“Que é unha poeta?”

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Baía Edicións publica XelArias: palabra á intemperie. A través dunha conversa a tres bandas, Emma Pedreira e Laura Romero preséntannos a Xela Arias, poeta, tradutora, docente, letrista e, sobre todo, muller transgresora. Poemas a dúas voces, colaxes e ilustracións para recuperar e coñecer a figura dunha das nosas voces máis interesantes e, se cadra, máis descoñecidas da literatura. No Diario Cultural, Emma Pedreira conversa con Ana Romaní, aquí.”

O certame aRi[t]mar selecciona os poemas galegos e lusos finalistas

Desde Nós Diario:
“O certame aRi[t]mar vén de escoller as poesías galegas e portuguesas finalistas e abre o prazo para que o público poida votar polas gañadoras.
As finalistas galegas son Ana Romaní co poema “Protocolo”; Arancha Nogueira, con “#love”; Carlos Lorenzo e Baldo Ramos, “Chamamento okupa”; Iria Pinheiro e María Lado, co poema “Agora non se agarda nada”; Eduardo Estévez, “Santa Lucía”; Lucía Cernadas, “Decidín”; María Lado, “Odias a poesía e fas ben”; Rosa Enríquez, “A metáfora de tan fina”; Rosalía Fernández Rial, “A reflexión” e Francisco Fernández Naval co poema “Dixeches”.
Pola outra banda, as candidatas portuguesas son Álamo Oliveira, co poema “Ninguém sabe o malefício dos anos”; Alexandra Santos, “As letras do teu nome”; Hélia Correia, “Almofada de andorinhas”; João Pedro, “Memórias”; Jorge C. Ferreira, “Quem ordena este pandemónio?”; Jorge Sousa Braga, “Poema recuperado do caixote do lixo”; Márcia, “O verão sabe-se bem”; Raquel Serejo Martins, “A casa velha como uma velha”; Rosa Oliveira, “Valencià” e Samuel F. Pimenta co poema “Foz”.
As persoas que queiran votar poderán facelo na páxina web do certame até o día 10 de maio, que como recompensa terán a posibilidade de entrar nun sorteo dun lote de libros e discos. (…)”

Tabela dos libros. Xaneiro de 2021

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Velaquí a primeira Tabela dos Libros deste ano, onde se ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inma Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”

A Real Academia Galega dedicaralle as Letras Galegas 2021 a Xela Arias

Desde a Real Academia Galega:
“A Real Academia Galega dedicaralle a Xela Arias (Sarria, 1962 – Vigo, 2003) o Día das Letras Galegas de 2021. O Pleno da institución acordou na sesión celebrada esta tarde homenaxear o ano que vén a quen foi unha das voces máis destacadas da poesía galega contemporánea. Xela Arias é autora dunha poesía singular, transgresora, sincera e comprometida que será celebrada ao longo dun 2021 durante o cal a RAG lembrará ademais o seu labor como editora e tradutora que verteu milleiros de páxinas de clásicos universais ao galego.
Por idade, Xela Arias formou parte dun grupo de poetas que tamén recibirán a homenaxe da RAG a través dela: o dos mozos e mozas que renovaron a poesía a partir dos primeiros 80 en temas, estilo e forma. Pero a dela é unha desas voces singulares e inclasificables, de tal maneira que —en palabras de Ana Romaní— o seu é un nome que se pronuncia sen xeración.
A protagonista das Letras Galegas 2021 concibía a poesía como un xeito de indagar e cuestionar a orde das cousas, de describir o que se aprende a ocultar. A pescuda do eu fonda e reflexiva, a afirmación do corpo feminino, a perspectiva de xénero e a procura de novos espazos para a poesía mediante a recitación ou o diálogo coa fotografía, a música e a pintura, son algúns dos trazos destacados da súa voz como creadora, que anticipou nos anos 80 do século pasado moitos temas e características formais da poesía galega da década seguinte. (…)
No pleno de hoxe tamén se elixiu académica de número a Ana Isabel Boullón Agrelo, que ocupará a cadeira vouga polo pasamento de Xosé Luís Franco Grande. A profesora do departamento de Filoloxía Galega da Universidade de Santiago de Compostela, adscrita ao Instituto da Lingua Galega, é unha investigadora de referencia no campo da antroponimia galega, unha das súas liñas de investigación principais xunto á toponimia, a edición de textos e a lexicografía. Ten publicado textos non literarios medievais e estudado a transmisión textual da Crónica de Iria; e ademais é coautora de diversos dicionarios, tanto de nomes persoais e de apelidos como de léxico común e especializado. En 2012 foi elixida académica correspondente e dende entón é membro do Seminario de Onomástica da RAG, aínda que a súa colaboración coa Academia se remonta aos anos 90 do século pasado. É tamén membro de varias asociacións científicas e preside a Asociación Galega de Onomástica. (…)”

Actividades destacadas do Culturgal 2020

PROGRAMA

PROGRAMA LIBRO

PROGRAMA FORO

PROGRAMA ESCENA

PROGRAMA CINEMA

Os Premios da Gala do Libro Galego 2020 terán formato virtual

“O 10 de novembro ás 12 horas tivo lugar, na sala circular do Auditorio de Galicia de Santiago de Compostela, a presentación pública da Gala do Libro Galego 2020 que este ano celebra a súa quinta edición e que terá un formato virtual. Será conducida por Quico Cadaval e difundirase o vindeiro sábado 21 de novembro, ás 12:00 desde a canle de Youtube da Gala.
Na presentación pública en rolda de prensa participaron por parte das entidades da organización, Henrique Alvarellos, vicepresidente da AGE, quen agradeceu ás entidades colaboradoras o seu apoio e afirmou que “o importante é soster a Gala nun momento de emerxencia coma este, pois a lectura e o libro reveláronse durante o confinamento coma un salvavidas e isto debe sensibilizarnos na consideración do libro como ben de primeira necesidade”; Xosé Antón Pedreira Mirás, vicepresidente da Federación de Librarías de Galicia, destacou a unidade das tres entidades do sector do libro organizadoras da Gala (AGE, AELG e FLG), e Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, puxo en valor a visibilidade que ofrece a Gala ás obras literarias de autoría galega.
Por parte das entidades colaboradoras, Mercedes Rosón, concelleira de Acción Cultural do Concello de Santiago, foi a encargada de abrir e pechar o acto: “Celebramos os libros na nosa lingua e a lectura como sanación nestes difíciles momentos”, afirmou. Valentín García Gómez, secretario xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia, destacou o papel das administracións no seu apoio ao sector do libro: “Debemos arroupar o proceso creativo, o sistema cultural e literario galego”. Por motivos de axenda escusaron a súa ausencia as demais entidades colaboradoras na celebración do evento, o deputado de Cultura da Deputación da Coruña, Xurxo Couto, e a entidade CEDRO.
A Gala do Libro Galego tiña prevista a súa celebración o 9 de maio de 2020 e a organización do evento decidiu manter as deliberacións do xurado e dar a coñecer os libros gañadores ese mesmo día e adiar a Gala para o 21 de novembro, ás 12:00, en formato virtual desde a canle de Youtube da Gala.
Os Premios da Gala do Libro Galego están organizados pola Asociación Galega de Editoras (AGE), a Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), e a Federación de Librarías de Galicia (FLG), contan coa axuda de CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos), Xunta de Galicia, Concello de Santiago e é unha actividade subvencionada pola Deputación da Coruña.
O xurado desta quinta edición estivo formado pola xornalista e poeta Ana Romaní, a profesora Anxos Rial, o escritor Antón Riveiro Coello, a poeta Estíbaliz Espinosa, o editor e profesor Manuel Bragado, a tradutora María Alonso Seisdedos e crítico literario e escritor Ramón Nicolás. O xurado celebrou unha reunión telemática para debater sobre as propostas finalistas nas quince categorías (pódense consultar aquí) e que corresponden con obra publicada durante o ano 2019.
Os membros do xurado sinalaron a altísima calidade das obras o que dificultou a elección final. Isto certifica o bo momento da creación literaria e do mundo do libro galego neste intre particularmente difícil que atravesa a nosa sociedade.”

O III Concurso de microrrelatos premia nove pequenas grandes historias entre as máis de 750 presentadas

