Arquivos da etiqueta: Ramón Otero Pedrayo

Homenaxe O Escritor na súa Terra a Vítor Vaqueiro: discurso de Cesáreo Sánchez, presidente da AELG

Publicado o por

O discurso pode ser descargado aquí, ou ben ser lido a continuación:

“Amigas e amigos,
Señora Concelleira de Acción Cultural, membros da Corporación Municipal, Sras. Deputadas no Parlamento galego, Sr. Presidente da Real Academia Galega, Sra. Presidenta do Consello da Cultura Galega, autoridades e representantes das institucións culturais sociais e políticas, querido Vítor Vaqueiro,
Convocámonos a este acto de chantar a pedra do escritor e a árbore, así como facer tamén a entrega da Letra E, como celebración dunha vida de escrita literaria, que é a escrita da vida dun poeta, dun escritor, que nos conmoveu e nos ten aberto a porta ao sentir e ao coñecemento, así como tamén á conciencia dunha cultura propia e dunha terra capaz de determinar o seu destino.
Ano tras ano, da mao da AELG, vinte e sete autoras e autores xa están a tecer ao longo do país un mundo de signos, de pedras fitas que entrelazan pensamentos, poemas e soños para crear o novo mapa dunha terra ocultada que alenta na palabra que chanta a súa raíz nos doridos eidos da esperanza. Neste recanto, é tradición en Compostela ter fermosísimos recantos, o poeta Vítor Vaqueiro, dános un fragmento de poema como unha nova páxina neste libro colectivo único e irrepetíbel que ano tras ano escribimos sobre a delicada e fértil pel da nosa terra.
O noso poeta teceu na pedra núas caligrafías da alma para que o lugar habitado por un poema sexa centro dun universo con luz propia capaz de guiar os ciclos da vida dos días. A vida que comeza e se transforma para reaparecer lentamente nun movemento silencioso.
Felizmente, este ano en Compostela, entre estas dúas gallas do río Sarela, percorría hai días este lugar de breves e claras augas unha garza real, maxestosa, con lentos pasos hipnóticos. Que augurio traía con ela? Quizais o poema de Vítor… Nel podemos recoñecérmonos nos nomes de lugares que son xeografía íntima: «as corredoiras tortas de Corregins e as abas do Pedroso ali onde tremiam a carqueija e o espinho.»
Nestes versos fica un canto de amor a esta cidade e á terra que nela está reflectida. Ao reler este poema no severo granito, que diría don Ramón Otero Pedrayo, as letras insculpidas convocan esta luz de setembro no silencio pagano do outono.
Plantamos a árbore do escritor, o carballo, para que, no futuro, como nas terras extremo-orientais, podermos retornar a ela, sentar á súa sombra e lembrar conversas doutro tempo, dun día como o de hoxe, cando as primeiras chuvias outonais percorren parques e fachadas barrocas, onde as badaladas insomnes da Berenguela fan que as rúas de Compostela nunca adormezan.

