Gala dos Premios Follas Novas do Libro Galego 2025

Publicado o 23 Abril 2025 por asociacionescritoras-es

Os premios Follas Novas do Libro Galego entran nos seus dez anos de vida en 2025. As obras finalistas dos premios Follas Novas son o resultado dun proceso de selección de tres fases, que supón unha lectura e valoración da produción editorial galega. O proceso ten unha primeira escolla con propostas das tres entidades organizadoras que selecciona un cento de títulos publicados entre decembro de 2023 e novembro de 2024. Na segunda fase de selección, o xurado escolle as obras finalistas por cada categoría. O proceso de selección dos títulos gañadores terá o seu cumio o sábado, 26 de abril de 2025, coa gala na que se darán a coñecer cada unha das obras gañadoras nas trece categorías nas que se organiza este premio.

A gala de entrega de premios terá lugar no Teatro Principal de Santiago de Compostela, a partir das 19:00 horas. Será conducida polo actor Xosé Barato, que repasará a actualidade da literatura e levará ao teatro ambientes e sons do mundo do libro. Ademais, estará acompañado pola música en directo do dúo Mr Cool & Rubén Servide, cun formato de guitarra e saxofón. A entrada é libre, pero é necesario solicitar un convite a este enderezo electrónico: oficina@aelg.org.

Premios honoríficos

Cada unha das tres asociacións organizadoras entrega na Gala dos Follas Novas os seus premios de honra anuais, nos que se salienta unha figura das letras, unha editorial ou persoa destacable do mundo editorial e unha libraría. Os galardóns que se entregarán na gala serán para Shahd Wadi, Manuel Bragado e para o fundador da libraría Follas Novas, Rafael Silva.

Premios FLG | Rafael Silva
En decembro de 1971, tres cregos impulsaron a creación da libraría Follas Novas en Santiago de Compostela, concibida inicialmente como unha libraría especializada en libro universitario. Pouco tempo despois da súa apertura, un dos fundadores, Rafael Silva, deixou a vida eclesiástica para dedicarse de cheo á xestión da libraría e tamén da súa editorial. O proxecto axiña foi máis aló da súa orixe académica, converténdose nun espazo clave para a difusión da cultura galega e nunha libraría que, a día de hoxe, continúa sendo de referencia en todo o país.

Premio AGE | Manuel Bragado
Manuel Bragado (Vigo, 1959) é editor, mestre e activista cultural. Foi director de Edicións Xerais de Galicia entre 1994 e 2018 e actualmente traballa como orientador en centros educativos de Redondela. Presidente da Fundación Luzes e colaborador habitual en Faro de Vigo, mantén dende 1999 a sección «Campo de Granada». Tamén é autor do blog Brétemas, recoñecido con varios premios, e publicou libros como Vigo, puro milagre e Vigo, abella da ribeira.

Premio AELG Escritora Galega Universal | Shahd Wadi
Shahd Wadi é unha escritora e investigadora palestina que creceu en Xordania e reside en Coimbra, Portugal. Doutorouse en Estudos Feministas na Universidade de Coimbra coa tese Feminismos de corpos ocupados, centrada nas narrativas artísticas das mulleres palestinianas no exilio, que deu lugar ao libro Corpos na trouxa (2017). Reparte o seu tempo entre a escrita, a tradución, a programación cultural e o activismo feminista e palestino. Nomeada Escritora Galega Universal pola AELG, en recoñecemento á calidade da súa obra e ao seu compromiso coa defensa dos dereitos do pobo palestino desde unha perspectiva feminista.

Os premios están organizados pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia. Contan co apoio da Deputación da Coruña, Concello de Santiago, CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos) e a Xunta de Galicia.

FINALISTAS

PREMIO Á OBRA DE ENSAIO E INVESTIGACIÓN
– A casa do amo. Unha análise do discurso colonial e racista na literatura galega. María Reimóndez. Edicións Xerais de Galicia.
– Abril é un país. Tereixa Constenla. Editorial Kalandraka.
– Os inmigrantes imaxinados. A identidade Galega na Arxentina (1780-1960). Xosé M. Nuñez Seixas. Editorial Galaxia.

PREMIO Á OBRA DE DIVULGACIÓN
– As benfaladas. María Xosé Porteiro. Editorial Galaxia.
– As horas mortas. Viaxes e conversas por cemiterios galegos. Emma Pedreira. Baía Edicións.
– Rotas (As mulleres que o franquismo agochou en Compostela). Montse Fajardo. Edicións Positivas.

