Xesús Alonso Montero, novo presidente da Real Academia Galega

Desde Sermos Galiza:
“(…) A candidatura presidida por Xesús Alonso Montero conseguiu gañar en votos á encabezada por Manuel González, que representaba a sucesión continuista da executiva de Xosé Luís Méndez Ferrín. Canda Xesús Alonso Montero, entran na executiva da Real Academia Galega, Henrique Monteagudo como secretario, Margarita Ledo no posto de arquiveira, Andrés Torres Queiruga como tesoureiro e Rosario Álvarez como vicesecretaria. Na candidatura de Alonso Montero presentábanse dúas das tan só catro mulleres que compoñen, polo de agora, o plenario da institución. (…)”.

Cesáreo Sánchez Iglesias lerá o Manifesto Galego do Día Mundial do Teatro nos XVII Premios María Casares

Desde a Asociación de Actores e Actrices de Galicia:
Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), será o encargado de ler o Manifesto Galego do Día Mundial do Teatro durante a cerimonia dos XVII Premios María Casares. Deste xeito, o escritor subirá o próximo 27 de marzo ao escenario do Teatro Rosalía de Castro para ler un texto propio no que destacará a relevancia das artes escénicas no desenvolvemento social e cultural do país.
A Xunta Directiva da Asociación de Actores e Actrices de Galicia escolle este ano ó presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega como “compañeiro de viaxe” nun momento en que a “lingua galega xoga un papel fundamental”. Ademais a xunta directiva subliña a importancia da “colaboración entre entidades vencelladas á cultura nun momento complicado para todos os ámbitos do sector” e agradécelle a Cesáreo Sánchez que acepte o convite para encargarse do Manifesto Galego do Día Mundial do Teatro.
Deste xeito, o presidente da AELG únese á lista de ilustres persoeiros que, nos últimos anos, redactaron o Manifesto do Teatro na gran festa da escena galega. O ano pasado o encargado fora o ex presidente da Real Academia Galega, o escritor Xosé Luís Méndez Ferrín e, na edición de 2011, o historiador Ramón Villares, presidente do Consello da Cultura Galega, leu o documento ante os centos de profesionais do gremio que, cada ano, acoden á cerimonia de entrega.
“O teatro é testemuña e actor-activista da realidade cultural e social da Galiza. É unha arte enchoupada da alma colectiva”, explica Cesáreo Sánchez, quen sinala que no seu manifesto reivindicará o papel da escena no desenvolvemento do país. “O sector sempre participou na identidade de Galicia. Na biografía do teatro está a biografía cultural e social galega”, sinala Cesáreo Sánchez, quen lembra que “toda agresión ao teatro” supón unha “agresión contra a cultura”. Ademais, o escritor incluirá no manifestos referencias ao dramaturgo Roberto Vidal Bolaño, quen será homenaxeado no Día das Letras Galegas. “Este 17 de maio será a celebración do teatro galego”, adianta.
Con estas premisas, Cesáreo Sánchez furará na consolidación identitaria do teatro no seu manifesto, que se poderá escoitar na cerimonia duns María Casares nos que colaboran diversas entidades e institucións, demostrando a relevancia pública e social do sector. Este ano, a Consellería de Cultura e Educación, a través da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic), o Concello da Coruña, GADISA, a Fundación AISGE ou a Fundación Autor (SGAE) implícanse nos Premios María Casares co seu apoio.”

A traxectorial vital e literaria de Ferrín, premiada co Otero Pedrayo

Desde Sermos Galiza:
“O xuri do Premio Otero Pedrayo recoñece co galardón a traxectoria de Xosé Luís Méndez Ferrín como poeta, ensaísta e narrador, mais tamén, a proposta de Manuel Baltar, destaca a súa biografía “chea de renuncias persoais” en que se valoran con especial relevancia as “decisións tomadas mesmo contra a propia estabilidade do seu entorno emocional máis cercano”. A candidatura de Xosé Luís Méndez Ferrín foi apresentada na propia xuntanza polo presidente da Deputación de Ourense, Manuel Baltar, e contou co apoio dos representantes da Xunta, en concreto o secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo e o director xeral de Política Lingüística, Valentín García. A candidatura do ex presidente da RAG obtivo tamén os votos dos representantes das Deputacións de Ourense e Pontevedra, do escritor Darío Xohán Cabana, en representación da Academia, e con algún dos representantes das Universidades. O premio está dotado con 30.000 euros. (…)”.

