. Esta segunda edición da FLIV conta co apoio da Deputación da Coruña e da Secretaría Xeral de Política Lingüística.
O FLIV21 manterá un sistema operativo similar ao da primeira edición, celebrada en xuño de 2020. Desde este enderezo web, fliv.gal, poderán seguirse todas as actividades da programación do festival en cada un dos espazos de encontro virtual. Neses espazos terán lugar as intervencións que terán formato charla, mesa redonda, conversa ou debate, as presentacións de libros e tamén as intervencións teatrais.
Entre os argumentos que se debateran nesta segunda edición da FLIV poderán verse e escoitarse aqueles relacionados coa situación mundial e como afecta ao sector cultural, como a mesa redonda que abordará a resiliencia cultural. Tamén haberá debate sobre as características da novela construída desde a memoria persoal e comunitaria, un debate sobre as novas maneiras de creación poética e un encontro de tres actores galegos que falan sobre os roles masculinos na súa profesión.
Continuando co percorrido aberto na primeira edición, formará parte da programación Teatro Interruptus, una sección escénica que este ano contará coa colaboración da revista Erregueté. Tamén se manterá a sección de escaparate para libros que se poderá ver na web do festival a partir do vindeiro 15 de marzo.
Entre os autores que xa teñen confirmada a súa participación figuran Marilar Aleixandre para falar de Emilia Pardo Bazán; Chus Nogueira, que o fará sobre Xela Arias; e as autores que debaterán sobre literatura infantil e xuvenil como unha literatura afoutada e arriscada, Nee Barros, Irene Fernández, Antía Yáñez e Eva Mejuto. No encontro dedicado a narrativa tamén están confirmados, Xesús Fraga, Suso de Toro e Berta Dávila, moderados por Esther Gómez.”
A Sección de Literatura Dramática da AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento de Xosé Manuel Pazos
A Sección de Literatura Dramática da AELG fai súas as palabras de Afonso Becerra de Becerreá no pasamento de Xosé Manuel Pazos, publicadas na revista Erregueté:
“Malas noticias! Non me gusta nada ter que escribir sobre malas noticias e esta é moi mala. Morreu Xosé Manuel Pazos Varela, compañeiro do Consello de Redacción da erregueté | Revista Galega de Teatro.
Morreu unha persoa á que lle teño moito aprecio e cariño, polo seu humor e desenvoltura, polo común amor ao teatro, pola mirada cun brillo de ilusión prendida en utopías necesarias. Non coñezo tantas persoas con ese brillo nos ollos.
Uns ollos saltóns, cun aquel entre falcatrueiro e pillabán, capaces de mudar a noite no día. Unha voz inconfundible, cuns graves resoantes e acolledores.
Con Pazos era imposible aburrirse, sempre había anécdotas e proxectos para compartir.
Nas reunións do Consello de Redacción lembro o seu talante xovial, a súa complicidade intelixente, só co xesto e a mirada, case sen necesidade de falar e iso que el era un bo falador, unha persoa co don da conversa.
En fin, Pazos era un tipo xenial, dos que non hai. Ou si, pero… pero non coma el.
Non me gusta nada escribir obituarios, acho que ás persoas hai que quererlles de vivas e que debemos homenaxearnos todo canto poidamos mentres esteamos vivos. Penso que Xosé Manuel Pazos tamén era así, un home de moito traballar, pero tamén de moito desfrutar. Estar con el era, en certo sentido, incluso nunha reunión de traballo, unha festa. Porque era un tipo divertido, sen poses nin engolamentos.
Penso que a morte é un asunto natural, pero fodido, porque a vida é o único que temos e porque é moi difícil aceptar que non poderemos ver a alguén nunca máis. Ou iso é o que me parece a min.
Ás veces, é como se a morte revalorizase ás persoas que leva consigo. Neste caso non creo que o amigo Pazos necesite revalorización ningunha. Quen tivemos a sorte de tratalo, coñecelo e desfrutar coa súa compañía sabemos que, nin o cargo de alcalde de Cangas do Morrazo, nin a súa habelencia como dramaturgo e tradutor de pezas teatrais, fundador da Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo (MITCF) de Cangas e membro, case desde os inicios, hai 37 anos, desta revista… sabemos que non se trata de méritos, nin destes nin doutros, nin de ser o mellor, senón que se trata doutra cousa que ningún obituario pode recoller. Porque, como rezan os versos de Uxío Novoneyra, “O aire ten unha cousa / que se perde se un a conta”.
Lembranzas? Sempre. Fixádevos como era Pazos que eu penso que, se chego a vello, hei seguir lembrándome de moitos momentos compartidos até o final. Incluso daquel obradoiro de dramaturxia posdramática que din hai anos na Mostra de Cangas, ao que asistiu como alumno, xunto ás súas colegas de Teatro de Ningures. Que ben o pasamos! Como desfrutei coa súa ironía e o seu humor, a súa xenerosidade e atrevemento á hora de xogar. Estou a sorrir mentres lembro e escribo, así, por riba, sobrevoando recordos preciosos.
Está o sorriso ao lembrar, pero tamén a tristura.
Hoxe, no día en que escribo isto, chove miudiño sen parar e desde a xanela do Berbés non se albisca Cangas nin Moaña do outro lado da ría. Hoxe morreu o estimado Pazos e non dou creto e fico parado. Hoxe, o día en que se dita que os teatros van pechar, por mor da peste, até finais de febreiro, alén da Candelaría que anuncia a primavera.
Haberá que respirar e tomar alento.
Ímoste botar moito de menos.”
Adeus ao ‘Alcalde do Teatro’: morre Xosé Manuel Pazos Varela
Desde Erregueté:
“Na tarde do luns 25 de xaneiro, o alcalde de Cangas, Xosé Manuel Pazos Varela, falecía no Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo. O rexedor de Alternativa Canguesa de Esquerdas (ACE) arrastraba problemas de saúde desde hai uns anos tras someterse a unha delicada operación de pulmón. A nova fíxose pública nos medios de comunicación e comezouse a compartir nas redes sociais de moitas institucións e profesionais das artes escénicas galegas que quixeron despedirse do “Alcalde do Teatro”.
Xosé Manuel Pazos Varela naceu na parroquia morracense de Coiro no ano 1957. Mestre de profesión, traballou varios anos na montaña sanabresa e, despois, en colexios públicos da parroquia de Darbo. Entrou en política no ano 1990 como responsable de Persoal e Benestar Social na xestora municipal do Concello de Cangas. Tras pasar pola oposición durante unha lexislatura, volve ao goberno no ano 1995 co cuatripartito, ocupándose das áreas de Cultura e Ensino. Entre 1997 e 2001 foi Deputado no Parlamento de Galicia e, despois dun tempo afastado da primeira liña política, volve ao Concello no ano 2007 para ocuparse outra vez de Ensino e Cultura. Logo doutra lexislatura na oposición, sae elixido Alcalde nas eleccións de 2015, facendo parte dun novo tripartito. Pazos nunca renunciou á súa intensa actividade cultural e política. Boa proba disto foi o seu empeño por dotar a Cangas dun Auditorio Municipal.
O seu corpo foi velado no salón de plenos do Concello de Cangas para, posteriormente, ser trasladado ao cemiterio de Coiro, a súa parroquia natal. A corporación municipal decretou tres días de loito na vila do Morrazo e bandeiras a medio mastro.
Xosé Manuel Pazos Varela era, fundamentalmente, un home do teatro. Así foi recordado onte na páxina de Facebook de Teatro de Ningures, compañía que fundou no ano 1986. No grupo cangués foi todo: actor, produtor e, finalmente, tradutor, adaptador e dramaturgo en, practicamente, todos os espectáculos da compañía. En 2008 recibiu o Premio Max ao Mellor Autor Teatral en Galego polo espectáculo Emigrados, texto asinado xunto a Cándido Pazó, Suso de Toro, Anxos Sumai e Sonia Delgado. (…)”