PREMIO Á OBRA DE NARRATIVA
– A noite das cebolas. Rosa Aneiros. Edicións Xerais de Galicia.
– O incendio. Sara Vila Alonso. Edicións Xerais de Galicia.
– Runrún. Ana Varela. Editorial Galaxia.

PREMIO Á OBRA INFANTIL
– Axencia Galega de Asuntos Máxicos. Miguel Ángel Alonso Diz. Edicións Xerais de Galicia.
– Como escorrentar un lobo. Antonio Manuel Fraga. Cuarto de Inverno.
– Que cabe nun calcetín? Paula Carballeira. Oqueleo.

PREMIO Á OBRA XUVENIL
– Cartas na escuridade. Lois Pérez. Cuarto de Inverno.
– Nave. Olaia Sendón. Edicións Xerais de Galicia.
– Quen precisa unha avoa? Andrea Barreira Freije. Edicións Xerais de Galicia.

PREMIO AO LIBRO ILUSTRADO
– Luísa Villalta. Alma de violino. Laura Suárez (ilust.), Beatriz Maceda e Eli Ríos. Edicións Xerais de Galicia.
– Papóns. Sandra Lodi. Editorial Galaxia.
– Sete dentes de león. David Sierra (ilust.) e Ledicia Costas. Edicións Xerais de Galicia.

PREMIO AO LIBRO DE BANDA DESEÑADA, GRÁFICO E HUMOR
– Memorias dun neno labrego (novela gráfica). Iria Aldegunde (baseada no texto de Neira Vilas). Editorial Galaxia.
– Miquits. Visita á casa da avoa. Alba de Evan, Xabier Domínguez e Paula Cheshire. Antela Editorial.
– Presas fáciles. Voitres. Miguelanxo Prado. Retranca Editora.

PREMIO Á INICIATIVA BIBLIOGRÁFICA
– Cantos de dor e liberdade. Voces galegas por Palestina. VV.AA.Tempo Galiza Editora.
– Papagaio. Luísa Villalta e Maribel Longueira.Kalandraka Editora.
– Poesía reunida de Xosé Luís Méndez Ferrín. Xosé Luís Méndez Ferrín, ed. Anxo Angueira. Edicións Xerais de Galicia.

PREMIO Á OBRA TRADUCIDA
– Cartas desde a cadea, de Rosa Luxemburg. Almudena Otero. Edicións Laiovento.
– Heartstopper. Rapaz coñece rapaz, de Alice Oseman. Nee Barros. Edicións Xerais de Galicia.
– Os caravanistas, de Elizabeth von Arnim. Celia Recarey. Irmás Cartoné.

PREMIO AO LIBRO DE POESÍA
– Os pozos elegantes das clavículas. María Álvarez Landesa. Alvarellos Editora.
– Papaventos abismados. Marta Dacosta. Apiario.
– Para non concretarme. Tamara Andrés. Edicións Positivas.

PREMIO AO LIBRO DE TEATRO
– Fóra de campo. Rosalía Fernández Rial. Editorial Galaxia.
– Iribarne. Esther Carrodeguas. Edicións Positivas.
– Ubasute. Paula Carballeira. Editorial Galaxia.

PREMIO AO LIBRO MELLOR EDITADO
– Canta contos de Nadal. VV. AA. Triqueta Verde.
– O libro das abellas. VV. AA. Apiario.
– Papagaio. Luísa Villalta e Maribel Longueira. Kalandraka Editora.

PREMIO PROMOCIÓN DA LECTURA
– Culturgal
– Libraría Cartabón (Vigo)
– Libraría Nobel (Ourense)

Os Premios Follas Novas anuncian os 40 finalistas na súa edición de 2025

Publicado o 2 Abril 2025 por asociacionescritoras-es

Os premios Follas Novas do Libro Galego entran nos seus dez anos de vida en 2025 e na fase final da elección dos gañadores para esta edición. Case corenta obras son finalistas dos premios ata o vindeiro 26 de abril, no que se darán a coñecer as obras gañadoras en cada unha das categorías. Como vén sendo tradicional, os gañadores e gañadoras coñeceranse na gala de entrega que terá lugar no Teatro Principal de Santiago.

Este galardón, que homenaxea a creación literaria en lingua galega, volve destacar o talento e a calidade das obras presentadas nesta edición. Tras un rigoroso proceso de selección, o xurado deu a coñecer os autores e obras que optarán ao recoñecemento nas diferentes categorías.

