Taboleiro do libro galego (XVIII), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Derradeira entrega deste ano do Taboleiro do libro galego que recolle, segundo os datos obtidos dalgunhas librarías galegas, as novidades editoriais máis vendidas en lingua galega ao longo do mes decembro. O meu agradecemento, nesta ocasión, ás seguintes librarías: Biblos, Casa do Libro de Vigo, Torga, Couceiro, Andel, Aira das Letras, Pedreira, Á lus do candil, Carricanta e Libros para Soñar.”

NARRATIVA
1º-. A memoria da choiva, de Pedro Feijoo, Edicións Xerais.
2º-. Vento e chuvia. Mitoloxia da antiga Gallaecia, de Manuel Gago e Manel Cráneo, Edicións Xerais.
3º-. Matarte lentamente, de Diego Ameixeiras, Edicións Xerais.
4º-. A lúa da colleita, de Anxos Sumai, Editorial Galaxia.
5º-. Acordes náufragosde Antón Riveiro Coello, Editorial Galaxia.
6º-. Cadeas, de Xabier López López, Edicións Xerais.

POESÍA
-. Eu violei o lobo feroz, de Teresa Moure, Através.
2º-. Dos tempos sombrizos, Daniel Salgado, Xerais.
3º-. Caderno do Nilo, Cesáreo Sánchez Iglesias, Xerais.
4º-. Ningún precipicio, de Olalla Cociña, Toxosoutos.
5º-. Presente continuo, de María Reimóndez, Xerais.

ENSAIO-TEATRO
-. Historia de Galicia, Anselmo López Carreira, Edicións Xerais.
2º-. Exhortación á desobedienciaXosé Manuel Beiras, Laiovento.
3º-. O valego, de Xosé-Henrique Costas, Edicións Xerais.
4º-. Outra idea de Galicia, de Miguel Anxo Murado, Debate.

INFANTIL-XUVENIL
-. Ámote, Leo A.Rosa Aneiros, Edicións Xerais.
-. Caídos do mapa 1. O comezo, de María Inés Falconi (tradución de Rafael Salgueiro), Sushi Books.
-. O cullarapo Croque, de Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso, Nova Galicia Edicións-A porta verde do sétimo andar.
-. O elefante branco, de Xesús Fraga, Tambre.

ÁLBUM ILUSTRADO
-. Pan de millo, de Migallas, Kalandraka.
2º-. Toc Toc, de Pablo Díaz, ilustracións de Nuria Díaz, Galaxia.
3º-. A pantasma da casa da Matanza, de Miro Villar, ilustracións de Xosé Cobas, Biblos.
4º-. A nena e o grilo nun barquiño, de Magín Blanco, Fol Música.
5º-. Os Bolechas fan unha banda, de Pepe Carreiro.

BANDA DESEÑADA
1º-. Astérix e os Pictos, René Goscinny (autor), Albert Uderzo (ilustrador), Jean-Yves Ferri (autor), Didier Conrad (ilustrador), Xavier Senín e Isabel Soto López (tradutores), Edicións Xerais.
2º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.
3º-. Historias de Icía e avoa, de Sabela Arias, Asociación Cultural Eira Vella.

OUTROS
1º-. CoraSons, colectivo CoraSons, Kalandraka.
2º-. Cartas que veñen e van,  Susa Herrera/Mamá Cabra, Primerapersona.

A literatura galega ábrese paso en Bulgaria

Reportaxe de Xesús Fraga en La Voz de Galicia:
“Cinco títulos de catro autores galegos xa están ao dispor dos lectores búlgaros na súa propia lingua. A Memorias dun neno labrego, de Xosé Neira Vilas, e O lapis do carpinteiro -edición xa esgotada- de Manuel Rivas, veñen de sumarse Que me queres, Amor?, do mesmo autor, a Poesía completa de Lois Pereiro e Aire negro, de Agustín Fernández Paz.
Todos eles aparecen en Small Stations Press, o selo do tradutor Jonathan Dunne, e que tamén ten versións inglesas de títulos galegos no seu catálogo. Dunne subliña a acollida que están a ter os libros, en boa medida polo interese da comunidade lectora e unha tradición de respecto polas traducións, que arranca dos anos do socialismo. «En Bulgaria están afeitos a outras culturas, a leren traducións, non representa ningún problema para eles», resume Dunne.
Ademais, Small Stations continúa co labor de difusión da literatura galega en inglés. Dunne quere poñer o foco sobre a literatura infantil e xuvenil, empezando por títulos de Fina Casalderrey, Fernández Paz, Elena Gallego e Marcos Calveiro. Tamén pretende ampliar a colección Galician Classics con Nimbos, de Díaz Castro, unha obra de Novoneyra e continuar coas traducións de Rosalía, despois do «éxito considerable» de Cantares gallegos en versión de Erín Moure.
Ademais, nas vindeiras semanas aparecerá Poesía última de amor e enfermidade, de Lois Pereiro, en edición bilingüe galego-éuscaro, preparada por Joxemari Sestorain para Cenlit-Denonartean. «Es una poesía fuerte, poderosa, dramática, muy sentida y sincera», explica o tradutor. Tamén destaca a orixinalidade da voz de Pereiro, quen nas numerosas referencias da súa poesía tamén incluía a ría do Nervión. Sestorain cita os congresos de Galeusca como exemplo do interese dos lectores en éuscaro pola literatura galega, ademais da súa condición de linguas minorizadas: «Hay un interés, que nace de una solidaridad y una simpatía, por ver qué se hace en Galicia, sus mundos y su expresión».”

