Aprender a voar com ás decepadas, por Susana S. Arins

Artigo de Susana Sánchez Arins na Sega:
“O Xoel vive imerso na virtualidade de uma vida entre a escola e o ecrã. Como a de tantas adolescentes. Uma escola alheia e uma consola alheia também. Merlo Branco, um anônimo internáutico, propõe-lhe uma série de reptos por arrancá-lo da abulia em que vive (abulia, mas que é isso, um insulto, um palavrão?). Para resolver os enigmas melrazes, o primeiro deles, o significado do abúlico, o Xoel contará com a ajuda da sua panda, integrada pola Laura, o Daniel, o Fábio e a Eunice.
Marica Campo recolhe a estrutura das Aventuras dos Cinco, de Enyd Blyton, e transforma-a para colocar-nos a rapaziada do século XXI a desvendar mistérios semelhantes àqueles de Georgina e família. O Xoel passa de utilizar o computador e os recursos da rede para esconder-se da realidade e sumir na apatia daquele que o tem tudo, a fazer deles uma ferramenta para sair a descobrir o mundo que o envolta.
O Merlo Branco peteira nele o suficiente para esporear a sua curiosidade e demostrar-lhe que com ela acompanhando, a vida é muito mais interessante.
E lá vam o Xoel e a panda na busca do merlo branco (existem?), atrás da tomba do herói inglês que deixou atrás uma pantasma, do castelo que guarda beijos nas escadas, dos protetores alcolitos (por vezes acontece), ou do Blackbird, esse moto-veleiro que anda a construir o avô don Santiago. A través destas pesquisas, vai-se fortalecendo a amizade entre as crianças e, em especial, o vencelho entre avô e neto. (…)”

Marica Campo: unha non-flor como a hedra, por Olalla Cociña

Artigo de Olalla Cociña na Sega:
“Eu era unha picariña e Marica Campo era mestra en Xove. Viviu ao principio nas Gulpilleiras, ao lado da escola unitaria onde estudara miña mai, na Rigueira, antes de poñerse a restaurar a casa do Torrillón, uns quilómetros máis arriba, nun emprazamento moi semellante ao dun castelo… Polo menos iso era o que se me asemellaba a min. Marica visitábanos adoito na casa de meus avós, e como moradora dese castelo incipiente que o meu propio avó Eusebio restaurara, ela mesma era unha doncela, tan fina, tan elegante e bela… E tiña o cabelo máis rizo que eu vira nunca, cousa que me poñía fachendosa por comparación (aínda que por aquel entón eu aínda andaba alisando no meu!)…
Era, desde logo, unha rara avis por aqueles confíns da Mariña luguesa, unha alfaia de acibeche -alí onde tanto se estilaban as de ouro chapado!- que nos encantaba: daba as clases en galego, facía “cousas de rebeldía, víñalles tan ben en Xove!” Isto dío miña mai, María Lozano, mestra no concello do lado, en Viveiro, quen leu os primeiros textos teatrais escritos por Marica e incluso lle botara un cabo nas revisións do galego. E montou co seu alumnado O Premexentes non pode cos paxaros rebezos (ou memorias dun escribano), a súa segunda peza teatral para público infantil.
Lembro á mestra nas súas visitas á nosa casa da Aguieira e á xente amiga da “comuna” da Ponte do Carro sorrinte e moi chistosa cando falaba, e cun punto de melancolía nos ollos cando calaba. Fume de tabaco polo medio dos rizos e recendente como as flores da lila.
E lembro á escritora sabia e bondadosa cando eu xa era unha adolescente de instituto e me empezaba a gustar a poesía e o xornalismo… Ela descubriume á Pizarnik, á Pallarés! Un día veu á miña casa en Viveiro para un traballo de Lingua: unha entrevista coa poeta Marica Campo. (…)”