Nesta edición chegan á final arredor de 40 escritoras/es, tradutoras/es e ilustradoras/es xunto con 15 editoriais. Os gañadores daranse a coñecer na gala de entrega dos Premios Follas Novas, que se celebrará o vindeiro 26 de abril nun evento que reunirá o máis destacado do panorama literario galego.

As obras finalistas desta edición dos premios Follas Novas son o resultado dun proceso de selección de tres fases, que supón unha lectura e valoración da produción editorial galega. O proceso ten unha primeira escolla con propostas das tres entidades organizadoras que selecciona un cento de títulos publicados entre decembro de 2023 e novembro de 2024. A segunda fase de selección é a actual, na que o xurado escolleu as obras finalistas por cada categoría. O proceso de selección dos títulos gañadores terá o seu cumio o sábado, 26 de abril de 2025, coa gala na que se darán a coñecer cada unha das obras gañadoras nas trece categorías nas que se organiza este premio. A gala de entrega de premios terá lugar no Teatro Principal de Santiago.

PREMIO PROMOCIÓN DA LECTURA
– Culturgal
– Libraría Cartabón (Vigo)
– Libraría Nobel (Ourense)

Saúde e Terra!: Marga do Val tece os fíos que unen a voz de Rosalía coa do pobo galego

Publicado o 20 Febreiro 2025 por asociacionescritoras-es

Desde Nós Diario:
“Saúde e terra. Marga do Val -autora neste 2025 do manifesto que a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega encarga cada ano co gallo do Día de Rosalía– escolle a fórmula que empregaban as Irmandades da Fala como lema da súa mensaxe. Unha mensaxe que fala de Rosalía pero que tamén fala do presente, da literatura de onte e de hoxe, do feminismo e das revoltas que defenderon e defenden causas xustas como a de Palestina. A Terra, no centro. “A min paréceme importante traer a Rosalía ao noso tempo, e non resulta difícil, porque a súa obra conecta perfectamente co presente”, explica Do Val en conversa con Nós Diario.
Marga do Val ten unha extensísima experiencia no ensino e a súa vocación didáctica aflora cando explica a súa estratexia ao redactar o manifesto: “Ás veces, co estudantado, fas milagres cando conectas unha realidade actual cun texto moi afastado, entendendo, por exemplo, que a mocidade de hoxe considera moi antigo un texto de Castelao. Pero traéndoo ao presente, de súpeto, todo acaba adquirindo un sentido para eles; veno doutra maneira máis próxima. E a miña intención é que a rapazada coñeza a realidade galega e que a conecte co mundo”.
Esa mirada cara ao futuro de Do Val logra que a obra rosaliana faga parte dun presente que toca temas aparentemente tan distantes como Altri e Palestina. Trátase dunha visión que encaixa coa dirección que tomou a celebración do Día de Rosalía, unha efeméride que pretendía festexar a literatura e o libro galego, pero que a cidadanía levou a outro lugar máis amplo onde conviven a conmemoración e o impulso transformador, o orgullo de pertencer a unha cultura e as reivindicacións sociais e políticas. Comezando pola cuestión da lingua.
“Aquí trato o tema da lingua porque creo que –ademais do que sucede coa dramática perda de falantes– estamos vivindo un proceso tremendo: hai moitas autoras e autores que están pasándose, aínda que sexa en forma de tentativa, ao castelán. Isto non sucedía desde a década de 1980. E o máis preocupante xa non é iso, senón a evidente sensación dunha dependencia da cultura española moito maior agora que naquela época. Estanse contando cousas partindo de premisas de Madrid, como se Madrid fose unha meta. Iso está sucedendo na literatura, no teatro ou no debate público”, di.
Do Val sabe do que fala: malia que ela foi a autora, xa en 2002, da peza teatral Aurora Rodríguez e a súa moneca de carne, o caso de Hildegart Rodríguez só pasou a ser un tema de estudo e discusión despois de que Almudena Grandes escribise o seu libro sobre o caso, La madre de Frankenstein. “Eu vexo unha involución: descoñécese o que se fai e o que se fixo aquí para debater a partir dunhas coordenadas que nos veñen dadas desde fóra”, precisa.
O manifesto Saúde e Terra enfróntase a esta orde de cousas cunha vontade polémica, tomando como referencia –aínda que, máis unha vez, traéndoo ao presente– o Máis Alá! de Manuel Antonio e Álvaro Cebreiro. “É que eu creo que ese manifesto é dunha actualidade tremenda: eu non vin nunca unha situación como a que pasa agora a lingua galega. E a política lingüística ten unha responsabilidade enorme nesta circunstancia. É certo que están desaparecendo moitas linguas porque, a nivel internacional, nos diriximos cara a unha orde neofeudal na que se trata de eliminar as identidades que non se aliñan cos intereses económicos dos que mandan. Pero tamén é verdade que na Galiza estamos vivindo unha situación colonial, por moito que non me guste demasiado esa palabra”, afirma.
Marga do Val tamén actualiza aquela ambición das Irmandades da Fala de converter a Galiza en célula de universalidade, e atopa o elo que nos une co mundo na cuestión palestina: “Este é un tema onde estamos aprendendo de maneira práctica ese tema da banalidade do mal. Estamos asistindo en directo a un xenocidio, e agora non podemos calar, sería unha inmensa derrota para a humanidade. E, efectivamente, ambos temas están unidos: coa desaparición dunha lingua desaparece unha cultura, unha visión do mundo, unha forma de vivir e unha voz particular no coro universal. E coa desaparición dun pobo que perde a súa terra vemos a traxedia que iso supón para a humanidade. Todos debemos vernos no espello de Palestina, non porque poida sucedernos tamén a nós; temos que defender Palestina porque está ocorrendo e porque non podemos ser cómplices”.
A defensa da terra, a defensa da lingua: Do Val une todos os sinais de identidade do humano nun manifesto que tamén é un mapa. Por exemplo, o mapa de Domingo Fontán. “Por suposto, eu son dunha xeración que se criou sen referentes espaciais, sen coñecer a terra, o país. E por iso estou empeñada en que a mocidade coñeza o que os rodea, que levante a vista do móbil para saber como son os ríos da súa cidade, a xeografía onde nace a súa cultura. Porque o que non se coñece non se pode amar”, conclúe a autora.
O mapa que debuxa Marga do Val é, di ela, o do país dos mil ríos. Aínda que agora mesmo, matiza, todos os ríos son o Ulla: “Durante moito tempo se sostivo que a faixa azul da bandeira galega representaba o Miño. Eu creo que agora mesmo a bandeira da Galiza é o Ulla. Creo que non somos de todo conscientes da enorme traxedia que se nos vén enriba se o proxecto de Altri vai adiante. Se iso sucede, vai acabar con todo, co medio natural, coa economía, coa convivencia… contamínase a Terra, con maiúsculas. Pero, ademais, quedaremos derrotados como pobo, e iso non podemos permitilo”.
A autora do manifesto segue enfiando pensamentos para lembrar que o que fai Rosalía cando escribe Cantares gallegos é darlle voz ao pobo. “E o pobo hoxe maniféstase a favor da terra e a favor da lingua. Os problemas dos que ela fala nese libro seguen estando aí. E a súa defensa –en clave feminista e popular– é a que toca reivindicar agora. Hai que volver darlle voz ao pobo que está dicindo ‘isto non o queremos’. É interesante que o Día das Letras se lles dedique ás cantareiras xusto despois do ano de Luísa Villalta. Porque ela era a música desde outra perspectiva. Mais cando Luísa di que baixa a rúa e se confunde co pobo, estalle pasando a testemuña ás cantareiras, coas que dialoga Rosalía en Cantares“.”

