Arquivos da etiqueta: Ramón Otero Pedrayo

Jorge Emilio Bóveda: “A min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños combinando o incombinable”

Publicado o por

Entrevista a Jorge Emilio Bóveda en Palabra de Gatsby:
“(…) – Palabra de Gatsby (PdG): Cal é o xerme de As sete mortes de Leopoldo Pardo (Xerais, 2018)? Como concibiu o proceso creativo?
– Jorge Emilio Bóveda (JEB): Esta é a terceira parte dun proxecto que eu chamo “As variacións Pardo”, que comezou con Asasinato no centro comercial, na que Leopoldo Pardo, desmotivado, nugallán e con complexos, vivía gris enchufado como vixilante nun centro comercial, e, como quería demostrar ao cacique que lle regalou o posto de traballo que el valía para moito máis, fixo algo que non se lle ocorrería nin ao que asou a manteiga. Un libro que homenaxeaba no seu formato aos bolsilibros de Bruguera.
O proxecto continuou con A morte vén en chancletas, na que Leopardo, logo de saír do cárcere, vai coa muller a celebralo a unha casa de turismo rural e de socato vense pechados con outros oito personaxes e un morto, coa estrutura dos Dez Negriños de Agatha Christie. Tamén tiña certo recordo do Isidro Parodi de Borges e os Crimes da Rúe Morgue de E.A. Poe.
Agora, nesta terceira parte, Leopardo fíxose axente de seguros sen escrúpulos e bate cun antagónico chamado Marco Aurelio Sieiro quen, coma se do conde Drácula de Stocker se tratara, concédelle unha estraña entrevista para proporlle asegurar varias pezas paradigmáticas da cultura galega como o estatuto de autonomía de Galicia ou a caveira de Breogán, desenvolvéndose unha trama moi contraria ao que semella ao principio.
– PdG: Por que combinar clichés e elementos da literatura de masas coa tradición e a tendencia popular da nosa literatura?
– JEB: Pois supoño que por influencias e por outros referentes previos como a cinema. Grazas ao meu pai vin centos de filmes de cinema fantástico dende que abrin os ollos de neno (de aí o meu libro con Urco A xanela escura) pero tamén comecei moi novo a ler aos clásicos por rebeldía. E cando digo os clásicos refírome aos occidentais tendo en conta tamén os de noso: Risco, Cunqueiro, Curros, Blanco Amor, Pedrayo… aos que cheguei máis tarde.
Na miña opinión, moitas veces a innovación procede de mesturas imposibles a primeira vista, e a min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños combinando o incombinable. Por que non? E que sexa realmente anovador ou non xa o dirá o tempo, non eu.
– PdG: O compoñente de sátira tamén é moi relevante neste libro como forma de crítica social…
– JEB: Si, penso que é mester procurar unha mensaxe porque a evasión por evasión xa está moi vista, e lida e sobradamente contada. Ás veces penso que os que defenden a morte da novela como tal se refiren á súa concepción tradicional encadrada nos xéneros e cos mesmos lugares comúns de sempre, algo co que non podería estar máis de acordo se se refiren a iso. Para que a novela non morra hai que procurar novas combinacións, camiños e rangos caracteristicos propios do escritor. (…)”

Víctor F. Freixanes: “A Galicia fáltalle un proxecto político propio que canalice o seu potencial”

Publicado o por

Entrevista de Xesús Fraga a Víctor F. Freixanes en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Como naceu este libro [Unha ducia de galegos]?
– Víctor F. Freixanes (VF): Naceu dunha curiosidade persoal e de grupo, no entorno aquel do Burgo das Nacións, en Santiago, onde estabamos un grupo de amigos e xentes moi variadas, preocupados por Galicia e o futuro do país. Apareceran uns libros de conversas de Pániker e Baltasar Porcel e empezamos a preguntarnos, que pasa, ¿Galicia non existe? Isto que chamamos nós o galeguismo, Galicia, a nación, a lingua e a cultura, Castelao e os exiliados, ¿isto non existe? Pensei que podía facer un libro de xornalismo, no que a través dun diálogo case socrático preguntase quen somos, de onde vimos e a onde queremos ir, ordenando cronoloxicamente o relato a través de diversas figuras, do máis vello, Otero Pedrayo -a memoria do século XIX e os vellos fidalgos-, ata a xeración anterior á nosa, a do 68. Quería viaxar a través da lingua e a cultura, porque entendía que podían ser un denominador común que aglutinase rexistros diferentes: eu procuraba unha polifonía, que todo o mundo non emitise no mesmo rexistro ideolóxico ou vivencial, pero que puidesen ser representativos do que estaba pasando niso que chamamos o galeguismo, que era o que nos interesaba naquel momento.
– LVG: E agora, ¿que se acadou e que quedou polo camiño?
– VF: Teño a sensación de que non conseguimos o soño que queríamos. Non o conseguimos. Uns, porque confundimos os desexos coas realidades, e outros, porque non soubemos facer política. Porque hai xente que confunde a política coa relixión, que cren que a política é crer o que non vemos, cando a política é unha ferramenta para ir transformando pouco a pouco a sociedade, coa sociedade ao lado, contigo, non ti a corenta quilómetros alá arriba e que ninguén sabe quen es. Hai moitas persoas, nas que nós, a nosa xeración, tiñamos moita ilusión nelas e que non foron arriba. Pero non se trata de reprochar nada, porque todos somos responsables do mesmo barco. (…)
As conversas con Otero Pedrayo, Paz-Andrade, Seoane, Blanco Amor, Piñeiro, Celso Emilio, Xaime Isla, Xesús Alonso Montero, Beiras, Ferrín, monseñor Araúxo Iglesias e Carlos Casares, nas que se falaba abertamente da traxectoria do galeguismo e o seu futuro, resoaron naquel tempo, igual que hoxe o seu eco. «O libro tivo un éxito grande de entrada entre os círculos do que podíamos chamar o galeguismo, e despois unha curiosidade enorme na sociedade galega que reclamaba a vida democrática. Había unha especie de demanda social de que isto había que cambialo e ao mesmo tempo había unha fame de información: como o cambiamos, cara a onde o cambiamos, quen van ser os axentes do cambio. Aí había un descoñecemento enorme», rememora Freixanes. (…)”