A Sega celebra a vida de Marica Campo

Desde Sermos Galiza:
“O parque da Milagrosa, en Lugo, converteuse no epicentro da actividade da plataforma de crítica literaria A Sega para homenaxear Marica Campo (O Incio, 1948) no V Día das Galegas nas Letras. Un acto lúdico e reivindicativo do papel da muller na literatura.
Pasadas as 12 horas, o parque da Milagrosa, en Lugo, acollía perto dun cento de mulleres que, convocadas por A Sega, celebraban o 15 de agosto como “Día da Nosa Señora (das letras Galegas)”. Encetábano cun divertido roteiro imaxinario pola obra da quinta muller recoñecida co Día das Galegas nas Letras, Marica Campo.
Susana Sánchez Arins foi a condutora dunha actividade na que o maxín cumpriu un papel principal. A integrante da Sega ía contando anécdotas da vida de Marica Campo acompañada das lecturas do público, que tiraba de fragmentos da obra da homenaxeada. Andrea Barreira, unha das organizadoras da xornada, sinala, en declaracións a Sermos Galiza que as persoas participantes “ían lendo pasaxes de libros relacionados co momento vital de Marica Campo que narraba Susana Sánchez Arins”. “Foi todo imaxinario, percorremos o parque buscando semellanzas co que contaba Susana”, acrecenta.
Un dos momentos máis emotivos da xornada chegou coa lectura do manifesto, “centrámolo en explicar que Marica Campo, como autora, abriu o camiño ás que vimos detrás”, explica Andrea Barreira. “Marica vai removendo a terra para que poidamos medrar como autoras. Precisamente, por ser ela unha escritora que tira polas demais, pode ficar na profundidade da terra e non se recoñece o seu traballo tanto como se debería recoñecer”, engade.
“Hai autoras que son coma os ollos das patacas, como patacas con ollos, que dende a súa leira e o seu campo van tirando das que estaban aí, das que están ao lado. Sen preguntar de onde es ou que tipo de pataca serás no futuro, abren os seus ollos para abriren ollos en ti”, salienta o manifesto Os ollos das patacas. “Nosoutras, que somos segadoras, agardamos as patacas. Queremos ser patacas con ollos. Que fillen tantas outras cálidas, profundas e combativas coma ela. Coma a Nosa Señora das Letras Marica Campo”, conclúe.
A resposta de Marica Campo ás palabras que falaban de abrir camiños ás escritoras máis novas foi o agradecemento, “agradeceu todas as homenaxes que se lle están facendo en recoñecemento da súa obra, sobre todo as que son desinteresadas”. “Tamén deu as grazas pola presenza de todas as que participamos, entre elas, a súa familia, que no día de hoxe sempre celebraba a onomástica da súa nai”, afirma Andrea Barreira, que destaca o labor de Marica Campo na defensa e impulso da lingua e da cultura galega e da igualdade.
O groso da celebración chegou após o xantar, con contos a cargo de Vero Ríos; música de Raiceira, Xaora, Paloma Suances e Mercedes Peón; lectura de fragmentos da obra da homenaxeada por Ana Torres, Tereixa Campo e Belén López; o obradoiro Traer a lenda ao presente, da man de Andrea Barreira, e a lectura dramatizada de O Premexentes non pode cos paxaros rebezos, coordinada por Lorena Conde.”

Memorias de Memoria para Xoana, por Mercedes Queixas

Artigo de Mercedes Queixas na Sega:
“Algunhas lecturas fican impregnadas en nós para sempre. Convértense en vasos capilares que non deixan de axudar a latexar na nosa memoria bibliográfica aqueles relatos que nos fixeron sentir e emocionar na entreliña.
En 2002, grávida da miña segunda filla, cheguei á lectura de Memoria para Xoana de Marica Campo, una autora ben coñecida para min, como narradora e poeta sobresaliente, co antecedente de ter sido merecedora esta primeira novela co Premio de Narrativa do Concello de Vilalba.
E como de memoria se trata, porque sermos memoria viva fai parte do noso tránsito vital acompañado, aínda son quen de me lembrar a iniciar esta lectura en tempo de repouso xestacional vespertino.
Contan, Xoana, Xoana que aínda non chegaches, visguenta carne a navegar nas augas amnióticas do meu ventre, que a miña tataravoa Pepa, Pepa a Toupa, quedou preñe en Monterroso, na feira de novembro. Nunca soubo quen lle puxera entre as pernas a semente que deveu en Rosa, Pérez coma ela, e sen segundo, como era habitual nos fillos a que ningún pai se chamaba.
Non foi preciso continuar, máis ben foi imprescindíbel determe porque a memoria de meu, das miñas, das nosas, chamou polo acordo dos elos da cadea propia. Retratarse nelas, no seu branco e negro, para que a fotografía a cores non ficase deformada. (…)”

