Falece o tradutor e histórico nacionalista Henrique Harguindey

Desde Nós Diario (foto do autor, desde Laiovento):
“Henrique Harguindey Banet (Lugo, 1946) é unha referencia constante da cultura galega desde os primeiros anos 60. Nado nunha familia de longa tradición nacionalista, o seu contacto coa Galiza produciuse coa lectura dos libros que atesouraba a biblioteca do seu avó, o notario Manuel Banet, compañeiro de Manuel Murguía na Liga Galega e na creación da Real Academia Galega en 1906, fundador das Irmandades da Fala e militante do Partido Galeguista. (…)
Catedrático de francés e ensinante desta materia en diversos centros de ensino da Galiza, legou unha ampla obra de traducións desde esa lingua ao galego. Neste sentido, foi autor en 1969 da versión galega da Internacional, que fan propia na actualidades as diversas organizacións do movemento nacionalista galego.
O seu labor como tradutor concretouse en máis de 40 volumes vertidos desde o francés ao galego. Nesta liña, tocou tocos os xéneros desde o teatro e a poesía até a narrativa ou ensaio, estando prevista para o mes de xaneiro a publicación da súa última tradución, a Crónica da Galiza no século XIV de Jean Froissart (…).
Unha das súas preocupacións, canda a lingüística, foi fornecer de materiais en galego o ensino e recuperar a literatura de tradición oral. Nesta esfera, deixou perto dunha ducia de volumes, a maior parte deles asinados coa súa compañeira da vida, Maruxa Barrio. Antoloxía do conto popular galego e Contos galegos son dúas mostras deste traballo (…)”

Compostela, Vigo e Cangas: Paulo Esperança presenta José Afonso. O Triângulo Mágico Na Sua Vida e Obra

Henrique Harguindey: “Cyrano viaxaba a outro mundo para desde alí reflectir a contra deste”

Desde Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Que nos pode contar de Os Estados e Imperios do Sol, de Cyrano de Bergerac? Porque non é a primeira vez que traduce este autor…
– Henrique Harguindey (HH): Traducín anteriormente a que se considera a primeira parte de Os Estados e Imperios do Sol, que é Os Estados e Imperios da Lúa. As dúas son obras publicadas de modo póstumo e, así como na primeira obra houbera unha versión que circulara pero que se atopou moito despois, a finais do século XIX achouse un manuscrito que non correspondía exactamente co que fora publicado postumamente. Por que? Porque fora censurada e suavizada en todos os ataques que dirixía, moi ironicamente, contra o poder, contra a Igrexa…
Hoxe podemos ter unha idea moito máis aproximada de como escribiu realmente Cyrano. En cambio coa segunda parte non houbo ningunha outra versión, só temos a publicada e non hai unha referencia distinta. Entre as dúas obras hai certa analoxía, por iso se considera a segunda parte, pero non só son dous territorios distintos, a Lúa e o Sol, senón que tamén hai diferenzas importantes de estilo: mentres a primeira é unha exposición de teorías físicas e filosóficas, a do Sol é unha historia máis alegórica e moito máis traballada desde o punto de vista estilístico.
– ND: A pesar das desaparicións e das diferenzas entre as obras, non hai dúbidas da autoría…
– HH: Está certificada a autoría, por suposto. Antes sabíase que escribira unha viaxe á Lúa pero só había unha idea aproximada. Houbo unha cuestión un pouco rechamante. Cyrano, no século XVII, quedou un pouco na memoria e coñecíanse algunhas outras obras, estas non. El é barroco, non só para o estilo, que o é, e ás veces moi complicado, senón tamén polo tipo de temáticas, son obras de enxeño, de construción literaria moi determinada, moi cargadas de estilo. A finais do XIX Edmond Rostand escribe unha obra de teatro, Cyrano de Bergerac, que é a que fixo coñecer en todo o mundo o autor. Temos até as versións cinematográficas. Esa é a imaxe transmitida, pero aí hai parte de verdade e parte de literatura, de creación.
Rostand fixo unha obra de teatro magnífica, non unha obra biográfica, senón que a personaxe aparece, en certos aspectos, deturpada, primeiro porque é unha personaxe literaria e segundo porque naquela época aínda non se coñecían moitas cousas de Cyrano. Mais o que se nos transmitiu tivo, se se quere, unha pequena carga negativa porque non era o Cyrano auténtico, pero ao mesmo tempo posuíu a virtude de espallar moitísimo e grandemente a biografía de Cyrano, de maneira que se hoxe podemos falar de moitas cousas é grazas á obra de Rostand.
– ND: Volvendo á obra, estamos a falar de ciencia ficción?
– HH: Cyrano, durante moito tempo e aínda agora, é considerado precursor da ciencia ficción. El realmente non escribiu como tal, aínda que hai ficción e tamén hai ciencia, porque manexa realidade científica, o que pasa é que se trata dunha crítica social e política. Viaxaba a outro mundo para reflectir a contra deste, cousas que aparecían alí, moi chocantes, como podía ser a negación da existencia de Deus… era posíbel escribilas porque o facía alí e en personaxes que logo, ademais, trataba de desmentir ou aparecían como tolas, pero saían, que é o importante. Había personaxes que defendían verdades que se se defendían directamente supuñan a fogueira. (…)”

Crónica videográfica da II Gala do Libro Galego (IV)

A II Gala do Libro Galego, coorganizada pola Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia, tivo lugar o sábado 20 de maio no Teatro Principal de Santiago de Compostela.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que destacamos hoxe estas intervencións:

Premio de Ensaio: Mercedes Queixas, Labrego con algo de poeta.

Premio de Tradución: Historia do nobre Ponto, que foi rei de Galiza e de BretañaAnónimo. Tradución: Henrique Harguindey Banet.

Proxecto literario na rede: A Sega. Plataforma de Crítica Literaria.