Libros fantasma, por Armando Requeixo

Publicado o por

DesdeArmando Requeixo 2015 Criticalia, de Armando Requeixo:
“A Historia da Literatura Universal está inzada de libros que non foron, volumes que se escribiron, pero que nunca viron luz por diversas causas, principalmente extravío ou destrución. Son os libros fantasma, xoias de autores que hoxe reverenciamos e dos que nos gustaría conservar todas e cada unha das palabras que escribiron, vencendo así o fatum que nos roubou esa parte da súa xenialidade. (…)
Tamén a literatura galega perdeu valiosa parte da súa escrita polos camiños da sombra. Poderían aducirse moitos exemplos, mais abondará con lembrar que a propia Rosalía mandou á súa filla que queimase os versos que escribira nos últimos anos e que non dera aínda a coñecer. Quen sabe se entre aqueles papeis non habería un outro Follas novas xa por sempre desaparecido.
Non por propia vontade senón por cruenta imposición acabaron por perderse varios dos libros que estaban a piques de se imprentar no prelo da mítica Nós en xullo do 36. Casal compuxera xa os orixinais, pero o asalto fascista ao local da Rúa do Vilar 15 e a destrución dos materiais que nel había fixo que nunca chegasen a ver luz obras como o libro de relatos Auga lizgaira de Ánxel Fole; o Diario dun médico de garda de Luís Pimentel; o primeiro volume dos Ensaios de Ramón Otero Pedrayo ou Os ruíns, un feixe de contos da autoría de Xosé María Álvarez Blázquez.”

Ars dedicandi: Ramón Piñeiro na RAG

Publicado o por

DesdeArmando Requeixo 2015 o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Van alá vinte e seis anos do pasamento de Ramón Piñeiro, un dos personaxes máis influentes da cultura galega do pasado século.
O pensador de Láncara ingresou na Real Academia Galega o 25 de novembro de 1967 co discurso A lingoaxe i as língoas, que Galaxia imprentou para ese día coa resposta ao mesmo de Domingo García-Sabell. Este último e mais Ricardo Carballo Calero e Xulio Rodríguez Yordi foron os que elevaron a proposta en xullo de 1963 co informe favorable de Antón Fraguas, Francisco Fernández del Riego e Ramón Otero Pedrayo, proposta que foi aprobada por unanimidade o 29 de decembro daquel ano.
O ars dedicandi que reproduzo ―xentileza do amigo Xesús Torres Regueiro, quen o recuperou― é, en realidade, unha dedicatoria colectiva do discurso de ingreso piñeiriano asinada por este mesmo e por bastantes outros académicos e as súas mulleres xustamente na xornada da recepción en Tabernas.
A destinataria da dedicatoria é Luísa Crestar (Betanzos, 1908―A Coruña, 1988), autora do poemario Nas orelas do Mendo (1982), no que incluíu un bo mangado de composicións dedicadas a amigos, entre elas unha “A Ramón Piñeiro, que fai tempo dixo que teño no esprito a ledicia das Mariñas betanceiras”.
Poden lerse no ars dedicandi as sinaturas de Domingo García-Sabell, Sebastián Martínez Risco, Ricardo Carballo Calero, Francisco Vales Villamarín, Fermín Bouza-Brey, Xesús Ferro Couselo, Enrique Chao Espina, Antonio Meijide Pardo, Isidro Parga Pondal, Leandro Carré Alvarellos, Juan Naya Pérez, Ramón Otero Pedrayo, Francisco Fernández del Riego, Elena Tormo López, María Josefa Bustamante e Isabel López. (…)”

