Gonzalo Hermo: “En Celebración asumo a tradición poética galega, hai moita influencia de Cunqueiro

EntrevistaGonzalo Hermo a Gonzalo Hermo na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): De que parte da tradición escrita galega considera que bebe máis?
– Gonzalo Hermo (GH): Aínda que non se comentou moito nas críticas que se fixeron do libro, hai moita influencia de Cunqueiro. Escribino despois de ler a Cunqueiro con detemento, moi profundamente. [A crítica] Chus Nogueira si comentou que é un libro bastante cunqueiriano, e tamén eu vexo ese peso forte, esa tradición da poesía que representa Cunqueiro, que é vangardista pero ao mesmo tempo ten tamén unha atención ás formas clásicas. (…)
– RAG: O premio que vén de recibir concédese a autores menores de 31 anos. Cando empezou a escribir Celebración? É froito de distintos momentos vitais ou escribiuno dunha sentada?
– GH: Hai certas obsesións que teñen que ver co cambio, coa mudanza, coa idea de avanzar, coa memoria e o esquecemento que estiveron na miña cabeza durante case un ano. Pero cando sentei a escribir o proceso foi bastante rápido. (…)
– RAG: Alén do que significa para a súa carreira, o premio que vén de recibir é tamén unha boa nova para as letras nunha lingua minorizada. Como o valora neste sentido?
– GH: Encantaríame que fose unha canle para que se descubra o que fai a xente nova, e a xente en xeral, porque moitas veces fóra de Galicia non se coñece a poesía en galego. Autores que ao mellor para nós son canónicos fóra de Galicia non teñen ningún tipo de repercusión, porque non son traducidos, empezando por aí. Gustaríame tamén que dentro do Estado se aprendese a poesía que se fai nas linguas que non son o castelán, en galego, catalán e vasco. Falo por min propio, que tamén teño certo descoñecemento do que se fai nesas realidades; na catalá menos, pero tamén. Sería fantástico que isto servise para abrir ese cancelo que parece pechado. (…)”

Celia Armas: “En Lugo temos grandes figuras e clásicos das letras galegas”

DesdeCelia Armas Sermos Galiza:
“O semanario Sermos Galiza estrea serie esta quinta feira, na súa entrega 166, unha sección especial sobre escritores de Lugo que abrirá cun texto de Pilar García Negro sobre Manuel María. A súa coordinadora, Celia Armas, cóntanos desta iniciativa.
– Sermos Galiza (SG): En que consiste ‘Lugo é Letras’?
– Celia Armas (CA): Trátase dun proxecto que pretende lembrar a autores lugueses co obxectivo de atraer novos leitores a obras que pertencen xa aos nosos clásicos, así como relacionalos coa súa terra natal. Trátase de poñer en valor e facer atractivas estas obras e demostrar que están vixentes.
– SG: Que autores vai incluír?
– CA: Pois esta semana comezamos con Manuel María, dado que estes días celebramos o seu aniversario e será o próximo homenaxeado das Letras, e logo continuaremos con Marica Campo, Olga Novo, Lois Diéguez, Lois Pereiro, Uxío Novoneyra, Luz Pozo, Álvaro Cunqueiro e Darío Xohán Cabana.
– SG: Esta iniciativa terá continuidade e ampliarase a máis escritores?
– CA: Pois agardamos que si, porque loxicamente hai moitos máis e non están todos os que son. Esta é unha primeira serie e tamén nos gustaría que se ampliase ao resto do país. No caso dos autores vivos publicarase unha entrevista e no caso dos falecidos, poderá ser unha recensión ou mesmo unha entrevista imaxinaria. Iso dependerá dos autores que se fagan cargo dos textos: por exemplo, Xosé Manuel Pereiro falará de seu irmán Lois; de Novoneyra tocaralle ao seu fillo homónimo…
– SG: Lugo é un territorio ben vizoso no que a literatura se refire, non?
– CA: Pois a verdade é que tendo en conta o contexto do sistema literario galego e a proporción poboacional, en Lugo temos grandes figuras das letras galegas, tanto pola súa calidade como pola súa importancia.”

