Desde Nós Diario:
“O presidente da Real Academia Galega (RAG), Víctor Freixanes, renovou o seu mandato á fronte da institución cunha chamada á responsabilidade dos poderes públicos e á sociedade ante a situación do idioma entre a mocidade, especialmente polos desequilibrios de competencia e coñecemento detectados nas contornas urbanas: “Algo está a fallar, non miremos para outro lado”, afirmou.
A Academia deu a coñecer o resultado dun rigoroso e profundo estudo sociolingüístico no que analiza o grao de competencia en galego e en castelán co que o alumnado remata os seus estudos no ensino secundario obrigatoria.
O informe reflicte un acusado desequilibrio, especialmente nas contornas urbanas. A pesar de que o alumnado galegofalante mostra un dominio similar en ambos idiomas, máis do 35% do estudantado castelanfalante presenta unha escasa competencia no idioma propio da Galiza.
Do mesmo modo, o documento constata a maioría de uso do castelán entre a mocidade. Así, o 70% das e dos participantes responderon que falan única ou preferentemente en castelán fronte a un 30% que se comunica en galego de forma prioritaria.
Nunha entrevista concedida a Europa Press, o escritor e docente reivindicou o papel exercido pola Academia para, a través deste tipo de investigacións e estudos, “chamar a atención” sobre “aqueles aspectos que deben ser reforzados”. Pola contra, lembrou que a institución “realiza propostas” na medida das súas posibilidades, mais a execución das medidas “depende da iniciativa civil e da iniciativa política”.
“Hai un universo de persoas e institucións que teñen que comprometerse, a lingua é algo de todos”, advertiu, para matizar que a potestade para regular a política lingüística do territorio está nas mans do Goberno galego. “Creo que hai que facer unha reflexión, que algo non estamos a facer ben”, considerou respecto diso.
O presidente da Academia insiste en que as cifras evidencian unha realidade moi clara: que boa parte dos “futuros cidadáns galegos” sae do sistema educativo sen competencia en ambos os idiomas e “sobre todo nos ámbitos urbanos”.
Neste sentido, instou a non mirar “para outro lado” ante a evidencia de que as formulacións unánimes plasmadas na Lei de Normalización Lingüística “non se cumpren” na actualidade coa normativa e o modelo implantado pola Xunta nos centros de ensino.
Outro dos membros do seu equipo e un dos impulsores do estudo, o académico Henrique Monteagudo, tamén advertiu esta semana de que o cambio na lexislación realizado polo Goberno de Alberto Núñez Feixoo, coa implantación do sistema plurilingüístico desde 2010 e a supresión da discriminación positiva do galego nos centros, acentuou aínda máis ese desequilibrio a favor do castelán.
Freixanes sinalou que “moitos pais denuncian” en zonas como Ames, Brión ou Bertamiráns que os seus fillos volven da escola “falando en castelán” e que “deixan de falar galego”, a pesar de ser a lingua coa que foron educados na casa e coa que os seus proxenitores se comunican con eles. (…)”
Arquivo da categoría: Institucións
O pleno da Real Academia Galega reelixe a Víctor F. Freixanes presidente
Desde a Real Academia Galega:
“O pleno da Real Academia Galega reelixiu o sábado 24 de abril a Víctor F. Freixanes como presidente da institución con 17 votos a favor e 3 abstencións. Acompañarano na nova comisión executiva Margarita Ledo Andión como secretaria, Fina Casalderrey na tesouraría, Marilar Aleixandre no posto de arquiveira-bibliotecaria e Henrique Monteagudo na vicesecretaría. O equipo traballará nun proxecto de continuidade centrado no reforzamento do labor científico da RAG e da súa proxección social, pensando especialmente na promoción da presenza activa do idioma entre a xente nova. “A forza da Academia reside na súa condición de institución centenaria, na solvencia do seu traballo científico, centrado fundamentalmente na lingua, no seu compromiso insubornable coa cultura e co idioma do país, mais tamén na capacidade que teña para comunicar ese labor, poñéndoo ao servizo da sociedade”, salientou Víctor F. Freixanes ante o pleno.