ars_dedicandi_rpineiro_rag

O galeguismo agasalla a Camilo Nogueira en Trasalba

Publicado o por

DesdeCamilo Nogueira Galaxia:
“Unha xornada emocionante. Amigos, compañeiros de andaina política, xente vencellada á cultura galega e ao galeguismo, mesmo de distintas xeracións, confluíron o domingo en Trasalba, na Casa Grande de Cimadevila, para homenaxear a Camilo Nogueira Román (Lavadores, Vigo, 1936), por toda una vida comprometida con Galicia e o galeguismo. O espírito de Otero Pedrayo e da Xeración Nós deixábase sentir no ambiente, coa idea de Europa en primeiro plano, idea tan querida por Camilo, igual que o foi no seu día por Castelao, Otero, Vicente Risco, Villar Ponte…
O escritor Suso de Toro encargouse da laudatio. Unha intervención documentada e sentida, entregada á personalidade da figura a homenaxear, á que no anos 80 dedicou un libro de conversas: Camilo e outras voces (Xerais). “O optimismo da vontade e da intelixencia. A Idea de Galicia sempre en positivo, sempre para avanzar, porque a vontade das persoas é fundamental para construir o futuro dos pobos”, en palabras de Suso de Toro.
Camilo agradeceu o Premio e fixo una chamada á ilusión, a unidade de esforzos para seguir construíndo o país, porque as ideas seguen vivas “e non debemos deixarnos levar por circunstancias que debemos analizar e superar. Galicia é hoxe moito máis forte que hai cincuenta ou sesenta anos, ten moitísima máis creatividade, dispón de moitos mais recursos. Só temos que sabelo organizar e activar”. A continuación, recibiu de mans do Presidente de Honra da Fundación Otero Pedrayo, Xesús Alonso Montero, a figura en bronce de Otero Pedrayo, realizada polo escultor Manuel Buciños,
Actuou no acto o grupo musical Tundal, e presentáronse dous novos títulos da Fundación: a primeira entrega das memorias de Otero Pedrayo, Lembranzas do meu vivir, que comentou o profesor Ramón Villares, autor do limiar; e a recuperación de Parladoiro, escolma xornalística de Otero que no seu día, en vida do autor, realizou o profesor Carlos Baliñas. O presidente da Fundación, Víctor F. Freixanes, fixo tamén referencia ao Premio de Ensaio Ramón Piñeiro, que este ano se concedeu ao libro de Alfonso Mato e Santiago Lamas, De camiños, viaxeiros e camiñantes, unha homenaxe á viaxe a pé que en 1927 realizaron a Santo André de Teixido Otero Pedrayo, Vicente Risco e Ben-Cho-Shey.”

Camilo Nogueira (Galaxia xuño 2016)(Fotomontaxe publicada por Galaxia)

Contos que saben a Nadal e Reis

Publicado o por

Artigo de Romina Bal en Praza:
“A nosa LIX está chea de referencias ao Nadal, a figuras tradicionais como o Apalpador, os Reis ou a un tempo que reservamos á familia, ás amizades, á recuperación dos valores que este tempo representa. Neste artigo queremos facer unha recompilación das lecturas específicas deste tempo. Para levalo a cabo falamos con moitas das nosas editoriais galegas e seleccionamos unha pequena mostra natalicia de recursos de Nadal.
Así pois, sobre a figura galega do Apalpador, un personaxe que cada Nadal está máis presente, podemos atopar en álbum ilustrado O rei da Floresta, de Adela Figueroa Panisse, con ilustracións de Mª Celsa Sánchez Vázquez editado por Edicións do Castro; O tesouro do Apalpador, de Jorge Rodrigues Gomesende con ilustracións de Eva Yusti Campo (autoeditado), Antón e o Apalpador, de Manuel Castro Lima e Mª Mar Ameixeiras Sánchez con ilustracións de Francisco Ameixeiras Sánchez editado por Barafunda Editorial; O conto do Apalpador, de Lúa Sende e Alexandre Miguens con ilustracións de Leandro Lamas e editado por A Fenda Editora e O Apalpador e a castaña máxica, de Xoán G. editado por Biblos Clube de Lectores. E para mozos xa máis grandes en Urco editora a serie xuvenil Apalpador Vs Papa Noel, As aventuras do Apalpador e o tesouro dos mouros, As aventuras do Apalpador e a carballeira dos druídas e As aventuras do Apalpador e as portas do tempo.
No que se refire a Nadal, ese tempo de valores, de tradición e de familia e tamén de sorrisos comprometidos a mesma editora propón Contos estraños volume 4. Nadal Impío, todo un alegato da condición do ser humano para lectores autónomos. En Edicións do Cumio podemos atopar a clásica novela de Charles Dickens, Canción de Nadal, adaptada e ilustrada por Rosa Fuentes e protagonizada polo avarento señor Scrooge e os xa célebres espíritos do Nadal Pasado, do Nadal Presente e do Nadal Futuro. Un cálido relato que nos convida a tomar en consideración as cousas que realmente teñen un gran valor na vida. A mesma obra de Dickens pero ilustrada por Roberto Innocenti e traducida por Carlos Acevedo podémola atopar en Kalandraka para nenas a partir dos dez anos, sen dúbida, desde unha coidada perspectiva. Sigue lendo →