Desde a Real Academia Galega:
“O presidente da Real Academia Galega, Víctor F. Freixanes; o presidente de PuntoGal e académico de número, Manuel González; a académica de número Ana Romaní; o director xeral de PuntoGal, Darío Janeiro; e a xornalista Cláudia Morán, membro do comité de redacción de Luzes, conformaron o xurado que resolveu a terceira convocatoria dunha iniciativa que cada ano gaña popularidade entre os amantes da escrita de todas as idades.
A ourensá Cristina María Fernández Mangana, de 27 anos, fíxose co primeiro premio na modalidade de adultos entre os máis de 400 textos presentados por persoas maiores de 18 anos. Acadouno con “A tía Ramona”, unha emotiva historia sobre o paso do tempo e a ausencia en 192 palabras. A coruñesa Laura Rey Pasandín, de 40 anos, mereceu o segundo galardón na mesma categoría por “Litofanía”, un conto de 78 palabras inspirado nunha persoa especial para ela que coleccionaba porcelana; e o terceiro é para Ana María Gil Rey, veciña de Caión (A Laracha) de 22 anos e autora de “Sombras”, 36 palabras cheas de intensidade narrativa.
Nee Barros, estudante de 2º de bacharelato do IES Frei Martín Sarmiento de Pontevedra, acadou o primeiro premio da categoría xuvenil con “Entre a vida e a morte”, un relato de só 85 palabras cun gran dominio do humor. Este é o seu segundo galardón neste certame da RAG e PuntoGal. Na primeira edición, sen categorías por idades, xa demostrara o seu talento ao facerse cun dos terceiros premios. Andrea Estévez Correa, alumna de 1º de bacharelato do IES Ribeiro do Louro de Porriño, é a gañadora do segundo premio para autores e autoras entre os 12 e os 17 anos con “Sorrisos de guerra”, unha historia de esperanza en medio da dor expresada en 158 palabras; e Ana Martínez García, estudante de 4º da ESO do IES de Cacheiras (Teo), mereceu o terceiro por “Amor por correspondencia”, de só 32 palabras.
A Christian Cabaleiro Otero, estudante de 6º de primaria do CEP Santa Mariña de Redondela, bastáronlle 80 palabras para transmitir o pracer da escrita en “Un mundo máxico”, o relato gañador do primeiro premio na categoría infantil. Héctor Otero Pérez, alumno do mesmo curso no CEIP Rosalía de Castro de Vigo, foi recoñecido co segundo galardón nesta modalidade con “A roupa da Terra”, un conto de 164 palabras no que a fantasía habita o Universo; e Triana Liste Conde, alumna de 5º de primaria do CPI de Bembibre (Val do Dubra), gañou o terceiro con “O neno princesa”, un relato de 200 palabras sobre o respecto á diversidade.
As persoas premiadas recibirán diferentes premios tecnolóxicos, libros e, no caso dos primeiros e segundos premios das categorías de adultos e xuvenil, un dominio .gal gratuíto durante un ano. A Real Academia e PuntoGal publicarán proximamente os textos seleccionados nas súas páxinas web. Luzes tamén os reproducirá e agasallará as persoas gañadoras na modalidade de adultos cun lote de publicacións da revista.”

Obras gañadoras dos Premios da V Gala do Libro Galego

O xurado da quinta edición dos premios da Gala do Libro Galego deu a coñecer as obras e autoras gañadoras nesta convocatoria que, pola situación causada pola pandemia do COVID19, viuse na obriga de ser adiada ao outono. A Gala do Libro Galego tiña prevista a súa celebración tal día coma hoxe, 9 de maio de 2020, e a organización do evento, decidiu manter as deliberacións do xurado e dar a coñecer os libros gañadores na mesma data e adiar a gala para o outono vindeiro en canto as condicións o permitan. Os premios de honra que anualmente se conceden tamén na Gala do Libro Galego adiáronse ata a celebración deste acto.
A Gala está organizada pola Asociación Galega de Editoras (AGE), Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), e a Federación de Librarías de Galicia (FLG) e conta coa axuda de CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos), Xunta de Galicia, Deputación da Coruña e o Concello de Santiago.
O xurado desta quinta edición estivo formado pola xornalista e poeta Ana Romaní, a profesora Anxos Rial, o escritor Antón Riveiro Coello, a poeta Estíbaliz Espinosa, o editor e profesor Manuel Bragado, a tradutora María Alonso Seisdedos e o crítico literario e escritor Ramón Nicolás. O xurado celebrou unha reunión telemática para debater sobre as propostas finalistas nas quince categorías (que podedes consultar aquí) e que corresponden con obra publicada durante o ano 2019.
Os membros do xurado sinalaron as dificultades de elección entre un conxunto de obras de altísima calidade o que, segundo explicaron, quere dicir que estamos nun bo momento da creación literaria e do mundo do libro galego neste momento particularmente difícil que atravesa a sociedade.

Aquí tendes o listado completo das gañadoras e gañadores:

PREMIOS A OBRAS EDITADAS EN 2019

Ensaio e investigación
Dentro da literatura, de Suso de Toro (Edicións Xerais de Galicia)

Un ensaio literario coa vocación de dar a coñecer os procesos da literatura, escrito desde a lectura e sen renunciar ao exercicio da divulgación do oficio da literatura e das maneiras de ler.