***

Celebramos hoxe a entrega desta Letra E de Escritor na súa Terra, ao poeta ao escritor Vítor Vaqueiro, na cidade que é lugar onde sempre estamos a ser acollidos pola luz da estrela que guía aos galegos e galegas, que é sempre lugar de chegada, que, en palabras de Otero Pedrayo, «enche o seu vagantío de nubes barrocas, das nubes-magnolia, dun brancor de seixo ou dun azul anxélico», dinos nese monólogo interior, O espello na serán, que marca o paso do tempo en Compostela, que é dicer na Galiza toda.
Aquí, onde o mundo se fai recanto íntimo, memoria colectiva, entregámosche coa Letra E o noso recoñecemento como poeta e como escritor cunha insubornábel altura ética no teu construír un futuro para esta terra, que esta cidade reflicte construída como no poema de Vítor:
«Neno, muller e home / xuntaron / Area, Pedra e Auga/ e ergueron un fogar mollado e quente/que se espetou na néboa mañanceira / como un berro no ceo/ (o ouveo do can fíxose laio). O eixo, / a rella, /os gonzos,/ as fibelas do mundo / renxeron, principiaron un camiño/ de milleiros de séculos.»
Ese camiño que nos trae até hoxe para celebrarmos todas e todos a túa obra fértil no tempo da túa madureza. En Compostela é onde o noso poeta suma a biografía persoal á memoria colectiva que aquí é caudal de mil ríos, acollendo en si tantas biografías onde as pedras foron talladas para ser erguidas, ao tempo que era ergueita esa outra catedral incorpórea que é o noso idioma.
Aquí, hoxe, co escritor Vítor Vaqueiro e, como pano de fondo, vén tamén o seu tempo xeracional, no que a Galiza enfrontaba máis unha vez o seu destino e Vítor se negaba a facer versos de medo. Estaba á busca da luz e ser parte daquel ecosistema de creación e comunicación de pensamentos, que andaba a dotar á nosa cultura dun sistema literario no que foron deitando a súa luz as mulleres e homes que nos precederon na escrita, alimentando a realidade que nos crea, nun confluír do sentir na súa radical humanidade. As cinzas dun tempo que fican nos dedos cos que Vítor foi capaz, coa súa palabra poética de tronzar a opacidade do real e acceder á súa transparencia.
Dinos Vítor Vaqueiro: «o pensamento é dor», pois custa entrar no escuro para lle arrancar á sombra a luz da palabra e así a facela recén nada e núa. Pois como todo alto poeta, Vítor Vaqueiro é testemuña crítica do tempo que lle tocou vivir. Aínda que o tempo do poeta non é o tempo da historia, pois é outro o xeito de o medir, mais é testemuña da historia do acontecer social e cultural do seu tempo.
Ana Blandiana dinos que «Existimos só na medida en que somos testemuñas da historia, dunha historia que, á súa vez, existe só na medida en que somos as súas testemuñas.»
O poeta e as poéticas que habitan aquilo que crea Vítor son fillos da experiencia poética, creados na soidade intransferíbel da vida que arde na propia experiencia de crear nun idioma que é fillo dunha memoria colectiva: a súa crisálida.
O poeta, o escritor Vítor Vaqueiro foi escribindo no seu diario de soños desde aquel tempo no que chegou a esta cidade, que é símbolo da nación toda, até hoxe, no que se alimenta unha cultura que é plenitude perpetuamente atravesada dunha pulsión creadora capaz de seducir a un futuro esperanzado.
Para coñecer a obra do noso escritor homenaxeado, é preciso ver nos temas que alimentan o seu mundo poético. Eu creo que é sempre poeta con cada seu libro, sexan de fotografía ou sexan guías de viaxe pola nosa terra, que el percorre para nos achegar á cerna do noso, ao país ou aos os territorios do noso idioma que «os azares da historia fixeron que partillara costumes e comportamentos culturais ademais da lingua ás dúas marxes do rio Miño», dinos Vítor.
Isto acontece tamén cando se achega aos mitos que habitan a nosa cultura, e do que é reflexo a súa Galiza máxica que nos acaroa ao máis íntimo e profundo. Todo, creo, á hora da verdade é un traballo de investigación poetizante que logo el acrisola nos seus poemarios. A vida e as palabras comezaron, dinos, «de ollos amedoñados. O Pensamento é a concavidade onde a Palabra estala, se multiplica, alastra, escinde.»
Como para Seferis, o poeta grego, para Vítor o idioma está cheo de pegadas de actos que repetimos desde a fundación da nosa terra que nos acolle até os nosos días. A obra de Vítor Vaqueiro lévanos polos camiños interiores desde a súa maxistral Teoría do coñecemento que embebeda toda a súa obra, que xa forma parte do destino desta terra, pois el sinala os abismos da alma humana ao tempo que quere transformar o universo que nos rodea, «dun pobo que está sempre listo a reconstruír o que as borrascas da historia queren derrubar.»
Parabéns, querido Vítor.