Insurrección na gaiola, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados na Sega:
O Premexentes non pode cos paxaros rebezos (ou memorias dun escribano) é a segunda peza teatral para público infantil publicada por Marica Campo, despois d’O cazador de estrelas, no número 48 dos Cadernos da Escola Dramática Galega, en outubro do 84. O que se propón para lles pór en escena ás espectadoras miúdas é unha historia tan vella como o mundo, e a posibilidade de darlle a volta. A gaiola ocupa a maior parte do escenario, e nela moran diferentes paxaros, lembrando un tempo en que eran libres e voaban pola fraga. Como adoita facer na súa obra, Campo recorre á hibridación entre xéneros e emprega elementos líricos dentro desta dramaturxia, que arrinca literalmente co canto dos paxaros, a través da métrica popular, con heptasílabos e octosílabos que riman nos pares: “Nacemos para voar / libres pola Fraga un día / co Cuco e co Paspallás / co Peto e coa Cotovía”. Tamén empregará un escribano como voz narradora, autodiexética, con todo, xa que fala empregando a primeira persoa do plural a integrarse como un paxaro máis, malia non estar xa dentro da gaiola, senón na parte esquerda da escena sentado no seu escritorio. O manexo da luz e a proposta escénica da gaiola son elementos ben sofisticados (a segunda lémbranos á moi recente Hámster, do dramaturgo moañés Santiago Cortegoso, seleccionado para os III Encontros Magalia no 2008, que tamén empregaba unha parella destes animais como epítome da submisión / rebelión). (…)”

“A verdade finxida”, por Eli Ríos

Artigo de Eli Ríos na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
Pedinche luz prestada, o segundo poemario de Marica Campo, gaña no 2000 o I Premio de Poesía Fiz Vergara Vilariño. Este certame nace grazas á Asociación Cultural Ergueitos e ao Concello de Sarria nun momento no que os premios eran necesarios para normalizar e fortalecer o noso sistema literario ademais de darlle visibilidade á producción poética que se estaba a facer no momento. Inaugura, desta forma, un premio que durante dezaoito anos abriu novos camiños a diferentes voces, que publicaron os seus libros de poemas na editorial Espiral Maior, e asenta unha plataforma na que a poesía ten unha voz central no panorama literario galego.
O libro recolle trinta e tres sonetos de ton petrarquista nos que a autora nos vai sorprender. Non é casual a escolla desta métrica. Tampouco a da brevidade deste cancioneiro amoroso de corte clásico.
A expresión rítmica, de concisión lapidaria, que usa a autora xa nos guía cara un valado no que delimitar o espazo e encarcerar o tema do amor. Os dous cuartetos e os dous tercetos nos que se presenta unha situación, desenvolvemento e final limitan até o celme a sentimentalidade para poñer o foco na necesidade de esconxurar xa “que preciso saír e respirar” (páx. 77). “Sílabas computadas e ritmos prefixados para conter a desmesura e convertela na palabra xusta“, como afirma Pilar Pallarés no prólogo.
O eu feminino contrasta coa seriedade da composición e, cun uso da linguaxe sorprendente, procura todos os ti para conformar un nós no que reivindicar as diferentes voces que integran a xeanoloxía na que afirmar o sentir propio. (…)”