Consúmase a dimisión de Xosé Luís Méndez Ferrín. A Real Academia Galega non cubrirá a súa vacante como numerario

Desde Sermos Galiza:
“O mércores 13 de marzo, ao rematar a sesión plenaria da Real Academia Galega, Xosé Luís Axeitos compareceu con outr@s académic@s para ler un comunicado de resumo da reunión, aprobado por unanimidade polo Pleno. Segundo dixo, o pleno da RAG lamenta a renuncia de Ferrín como presidente e valora como positiva a súa xestión, ao tempo que non aceptan a súa renuncia como numerario, polo que se decide non cobrir a súa vacante. Axeitos informou de que as contas de 2012 e o orzamento de 2013 tamén foron aprobados, e por unanimidade, polo plenario. (…)”

A RAG leva ante o Supremo o decretazo da lingua e denuncia a negativa ao diálogo da Xunta

Desde Sermos Galiza:
“A batalla xurídica contra o decretazo da lingua da Xunta do PP chega até as máximas instancias estatais. O presidente demisionario da Real Academia Galega (RAG), Xosé Luís Méndez Ferrín, anunciou dende a sede da rúa Tabernas da Coruña que a institución cultural presentou no Tribunal Supremo de Madrid un recurso de casación contra a sentenza do TSXG referente á polémica norma lingüística do actual goberno galego, da que só anulou dous puntos. “Pedimos a anulación total”, afirmou Ferrín, que tamén se mostrou optimista xa que, segundo as súas palabras, “falei con algúns avogados e dixéronme que presentamos un recurso moi bo e temos posibilidades de gañar e cambiar así a presente política cultural”.
“Nós temos unha boa relación coa Xunta, menos neste asunto”, afirmou Ferrín, que estivo acompañado por Xosé Luís Axeitos e Manuel González. Este último foi o que recoñeceu que o recurso de casación presentado pola RAG podería chegar a retirarse se o goberno do PP estivese disposto a sentarse a negociar unha mudanza da súa política lingüística. Ferrín denunciou o desleixo co que o Executivo de Feijóo tratou á Academia nesta cuestión: “Antes da elaboración do decreto, a RAG solicitoulle á Xunta poder exercer as súas funcións institucionais de defensa e promoción do idioma galego emitindo o correspondente informe preceptivo e non vinculante. Infelizmente a Xunta impediu que a RAG cumprira a súa función, o que nos obriga ao noso pesar a reivindicar de xeito legal a defensa do idioma, a única razón de ser desta Academia que fundou Murguía”.
“Vivimos nunha situación de diglosia, cun bilingüismo desigual que mantén o galego en inferioridade e con esta acción a RAG pretende que se actúe a prol da normalización, para a cal o sistema educativo é decisivo. Queremos que se volva á norma aprobada por unanimidade en 2004, cando Feijóo era vicepresidente. Teño saudade daqueles tempos nos que había consenso sobre o galego no Parlamento, agora hai disenso, no Parlamento e na rúa”, indicou o presidente da Academia, que lamentou que “a algúns que parece que non lles importe que se extinga o galego botarían as mans á cabeza se derrubaran o Pórtico da Gloria, cando o idioma é unha obra moito maior”. (…)”.

Desde a web da Real Academia Galega infórmase tamén polo miúdo:
“A RAG agardou a reacción da Xunta de Galicia en relación coa sentenza que anulou varios puntos fundamentais do decreto. Como queira que a Xunta de Galicia presentou escrito de preparación de casación, con data 14 de decembro de 2012, e ratificouse no mesmo o 21 de decembro de 2012, e como tampouco abriu a posibilidade de modificar o Decreto para que sirva realmente para a normalización do idioma galego, esta Real Academia viuse obrigada a preparar escrito de casación, que rexistrou o 8 de xaneiro de 2013, e posteriormente presentou o recurso o 4 de marzo de 2013 para recorrer en casación pedindo a anulación total do Decreto da discordia. E isto por dous motivos:
1) Porque antes do inicio da elaboración do Decreto, a RAG solicitoulle á Xunta de Galicia poder exercer as súas funcións institucionais de defensa e promoción do idioma galego, emitindo o correspondente informe preceptivo e non vinculante. Actuou así para contribuir á elaboración da mellor norma posible para a normalización do idioma galego, obriga do goberno galego e mandato contido na lei de normalización que o decreto tiña necesariamente que desenvolver.
Ao tempo a RAG ofreceu e solicitou que se actuase co maior grao de acordo posible, recuperando consensos anteriores acadados no Parlamento de Galicia por unamidade.
Infelizmente a Xunta de Galicia impediu que a RAG cumprira a súa función e participara no proceso de elaboración do Decreto, o que nos obrigou -ben ao noso pesar- a reivindicar do xeito legal e democraticamente establecido a defensa do idioma, que é a única razón de ser desta Academia.
A RAG manifesta que o que quixo, quere e pretende é seguir defendendo a súa función de participar na elaboración de toda norma ou plan relativo ao mellor coñecemento e uso da lingua galega para acadar o seu uso normal.
2) En tanto a situación da lingua galega sexa de inferioridade, como ocorre de xeito evidente, entende a RAG que a Xunta de Galicia e todos os poderes públicos teñen a obriga constitucional, estatutaria e legal de promover con políticas activas a súa normalización. Isto é, estender o seu coñecemento e uso en todos os ámbitos da vida pública e social.
A ninguén se lle pode escapar que o sistema educativo é decisivo para asegurar un bo coñecemento do noso idioma e favorecer así a súa recuperación e uso en moitos ámbitos dos que foi excluído, e aos que aínda non retornou.
Neste sentido o decreto recorrido é un paso atrás: é o primeiro dos decretos sobre o sistema educativo en Galicia que se afasta do mandato normalizador.
Entende a RAG que o Goberno Galego, con independencia do partido que o asuma en cada momento, ten necesariamente que exercer a súa función de dirixir e impulsar a recuperación efectiva do que quizais sexa o principal elemento do patrimonio cultural colectivo dos galegos e das galegas: a lingua.
Queremos rematar facendo unha nova chamada ao esforzo colectivo para a recuperación do consenso no que é algo máis que un sinal de identidade do noso país.”

Consenso para que Ferrín continúe na Academia cando menos como numerario

Desde Sermos Galiza:
“Desde que Xosé Luís Méndez Ferrín anunciara nun correo emitido o día 25 de febreiro a súa vontade de abandonar a Academia, non só como presidente senón tamén como membro numerario, non deixan de sumarse voces para solicitar que un dos nomes claves da nosa historia literaria continúe a ter presenza na institución. Boa parte de académicos e académicas manifestaron publicamente o seu desexo de a Academia non ficar sen un escritor de referencia como é Ferrín. Alén de transmitir o seu apoio ao presidente, algúns dos consultados deixaron ver que a idea de que abandone o edificio de Tabernas sería unha má noticia para a literatura, a cultura e a propia RAG.
En primeiro lugar, foron un grupo de escritores e escritoras os que, a título individual, fixeron público a través das redes, de maneira imediata, o seu desexo de que Ferrín continuara na Academia. Seguiron logo as asociacións profesionais, a Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega e o PEN Clube ao se dirixir directamente a Ferrín e solicitarlle que repensase a súa dimisión e o abandono da RAG. A excepcionalidade da decisión tomada polo autor de Con pólvora e magnolias puña nunha situación complexa á Academia ao se tratar dunha figura de indubidábel presenza na nosa literatura e cun claro ascendente nunha parte do panorama literario.
A entrada de Xosé Luís Méndez Ferrín na Academia produciuse tarde, hai apenas doce anos e, dalgunha maneira, foi vista como un chanzo máis no proceso de apertura e modernización da institución que iniciara Francisco Fernández del Riego e continuara Xosé Ramón Barreiro. Singularmente tamén, a proposta de Xosé Luís Méndez Ferrín estaba asinada por dez académicos, unha circunstancia de novo excepcional, xa que a práctica totalidade das persoas numerarias entran avaladas só por tres persoas. Francisco Fernández Rei, Constantino García, Manuel González, Xesús Ferro Ruibal, Xosé Ramón Barreiro Fernández, Ramón Lorenzo Vázquez, Antón Santamarina, Xesús Alonso Montero, Xosé Luís Franco Grande e Salvador García-Bodaño poñen a súa rúbrica á agardada entrada o 30 de setembro de 2000 de Xosé Luís Méndez Ferrín como académico. No seu discurso de ingreso, Ferrín destacaba o feito de entrar no ano no que a RAG conmemoraba a Manuel Murguía, o presidente fundacional da institución que el tardaría arredor dunha década en presidir.
Tamén foi un membro de Brais Pinto e amigo de novo de Ferrín o encarregado de darlle resposta no acto solemne da Academia. O lingüista e escritor Ramón Lorenzo recollía o mesmo sentir na súa intervención, o significado de que o escritor atravesase a porta da institución da rúa Tabernas como membro numerario. “Por fin, entra na Real Academia Galega unha das figuras máis excepcionais da cultura galega da segunda metade do século, a quen lle correspondía desde hai moito tempo ocupar un lugar na nosa Institución. Por iso, se en moitos discursos de contestación que se fixeron na Academia se repetiu máis dunha vez que era un día grande e de xúbilo a entrada do novo membro, con moito máis motivo debo repetir en que hoxe é un día grandioso para esta vella Institución”, sinalaba Ramón Lorenzo, naquela sesión na que o mundo da literatura, o mesmo que agora reclama a súa permanencia, aplaudía a entrada de Ferrín na Academia.
Este sábado 9 de Marzo presidirá a entrada doutro membro de Brais Pinto, o escritor Xosé Fernández Ferreiro ingresará co discurso Breves reflexións sobre os escritores e os xornalistas, ao que lle dará resposta o tamén xornalista Manuel Rivas, o escritor vivo máis lido da nosa literatura e que precisamente se incorporou á Academia baixo a presidencia de Xosé Luís Méndez Ferrín.”

Todos pendentes de Méndez Ferrín

Desde La Opinión:
“”Ninguén quere que se vaia Ferrín e dende logo unha inmensa maioría dos académicos tenlle pedido persoal e publicamente que continúe ó fronte da Real Academia Galega“. Con esta declaración el escritor y académico Darío Xohán Cabana resume el sentir de sus compañeros que piden a Ferrín que no deje la presidencia de la RAG. “A Academia e o mundo da cultura quere a Ferrín presidindo a Academia”, remarca. Todos están a la espera de la decisión final que tome el escritor, y confían en que ante la avalancha de adhesiones en torno a su figura opte por agotar mandato, le queda un año. “Penso que todo se pode solucionar. Ferrín estao facendo moi ben como presidente e creo que pode mudar de opinión”, declaraba ayer la académica Luz Pozo.
Por el momento, Ferrín guarda silencio. Su mutismo es absoluto y sus más próximos dicen desconocer sus intenciones, pero aguardan que al final continúe al frente de la RAG. El pleno del próximo sábado en el que Xosé Fernández Ferreiro ingresará en la RAG será otra oportunidad para que los académicos trasmitan a Ferrín la apuesta por su continuidad de forma informal en los pasillos, aunque no en la propia reunión, pues es una ceremonia solemne con un orden pautado.
Hace once días que Ferrín anunciaba su dimisión como presidente de la Real Academia Galega y como académico de la institución en una carta en la que denunciaba que académicos y personas externas le “fixeron sentir” que la RAG no era su sitio. El secretario de la Academia, Xosé Luís Axeitos, fue quien concreto la acusación al sostener que desde el Consello da Cultura Galega y el Instituto da Lingua Galega se pretendía “colonizar” la RAG, y en el marco de esta polémica atribuía las filtraciones a un periódico de Madrid de supuestas denuncias de enchufismo.
Desde entonces se sucedió una escalada de peticiones para que Ferrín reconsidere su decisión. Coinciden en que abrió la Academia a la sociedad, impulsó su modernización con la página web y el lanzamiento del diccionario online y consiguió financiación estatal y autonómica para la institución. Los primeros en salir a escena fueron los académicos Darío Xohán Cabana, Manuel Rivas, Manuel González, Salvador García-Bodaño, Xosé Neira Vilas, Luz Pozo, Xosé Luís Regueira, Francisco Fernández Rei, Rosario Álvarez, Ramón Lorenzo, Margarita Ledo y Andrés Torres Queiruga.
En los últimos días, también se han pronunciado Arcadio López Casanova, Andrés Fernández Albalat y Xesús Alonso Montero, también académicos. El respaldo de este último ha sido especialmente significativo para los afines a Ferrín, que saben de sus encontronazos ideológicos y culturales con el presidente de la RAG. Ya son quince de un total de 26 académicos, los que han salido a la luz pública para alabar su gestión y apostar por su continuidad.
Ninguno ha pedido su dimisión. Incluso Henrique Monteagudo, académico de la RAG y profesor en el ILG, que ha sido el más crítico con Ferrín, declaraba ayer a este diario que “el mandato en líneas generales” le parece “positivo”, aunque le pide “más transparencia en las cuentas”, y por ello cree que “debe agotar mandato y nunca darse de baja como académico”. Sobre las opciones reales de cerrar la crisis, asegura que “la reconcilación para ser real tiene que pasar por la retirada de declaraciones y párrafos”.
La Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega y PEN Clube de Galicia también piden a Ferrín que no deja la RAG.”

A demisión de Ferrín deixa á vista unha grave crise na RAG de desenlace incerto

Desde Sermos Galiza:
“Como reacción “desbordada” cualificaron algúns dos académicos a demisión de Ferrín, despois da xuntanza do plenario onde se lle pediron contas á executiva máis unha explicación pública ás acusacións de nepotismo por contratación de familiares. Mentres, outro sector do que forman a corporación de Tabernas, en especial o literario, optou por demandar ao presidente que reconsiderase a súa demisión. Tamén a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) e o Centro PEN Galicia fixeron pública a súa vontade de que o escritor máis recoñecido da nosa literatura contemporánea seguise a presidir a institución da rúa Tabernas.
Se ben é certo que ninguén manifesta ter visto con bos ollos a demisión de Ferrín, non todo o mundo coincide á hora de facer a diagnose da situación. O pleno mostrara dúas posicións distintas e as posteriores declaracións do secretario da RAG, Xosé Luís Axeitos, agudizarían o desencontro. (…)”.