Cesáreo Sánchez Iglesias,
Presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Parque de Galeras, Santiago de Compostela.
19 de setembro de 2020“

“Um livro reivindica a oratória de Carvalho”

Publicado o por

Artigo de Irene Pin en Nós Diario:
“O Parlamento da Galiza une-se aos atos de homenagem a Ricardo Carvalho Calero com a publicação de Ricardo Carvalho Calero, orador. Discursos e leccións. A obra foi apresentada o 1 de outubro na sede da instituição, que acolhe também uma exposição da obra bibliográfica do autor, cuja biblioteca e legado foi depositado nessa entidade.
A filha do autor, María Victoria Carvalho-Calero Ramos, declarou que desde que o presidente da câmara, Miguel Santalices, lhe propôs a edição teve claro quem devia ser a pessoa encarregada da antologia: María Pilar García Negro. Foi ela, em qualidade de investigadora e coordenadora da exposição, a primeira em tomar a palavra no ato de apresentação. A representante da família, para além da escolma, agradeceu-lhe a contextualização da introdução e as notas a rodapé, “tão esclarecedoras como imprescindíveis”.
A professora explicou que Ricardo Carvalho Calero, orador. Discursos e leccións trata-se dum livro “singular” que “nasceu no inverno passado e invernou na primavera”. Assim, chega já no outono para reivindicar o “ora et labora incessante” que define a trajetória do ferrolão, num afão constante de outorgar-lhe significado à nossa língua e literatura.
Segundo explicava García Negro, era a dimensão “que o perfilava como orador” a que melhor acaía a esta achega. Do mesmo modo, insistiu Valentín García, secretário geral de Política Linguística, no rol central da palavra vencelhado ao labor que desenvolve a câmara, ideia que resumiu também Carvalho-Calero Ramos: “Se o Parlamento deve ser a casa da palavra, é lógico que se saliente esta faceta dum autor especialmente douto no eido”, resumiu.
García Negro debulhou também os critérios para a seleção dos contidos. Em primeiro lugar, desde um ponto de vista cronológico, vai de 1930 a 1988, “toda uma vida”, destacou. Desde uma perspetiva temática, o livro inclui a abordagem de figuras como Rosalía de Castro, Ramón Cabanillas ou Otero Pedrayo, a quem o catedrático dedicou ampla parte dos seus estudos. No estilístico, Negro salientou desde o carácter mais cuidado dos discursos a aqueles mais improvisados, ambos os dous como representação do domínio da oratória.
É esta antologia uma obra de “interesse histórico salferido de notas autobiográficas” que levaram a pessoa leitora a acompanhar Carvalho de Ribadávia a Londres, de Compostela a Cambados, ao longo das 16 peças que a compõem. Trata-se duma parte “muito pequena em número e muito grande em qualidade”, proclamou Negro.
Vítor Freixanes, presidente da Real Academia Galega, reconheceu que o livro está “muito bem editado, com a pulcritude que os contidos merecem” e celebrou a escolha duma fotografia que racha com a seriedade associada ao mestre, em favor dum “dom Ricardo pícaro, cheio de cumplicidade”, comentou. Igualmente, resumiu a enorme relevância dos discursos nas suas “achegas à crónica do século XX, uma viagem pelo galeguismo da época” que vai desde o entusiasmo à resistência em tempos escuros, por mor do devir histórico.
Contou García Negro que também um 1 de outubro, mas de 1930, no paraninfo da Universidade de Santiago, o próprio Carvalho inaugurava o curso proclamando com valentia: “Galiza existe”. Desde o anedótico lembrava o inegável compromisso ao longo duma brilhante carreira que se via truncada pelo estalido da Guerra Civil espanhola.
Com um repasso vital que se ergue na gabança das diversas façanhas de Calero numa biografia entregada à causa da Galiza, a investigadora chamou a não esquecermos o valor artístico da obra do homenageado, ainda em grande parte por estudar desde o mesmo rigor que el dedicou às achegas literárias de outras e outros. García Negro fez igualmente finca-pé no seu fundo labor em colaboração com o associacionismo, em múltiplas entidades como a Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG), a Associaçom Galega da Língua (AGAL), a Aula Castelao ou a Mesa pola Normalización Lingüística, por tirar alguns exemplos. A antóloga concluiu com o presente de dous adjetivos bem escolhidos, ainda que semelhem em aparência contraditórios: “amor pelo sujeito estudado e objetividade no seu tratamento”.
Freixanes mencionou na sua intervenção que a RAG era ciente de estar a “abrir um debate” com a escolha de Carvalho Calero como homenageado em 2020, que pode continuar mesmo se o seu ano remata simbolicamente o 31 de dezembro. Parecia assim reconhecer que as próximas Letras Galegas se dedicarão a outra pessoa, em resposta ao comunicado feito pela Federación de Asociacións Culturais Galiza Cultura a passada quarta feira, que interpelava direitamente a RAG a alongar o reconhecimento durante 2021, dadas as especiais circunstâncias que marcaram este ano. “Mas as reflexões e o diálogo seguem abertos”, concluiu Freixanes.
Carvalho-Calero Ramos também fez especial lembrança do trabalho do seu pai a prol da presença do galego na “matriz do português”, que transformou a sua figura em bandeira pela sua constante insistência na aspiração de que “a fortuna histórica do galego mudasse ou fosse restaurada”.”