“Se cadra somos todas a mesma”, por Lara Rozados

Artigo de Lara Rozados na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“(…) Mais nesta Confusión de María Balteira é ela quen ten voz propia, quen conta a súa propia historia. A obra foi unha encarga de Achádego Teatro, grupo amador de Lugo. Moi representada desde a súa estrea no Valadouro e seleccionada para o Festival Agustín Magán, organizado pola FEGATEA (Federación Galega de Teatro Afeccionado), parte do conto que lle dá título ao volume de relatos Confusión e morte de María Balteira, que xa fora obxecto de lectura dramatizada por Afonso Becerra. Mais neste texto dramático non atopamos unha simple transposición dun xénero ao outro, senón que esa “confesión” do relato segue o seu fío até virar “nobelo ou madeixa de varias cores”, segundo di atinadamente García Negro (p. 30), e adquirir unha nova dimensión poliédrica onde comparece a sociedade patriarcal e católica encarnada no crego bradante que a examina dos sete pecados capitais e dos dez mandamentos, ao que ela retruca con lucidez, no primeiro acto, “Confesión”. Comparecen tamén os seus amantes e detractores, aqueles que a trobaron desde o escarnio, e aos que contesta autodefiníndose. Ela reclama a súa autoría, unha autoría feminina contestataria, deconstruíndo a autoría tradicional masculina, entendida como “autoridade” (Macedo e Amaral, 2005: 7-8). (…)
Nesta marabilla dramatúrxica de Marica Campo achéganos á María Balteira que fala por si mesma. Posterior a esta peza teatral, con todo, cómpre resaltar moito o referencial traballo de Guillermina Domínguez e Felicia Estévez, Tres mulleres de armas tomar, sobre María Balteira, María Castaña e María Soliña, trens mulleres esquecidas / deostadas pola HIStoria. Campo ponnos diante dun espello escénico que desafía as normas que nomearon e articularon o mundo para o privilexio masculino: o único camiño é a sororidade. Século XIII / século XXI, cantigas de escarnho e maldizer / sentenza, as redes sociais e os medios arredor do caso da Manada… “Se cadra somos todas a mesma”, dille a monxa “sorrindo enigmática” ao peregrino (p. 88), antes de que unha voz en off recite “Eva”, de Rosalía de Castro, traducido por Marica Campo. Un peche redondo para un texto dramático (e un espectáculo) redondos.”

Crónica videográfica da Gala Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018 (III)

A Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018 tivo lugar o sábado 26 de maio, no Centro Cultural Vello Cárcere de Lugo (Rúa Alcalde Anxo López Pérez, 34). O acto, organizado pola AELG, co apoio das áreas de Cultura do Concello e da Deputación de Lugo, estará amenizado coa música de TOR, grupo composto por Xosé Liz, Álvaro Iglesias, Félix e Cástor Castro.

A Asemblea Xeral da AELG recoñeceu como Mestra e Mestre da Memoria 2018 respectivamente a Luz Fandiño e a Manuel Pazos, Pazos de Merexo.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Laudatio de Antonio Reigosa a Manuel Pazos:

Entrega do Premio Mestre da Memoria a Manuel Pazos, con Marica Campo:

Palabras de agradecemento de María José Pazos en nome de seu pai, Manuel Pazos:

Crónica videográfica da Gala Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018 (II)

A Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2018 tivo lugar o sábado 26 de maio, no Centro Cultural Vello Cárcere de Lugo (Rúa Alcalde Anxo López Pérez, 34). O acto, organizado pola AELG, co apoio das áreas de Cultura do Concello e da Deputación de Lugo, estará amenizado coa música de TOR, grupo composto por Xosé Liz, Álvaro Iglesias, Félix e Cástor Castro.

A Asemblea Xeral da AELG recoñeceu como Mestra e Mestre da Memoria 2018 respectivamente a Luz Fandiño e a Manuel Pazos, Pazos de Merexo.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Laudatio de Lois Pérez a Luz Fandiño:

Entrega do Premio Mestra da Memoria e resposta de Luz Fandiño á laudatio:

Lectura de poemas de Luz Fandiño, por Marica Campo: