Desde
Criticalia, de Armando Requeixo:
“(…) Galicia tamén deu ao mundo familias literarias de mérito. Só cómpre lembrar o rexionalista Uxío Carré Aldao e os seus tres fillos Uxío, Leandro e Lois Galo Carré Alvarellos; os irmáns Antón e Ramón Villar Ponte, fundadores e destacados persoeiros das Irmandades da Fala; Vicente Risco e o seu fillo Antón; Álvaro Cunqueiro e o seu fillo maior César; Fermín Bouza Trillo, o seu fillo Bouza-Brey e o seu neto Bouza Álvarez; e, mais nos nosos días, os irmáns De Toro (Suso, Xelís e Antonio Raúl), Villar (Miro e Rafa) ou Valcárcel (Xulio e Xesús Manuel), Xosé Luís Méndez Ferrín e María Xosé Queizán e as poetas Cristal Méndez Queizán e Oriana Méndez; Uxío Novoneyra e a súa filla Branca; Roberto Vidal Bolaño e o seu fillo Roi Vidal Ponte ou, por non ser prolixo, as Brontë galegas, as tres irmás poetas Andrea, Lara e Marcela Porto Mato.
Agora ben, se hai un caso entre nós que destaca pola súa admirable recursividade ese é o da familia Álvarez, insólita saga recollida no libro Escolma de familia (2000). Unha historia literaria que se remonta ao século XIX co bisavó dramaturgo e ensaísta Emilio Álvarez Giménez, que pasa polo avó poeta Xerardo Álvarez Limeses, os seus fillos Emilio e Xosé María Álvarez Blázquez ―polígrafo consumado que tiña un curmán, Emilio Álvarez Negreira, tamén escritor― e os fillos deste, Afonso, Xosé María e Celso Álvarez Cáccamo, poetas e narradores.”
Arquivos da etiqueta: Criticalia
Tabela dos Libros de xuño de 2016, por Armando Requeixo
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Velaquí a derradeira Tabela dos Libros deste curso cos títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inmaculada Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas. A próxima Tabela dos Libros aparecerá a primeiros de setembro. ¡Felices vacacións e boas lecturas!”
Universo Pulp, por Armando Requeixo
Desde Criticalia, de Armando Requeixo:
“O pulp define tanto un formato de edición coma toda unha estética que retrotrae as súas orixes aos finais do XIX. Entendido como un particular soporte de impresión, o pulp nace do emprego dun tipo de polpa de madeira que produce un papel amarelento, basto e de calidade ruinzalla, co que se confeccionan volumes sen guillotinar e de custo moi reducido. Ese foi o material co que comezaron a publicarse certo tipo de historias que tiveron moito éxito nos anos 20, 30 e 40 do pasado século e que hoxe continúan chegando ao público nunha sorte de revival neopulp. (…)
Na literatura galega tamén hai interesantes exemplos desta literatura da ‘polpa’. Unha sorte de pulp pioneiro teríano sido as coleccións Céltiga e Lar, tanto dende a súa materialidade (edicións populares, de baixo custo e materiais moi modestos) coma dende a súa intencionalidade (pénsese, por exemplo, que aquí apareceu Un ollo de vidro de Castelao, modelo de narrativa de ultratumba benhumorada).
Mais, alén de mostras puntuais, o pulp xenuíno toma corpo coa aparición no 2007 de Urco Editora como selo especializado. Ao seu esforzo editorial debemos a tradución ao galego de clásicos do pulp (Lovecraft, Howard), a aparición de colectáneas que seguen o ronsel das revistas pulp estadounidenses (velaí as diversas entregas dos volumes colectivos Contos estraños, un “steam-pulp da Galiza”, como a definen os seus responsables) e tamén a publicación de narracións de autoras e autores noveis que ofrecen produtos literarios encadrables nos eidos do terror fantástico ou da ficción científica en edicións de estética pulp.
Non xa pola súa textualidade senón polo seu formato habería que contar como parentela pulp unha colección como Xerais Peto e varias outras da división Alternativas. Tamén si, a máis recente Pulp Books, selo especializado na tradución de títulos galegos ao castelán e ao catalán no que teñen aparecido ben interesantes obras en edicións autenticamente populares, con deseño, maquetación e cubertas moi na liña do universo pulp, asinadas por autores como Iolanda Zúñiga, Diego Ameixeiras, Teresa Moure, Xabier López, Xosé Ramón Pena, Mario Regueira, Santiago Jaureguizar, Luís Rei Núñez ou Eva Moreda, entre outros.