Ramón Villares: “A cultura serviu de argamasa na construción da autonomía”

Entrevista de Xesús Fraga a Ramón Villares en La Voz de Galicia:
“O Consello da Cultura Galega conmemora o venres 27 de setembro os seus primeiros trinta anos. Un período no que, segundo o seu actual presidente, o historiador Ramón Villares (Cazás, Xermade, 1951), a cultura desenvolveu un camiño parello ao da autonomía, a cuxa consolidación contribuíu. O Consello naceu en 1983 «coa vontade de facer institucións que acompañasen o proceso da autonomía», lembra. (…)
– La Voz de Galicia (LVG): Dende 1983 Galicia mudou moito. ¿Cales serían os logros principais no eido da cultura?
– Ramón Villares (RV): Como éxito global, creo que o de facer normal na vida institucional, algo menos na cotiá, a cultura galega. A lingua, o gusto polo patrimonio, a literatura, a arte, por todo aquilo que ten que ver con Galicia. Non é que antes non existise, pero creo que a autonomía favoreceu moito esa tendencia. Galeguizáronse moitas institucións, as propias universidades, ou os concellos. Nese sentido, a cultura foi un elemento substancial na construción da autonomía, porque a política, dende o punto de vista de partidos de maior ou menor orientación galeguista, foi, en certo modo, ausente nesa construción. A cultura serviu de argamasa da propia autonomía. Non foi todo feliz nin hoxe podemos dicir que estea todo correcto. Segue habendo moitos problemas e limitacións, pero iso é a vida mesma.
– LVG: ¿Cales son os esas materias pendentes que cómpre afrontar?
– RV: A fundamental é a percepción que a propia sociedade galega ten de si mesma e como quere facer o seu futuro. Creo que aquí hai unha disonancia entre os desexos da sociedade galega e a interpretación que dela fan as elites políticas, empresariais e sociais. O máis sorprendente da situación que vivimos agora é unha certa desafección da sociedade galega polos seus propios valores. Isto a min preocúpame un pouco, aínda que tamén hai que entender que vox populi, vox Dei. Aínda que ás veces se equivoque o pobo, pero se a sociedade vai nunha dirección, non se pode atallar. Podemos facernos algunhas autocríticas, que non sempre son fáciles, pero aínda así creo que o que hai que facer é que algunhas propostas de futuro sexan atractivas, sendo asumidas pola sociedade e que poidan modificar a situación. Pero é algo que está fóra do meu alcance e de institucións como o Consello da Cultura. Creo que en trinta e tantos anos que levamos de autonomía avanzamos moito no ámbito do consumo cultural, da democratización da cultura, pero non todo é perfecto e hai que ter en conta que hoxe a cultura atópase con problemas aquí e fóra, aínda existe unha visión elitista da cultura. (…)”

Coñécense as obras finalistas da X edición do Premio Martín Sarmiento

Desde o blogue do Premio Frei Martín Sarmiento:

“- 1ª categoría: 1º e 2º de Educación Primaria:
Ramón Caride, A pomba dona Paz, Xerais.
Miro Villar e Ana Santiso, Rebelión na charca, Sotelo Blanco.
2ª categoría: 3º e 4º de Educación Primaria:
Agustín Fernández Paz, Malos tempos para os fantasmas, Xerais.
Manuel Uhía, O monstro das profundidades, Everest.
3ª categoría: 5º e 6º de Educación Primaria:
An Alfaya, O recendo das clementinas, Tambre.
María Solar, A verdadeira historia da mosca da tele, Galaxia.
4ª categoría: 1º e 2º de ESO:
Concha Blanco, Misterio resolto, Everest.
Xesús Fraga, O elefante branco, Tambre.
5ª categoría: de 3º e 4º de ESO e Bacharelato:
Fina Casalderrey e Francisco Castro, O neno can, Galaxia.
Ledicia Costas, O corazón de Xúpiter, Xerais.”