Crónica fotográfica do Roteiro As Colunas de Luísa Villalta e a música ao fondo, con César Morán e Cláudia Morán

Publicado o 30 Decembro 2024 por asociacionescritoras-es

Estas son algunhas das fotografías do Roteiro As Colunas de Luisa Villalta e a música ao fondo, con César Morán e Cláudia Morán, celebrado o pasado 22 de decembro. A crónica fotográfica completa (obra de Beatriz Maceda Abeleira) pode verse aquí. Esta é unha iniciativa da AELG desenvolvida co apoio do Concello da Coruña.

A Coruña: Roteiro “As Colunas de Luísa Villalta e a música ao fondo”, con César Morán e Cláudia Morán, o 22 de decembro

Publicado o 13 Decembro 2024 por asociacionescritoras-es

O Roteiro “As Colunas de Luísa Villalta e a música ao fondo”, guiado por César Morán e Cláudia Morán, iniciativa da AELG desenvolvida co apoio do Concello da Coruña, achegaranos ao pensamento de Luísa nos seus artigos xornalísticos e o valor musical da súa obra.

Terá lugar o domingo 22 de decembro, a partir das 12:00 horas, na cidade da Coruña. O punto de saída é a Praza de Pontevedra, diante do IES Eusebio da Guarda. Non é necesaria inscrición previa.

Información sobre protección de datos
A/O responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.