[Faro de Vigo, 12-5-2016]”
Ars dedicandi: Manuel García Paz
Desde o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“A figura de Manuel García Paz é unha das tantas que agardan ser recuperadas nas nosas letras. Nacido en Compostela o 26 de maio de 1895, tivo unha vida azarosa na que, logo de estudar na súa cidade natal, marchou vivir a Vigo para, aínda mozo, comezar a traballar de aprendiz no Faro de Vigo primeiro e logo en Nueva Prensa de Heraclio Botana.
Iniciou a carreira eclesiástica, que logo abandonou en favor de Filosofía e Letras para facerse profesor de instituto, oficio que exerceu en diversas localidades de Galicia e fóra dela, pois xubilouse en Pozoblanco, Xaén, o mesmo lugar no que finou en 1990 afastado da vida literaria que cultivou cando novo.
Como autor, á parte dun conto en Nós (“O abade Mouriño”) do ano 1931, é lembrado pola narración IV Melodía. Desfíe de campesiñada galega, libro de 1935 publicado en Ourense con prólogo de Jacinto Santiago, profesor nesta cidade da Escola Normal primeiro e da Escola de Artes e Oficios despois.
Xustamente este volume é o que aquí figura dedicado a un terceiro profesor, Antonio Couceiro Freijomil, para máis sinais inspector de Ensino, de aí que nas liñas que lle escribe García Paz o trate de “compañero”.
É sabido que Manuel García Paz deixou escritos outros tres libros ou Melodías. Oxalá algún día se recuperen, pois, como parte do patrimonio literario galego, son un ben comunal que merece coñecerse.”
Parlamento das Letras: Luís Valle
Entrevista
de Armando Requeixo a Luís Valle no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Luís Valle (LV): En primeiro lugar, o coñecemento que teño do tema non é exhaustivo, polo que estes comentarios teñen un valor bastante limitado. Ademais, habería que diferenciar a industria do libro en Galicia do sistema literario galego.
No caso do noso sistema literario, creo que falta pór en valor a obra dalgúns autores e autoras excepcionais que polos seus méritos deberían ter unha maior presenza no canon.
Pola banda da industria do libro, as principais eivas que vexo son o déficit de lectores; unha certa desconexión entre a vontade creativa das persoas que escribimos e os intereses estándar das persoas que len; así como unha relativa descoordinación, difícil de solucionar, que resta valor ao traballo individual de autores, editores, distribuidores e libreiros.
Como reflexión final diría que nas letras dun país como Galicia non sobra ninguén, só determinadas actitudes egoístas, carentes da autocrítica ou da perspectiva necesaria que tanto nos falta ás veces. Eu o primeiro. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– LV: Hai unha morea de autoras e autores de hoxe en día que escriben en galego e que me interesa ler. Iso xa é dicir algo, se temos en conta que para min o criterio á hora de seleccionar lecturas é fundamental. (…)”
I Gala do Libro Galego, o sábado 14 de maio en Compostela
Organizan AELG, Asociación Galega de Editores e Federación de Librarías de Galicia. Co apoio do Concello de Santiago, Consellaría de Cultura, Deputación da Coruña, Centro Español de Derechos Reprográficos (CEDRO) e Fundación Luís Seoane.
Desde hai anos viñan convocándose os premios literarios da AELG coa súa Gala das Letras, a Noite da edición en Galicia da Asociación Galega de Editores e mais os Premios Irmandade do Libro da Federación de Librarías de Galicia. A partir de agora todos estes galardóns desaparecen para transformarse nuns únicos premios literarios co libro galego como protagonista principal, convocados de forma conxunta polas tres organizacións. O nome escollido, é Gala do Libro Galego.
Estes galardóns nacen co obxecto de recoñecer a excelencia do traballo literario realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2015 en Galicia; as obras gañadoras faranse públicas no transcurso da Gala do Libro Galego 2016, presentada por Camilo Franco, que se celebrará no Teatro Principal de Santiago de Compostela o sábado 14 de maio, segundo o seguinte horario:
– 18:30 h. Sesión de fotografías (fotocall) de lectoras-es e autores-as e sinatura de libros á entrada do Teatro.
– 19:30 h. Comezo da Gala (entrada libre até completar aforo).
– A partir das 21:30 h. Nova sesión de fotografías (fotocall) e sinatura de libros.
No fotocall as persoas asistentes á Gala poderán facer fotos cos/as seus/súas autores/as favoritos/as e mesmo levar libros para seren asinados.
Na Gala entregaranse as distincións nas seguintes categorías:
- Obra de ensaio
- Obra de narrativa
- Obra infantil e xuvenil
- Libro ilustrado
- Iniciativa bibliográfica
- Obra traducida
- Libro de poesía
- Libro de teatro
- Iniciativa cultural ou fomento da lectura
- Proxecto literario na rede
- Xornalismo cultural
- Escritor galego universal
- Premio honorífico á libraría
- Premio honorífico á editora
As directivas das organizacións convocantes, previa votación dos seus asociados e asociadas, fixeron chegar a listaxe de finalistas nas once primeiras modalidades a un xurado externo, que nomeado de común acordo polas Xuntas Directivas da AELG, AGE e Federación de Librarías, formado por sete persoas, quen se encargarán de fallar estes galardóns sen dotación económica.
O premio ao Escritor Galego Universal será concedido pola directiva da AELG, que xa decidiu outorgarllo a Pere Gimferrer (pode consultarse aquí a súa axenda de actividades para os días 13 e 14), o Honorífico á libraría será concedido pola directiva da Federación de Librarías e o Honorífico á editora corresponderá á directiva da AGE.
Obras finalistas do Premios Gala do Libro Galego 2016 Sigue lendo
Tabela dos Libros de maio de 2016, por Armando Requeixo
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Co comezo do novo mes, a Tabela dos Libros ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inmaculada Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”
Obras finalistas dos Premios Gala do Libro Galego 2016
A
Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Asociación Galega de Editoras (AGE) e Federación de Librarías de Galicia convocan os Premios Gala do Libro Galego 2016, a celebrar o sábado 14 de maio de 2016 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, na que se darán a coñecer as obras gañadoras.
(A Coruña, 15 de abril de 2016) Con esta convocatoria preténdese recoñecer a excelencia do traballo literario realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2015 en Galicia. As obras gañadoras, sen dotación económica, serán determinadas por un xurado externo sobre unha listaxe de obras finalistas conformada polas bases asociativas das tres entidades convocantes.
Obras finalistas do Premios Gala do Libro Galego 2016
Ensaio
- Carlos Maside. Correspondencia [1928-1958]. Cartas inéditas e dispersas, María Esther Rodríguez Losada (comp.) e Anxo Tarrío Varela (edic.). Alvarellos-Consorcio de Santiago.
- Historia da literatura infantil e xuvenil galega, Blanca-Ana Roig (coordinadora). Xerais.
- No tempo de Follas Novas: unha viaxe pola literatura universal, María Pilar García Negro (edit.). Alvarellos Editora.
- Poesía Hexágono. Ollada e experiencia. Proposta e resposta nas aulas, VV. AA. Apiario.
Narrativa
- Os elefantes de Sokúrov, de Antón Riveiro Coello. Galaxia.
- Cabalos e lobos, de Fran P. Lorenzo. Xerais.
- Izan o da saca, de Xabier Quiroga. Xerais.
- …E os domingos, un croissant, de Ursula Heinze. Alvarellos.
- O último día de Terranova, de Manuel Rivas. Xerais.
Literatura infantil e xuvenil
- O home que sabía voar, de Xabier López López (ilustracións de Jacobo Muñiz). Tambre.
- O meu pesadelo favorito, de María Solar (ilustracións de María Lires). Galaxia.
- Teño uns pés perfectos, de María Solar. Kalandraka.
- Todos os soños, de Xavier Estévez (ilustracións de Marcos Viso). Tambre.
Libro ilustrado
- Balea, de Federico Fernández e Germán González. Kalandraka.
- Cadros dunha exposición. Modest Mussorgsky, de Xosé Cobas (texto de José Antonio Abad Varela). Kalandraka.
- Lendo lendas, digo versos, de Xosé Cobas (texto de Antonio G. Teijeiro e A. Reigosa). Xerais.
- O home que sabía voar, de Jacobo Muñiz (texto de Xabier López López). Tambre.
Iniciativa bibliográfica
- Cociña II, de André Arzúa, (fotografía e deseño de Alberte Sánchez Regueiro). Servizos Hosteleiros Arzúa S.L.
- Lendo lendas, digo versos, de Antonio G. Teijeiro e Antonio Reigosa (ilustracións de Xosé Cobas). Xerais.
Tradución
- A utilidade do inútil, de Nuccio Ordine, tradución de Carlos Acevedo, Faktoría K.
- Astérix. O papiro do César, de René Goscinny, Albert Uderzo, Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, (trad. de Xavier Senín e Isabel Soto), Xerais.
- Aventuras de Alicia no País das Marabillas (Lewis Carroll), en tradución de Xavier Queipo. El Patito Editorial.
- Mocidade (Joseph Conrad), en tradución de Alejandro Tobar. Hugin e Munin.
Poesía
- 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca, Suso Díaz e Helena Villar Janeiro (coords.). Biblos Clube de Lectores.
- A boca da terra, de Manuel Rivas. Xerais.
- Abrindo fiestras en carne viva, de Carlos López. Alvarellos.
- Dez anos na porta. Antoloxía poética 2005-2015, VV. AA. (A Porta Verde do Sétimo Andar). A Porta Verde do Sétimo Andar.
- oso, mamá, si?, de María Lado. Xerais.
- Zonas de tránsito, de Ramón Neto. Sotelo Blanco.
Teatro
- Raclette, de Santiago Cortegoso. Xerais
- Ela, piedade dos suicidas, de Xavier Lama. Baía Edicións
- Xogando con gatos, de Antón Cortizas. Xerais
Iniciativa cultural ou de fomento da lectura
- Culturgal.
- Espazo Lectura (Gondomar).
- Fundación Manuel María de Estudos Galegos.
- Praza das Letras – Concello de Carballo.
Proxecto literario na rede
- Caderno da crítica, de Ramón Nicolás. https://cadernodacritica.wordpress.com/
- Criticalia, de Armando Requeixo. http://armandorequeixo.blogaliza.org/
- Poétic@, de Fran Alonso. http://poetica.gal/
Xornalismo Cultural
- Diario Cultural.
- Montse Dopico.
- Sermos Galiza.
A Gala do Libro Galego 2016 conta co apoio do Concello de Santiago, Consellaría de Cultura, Deputación da Coruña, Centro Español de Derechos Reprográficos (CEDRO) e AGADIC.
Tabela dos Libros de abril de 2016, por Armando Requeixo
Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Como cada primeiro luns de mes, a Tabela dos Libros ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inmaculada Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”
Ars dedicandi: Antonio Noriega Varela
Desde
o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Ás 19:00 h. do 27 de marzo de 1947 morría no seu domicilio da rúa Pardiñas en Viveiro o poeta Antonio Noriega Varela. Deixaba tras de si unha intensa vida e unha importante obra, principalmente etnográfica e, sobre todo, poética.
Como vate, Noriega foi autor dun único libro que foi facendo medrar ao longo dos anos e que, polo camiño, mesmo variou de nome. A primeira edición chamouna Montañesas e publicouna en 1904. Volveu facelo, co mesmo título, en 1910. Logo viñeron dúas versións case idénticas de 1920, unha edición posterior de 1929 e, finalmente, a testamentaria de 1946, poucos meses antes do pasamento.
A dedicatoria que aquí se recupera estampouse nun deses volumes de 1920. Sucede que existen dúas versións da mesma obra, que comparten tripa, pero que se diferencian polas cubertas. Unha delas presenta unha ilustración de tapa realizada por Castelao que representa unha paisaxe nevada na que destaca, en primeiro plano, un cruceiro alumado por un farol. A outra, de tons alaranxados, reproduce unha escena costumista na que semella haber unha esmoleira a canda un cativo ao pé dunha igrexa. Tamén se diferencian por reproducir unha a canda o título o nome completo ‘Antón Noriega Varela’ e indicar outra, sucintamente, ‘Por Noriega Varela’, feito que ten a súa explicación e que daría para outro post. (…)”