Cuestionario Proust: Isidro Novo

DesdeIsidro Novo o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Isidro Novo:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Coido que a lealdade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Se non teño unha relación de amizade con elas, delicadeza e discreción.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Gústame ser correspondido, recibir do que dou, como na canción de Drexler, ou sexa que tamén lealdade.
4.– A súa principal eiva?
– Teño un orgullo que para dobregalo hai que poñelo a remollo, como o bacallao.
5.– A súa ocupación favorita?
– Observar, en toda a súa dimensión. Un poeta debe aspirar sempre a ver o que ninguén ve.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A título persoal, síntome satisfeito, pero logo, cando me asomo á fiestra… O ideal sería que os cartos fosen como as patacas, que tivesen que consumirse no ano, para non dar lugar a desigualdades.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Só pensala dáme grima, así que prefiro non pensar.
8.– Que lle gustaría ser?
– Aspiro a ser cada vez máis grande (á miña vista) no que fago.
9.– En que país desexaría vivir?
– Un está coartado polos sentimentos que ten verbo de onde vive a maior parte da súa vida. Posto en evidencia o condicionante, Galiza, claro.
10.– A súa cor favorita?
– Durante anos foi o granate, agora son máis ecléctico.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Houbo unha época na que prefería a caléndula, pero non sei se era máis pola súa beleza física ou pola eufonía do seu nome. Hoxe gústame moito a camelia negra.
12.– O paxaro que prefire?
– Sempre tiven debilidade polo merlo que, ademais de ter canto propio, é capaz de imitar o doutros paxaros, é dicir, de facer versións doutros cantantes.
13.– A súa devoción na prosa?
– Non son devoto de case nada, pero entre a moita xente que me merece respecto pola súa escrita, están Valle Inclán, Cunqueiro, Kafka, Camus, Beckett, Rulfo, Mishima … Queda un longo etcétera, pero non quero ser exhaustivo.
14.– E na poesía?
– Ademais dos clásicos e de moitos por fortuna ben vivos da nosa cultura, Li Po, Quevedo, Vallejo, Bukowski, Plath, Szymborska, Mend-Ooyo…
15.– Un libro?
– Amo as palabras, porque o significado de cada unha vén dunha historia, as palabras ademais, serven para escribir historias, ergo, se teño que elixir un único libro, escollo un dicionario.
16.– Un heroe de ficción?
– De pequeno lía El Capitán Trueno, pero se agora teño que decidirme, estou en dúbidas entre Pocoyó e Bob Sponge. En Galiza só os temos reais.
17.– Unha heroína?
– Non sei o que hai de ficción ou de realidade con Pepa a Loba, pero a personaxe, como a de María Castaña, tamén de historia difusa, paréceme moi interesante.
18.– A súa música favorita?
– Hai tempo, fun moito de jazz, antes de pop–rock, logo de folk, de clásica, de rap, de minimal, etc., pero agora escoito moita música africana (Lö, Osibisa, Keita, Évora, Bi Kidude…) De todas as maneiras confeso que non soporto o reggaeton.
19.– Na pintura?
– Eu sempre tiven moi en conta a Seoane e a Lugrís, pero son un amante da pintura de Tino Grandío. De hoxe tería que dicir moitos que ademais son amigos meus, por iso prefiro non citar. Son moito de Dalí, de Paul Klee, de Matisse, de Egon Schiele, de Picabia, de Chagall…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Ademais das heroínas citadas dubidosas coa ficción e da moi real María Pita, aquí tivemos a Xan Quinto, a Foucellas, a O Piloto (que o mataron hai medio século) e a Moncho Reboiras (que o executaron hai corenta anos), por citar algo sen saír da casa.
21.– O seu nome favorito?
– Teño asumidos os tres que me puxeron, pero se tivese que pórme eu un, chamaríame Ernesto.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Bah, antes era escrupuloso para algunhas cousas, agora son máis tolerante.
23.– O que máis odia?
– Eu odio pouco, pero hai cousas que me poñen de moi mala hostia. Neste momento, o de Alemaña con Grecia. Habería que facer unha campaña solidaria, en camisetas ou en pancartas, na que se lese o lema: “Quero ser europeo/a, non escravo/a de Alemaña”.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hai un feixe delas. Que non resuciten e que a súa herdanza xenética sexa o menos fértil posíbel.
25.– Un feito militar que admire?
– Aos militares eu só lles vexo utilidade cando axudan a apagar incendios forestais no verán.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O de comunicarme co mundo vexetal e mineral. Co animal vou amañando.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Cos meus arredor, na cama, sen dor e tomando un chanqueiro de tinto.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Adoito ser animoso, pero teño días malos.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que non lle causan trastorno a outros.
30.– Un lema na súa vida?
– Tratar de convencer a un convencido, é sempre unha perda de tempo.”