Víctor F. Freixanes foi elixido presidente por primeira vez en marzo de 2017. O equipo de goberno que o acompañará nesta nova xeira reafirma o compromiso coa presenza cada vez máis activa das mulleres na RAG e será, por primeira vez na historia da institución, maioritariamente feminino. A catedrática de Comunicación Audiovisual e directora de cine Margarita Ledo Andión, arquiveira-bibliotecaria durante a presidencia de Xesús Alonso Montero, asumirá a secretaría ocupada ata o momento por Henrique Monteagudo, que continuará como vicesecretario. Seguirán tamén no equipo a ata agora tesoureira Marilar Aleixandre, desta volta como arquiveira-bibliotecaria, e Fina Casalderrey, que pasa a ocupar a tesourería. O presidente agradeceu a todos eles a súa implicación e tivo palabras de especial gratitude para Andrés Torres Queiruga tras completar oito anos no posto de vicesecretario.
Na exposición do seu proxecto ante o pleno, que se desenvolveu presencial e telematicamente, Víctor F. Freixanes expresou a súa preocupación pola perda de falantes, sobre todo entre as novas xeracións. Insistiu así na necesidade de seguir avanzando nos proxectos que teñen a mocidade como protagonista, tanto para avaliar os problemas de transmisión xeracional do idioma e formular propostas de actuación como para promover o seu uso e o mellor coñecemento. Nesta liña, nos vindeiros catro anos seguirase a procurar colaboracións con novos creadores audiovisuais, como as desenvolvidas nos proxectos Novas voces para a lingua ou a serie documental Xela Arias. A palabra esgazada; e a creación de espazos de divulgación da riqueza lingüística na Rede, entre outras iniciativas, ademais de avanzar en experiencias como a plataforma colaborativa de recollida de microtopónimos Galicia Nomeada ou o Portal das Palabras. “A lingua, en todas as súas manifestacións e demandas, é o noso principal activo. A súa continuidade nas novas xeracións de falantes, non coma un elemento arqueolóxico nin exclusivamente sentimental, senón como algo operativo, rendible cultural, social e economicamente, é un desafío que nos compromete e no que cómpre afondar”, concluíu.
A RAG seguirá igualmente a traballar na proxección exterior do galego e tendendo pontes con outras linguas e culturas próximas, moi principalmente coa área lusobrasileira; e no fortalecemento das relacións con outras academias e institucións análogas na procura de obxectivos comúns.
A maior visibilización do traballo dos distintos seminarios da Academia, a posta en marcha do dicionario en liña castelán-galego e os traballos de dixitalización de fondos históricos do arquivo e a biblioteca da RAG e das publicacións propias serán tamén parte das actuacións estratéxicas do mandato que comeza. A institución confía ademais en afrontar neste período a rehabilitación da súa sede, na rúa Tabernas da Coruña, de acordo co proxecto financiado polo Ministerio de Cultura.”
Lugo: Cultura coloca unha imaxe de Isidro Novo na biblioteca municipal
Desde a Área de Cultura, Turismo, Xuventude e Promoción da Lingua do Concello de Lugo:
“A concelleira de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua, Maite Ferreiro, visitou a biblioteca municipal Isidro Novo, onde se vén de colocar unha imaxe do poeta lucense. A edil de Cultura estivo acompañada do Tenente de Alcalde, Rubén Arroxo, e de familiares do poeta.
Maite Ferreiro explicou que “desde a Tenencia de Alcaldía queremos facer unha homenaxe a un autor que fixo moito traballo a favor da lingua e da cultura galega”, e destacou a figura de Isidro Novo como “referente literario de Lugo”.
A obra de Isidro Novo contan con 21 libros escritos por el, aos que se suman 17 colaboracións con outros autores. Na súa obra destacan a narrativa e a poesía, xéneros aos que se suman a tradución e o ensaio.”
A programación das Letras Galegas 2021 contará con medio cento de actividades para divulgar o legado de Xela Arias
Desde a Xunta de Galicia:
“Con motivo do Día das Letras Galegas, que este ano está dedicado á creadora, editora, tradutora e mestra Xela Arias, a Xunta de Galicia, a Real Academia Galega (RAG), o Consello da Cultura Galega (CDG), en colaboración coa CRTVG, así como empresas, administracións locais e varias editoriais celebrarán un amplo programa con ata medio cento de iniciativas presenciais e en liña que abranguen propostas no eido literario, expositivo, deportivo, promocional, musical e escénico, entre outros. Están dirixidas a todos os públicos de toda Galicia, e terán como acto central o propio Día das Letras, o vindeiro 17 de maio en Vigo.
