Compostela: IV Xornadas de Literatura e Ensino: A Xeración Nós-outr@s, o sábado 18 de outubro

O sábado 18 de outubroBannerIVXornadaLiteraturaEnsinoAELG2014, no Auditorio da Biblioteca da Cidade da Cultura de Galicia, terán lugar as IV Xornadas de Literatura e Ensino, baixo o título A Xeración Nós-outr@s.

Está aberto xa o prazo de matrícula. Toda a información, aquí.

A expresión literaria galega goza dun longo percorrido histórico ao tempo que amosa unha actualidade creativa que necesariamente ten que achar o seu punto de acollida e intercomunicación no ensino. O pensamento e a creación das mulleres precisa acrecentar o seu espazo de visibilidade nun ámbito de formación de lectorado crítico como é a escola.
A literatura como obxecto de estudo en si propio e/ou como ferramenta para o coñecemento transversal e a formación do individuo debe entrar nas aulas non só como conceptos teóricos, senón como modelo de reprodución para favorecer a procura da propia experiencia creativa persoal.
Vivir a experiencia creadora en primeira persoa. Eis o reto.
Poesía, narrativa e ensaio para sentir, ouvir e ver; para ler, contar e expresar; para fascinar e transformar a realidade.

Entidade convocante: ASOCIACIÓN SOCIO-PEDAGÓXICA GALEGA (en colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega).
Denominación da actividade: IV Xornada de Literatura e Ensino: A Xeración Nós-outr@s.
Modalidade formativa: Curso.
Data de realización: sábado, 18 de outubro de 2014.
Horario: de 09:30 a 14:00 e de 16:00 a 20:30 h.
Lugar onde se levará a cabo a actividade: Auditorio da Biblioteca da Cidade da Cultura de Galicia (Monte Gaiás).
Valoración en horas de formación: 8 h.
Número de prazas: 100.
Persoas destinatarias: Profesorado do ensino non universitario e futuros ensinantes do ensino non universitario.
Custo de matrícula, se procede: Gratuíta.
Criterios de selección, se procede: Por rigorosa orde de inscrición na web da AS-PG, tendo preferencia os socios/as da AS-PG e da AELG.

Obxectivos previstos:
– Valorar a literatura galega, a través das diferentes voces das mulleres, construtoras de pensamento e expresión literaria, como unha ferramenta clave para a adquisición das competencias básicas.
– Adecuar a diversidade metodolóxica literaria aos novos tempos educativos.
– Achegarse aos contidos didácticos e interactivos que as TIC ofrecen para o profesorado.
– Reflexionar sobre a necesaria revisión e actualización da transmisión didáctica da literatura no ensino obrigatorio e posobrigatorio tendo en conta tamén a perspectiva de xénero para o avance da igualdade.
– Reflexionar sobre os criterios de selección e o estabelecemento de canons literarios orientativos para o ensino da literatura.
– Coñecer e analizar as estratexias de sedución que faciliten a descuberta e o achegamento á lectura por parte do público infanto-xuvenil.
– Partillar e debater directamente sobre orientacións e estratexias de achegamento da linguaxe literaria para a infancia e mocidade xunto con escritoras da literatura galega.
– Concienciarse da necesidade de estimular creativamente, na expresión escrita, o alumnado.

PROGRAMA

9:30-10:15 h. Conferencia: É posíbel (ou necesario) construír outra historia da literatura galega?, por María Xesús Nogueira.
Ningunha historia da literatura é neutra, é dicir, inocente; os imaxinarios, os mitos, os tópicos que se perpetúan, foron tecendo unha rede de complicidades en torno á literatura galega como resistencia, antes que como existencia. Un campo de batalla onde os homes, como en todo relato épico (de derrotas ou de utopías), construíron a nación e, case ao mesmo tempo, o relato crítico sobre ese soño da nación. Mesmo Rosalía, ata os anos oitenta do século pasado, foi un asunto masculino, un campo de batalla entre a santiña e a raposa.
A pregunta chave: é posíbel (e desexable) unha revisión da literatura galega desde un nós plural e alternativo? Debemos re­interpretar a historia desde unha Xeración Nós­outr@s? Que ideas-­forza arredor da nosa literatura deben transmitirse no ensino medio e universitario? Desde que posicionamento teórico? Con que metodoloxía? Poden achegar os feminismos unha visión menos unívoca dos nosos clásic@s?

10:15-11:30 h. Mesa I: Imaxinarios narrativos para o século XXI. Rosa Aneiros, Berta Dávila e Inma López Silva.
Que significa ser narradoras contemporáneas no contexto da literatura galega? Como conxugar o particular e o universal? O íntimo e o colectivo?
De que temas interesa escribir? A quen se dirixir ao soñar un relato? Con que fío invisible tecer as historias?
Sentírmonos responsábeis da continuidade dunha tradición cultural que denominamos literatura galega? Ou buscar camiños á marxe dela?
Sentirse parte dunha comunidade literaria que poderíamos definir como a Xeración Nosoutr@s, marcada pola conciencia de xénero? Ou, pola contra, preferir ser escritoras que se definen unicamente pola habelencia no seu oficio? Literatura como compromiso e/ou como entretemento? Literatura a secas ou literatura desde un posicionamento consciente?

12:00-14:00 h. Obradoiros I (simultáneos): María Canosa, Ledicia Costas, Estíbaliz Espinosa.
16:00-18:00 h. Obradoiros II (simultáneos): María Canosa, Ledicia Costas, Estíbaliz Espinosa.
María Canosa.
No obradoiro búscanse estratexias didácticas que leven a:
Activar o potencial lector; mover a vontade propia; non educar para a afección, só descubrir que é unha axuda para a vida, desenvolvendo o espírito crítico a través da visión/revisión dos textos literarios existentes, a evolución, cambios, e faltas que existen.

Ledicia Costas
Isto vai de escribir. De cuspir letras que reboten sobre un paraugas calquera, nun caos de sílabas e corcheas. Isto vai de música, de compoñer ata que Barber senta envexa da nosa partitura. Isto vai de Nós-outras-todas. De referencias próximas e non tanto. De percorrelas a elas e atopar o noso punto de saída. E desde aí disparar ao ceo, e que ardan as nubes de evolución. Coa nosa tinta fabricaremos a chuvia.
Estíbaliz Espinosa
“A radiación XX”: obradoiro que se centrará no río subterráneo das voces literarias femininas, dende as clásicas até as máis recentes -con atención tamén ao ámbito literario-científico ou á literatura dixital- e a súa emerxencia na construción dun discurso feminino nesas coordenadas.
18:00-19:30 h. Mesa II: O pensamento escríbese con –As (o ensaio no século XXI). Rebeca Baceiredo, Montse Dopico e María Reimóndez.
Unha reflexión sobre a necesidade do ensaio como xénero literario que propicie o debate e o pensamento crítico no sistema de ensino; unha reflexión compartida sobre os campos de batalla (políticos, económicos, lingüísticos, institucionais…) onde se decide como pensar a nosa literatura contemporánea; un debate desde os feminismos, desde a conciencia do Outra (das Outr@s), para preguntarnos que literatura queremos construír entre tod@s e que valores poñemos en xogo cando interpretamos un texto literario que compartimos co alumnado. Porque nunca será o mesmo Filgueira Valverde que Xela Arias, aínda que ambos os dous se definan como literatura galega.
19:30-20:30 h. Lectura de conclusións e acto de clausura por aldaolado (Lucía Aldao e María Lado) [música/poesía/humor].

IVXornadaLiteraturaEnsino2014_revisado

A Coruña: obradoiro Dar coa palabra, a cargo de Estíbaliz Espinosa

“OEstíbaliz Espinosa 2 obxectivo principal do obradoiro Dar coa palabra, dirixido por Estíbaliz Espinosa, é profundar na escrita de poesía dende diversos enfoques, perderlle medo, á páxina en branco e á nosa propia voz, o noso estilo.
Traballar a honestidade e a claridade na palabra , que é quizais un xeito de traballar a honestidade e a claridade das ideas. Dende unha sintaxe que morde, acadar ideas que mordan.
Xunto a esa escrita vai a parte indispensable de lecturas, tanto de textos propios como textos clásicos, dende poesía contemporánea europea, galega, latinoamericana e norteamericana.
O recital ten como finalidade traballar a contundencia no noso propio discurso unha vez que se converte en palabra falada.
Programa
– 0.1 Poesía clásica: buscando chegar ao fondo sen perder as formas.
– 0.2 A ruptura: verso libre non significa perder son.
– 0.3 Prosa poética. Haiku.
– 0.4 Río de inspiración, factoría de estímulos, laboratorio de estilo. A literatura ten que morder.
– 0.5 Novos soportes. Twitteratura, literatura dixital, libros colectivos, revistas de creación, publicidade, audiovisual. Poesía e ciencia.
– 1.1 Recital poético cos traballos dos alumnos
Metodoloxía. O taller consistiría por unha banda no achegamento aos estímulos poéticos [os contidos] e por outra ás técnicas de escrita de poemas [as formas], dende as formas clásicas até fragmentos de prosa poética contemporáneos. Sempre dende unha perspectiva conciliadora, facendo da expresión poética non un sesudo tratado senón un traballo coa palabra que é válido para calquera, con ou sen formación. Buscamos esa torsión especial da linguaxe, ese punto de equilibrio entre disciplina e loucura, que aporta luz, ideas novas, se aceptamos que en expresións novas agóchanse tamén novas formas de ver o mundo.
O núcleo central estaría conformado polo traballo de escrita de poemas propios así como de lectura [tanto textos galegos como doutras literaturas] escollidos pola conductora do obradoiro.
Un recital conxunto poñería punto final aos meses de traballo.

Datas: Luns, de outubro a decembro.
Horario: De 18:00 a 20:00 h.
Lugar: Square (Praza de Azcárraga s/n., C. P. 15001), A Coruña.
Prazas e data ĺímite de inscrición: 15 prazas, con data límite do 30 de setembro de 2014.
Prezo: 60/mes socios – 80 /mes non socios de Polisemias. Consultar aquí.

A Coruña: obradoiro Como soa mellor, a cargo de Estíbaliz Espinosa

“OEstíbaliz Espinosa 2 obxectivo principal do obradoiro Como soa mellor, dirixido por Estíbaliz Espinosa, é crear un laboratorio de traballo individual e colectivo coa finalidade de afondar na precisión da linguaxe literaria/ científico literaria e da lingua galega.
Metodoloxía: traducir textos a galego [ou se é posible dende o galego], ben escollidos polos participantes, ben pola conductora do obradoiro. Os textos de orixe serían orixinais en castelán, inglés, francés [ou outras linguas próximas], dependendo da competencia lingüística dxs asistentes.
Os textos serían de índole literaria, xornalística ou ensaística. Aquelas traducións que acadasen especial relevancia e calidade poderían pendurarse do blog Saga somos, centrado en tradución galega.

Datas: Luns, de outubro a decembro.
Horario: De 11:00 a 13:00 h.
Lugar: Square (Praza de Azcárraga s/n., C. P. 15001), A Coruña.
Prazas e data ĺímite de inscrición: 15 prazas, con data límite do 30 de setembro de 2014.
Prezo: 60/mes socios – 80 /mes non socios de Polisemias. Consultar aquí.

A Coruña: obradoiro Palabra Lab, dirixido por Estíbaliz Espinosa

Palabra Lab. Planetario de textos vivos é Estíbaliz Espinosa 2un obradoiro dirixido por Estíbaliz Espinosa onde se poderá traballar coas verbas nas súas diferentes dimensións e utilidades, desde textos formais até páxinas creativas, poemas, redes sociais…
Ademais da lectura de textos, o obradoiro consistirá na escrita e posta en común de diferentes prácticas de composición de textos. Veremos as diferenzas entre a expresión oral e a escrita a través de vídeos e lecturas. O curso organizarase arredor dos seguintes contidos:
– Poesía [do versolibre ao haiku pasando polo chío en twitter].
– Relato [de Chejov a Clarice Lispector]. Novela [principios de novela, tirar do fío]. Microrrelato [Ana Mª Shua]. Artigo.
– Literatura + ciencia. Literatura + fotografía. Literatura + novas tecnoloxías.
– Ximnasia mental: textos de creación.
Ao finalizar o curso, faremos unha exposición dalgúns dos textos realizados ao longo destas semanas.
Os obxectivos que persegue este obradoiro son:
– Perderlle medo á composición de textos escritos que sigan a curva dunha idea.
– Encarar a páxina ou pantalla en branco con estímulos e ideas e, sobre todo, con vontade.
– Esmoucar textos até facelos máis lexibles ou cómodos.
– Traballar marcadores discursivos e formas novidosas para evitar clixés, formulismos, «zonas de confort» expresivo…
– Aprender a expoñer claramente argumentos e ideas.
– Desautomatizar a linguaxe explorando novas formas de expresión.

Datas: todos os xoves entre o 9 de outubro de 2014 e o 5 de febreiro de 2015.
Horario: de 19:00 a 21:00 horas (30 horas en total).
Lugar: Aula 2.3 de NORMAL.
Prezos: 35€ comunidade universitaria da UDC (25€ en segunda matrícula) / 55€ público xeral (45€ en segunda matrícula).
Créditos solicitados: 2 créditos libre elección (plans antigos), 1 crédito recoñecemento (plans novos).
Participantes: máximo de 15 persoas.
O prazo de matrícula e pagamento comprende desde o día 15 de setembro até o 2 de outubro. Pode facerse directamente nesta plataforma en liña.

Máis información en:
NORMAL. Espazo de intervención cultural da UDC. Paseo de Ronda 47, A Coruña.
TF: 981 167 000, extensión 4502 Mail: info@istoenormal.org
Área de Cultura. Casa do Lagar, Campus de Elviña, A Coruña.
TF: 981 167 000, extensións 1954 e 1962 Mail: cultura.coruna@udc.es

Tres poetas da Galiza recitarán no ciclo Voces paralelas das letras catalás, so 29 de xuño ao 6 de xullo

Desde Sermos Galiza:
“Chus Pato, Gonzalo Hermo e Estíbaliz Espinosa serán as voces galegas que partillarán coas catalás de Sebastià Perelló, Susanna Lliberós, e Adrià Targa o ciclo Voces paralelas que levará o encontro poético galego-catalán a diversas localidades de Cataluña, Valencia e Mallorca. De Fisterra ao Cap de Creus é o lema que acompaña á xira literaria.
Desta volta, o ciclo reúne a tres poetas cataláns de xeracións diferentes con tres voces convidadas desde Galiza. Será a actriz Mireia Chalamanch a que guiará o espectáculo e recitará en catalán a obra galega nas distintas citas que se desenvolverán en Cataluña, Valencia e Mallorca desde o 29 de xuño ao 6 de xullo. Espazos singulares acollerán o espectáculo poético que ten Galiza desta volta como país convidado. O claustro de Sant Francisco de Vilafranca del Penedès, o claustro Sant Pau do Centre Tarraconense, o Centro de Cultura Contemporánea de Valencia, o Convento, espazo de arte de Vila-real, a Llibreria Quars de Palma ou El Born Centre Cultural de Barcelona son algúns escenarios nos que terá lugar o encontro Voces paralelas, Veus Paral-leles na súa 12 edición. (…)”