Cuestionario Proust: Diana Varela Puñal

DesdeDiana Varela Puñal o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Diana Varela Puñal:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A perserveranza.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade e a intelixencia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que me queiran.
4.– A súa principal eiva?
– A ansiedade.
5.– A súa ocupación favorita?
– Teño dúas: ler e bañarme no mar cando a auga non está moi fría.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Poder vivir da arte.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Din que dá mal agoiro nomear aquilo que non se quer que aconteza…
8.– Que lle gustaría ser?
– Eu, pero mellor.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galicia.
10.– A súa cor favorita?
– O branco.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A “vinagreta”, unha flor amarela e de seiva amarga que os nenos de Corme zugabamos nos recreos do colexio.
12.– O paxaro que prefire?
– Un petiño verdoso que un día atopei durmindo nunha beirarrúa da Coruña, entre as zancadas da xente pola mañá cedo para ir a traballar. Collino, leveino para o despacho, démoslle de beber nunha tapiña de botella e recuperouse. O pobre creo que estaba baldado! Lémbrome moitas veces del.
13.– A súa devoción na prosa?
– Scott Fitzgerald.
14.– E na poesía?
– Claudio Rodríguez.
15.– Un libro?
Xente de aquí e de acolá.
16.– Un heroe de ficción?
– O pai de “O ladrón de bicicletas”.
17.– Unha heroína?
– A nai de “Mamma Roma”.
18.– A súa música favorita?
– O rock e o jazz.
19.– Na pintura?
– Pollock, Rothko e Van Gogh.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A xente boa que teima por seguir querendo ser boa.
21.– O seu nome favorito?
– Alexandro e Xermán; os nomes dos meus irmáns.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Calquera que teña que ver co egoísmo ou a ingratitude.
23.– O que máis odia?
– É un sentimento que trato de apartar de min. Creo que a quen máis dana é a quen o leva dentro, como unha couza.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hai varias, pero pola conta que nos trai, a Franco. Pola súa causa España sumiuse nun medievo a destempo, do que aínda hoxe quedan vestixios.
25.– Un feito militar que admire?
– Máis ca militares, admiro as revolucións populares, armadas ou non. Un dos feitos que máis me conmoven da historia é a afouteza, o convencemento de Rosa Parks. No medio dun autobús cheo de xente non se ergueu do asento para “brancos” no que estaba…, e mira todo o que logrou.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A paciencia.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Tranquila.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Ando case sempre ilusionada con proxectos novos que se me ocorren día si, día tamén.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os físicos.
30.– Un lema na súa vida?
– Non fagas aos demais o que non queres que che fagan a ti ou ós teus seres queridos.”

Cabo de Cruz, Boiro: recital poético-musical Amor ao Mar, co Grupo Ouriol e presentación de Veredevere, de Guilherme e Bastardo

22607_1594160994204666_3318852781625243524_n11692800_688490287949091_9172361269415560452_n

Cuestionario Proust: Xosé Antonio Perozo

DesdeXosé Antonio Perozo o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xosé Antonio Perozo:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A xenerosidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A nobreza.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Afecto.
4.– A súa principal eiva?
– A impaciencia.
5.– A súa ocupación favorita?
– A creación literaria.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir namorado.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A morte dun fillo.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son.
9.– En que país desexaría vivir?
– Naquel no que teña un romance.
10.– A súa cor favorita?
– O arco da vella.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Quizais a rosa branca.
12.– O paxaro que prefire?
– Pode que o pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Gabriel García Márquez, Mario Benedetti, Álvaro Cunqueiro, Camus, Kafka…
14.– E na poesía?
– García Lorca, Celso Emilio Ferreiro, Gabriel Celaya, Juan Ramón Jiménez, Walt Whitman…
15.– Un libro?
– Un só? Cien años de soledad.
16.– Un heroe de ficción?
– Lázaro de Tormes
17.– Unha heroína?
– Emma Bovary
18.– A súa música favorita?
– A barroca.
19.– Na pintura?
– Zurbarán, Velázquez, Goya, Picasso, Granell, Canogart…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– O camareiro que me serve o café cada día.
21.– O seu nome favorito?
– Podería ser Llerena, o da miña vila natal.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A preguiza.
23.– O que máis odia?
– ¿?
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Adolf Hitler, Nerón…?
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A creatividade musical.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– De infarto do corazón como meu pai, meu avó, meu bisavó…
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Entusiasta.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A falta de talento, as picardías, o desánimo…
30.– Un lema na súa vida?
– Todo final sempre é un principio.”