Durante a presentación da programación que tivo lugar no IES Castelao de Vigo, onde estudou a propia Xela Arias, o conselleiro de Cultura, Educación e Universidade, Román Rodríguez, subliñou o carácter excepcional que terán novamente as celebracións no actual contexto sanitario que demostran que “a cultura volve con forza”. Como engadiu, trátase dunha programación “completa e variada” que fará posible divulgar en Galicia e fóra dela o “enorme legado” de Xela Arias, unha muller, afirmou, “pioneira, moderna, transgresora, comprometida, feminista e precursora”.
O conselleiro salientou o acertado de ter escollido unha figura como Xela Arias, da que, dixo, foi sinónimo de modernidade e transgresión e desenvolveu unha obra poética e literaria fóra dos convencionalismos da época. “Rompeu moldes nas nosas letras cunha linguaxe poética urbana, vangardista e anovadora”. Salientou tamén a súa faceta como creadora, editora, mestra e tradutora, traducindo ao galego algúns dos clásicos da literatura universal.
Na rolda de prensa participaron, ademais do conselleiro, o presidente da RAG, Víctor F. Freixanes; a presidenta do Consello da Cultura Galega, Rosario Álvarez Blanco; o director de Proxección Social da CRTVG, Xaime Arias, e parte da súa familia como a súa nai, Amparo, e o seu irmán Lois, o seu fillo Darío Gil Arias ou a súa parella Xulio Gil.
Froito dun traballo colaborativo entre as institucións e a familia da autora, a programación prevista como homenaxe a Xela Arias abrangue multitude de iniciativas de participación social e cultural, de fomento da igualdade e a integración, accións musicais e actividades no ensino, nos concellos e tamén haberá actividades para os galegos no exterior.
No eido artístico, a Xunta promove iniciativas como a exposición Xela Arias. Asinamos ser libres, que fará parada en dez concellos galegos difundindo detalles da vida, obra e o contexto histórico no que viviu a homenaxeada; ou Aquela nena de Sarria, que recalará na Biblioteca de Lugo e repasará as súas orixes e a súa infancia nesta vila lucense. Tamén se promoverá, da man do seu fillo Darío Gil, outra mosta fotográfica con preto de medio cento de pezas titulada Tigres coma cabalos inspirado no poemario da autora. Chegará ás cidades de Vigo e Santiago e irá acompañada dunha reedición do poemario en formato catálogo expositivo. Ademais, a Biblioteca de Galicia celebrará o Día da Letras Galegas cunha exposición na que se dará a coñecer o fondo bibliográfico que custodia da autora e haberá tamén distintas mostras bibliográficas pola rede de bibliotecas públicas.
De maneira virtual, tamén se celebrará a iniciativa Xela Arias. Fotogalerías. Retratos de autor. Trátase dunha proposta que se poderá ver no Portal da Lingua Galega, que ofrecerá a partir de abril unha fotogalería con preto de 30 imaxes da poeta de Xulio Gil, autor dalgúns dos retratos máis coñecidos de Xela Arias. Estas imaxes completaranse cunha fotogalería inédita da infancia e adolescencia da autora para que o profesorado e o alumnado dos centros escolares galegos poidan utilizalas.
Desde o punto de vista académico, manteranse este ano citas habituais como a Xornada do Día das Letras Galegas, nas que desde a Consellería de Educación se ofrecerá ao profesorado non universitario ferramentas para abordar a figura da artista nas aulas ou o simposio organizado en novembro pola Xunta e a Real Academia Galega (RAG) centrado na súa figura e dirixido fundamentalmente a profesorado de lingua galega e literatura dos distintos niveis educativos.