Divulgación
A que cheiran as cores? A esperada guía para coñecer o cerebro, de Juan Casto Rivadulla Fernández (Editorial Galaxia)

O xurado destacou desta obra que explica dun xeito sinxelo e ameno todas as singularidades do cerebro. É un libro que responde á demanda de contar con máis libros de divulgación científica ben editados, ilustrados e en galego, que estean, como este, dirixido a un público moi amplo en idade e intereses.

Narrativa

Seique (2ª ed. ampliada), de Susana Sanches Arins (Através Editora)

O xurado valorou o exercicio da memoria persoal e familiar e a proxección universal da mesma para compoñer un mosaico que se volve innovación estrutural e que o/a lector/a ten que recompor, así como o uso da oralidade na escrita.

Infantil
A tartaruga Amodovou, de Paula Carballeira (Oqueleo)

O xurado salientou a recuperación dun estilo clásico para un xeito innovador na literatura infantil, no que salienta unha riqueza léxica e un xeito de narrar sen convencións que resulta atraínte e singular.

Xuvenil
Os corpos invisibles, de Emma Pedreira (Edicións Xerais de Galicia)

O xurado considerou que era unha narración poderosa, que sobarda o xénero xuvenil. Incorpora moitos referentes femininos para formar con eles un corpo literario que fai rede con escritoras universais. A perspectiva da muller combina na obra cun manexo da forma narrativa.

Libro ilustrado
Irmá paxaro, de Tamara Andrés, ilustracións de María Montes (Cuarto de Inverno)

O xurado destacou a conxunción e harmonía neste libro entre ilustración e texto, unha combinación na que tanto o texto como a imaxe van máis alá de ser complementarios, o que o converte nun libro cunha formulación novidosa.

Libro de banda deseñada

A chaira, de Antonio Seijas (Alita Cómics Editorial)

Escollida por ser unha obra de autor que conta unha historia desacougante, dramática e desconcertante, con paisaxes que semellan pinturas e narración visual potente que combina a imaxe e a mensaxe.

Iniciativa bibliográfica
Castelao. Construtor da nación. Tomo I. 1886-1930, de Miguel Anxo Seixas Seoane (Editorial Galaxia/Consorcio de Santiago)

Para o xurado é unha obra monumental, amplisimamente documentada e que responde ao traballo dunha vida de investigación, ademais de ser o inicio dun conxunto de tomos imprescindible para a historia de Galicia.

Tradución
Frankenstein ou o Prometeo moderno, de Mary Shelley/Tradución de Samuel Solleiro (Aira Editora)

O xurado destacou o valor de ser unha tradución que traslada á perfección a lingua do clásico orixinal e que conserva a forza da historia e o ritmo narrativa da novela, recuperando para o galego a forza dos clásicos universais.

Poesía
Feliz Idade, de Olga Novo (Kalandraka Editora)

Destacouse a combinación de situacións vitais da autora, a súa circunstancia e o seu territorio xera neste libro unha serie de imaxe poéticas con moita tenrura e forza, ligadas a unha traxectoria coherente que volve sobre o telúrico, que mantén o pouso literario e incorpora elementos novidosos como a música sen apartarse do seu mundo habitual.

Teatro
Citizen, do Grupo Chévere (Kalandraka Editora)

O xurado valorou que unha obra que marcou un antes e un despois nos escenarios galegos teña continuidade nun libro que, como obra escénica, conta unha historia contemporánea sobre a Galicia actual.

Libro mellor editado
Fosforescencias, de Lupe Gómez/Ilustracións de Anxo Pastor (Alvarellos Editora)

Salienta a edición delicada, o emprego e combinación dos materiais e as ilustracións de Anxo Pastor.

PREMIOS A TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
Libraría Chan da Pólvora

Polo ímprobo labor que realizou a favor da poesía e da lectura, convértendose nunha libraría referente en Galicia e nun foco de dinamización arredor da poesía.

Proxecto literario na rede
Kalandraka TV

O xurado valorou a promoción da lectura que realiza esta canle, especialmente nos ámbitos da lectura infantil e xuvenil, con contidos audiovisuais adaptados aos gustos das/os lectores/as máis novos/as.

Xornalismo cultural
María Yáñez

O xurado recoñeceu a traxectoria de compromiso coas novas formas de contar e co uso das ferramentas de comunicación, sumando a tradición xornalística cos medios e plataformas para contalas, e sen deixar de lado os formatos da cultura popular.