Isaac Xubín: “Hai cousas que se non as conto eu non as contará ninguén”

Publicado o por

Entrevista de César Lorenzo Gil a Isaac Xubín en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Que novela lle gustaría protagonizar?
– Isaac Xubín (IX): As miñas, por iso é que as escribo, para lembrar o que pasei, para imaxinar o que puido ser ou para facer memorial de agravios. Como di Sarrionandia no documental Joseba Sarrionandia, Hemen eta han, eu ben me conformaría con ser lector, pero hai cousas que se non as conto eu, cousas que eu vin, que eu escoitei, non as contará ninguén.
Porque eu escribo para min mesmo. Só eu sei do galicismo que introducín n’Os largos e longos campos de liño azul e que tamén empregou Pedrayo n’Os camiños da vida. Só eu sei que DB significa Danny Boy e que é un fósil dos primeiros pasos da construción da novela que daquela levaba o nome Matar a DB. Só eu sei cal era a canción que lle cantaba a Radoslav seu pai en Non hai outro camiño ou a identidade real que se agocha tras o número de identificación do censor que aparece na novela. Só a min me importa que a min me interese a historia que estou a contar, non me importa nada que a outros non lles resulten interesantes… Sobre os impostores xa falo en Xenealoxía dun intruso. (…)
– B: Que libro lle gustaría ter escrito?
– IX: Creo que o escritor coñece moi ben as personaxes e as situacións que aparecen nas súas obras. Igual que os bos actores coñecen as personaxes que interpretan máis aló do que é visible e explícito no guión, na escena ou na pantalla. En todo o caso gustaríame ter vivido o que viviron algúns autores para que chegase á súa imaxinación a posibilidade de escribir o que escribiron.
– B: Que libro, dos que publicou, lle gustaría que desaparecese das librarías (e das bibliotecas)?
– IX: Ningún. Tiven a sorte (esa sorte que se valora e aprecia coa perspectiva temporal) de non ter nin compaña nin padriño nin partido, é dicir, comecei a publicar tarde, habería cousas que agora non escribiría do mesmo xeito pero foron parte dun proceso ao que, sospeito, non lle queda moito tempo. Considérome un seguidor de Oteiza, escribo para aprender a escribir e, coma el na escultura, o día que sinta que cheguei ao cumio das miñas posibilidades, deixarei de facelo. Insisto, escribo para min, a cousa que máis insoportable se me fai de entre todas as cousas aburridas son eu cando aburro. (…)”

O Gaiás exhibirá obras de Francia, Alemaña e Portugal na mostra máis ambiciosa sobre a Xeración Nós, con máis de 300 pezas

Publicado o por

Desde a Xunta de Galicia:
“A exposición Galicia, de Nós a nós reunirá en outubro na Cidade da Cultura máis de 300 pezas na que aspira a ser a mostra máis completa e ambiciosa realizada ata o de agora sobre a Xeración Nós e unha das citas culturais imprescindibles deste outono, no que conmemoramos o centenario da publicación da revista Nós. Chegarán a Galicia –para seren exhibidas no Museo Centro Gaiás– obras procedentes de Francia, Alemaña e Portugal que porán o foco nas conexións internacionais da revista Nós e dos seus impulsores, abrindo unha vía para subliñar a dimensión de universalidade e apertura da cultura galega. Tamén para destacar o legado do grupo de intelectuais galeguistas que contribuíron decididamente, nas primeiras décadas do século XX, ao desenvolvemento, renovación e internacionalización da literatura e da cultura galega.
Galicia de Nós a nós será a segunda gran exposición do Xacobeo 2021 –tras Galicia, un relato no mundo– e inaugurarase a comezos do mes de outubro, despois de que tivese que ser reprogramada a data inicial –prevista para esta primavera– polos efectos da crise sanitaria da covid-19. O conselleiro de Cultura e Turismo, Román Rodríguez, e o director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, participaron nunha reunión de traballo cos comisarios da exposición –o investigador e académico da Real Academia Galega (RAG) Afonso Vázquez Monxardín e a profesora e investigadora da Universidade de Vigo Ana Acuña– e coa directora xerente da Fundación Cidade da Cultura, Ana Isabel Vázquez Reboredo.
Na reunión foi presentada tamén a imaxe gráfica da exposición, realizada por Álvaro Valiño, un deseño que contribuirá ao obxectivo da mostra de refrescar e actualizar a imaxe e relevancia de figuras como Vicente Risco, Castelao, Otero Pedrayo ou Florentino Cuevillas, coa ollada posta no público xeral e especialmente nas xeracións más novas. (…)
Con Galicia, de Nós a nós, a Xunta contribúe tamén a dar a coñecer a riqueza dos fondos atesourados por numerosas fundacións e entidades, especialmente galegas. En conxunto ceden obra para a exposición un total de 51 institucións –catro delas internacionais, dúas do resto de España e as restantes 45 de Galicia– e 8 prestadores privados. Entre as institucións galegas que contribúen á exposición atópanse a Real Academia Galega, o Consello da Cultura Galega, o Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos, o Museo do Pobo Galego, o Museo de Pontevedra, o Museo Provincial e Arqueolóxico de Ourense, as fundacións Otero Pedrayo, Vicente Risco, Castelao, Losada Diéguez e Penzol, as tres universidades galegas, o Parlamento de Galicia, a Deputación de Ourense ou a Catedral de Ourense, a Biblioteca de Galicia, entre outras.
Ademais, Galicia, de Nós a nós, tralo seu paso pola Cidade da Cultura –onde se poderá visitar entre o 2 de outubro de 2020 e o 17 de xaneiro de 2021–, poderá verse no Centro Cultural Marcos Valcárcel (Ourense), entre febreiro e abril de 2021, e no Museo de Pontevedra entre maio e xullo de 2021.”

Henrique Rabuñal: “Carvalho Calero é un autor moi complexo, moi moderno, un pouco afastado das modas, un clásico”

Publicado o por

Entrevista a Henrique Rabuñal na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Este Ano Ricardo Carvalho Calero déixanos, entre outras biografías, a que vostede mesmo asina: Ricardo Carvalho Calero. O anxo da terra (Galaxia, 2020). Por que elixiu este subtítulo, que bebe da súa obra poética, para sintetizar o seu retrato?
– Henrique Rabuñal (HR): Ademais dunha referencia á súa obra poética –hai varias no meu libro– e de buscar un subtítulo suxestivo, o que fago desde o comezo é unha declaración de intencións. Para min, Ricardo é un anxo entregado á súa terra na nosa mellor tradición, a de Otero ou Castelao, de quen Carvalho se recoñece discípulo. (…)
– RAG: Descubriu del, durante o proceso de documentación, algún aspecto que descoñecese e que lle sorprendese especialmente? Que Carvalho Calero queda pendente de descubrir colectivamente?
– HR: A figura de Carvalho é tan completa e complexa que seguirá pendente dunha biografía como as que nos últimos anos se publicaron de Murguía, Rosalía ou Castelao. Pero penso que coñecemos os aspectos básicos da súa biografía intelectual e humana porque sobre Carvalho traballaron, e moi ben, moitos e moitas investigadores aos que teño en conta na miña biografía. O que me sorprendeu elaborando o libro son dous aspectos. Un, a súa inmensa capacidade de traballo sobrepóndose a adversidades de todo tipo. Outro, o seu altísimo compromiso co país mesmo cando levaba aparellado unha certa incomprensión ou decididamente unha certa exclusión. Isto só acontece nos grandes intelectuais.
– RAG: Coñeceu a don Ricardo persoalmente? Que recordo garda del?
– HR: Coñecino. Trateino na última década da súa vida. Viaxei con el, asistín a actividades académicas e a conferencias súas, compartín publicacións, falamos por teléfono, prologoume o meu primeiro libro. Non fun alumno seu pero nos meus anos de estudante, Ricardo era a bandeira da mellor tradición galeguista. Unha persoa xenerosa e rigorosa que tamén representaba unha dignidade exemplar no exercicio propio do labor intelectual. (…)
– RAG: Que destacaría do seu legado na Galicia do século XXI?
– HR: Ricardo dicía de Otero Pedrayo, de quen foi durante 50 anos un dos seus mellores analistas, que o noso país non se podía construír contra el. Eu dígoo de Carvalho. A mellor Galiza non se pode construír máis que inserindo o exemplo e a obra monumental de Ricardo dentro da nosa sociedade. Penso que en conxunto a súa obra está á altura dos máis grandes autores e autoras que deu a cultura contemporánea. Este ano é unha ocasión única para verificalo.”

Felipe Senén: “Coido que a cultura galega está en mal momento… Podemos volver á situación do río Leteo”

Publicado o por

Entrevista de Iria-Friné Rivera Vázquez a Felipe Senén en Historia de Galicia:
“(…) – Historia de Galicia (HG): 2020 é o ano do centenario da Xeración Nós. Vostede coñeceu a Ramón Otero Pedrayo. Que cuestións e arelas deixou en vostede? Cómo vían as personalidades da Xeración Nós as xeracións futuras?
– Felipe Senén (FS): Deixou algo moi importante no que recalar neste tempo confinado do coronavirus: o valor de espírito fronte a todo materialismo tinguido de supermercadeo. Trunfa o que se ama, comezando polo Nós, plural, entre o que está a marca do que somos. O Seminario de Estudos Galegos trataba diso na súa “sementeira”, a que incluso frutificou en días grises da ditadura, por exemplo a través do Laboratorio de Formas de Galiza, obra dese tándem, que deixa o seu ego pra tramar unha obra colectiva que chegue aos bazares, Díaz Pardo -Seoane… Pasado o tempo, enxergo que non se entendeu ben esa lección que debe ser permanente, a de crear unha imaxe digna dun país de seu fronte a un mundo que rebenta globalizado.
– HG: O grande selo de figuras coma Vicente Risco é o humanismo. El mesmo deixou un enorme legado as nosas artes visuais. A consciencia dunha imaxe propia foi unha delas, así como a dunha identidade visual, a modernidade das formas orixinais, a contribución ao progreso e a innovación universais que a cultura galega -a cidadanía galega- dende a súa orixinalidade pode facer. Mesmo o seu vínculo con Díaz Baliño e Ramón Cabanillas deu lugar a unha linguaxe iconográfica pangalaica, europeísta, universalista. Ve vostede hoxe posibilidades abertas no concepto estético que deixaron?
– FS: Moi de acordo, Risco foi o gran ideólogo, por iso il asumiu a persecución que lle esperaba e tivo que encuncharse dalgún xeito, manifestar cousas que non sentía…outros non entenderon iso e esmirriaron o significado dunha obra que respondían á modernidade plena, europea: a cultura, costa é de xente “a rebours” (contrapelo), “inadaptados”…. O asunto, a cuestión desa dignificación é transmitila, asumir non quedar na endogamia de intelectuais pra intelectuais, pra normalizada entre un gran público que tende e busca o esperpento, a escatoloxía… aos feísmos e outras fórmulas campantes de aculturación, de anomia (efectos da crise de identidade)… Risco estivo á altura dun Yeats irlandés ou de un Huysmans francés, dun Teixeira de Pascoaes portugués. (…)
– HG: Temos o Rexurdimento, a Xeración Nós, Sargadelos, o tecido cultural que se foi construíndo co paso dos anos. De feito leva Portas Ártabras como un centro de dinamismo artístico, histórico… Considera a cultura galega un Ave Fénix?
– FS: Non. A cultura cultivase nunha Terra ou acultúrase. Amigos dos Museos de Galicia e o seu espazo de cultura na cidade Vella da Coruña, son unha plataforma, un aula aberta, popular, pra informar formando, pra concienciar…Algo que coido fundamental nesta sociedade. Coido que a cultura, a base de todo, está en mal momento. Mesmo agora, ao superar este tempo podemos volver á situación do río Leteo, ao esquecemento….e a sepultar os nosos herdos co supermercadeo e outras fórmulas de engano. O humanismo é cultura, máis sensibilidade arredor do que facemos ou desfacemos. (…)”

As 167 cartas que se enviaron Otero Pedrayo e Carvalho Calero estarán dispoñíbeis ‘online’

Publicado o por

Desde Nós Diario:
“Trátase das 167 cartas que os escritores se enviaron entre 1949 e 1974, que pasarán a estar estar dispoñíbeis ‘online‘ para estudo ou consulta.
A firma contou coa herdeira de Carvalho Calero, María Vitoria Carvalho Calero, e o presidente da Fundación Penzol, Manuel Puga Pereira; así como co presidente do Parlamento da Galiza, Miguel Santalices.
As 85 cartas enviadas por Otero Pedrayo están depositadas no Parlamento galego, mentres que as 82 remitidas por Carvalho Calero son custodiadas pola Fundación Penzol.
Durante o acto, o presidente do Parlamento galego destacou que ambos os dous autores foron dúas persoas “comprometidas coa causa da liberdade e o galeguismo”, que afrontaron dificultades na súa traxectoria “cunha enteireza, valentía e integridade realmente exemplares”. “A Galiza actual está en débeda cos galeguistas históricos que antes e durante a ditadura, nuns casos desde o territorio, noutros desde a emigración ou desde o exilio, trazaron a senda do que é a Galiza actual”, destacou.”

Cuestionario Proust: Xavier Lama

Publicado o por

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xavier Lama:

“1.- Principal trazo do seu carácter?
– A curiosidade desordenada.
2.- Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Supoño que a capacidade de empatía e que sexan, en termos xerais, boas persoas; é dicir, que non resulten tóxicas.
3. -Que agarda das súas amizades?
– Que sexan ou se sintan libres na amizade.
4.- A súa principal eiva?
– Repito o da curiosidade desordenada, pouco sistematizada (ten aspectos positivos e outros claramente negativos); logo a preguiza (malia que son admirador de Paul Lafargue) e varios defectos máis que non é cuestión de desvelar.
5.- A súa ocupación favorita?
– Sempre ver cine, bo cinema, series televisivas e a lectura.
6.- O seu ideal de felicidade?
– Non teño un ideal preconcibido, aínda que intúo que a base está en manter a conciencia tranquila. En todo caso, aproximaríase bastante ao que describe o poema “De vita beata” de Gil de Biedma.
7.- Cal sería a súa maior desgraza?
– Imaxino que perder a memoria (Alzheimer), padecer unha enfermidade grave e incurable, ou perder prematuramente os seres queridos.
8.- Que lle gustaría ser?
– O catálogo é amplo. Quixera ser moitos outros que non son ou non podo ser, porque xa é demasiado tarde para reinventarme a fondo.
9.- En que país desexaría vivir?
– Non teño unha preferencia explícita, nin vou pecar de chauvinista dicindo que o mellor é onde estou vivindo, En todo caso, gustaríame pasar un tempo en Francia, entre París e a Costa Azul, sen desbotar escapadas á Fisterra gala e á costa normanda.
10.- A súa cor favorita?
– Verde.
11.- A flor que máis lle gusta?
– Camelia.
12.- O paxaro que prefire?
– O pavo real, porque me fascinaba de cativo.
13.- A súa devoción na prosa?
– Moit@s: Cervantes, Dostoievski, Flaubert, George Eliot, Emily Brontë, Kafka, Borges, Buzzati, Sartre, Camus, Juan Rulfo, Nabokov, Otero Pedrayo, Cunqueiro (o narrador, pero, sobre todo, o inconmesurable articulista), Irish Murdoch, Alice Munro, Kundera, Julian Barnes, Coetzee, Paul Auster, Angélica Lidell (teatro), Virginie Despentes, etc.
14.- E na poesía?
– Tamén unha longa lista: Shakespeare (como dramaturgo), Shelley, Rimbaud, Eliot, Auden, Manuel Antonio, Rosalía, Whitman, Pessoa, Neruda, Aleixandre, Emily Dickinson, Sylvia Plath, Paul Celan, Sophia de Mello, Nicanor Parra, Alejandra Pizarnik, Olga Orozco, Gamoneda, Gimferrer, Leopoldo María Panero e un longo etcétera.
15.- Un libro?
– Sempre Hamlet. Shakespeare é para min é o escritor por antonomasia, o máis grande.
16.- Un heroe de ficción?
– Alonso Quijano, Werther, Gregor Samsa…
17.- Unha heroína?
– Jane Eyre. Penso na novela, pero tamén na versión cinematográfica que fixo Cary Fukunaga, con Mia Wasikowska no papel de Jane.
18.- A súa música favorita?
– Tentarei resumilo: “Les feuilles mortes” (mellor canción), Rolling Stones (mellor artista/grupo de pop-rock) e Beethoven, Mozart, Bach e Sibelius (música clásica)
19.- Na pintura?
– Picasso, Velázquez, Caravaggio, O Bosco (todos os anos vou ao Prado e a primeira visita, en plan ritual persoal, é sempre para este xenio único), Brueghel o Vello, Rembrandt, Goya, Renoir, Pollock, Delvaux, Remedios Varo, Motherwell e Baselitz, por citar unha pequena parte.
20.- Un heroe ou heroina na vida real?
– Apostaría polos heroes ou heroinas anónim@s que loitan pola vida cotiá en medio das dificultades (coñezo algún caso). Non teño heroes de escaparate, postureo, politicallada ou show business. Admiro moita xente viva (desde Paolo Sorrentino ata Yorgos Lanthimos, desde Julian Barnes ou Marina Abramovic ata Wajdi Mouawad, etc, etc.), pero non chegan á categoría de heroes, nin moito menos.
21.- O seu nome favorito?
– O que pasou a ter Prince: o Artista Anteriormente Coñecido como Prince.
22.- Que hábito alleo non soporta?
– A toxicidade en todos os sentidos.
23.- O que máis odia?
– O odio, a soberbia, a chulería, o clasismo, a maldade, os poderosos psicópatas, etc.
24.- A figura histórica que máis detesta?
– Hitler, Ante Pavelic, Pol Pot, xente así… individuos de rasgos psicopáticos que, cando chegaron ao poder, acabaron sendo xenocidas.
25.- Un feito militar que admira?
– Admirar, admirar son palabras maiores… Respecto aqueles feitos militares que tiveron un efecto liberador fronte á opresión ao longo da historia e non só os moi publicitados (e revisitados no cine) da segunda guerra mundial.
26.- Que don natural lle gustaría ter?
– Ter aptitudes para pintar ben e tocar un instrumento en condicións.
27.- De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen sufrimento, mellor sen decatarme e sen dar a lata.
28:- Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Curiosidade esperanzada.
29.- Que defecto lle inspira máis indulxencia?
– Todos os defectos que xorden da boa fe, nos que non hai maldade explícita ou perversa toxicidade.
30.- Un lema na súa vida?
– Non teño lema explícito. Pero apúntome a un moi práctico: “Vive e deixa vivir”.”