Os equipos de dinamización da lingua galega dos centros educativos de Galicia tamén impulsan iniciativas e elaboran recursos para dar a coñecer a autora homenaxeada, a súa obra e o seu compromiso coa lingua galega. Unidades didácticas, calendarios, marcapáxinas, crebacabezas, presentacións, xincanas, exposicións, festivais, pasapalabras, vídeos, podcast, telexornais, cancións ou videopoemas son algunas das propostas que se van desenvolver en colexios e institutos de toda Galicia.
Neste contexto, dous dos centros de referencia na vida de Xela Arias súmanse á homenaxe de xeito especial. O IES Xelmírez II de Santiago de Compostela, no que a autora exerceu a docencia, prepara unha xornada que celebrará o 18 de maio coa participación de María Xesús Nogueira e de Fernando Abreu. Pola súa banda, o IES Castelao de Vigo ten en axenda oito citas que estenden a celebración neste centro no que estudou a poeta do 16 de abril ao 21 de maio, con lecturas de poemas, actuacións musicais, relatorios e charlas-coloquios arredor de Xela Arias, obradoiros e conferencias, que lle achegarán ao alumnado a figura, vida e obra da poeta, da man de moitas persoas das que mellor a coñeceron.
A programación das Letras Galegas 2021 incluirá tamén certames de relato, de debuxo, de podcast, banda deseñada, fotografía e mesmo o concurso de rap en galego Lingua de Rapear, en colaboración coa Dirección Xeral de Xuventude para a dinamización lingüística entre a xente moza. Tamén se apostará por accións de fomento da lectura e o coñecemento da obra de Xela Arias entre os máis novos, dentro e fóra do ámbito educativo.
Un dos aspectos salientables é que haberá unha forte presenza dixital ou audiovisual, tendo en conta o actual contexto sanitario. Como o proxecto Vencerse é cousa de se tratar, que inclúe un espectáculo poético-musical que fai realidade o desexo de Xela Arias de levar ao escenario a súa derradeira obra Intempériome, un proxecto que nunca puido ver cumprido.
A Cidade da Cultura acollerá en maio unha actividade de lectura participativa para difundir nas redes a obra de Xela Arias coa que se realizará unha peza auduovisual para visibilizar nas redes sociais. Tamén destaca a elaboración e difusión dunha trintena de pílulas audiovisuais arredor de Xela Arias con testemuños de familiares, amigos e persoeiros da cultura galega ou un novidoso proxecto de videomapping que proxectará versos e imaxes da autora en 25 edificios e emprazamentos significativos de toda Galicia. Ademais, o Portal das Palabras, o web da RAG, así como o do Consello da Cultura Galega ou da CRTVG incluirán contidos específicos no universo vital e literario de Xela Arias.
Tamén haberá propostas musicais. Entre outras, o 16 de maio terá lugar o tradicional Concerto das Letras Galegas promovido polo Consello da Cultura Galega que unirá textos e música a cargo de PicoAmperio e Laura LaMontagne, nunha proposta estética audiovisual innovadora. Co apoio da Xunta, a Banda da Loba lanza un novo EP Hasme Oír, que verá a luz no mes de abril.
Como cada ano, a programación incluirá tamén iniciativas de participación social e empresariais. Así, ao longo do mes de maio, trens de alta velocidade dos corredores A Coruña-Vigo e A Coruña-Ourense levarán nos repousacabezas a imaxe institucional do Día das Letras Galegas 2021 e nas estacións de tren das cidades e os carteis gañadores do Concurso-exposición das Letras Galegas organizado pola Xunta. Estes carteis tamén se poderán ver, en tamaño reducido, no interior dalgúns vagóns.
Na véspera do Día das Letras Galegas os supermercados Gadis de Galicia agasallarán a súa clientela, por calquera compra, cunha tirada de 30.000 libros en galego, 30.000 marcapáxinas e 60.000 bolsas de papel conmemorativas do 17 de maio. Ademais, a Vegalsa-Eroski e a Consellería de Cultura desenvolven un ano máis unha campaña para promover a celebración do 17 de maio nos seus establecementos comerciais a través de carteis e bolsas da compra conmemorativas para homenaxear a Xela Arias.
No eido editorial, incluirase a edición de obras inéditas, como Non te amola!, que a autora ultimaba cando faleceu, así como edicións especiais ou reedicións. Tamén se publicará unha biografía, entre outras.
As conmemoracións estenderanse ao exterior. Así, a Rede de Centros de Estudos Galegos e Lectorados da Xunta de Galicia súmase, desde a programación impulsada polos 36 departamentos universitarios que a integran repartidos por América, Europa e Asia, ao labor de difusión da vida, figura e obra da autora homenaxeada polas Letras Galegas.
Desde Salvador de Baía (Brasil) ata Budapest (Hungría) as actividades especiais arredor do 17 de maio espállanse e adquiren diversidade de formatos para achegarlle ao alumnado universitario conferencias, charlas-coloquios, encontros, proxeccións, exposicións, publicacións sobre Xela Arias. Toda a programación pode consultarse no Portal da Lingua e en cultura.gal.”
O pleno da RAG elixe o historiador Lourenzo Fernández Prieto académico de número
Desde a Real Academia Galega:
“A Real Academia Galega elixiu a Lourenzo Fernández Prieto (A Devesa-Ribadeo, 1961) novo académico de número no pleno ordinario celebrado na tarde de onte. O historiador, catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela, ocupará a vacante producida polo pasamento da poeta Luz Pozo Garza en abril do ano pasado. Na mesma sesión declarouse a vacante producida polo pasamento de Xosé Ramón Barreiro Fernández, presidente da RAG entre 2001 e 2009, e oficializouse a finalización do mandato da comisión executiva presidida por Víctor F. Freixanes. A partir deste momento comeza o proceso que conducirá á elección da nova comisión executiva nun prazo máximo de tres meses.
Lourenzo Fernández Prieto é un recoñecido historiador nas dúas grandes liñas de investigación que desenvolve: a historia agraria contemporánea e o estudo da guerra civil e do franquismo. Na primeira destaca pola perspectiva innovadora que aplicou no estudo das sociedades rurais e do cambio tecnolóxico agrario, ocupándose das relacións entre a agricultura e a ciencia agronómica e, de forma complementaria, da análise da historia do mundo agrario e a sociedade rural cun enfoque ambientalista. É coordinador do Grupo de historia agraria e política do mundo rural, Histagra, e dirixe tamén a Cátedra universitaria Juana de Vega de Estudos Agrarios.
En 2006 iniciou unha nova liña de traballo centrada no golpe de 1936, a guerra e a ditadura de Franco na que presta especial atención á análise da memoria das persecucións, das vítimas e dos vitimarios. A través do proxecto interuniversitario Nomes e Voces, abriu unha serie de estudos que se converteron nunha referencia no campo da historiografía española e internacional do século XX.
Ao longo da súa carreira, ten sido investigador principal de máis de vinte proxectos de investigación competitivos e outros tantos convenios relacionados cos seus campos de investigación. A relación con grupos e centros de investigación de institucións españolas, europeas e americanas é outra constante do labor de Lourenzo Fernández Prieto, membro de redes internacionais e profesor convidado das universidades de Princeton (Oates Fellow, Council of Humanities), Cidade de Nova York (Graduate Center) ou Cork (Department of Geography). O académico electo é ademais director do Departamento de Historia da USC, onde se licenciou e doutorou con premio extraordinario, e vicepresidente da Sociedad de Estudios de Historia Agraria (SEHA). Como historiador, tamén colabora adoito en medios de comunicación, e publica semanalmente un artigo en La Voz de Galicia.
No pleno do venres tamén se oficializou, de acordo cos estatutos da institución, a conclusión do mandato de Víctor F. Freixanes, elixido presidente da RAG fai catro anos, o 28 de marzo de 2017. A partir deste momento comeza o proceso que conducirá á elección da nova comisión executiva nun prazo máximo de tres meses.
Segundo a normativa da institución, ata o momento da nova elección ocupará interinamente o cargo de presidente o secretario da executiva saínte, Henrique Monteagudo, a quen lle corresponde poñer en marcha o proceso electoral. A candidatura ou candidaturas á presidencia da RAG que poidan concretarse deben ser presentadas ata 48 horas antes da data que se fixe para o desenvolvemento do pleno extraordinario de elección.”
Xosé Barato, novo presidente da Asociación de Actores e Actrices de Galiza
Desde Nós Diario:
“A Asociación de Actores e Actrices de Galiza (AAAG) escolleu en asemblea a súa nova Xunta Directiva.
Xosé Barato é o novo presidente, mentres que Luma Gómez asume a vicepresidencia e Arantza Villar accede á secretaría da entidade. Os vogais que completan a Xunta Directiva son Toni Salgado, Xosé Esperante, Sara Fandiño, Eva Fórneas, María Ángeles Iglesias, Daniel Celester, Sheyla Fariña, Rosa Puga Dávila e Iria Lamas.
Barato (Guitiriz, 1979) facía parte da Xunta Directiva que presidía Xabier Deive.
A AAAG é unha asociación sindical que representa máis de 340 profesionais da interpretación e da dirección de escena. Fundada en 1985, a AAAG é unha entidade sen ánimo de lucro de carácter profesional, autoxestora e autónoma.
Entre as súas funcións, explica, atópanse a dignificación da profesión, a defensa dos intereses laborais do seu corpo asociativo, a promoción da produción do sector conformado pola escena e mais o audiovisual ou a organización dun dos acontecementos importantes do calendario cultural en Galiza: os Premios de Teatro María Casares, que neste 2021 chegan a súa 25ª edición.”
A Real Academia Galega, a Euskaltzaindia e o Institut d’Estudis Catalans reivindican o plurilingüismo como un patrimonio común
Desde a Real Academia Galega:
“A Real Academia Galega, a Euskaltzaindia e o Institut d’Estudis Catalans fan pública a declaración dispoñible nesta ligazón coa intención de contribuír a aclarar o debate público acerca da presenza das linguas na educación e no conxunto da realidade social. Nela advirten que, para asegurar o seu futuro en condicións de normalidade, o galego, o éuscaro e o catalán “precisan dunha presenza reforzada no sistema educativo, que de ningunha maneira redundou nin vai redundar en menoscabo da competencia en castelán”. “O Estado español debe considerar a diversidade lingüística como unha riqueza que cómpre preservar e non como un problema que hai que suprimir”, defenden na primeira declaración conxunta da súa historia. Os tres organismos con responsabilidades oficialmente recoñecidas na defensa e promoción dos idiomas que representan reivindican o seu papel asesor das institucións do Estado e decláranse dispostos a contribuír a “unha deliberación pública informada e racional, en beneficio do respecto mutuo e da convivencia entre as comunidades lingüísticas”.
As institucións asinantes entenden que, en coherencia co principio de autonomía, o réxime lingüístico do sistema educativo nas comunidades con idioma propio recoñecido oficialmente debe ser competencia exclusiva de cada unha delas, e que este “debe estar orientado a garantir unha competencia plena e igual en cada unha das nosas linguas e do castelán”. Porén, malia recolleren as regulacións autonómicas este obxectivo, a competencia en castelán está plenamente garantida polos distintos modelos que foron aplicados, mais non todos eles garantiron o mesmo fin para o catalán, o éuscaro e o galego. “Como demostran tanto os estudos e as avaliación máis solventes coma as diversas experiencias nas comunidades autónomas que teñen algunha destas linguas como propia, para asegurar o seu futuro en condicións de normalidade, o catalán, o éuscaro e o galego precisan dunha presenza reforzada no sistema educativo, que de ningunha maneira redundou nin vai redundar en menoscabo da competencia en castelán”, salienta o texto.
A Real Academia Galega, a Euskaltzaindia e o Institut d’Estudis Catalans, como institucións asesoras dos poderes públicos en asuntos referentes ás respectivas linguas, reclaman ser consultadas polas institucións do Estado e póñense á súa disposición. “É o noso ánimo contribuír a unha deliberación pública informada e racional, en beneficio do respecto mutuo e da convivencia entre as comunidades lingüísticas e os/as falantes das diversas linguas do Estado español, un Estado que debe considerar a diversidade lingüística como unha riqueza que cómpre preservar e non como un problema que hai que suprimir”, conclúen.”