Cuestionario Proust: Francisco Álvarez-Koki

DesdeFrancisco Álvarez-Koki o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Francisco Álvarez-Koki:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Insistente soñador.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A humildade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que me dean o mesmo que eu lles dou.
4.– A súa principal eiva?
– A confianza.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e ler.
6.– O seu ideal de felicidade?
– E difícil contestar, xa que a felicidade é un estado temporal.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non penso niso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Un pallaso.
9.– En que país desexaría vivir?
– Non teño un país favorito, onde vivo disfruto.
10.– A súa cor favorita?
– Vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
– O merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
– É difícil contestar, xa que dende Álvaro Cunqueiro pasando por Ferrín ate Ramón Caride temos onde disfrutar.
14.– E na poesía?
– Pasa o memo, xa que dende Rosalίa até Xela Arias temos moi bos poetas.
15.– Un libro?
As aventuras de Said e Sheila.
16.– Un heroe de ficción?
– Os Bolechas.
17.– Unha heroína?
– Puidera ser esa que tes na mente idealizada que nunca coñeciches.
18.– A súa música favorita?
– As bandas de música das nosas vilas.
19.– Na pintura?
– Toda a pintura realista.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os nosos vellos que nos ensinaron tanto, especialmente as mulleres.
21.– O seu nome favorito?
– Lola, o da miña muller, e Breogán, o do meu fillo.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A mesquindade, a envexa.
23.– O que máis odia?
– Non sei o que é iso.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os Reis Católicos.
25.– Un feito militar que admire?
– Non admiro ningún feito militar.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O da maxia, para facer feliz a moita xente.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– A verdade é que nunca penso na morte.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Sempre estou contento.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Somos humanos, polo tanto tempo e paciencia.
30.– Un lema na súa vida?
– Ser útil.”

Cuestionario Proust: Raúl Gómez Pato

DesdeRaúl Gómez Pato o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Raúl Gómez Pato:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A tranquilidade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Un café con risos.
4.– A súa principal eiva?
– A preguiza.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler e ver cine. Ouh.., esquecíame, ler e ver cine despois de gozar dun intre de bo sexo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non o sei, ando na busca del. Pero quizá puidese ser vivir o suficiente para poder disfrutar de toda a arte que o ser humano ten producido e ter alguén con quen compartilo.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Estar permanentemente canso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Reloxeiro.
9.– En que país desexaría vivir?
– Por deus, Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– Azul turquesa.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Narciso.
12.– O paxaro que prefire?
– Merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cervantes e Cunqueiro.
14.– E na poesía?
– Virxilio e Ronseltz.
15.– Un libro?
– A Eneida.
16.– Un heroe de ficción?
– Quizais Sherlock Holmes.
17.– Unha heroína?
– Antígona.
18.– A súa música favorita?
– Toda sen exclusión.
19.– Na pintura?
– Turner, pero cen mil pintores máis, polo menos.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Rosalía de Castro e Rosa Parks.
21.– O seu nome favorito?
– Aroa e Loaira.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A pedantería.
23.– O que máis odia?
– Nada.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– A Manuel Fraga, moito, pero moito moito. A algúns outros, tamén.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún. Pero claro, literariamente, A guerra de Troia.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O don da palabra.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Non querería, pero postos a escoller…; definitivamente, non querería.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Irónico.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A impuntualidade.
30.– Un lema na súa vida?
– O día peor empregado da miña vida é aquel no que non rin.”