Cuestionario Proust: Estíbaliz Espinosa

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Estíbaliz Espinosa:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– Curiosidade. Obsesivocompulsiva
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O seu sentido do asombro e o do humor. Que, penso, van trenzados.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada. A boa hora serían amizades, se non!
Das amizades por interese agardo moitas cousas: cartos, sexo e coñecemento, principalmente.
Das primeiras teño apenas.
4.– A súa principal eiva?
– A introversión nun sistema social armado para extrovertidos.
5.– A súa ocupación favorita?
– Mirar estrelas.
Mirar animais. Xente incluída
Trituralos a todos e escribilos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Un convento de monxas con telescopios. E con Y.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Fáltanme valor e verba para escribir iso.
8.– Que lle gustaría ser?
– Cosmonauta contista; e rusa ademais.
9.– En que país desexaría vivir?
– En órbita.
Coido que xa vivimos un pouco en órbita.
Non me vai moito o de pensar o mundo en países, pese a que si creo na intervención política decisiva a outros niveis.
10.– A súa cor favorita?
– Amarela. Dentro dun ollo humano, mellor.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Uz. Dá un mel de primeira.
12.– O paxaro que prefire?
– Baina honela, ez zen gehiago txoria izango.
Eta nik txoria nuen maite.
13.– A súa devoción na prosa?
– A poesía disfrazada de prosa de Clarice Lispector.
14.– E na poesía?
– Centos de versos de autorxs distintxs que forman unha monstra peluda, moi radioactiva.
15.– Un libro?
Ese que, cando o moves do seu andel, abre o pasadizo secreto na parede
[Nos meus andeis ese cometido é sempre dalgún libro de El Gaviero ou dunha revista mutante Salamandria].
16.– Un heroe de ficción?
– Nemo.
17.– Unha heroína?
– Orlando.
18.– A súa música favorita?
– O silencio previo a que soe unha desas músicas favoritas. O falar íntimo dunha voz que me guste.
19.– Na pintura?
– Pegadas da man en negativo hai 35.000 anos, nas covas.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Os que, malia o intento de suicidio, o lorazepam, o cancro ou a pobreza, tiraron para adiante. Os que protestan de xeito contundente. Os que desafían e mutan ideas. Os que non se colgan medallas por facelo.
21.– O seu nome favorito?
– Pandora.
Marusía.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A suspicacia ante quen obra fóra dos marcos do “esperable”.
23.– O que máis odia?
– Aferrarse a certezas sen evidencias. Pedantería. Clasismo. Poder mesquiño, envexoso. Vitimismo deshonesto. A tortura.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– O meteorito que disque causou a gran extinción do Pérmico. Heille pintar un bigotiño nun libro de historia.
25.– Un feito militar que admire?
– Esa estratexia dalgunhas células primixenias de sitiar o ADN cunha membrana nuclear. Tan pequenas e xa tan perversas!
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Falar lobo. Falar fotón. Falar enerxía escura.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
Afogada na auga. Ou nun incendio. As típicas.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Melancorretranqueiro.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os da xente apaixonadamente torpe e asocial.
30.– Un lema na súa vida?
– Non teño lemas, que eu lembre. De cando en vez doume un Eureka! seguido dunha torta, non vaia ser.”

Compostela: Xornada Xela Arias e Luísa Villalta: Letras, interartes, proxectos na fin de século, o 26 de marzo

Nestes enlaces pódese consultar o programa completo e confirmar a inscrición no evento.

A Coruña: presentación da exposición Lúa Coruña e posterior recital

O martes 5 de novembro, ás 19:30 horas, na Casa das Ciencias (Parque de Santa Margarita, s/n) da Coruña, preséntase a exposición de fotografías de José Caruncho Lúa Coruña. Tras a presentación da colección de fotografías, proxectaranse no Planetario algunhas das fotos e o autor comentará como se fixeron e que procuraba con esta serie de imaxes. De seguido, coa axuda do proxector do planetario, explicaranse brevemente os cambios que teñen lugar no noso satélite durante un dos seus ciclos, para acabar cunha escolma de textos literarios relacionados coa Lúa, escollidos e lidos pola escritora Estíbaliz Espinosa. O acto estará aberto ao público, até completar o aforo.