As/Os escritoras/es presentan ao Ministerio de Cultura un manifesto en defensa dos dereitos de autoría no mercado dixital europeo
Ante a próxima transposición da Directiva de Dereitos de Autoría no Mercado Único Dixital, a Conferencia de Asociacións de Escritores e Escritoras do Estado Español (á que pertence a AELG) que representa a máis de 6.000 autoras/es, enviou esta semana un manifesto ao Ministerio de Cultura e Educación, no que solicita o recoñecemento da xestión colectiva obrigatoria e a irrenunciabilidade do dereito de autoría recoñecido no artigo 15 desta directiva.
Baixo o título Manifesto pro-dereitos de autoría para as/os escritoras/es, xornalistas e outras/os autoras/es, a norma europea prevé no seu artigo 15 un dereito conexo a favor das/os editoras/es de prensa, con participación das/os autoras/es, polos usos dixitais que realizan dos seus contidos determinados servizos de información, tales como agregadores e buscadores. O Estado deberá traspoñer esta directiva ao seu ordenamento xurídico antes do 7 de xuño deste ano.
Neste sentido, as asociacións que forman esta Conferencia lembran que «esa directiva recoñece ás/aos xornalistas, escritoras/es e titulares de dereitos sobre obras e outras prestacións incorporadas ás publicacións de prensa, unha parte axeitada dos ingresos percibidos polo/a editor/a en concepto deste dereito». O texto reclama «transparencia na súa xestión» e, para iso, solicitan o «recoñecemento da xestión colectiva obrigatoria para este dereito unido á consideración de irrenunciabilidade» como única forma de facer efectivo este dereito.
MANIFESTO PRO-DEREITOS DE AUTORÍA PARA ESCRITORAS/ES, XORNALISTAS E OUTRAS/OS AUTORAS/ES
Moitas/os escritoras/es colaboramos, xunto a xornalistas e outras/os autoras/es, cos medios de prensa con artigos que, tras a súa publicación, son utilizados en internet polos servizos da sociedade da información, tales como agregadores e buscadores, sen solicitar autorización nin abonar cantidade algunha.
Para remediar esta situación notoriamente inxusta, a Directiva Europea de dereitos de autoría de 2019 recoñeceu, no seu artigo 15, un novo dereito conexo para o/a editor/a de prensa. De agora en diante, eses usos dixitais deberán efectuarse coa autorización dos/as seus/súas autores/as. Ademais, esa directiva recoñece ás/aos xornalistas, escritoras/es e titulares de dereitos sobre obras e outras prestacións incorporadas ás publicacións de prensa, unha parte axeitada dos ingresos percibidos polo/a editor/a en concepto deste dereito. Que este novo dereito sexa unha realidade para uns/unhas e outros/as esixe a transparencia na súa xestión, isto é, que as tarifas, as recadacións e as reparticións sexan públicas e transparentes e queden fóra do alcance das presións das grandes empresas tecnolóxicas que usan os nosos contidos para os seus negocios na rede.
O recoñecemento da xestión colectiva obrigatoria para este dereito unido á consideración de irrenunciabilidade, son os instrumentos legais que permiten conseguir dita transparencia. Por todo iso e ante o risco de que estes dous elementos de garantía non se contemplen na transposición de devandito artigo, esiximos:
– A implementación na Lei estatal do artigo 15 da Directiva Europea co recoñecemento dese novo dereito, establecendo a súa irrenunciabilidade.
– A xestión colectiva obrigatoria do mesmo.
En caso de que estes elementos non se contemplasen, estarase a expropiar á parte máis feble, ao/á autora, de novo, outro dereito social conquistado tras anos de loita, así como establecendo un precedente para a viraxe do modelo de protección dos dereitos de autoría cara a teses puramente mercantilistas.
A xestión colectiva obrigatoria foi un soporte moi importante para que o noso colectivo poida desenvolver gran parte da súa actividade, non só con carácter xeral durante os últimos 30 anos, senón tamén, e moi especialmente, ter un soporte de protección social e de apoio no seu labor profesional que se fixo aínda máis evidente, até ser imprescindíbel, en momentos tan duros como os orixinados pola pandemia que estamos a padecer.