Xenealoxía do fantástico, entrevista a Dolores Vilavedra

Entrevista Dolores Vilavedraa Dolores Vilavedra en Cultura Galega:
“- Cultura Galega: Segue a ter a nosa literatura aquelas características do fantástico que a caracterizaron con escritores como Álvaro Cunqueiro ou Ánxel Fole? Ou ficaron xéneros como a fantasía ou a ciencia-ficción relegados a públicos máis pequenos, ou marcados por unha idade? Esta é a pregunta que nos facemos esta semana.
– Dolores Vilavedra: “Vexamos, a súa presenza é minoritaria dentro do minoritaria que é a literatura galega”, avanza Dolores Vilavedra, profesora da USC e especialista en literatura galega contemporánea, “pero para compensar adoitar ter un público moi fiel, e isto é o que lles permite sobrevivir”. Estamos falando sobre os xéneros pulp, os xéneros de literatura considerada de masas e a súa presenza na literatura galega. Tamén dos xéneros que exploran a fantasía máis imaxinativa sen límites.
“A fantasía é un territorio no que nos sentimos moi cómodos. En primeiro lugar porque é un territorio moi amplo, moi híbrido por definición”, sinala Vilavedra, “e a nosa literatura é hibrída por natureza, así que se sinte cómoda”. O ronsel dos Cunqueiro, Fole é alongado e distante. “Hai unha xenealoxía privilexiada para o xénero fantástico”, sinala Vilavedra, aludindo á longa tradición imaxinaria na literatura galega.
Para Vilavedra, a literatura infantil-xuvenil é un dos espazos onde mellor se canalizou a presenza contemporánea do fantástico na literatura galega. “Este é un público consolidado, no sentido de que hai unha demanda articulada” que aproveita, segundo Vilavedra, o boom do fantástico xenerado nos anos 80-90 na literatura galega. (…)”

Un investigador descobre unha obra de teatro inédita de Cunqueiro

ArtigoÁlvaro Cunqueiro de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“A letra inconfundíbel de Álvaro Cunqueiro é o indicador máis claro da autoría da obra de teatro titulada Alalá das Curuxeiras que o investigador Isidro Fernández ten no seu poder despois de adquirir a un particular o arquivo procedente da Falange de Mondoñedo. Trátase dun documento manuscrito en seis páxinas nas que se recolle unha obra teatral de carácter popular que podía ter sido escrita para a conmemoración dos Maios que nos anos trinta se estaban a recuperar na localidade.
“Está escrita polo puño e letra de Cunqueiro e iso é indubidábel. Aparece antecedida por unha páxina na que constan os personaxes e a música como anotación da propia obra que ía ser, segundo se sinala alí mesmo, interpretada no atrio da Igrexa dos Remedios”, sinala Isidro Fernández do documento que obra no seu poder.
Unha infantiña que está bebendo auga na fonte, un romeiro que vai ofrecido, a moza que perdeu a cita do pelo, o vello que sabe historias, o mozo que atopou a cinta e a vella moi vella son os personaxes cos que o autor constrúe unha historia que posíbelmente o autor creara para actores infantís.
“Calculo que a obra puido ser escrita entre 1930 e 1935 e o feito de estar no arquivo da Falange pode indicar que o escritor estaba baixo sospeita, que a súa casa fora revisada e moitos documentos requisados aínda que logo se “adaptara” ás circunstancias”, explica Isidro Fernández, dun feito que, de se probar, evidenciaría que no inicio do réxime o escritor, militante do PG, non era persoa de fiar para o franquismo.
“Trátase dunha obra de carácter popular na que a música que indica para a súa representación eran os romances A Francia partió la niña, O Conde Olinos, un alalá e unha muiñeira, e está escrita toda a man e en galego, lingua que Cunqueiro utilizaba xa nos anos trinta”, relata o investigador para quen a obra de Cunqueiro aínda non está pechada. “En Mondoñedo escribía en moitos lugares e continuamente aparecen novos documentos da súa autoría nos máis diversos arquivos persoais e oficiais”, valora este investigador que conta cun importante arquivo persoal con materiais autógrafos que van desde Iglesia Alvariño a López Ferreiro pasando por Álvarez Villamil ou Pardo Bazán con especial dedicación á historia do século XIX e ao movemento carlista, de singular relevancia no seu Mondoñedo onde quere que, no futuro, continúe o importante arquivo que vén atesourando nos últimos anos.”