A Conferencia de Asociacións de Escritores e Escritoras, coordinadora de ámbito estatal, está integrada pola Asociación Colexial de Escritores (ACE), a Asociación Colexial de Escritores de Cataluña (ACEC), a Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), a Asociación de Escritores de Euskadi-Euskadiko Idazleen Elkatea (AEE/EIE), a Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), a Asociación Escritores e Críticos Literarios de Valencia (CLAVE), a Asociación de Escritores Estremeños (AEEX), a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), a Nova Asociación Canaria de Escritores (NACE), a Asociación Navarra de Escritores-Nafar Idazleen Elkatea (ANE), a Asociación de Escritores da Rioxa (ARE), a Sociedade Cántabra de Escritores (SCE) e a Asociación de Escritores de Castela-A Mancha (AECLM).
A AELG ante a ampliación da compatibilidade de pensións e dereitos de autoría ás persoas xubiladas de clases pasivas
O Goberno do Estado incorporou, no marco orzamentario de 2021, a ampliación da compatibilidade de pensións e ingresos derivados da Propiedade Intelectual ás persoas xubiladas procedentes do réxime de clases pasivas.
Desde a AELG consideramos un paso adiante esta nova, sempre desde o horizonte de conseguir a compatibilidade entre as pensións de xubilación e a actividade de creación artística para todos os colectivos, nomeadamente os que continúan sen ter resolta a súa situación:
– As persoas perceptoras de pensións de Seguridade Social non contributivas.
– Titulares dunha pensión por incapacidade absoluta permanente.
Ao tempo, agradecemos ao BNG que teña transmitido, a través da acción parlamentaria no Congreso, ao Goberno do Estado a demanda da AELG para a resolución desta problemática.
Anxo Angueira: “A presenza social de Rosalía, na rúa e na escola, medrou exponencialmente”
Entrevista a Anxo Angueira en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Desde 2010 é vogal da Fundación. Como e por que chega a integrarse nela?
– Anxo Angueira (AA): Fun proposto pola executiva existente daquela e elixido polo plenario en substitución de Avelino Abuín de Tembra, chorado veciño, artífice entre outras cousas da Ruta Rosaliana.
– ND: Desde o seu acceso á presidencia en 2012 a Fundación pasou dunha taxa de autofinanciamento de 20% a 45% en 2019. Como foi isto posíbel?
– AA: Fixemos un traballo de dinamización, modernización e apertura en múltiples aspectos e aproveitamos o 150 aniversario de Cantares gallegos para darlle pulo a Rosalía e á súa Casa. A renovación a fondo que se fixo incrementou tamén o número de entradas e de vendas.
– ND: Por que é importante ter esta independencia económica?
– AA: Pois por cousas como a pandemia deste ano. Sobrevivimos grazas á colaboración conseguida co proxecto Amigos da Casa de Rosalía. A independencia económica faite evidentemente máis libre. Pero neste sentido quero recalcar tamén que iso está na xenética da Casa de Rosalía.
O proceso de compra ou de conversión en Casa-Museo fíxose como un proceso colaborativo, como unha causa nacional. Queremos volver a iso e, ademais, darlle a canle necesaria a moitas persoas para poderen participar do proxecto e implicárense na protección do que é un dos grandes emblemas que nos une.
– ND: Tamén entre 2012 e 2019 as visitas á Casa-Museo medraron 260%. Como valora este dato?
– AA: Hai que valoralo moi positivamente, claro. Agora ben, o mérito non é exclusivamente da Fundación. Cómpre ter en conta a forza extraordinaria que nos últimos anos Rosalía adquiriu, non só na Galiza. A súa presenza social, na rúa e na escola, medrou exponencialmente.
E ese é un éxito de todos, pero especialmente dela, do vivos que están os seus grandes perfís como intelectual e escritora. E a Fundación ten que estar á beira deste fervedoiro e aberta á promoción e dinámica das súas enerxías.
– ND: Cales son os obxectivos de cara aos próximos anos?
– AA: Un dos máis importantes obxectivos que temos agora mesmo diante é o da proxección internacional de Rosalía e da súa Casa. Xa levamos unha edición do programa Rosalía en Camiño, que trae a Padrón e á Galiza escritores de diferentes linguas e culturas, pero queremos tamén traballar nas traducións da súa obra e integrarnos nos programas europeos. Cómpre en todo caso estar no posíbel á altura da muller que temos a obriga de representar.”