Xabier López López achégase en 1989 á novela xeracional

Entrevista de Xesús Fraga a Xabier López en La Voz de Galicia:
“A finais da pasada década dos 80 por Bergondo correuse a voz da inminente chegada dun home de negocios xaponés disposto a investir na industria da xoiería do concello coruñés. Aínda que non sabe como concluíu aquela historia, a anécdota quedou no maxín do escritor Xabier López López, daquela un adolescente, ata agroma agora como punto de partida do seu libro 1989 (Biblos).
A novela regresa a aquel ano para tecer coas narracións en primeira persoa dos seus cinco personaxes principais unha historia na que conflúen o individual e o colectivo. Trátase dun adolescente, un bibliotecario, un sindicalista, a dona dunha pensión e unha figura que o autor define como un clochard ou bufón. De idades e con experiencias distintas, comparten a pertenza a un momento que une ás xeracións: a transformación dun mundo coñecido noutro novo. «A historia transcorre ao longo de 15 días de decembro de 1989», describe Xabier López: a caída do muro de Berlín e a de Ceaucescu en Romanía sinalan a desaparición da URSS e a ideoloxía do «socialismo real». «É a primeira vez que escribo sobre algo que me resulta tan próximo», admite López, referíndose tanto ao tempo como ao espazo. 1989 está ambientada en O Vilar, unha vila ficticia que toma elementos de Bergondo e Betanzos, que o escritor coñece ben, xa que naceu no primeiro e reside no segundo, onde ademais foi concelleiro.
A historia está narrada en clave de comedia, aínda que López cita a Celestino Fernández de la Vega -«o humor é froito da desesperación»- para advertir de que 1989 tamén contén «algunhas cargas de profundidade» que tamén poden ter unha lectura actual. «Fálase moito da xente que deixou os estudos por un traballo na construción, pero en Bergondo iso tamén pasara con moitos mozos que cambiaran o instituto polos obradoiros de xoiería», lembra. (…)”

Reo, de Xesús Fraga, recibe o IX Premio Raíña Lupa de Literatura Infantil e Xuvenil

Desde a Deputación da Coruña:
“A obra Reo de Xesús Fraga gaña o IX Premio de Literatura Infantil e Xuvenil Raíña Lupa da Deputación da Coruña. Este recoñecemento ten coma obxectivo destacar as mellores obras de literatura infantil e xuvenil escritas en galego e está dotado con 6.500 euros e a publicación da obra premiada.
O tribunal destacou a obra de Fraga entre os 34 traballos presentados por “escoller unha temática actual e unha linguaxe directa para rescatar valores”. Ademais, o xurado valorou a forma elixida polo autor autor para “falar da identidade dun rapaz adolescente que manifesta as súas inquedanzas a través da cultura urbana”.
Os membros do xurado tamén deixaron constancia de que a obra gañadora está de plena actualidade: “Reo contén interesantes reflexións sobre a realidades dos xoves dos nosos días”. O equipo de profesionais encargados de decidir o fallo reuniuse esta mañá na sede provincial co comisario do premio, Pedro Ramos, e estivo formado por Mercedes Uría, Begoña Llamosas, Javier Pintor, Paz Castro e Fernando Molezún. (…)”

A Coruña: Gala das Letras da AELG 2013

Os 425 socios e socias da AELG xa escolleron os finalistas aos premios á mellor obra publicada no 2012 nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística. Nestes dous últimos casos tamén participaron na elección os asociados de Gálix e os membros do Colexio de Xornalistas respectivamente.
As obras gañadoras daranse a coñecer na Gala das Letras, un dos actos máis importantes na vida da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, que comezará ás 20:00 do vindeiro sábado 4 de maio no Auditorio do Centro Ágora da Coruña.

Son finalistas as obras:

Blogs Literarios
Caderno da crítica, de Ramón Nicolás
Criticalia, de Armando Requeixo
Versos e aloumiños, de Antonio García Teijeiro e Antón García-Fernández

Ensaio
Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez, de Carlos Callón (Xerais)
O labirinto da saudade, de Luís G. Soto (Laiovento)
Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, de Ramón Nicolás (Xerais)

Literatura Infanto-xuvenil
Eu, pel, de Teresa González Costa (Xerais)
O corazón de Xúpiter, de Ledicia Costas (Xerais)
O neno can, de Fina Casalderrey e Francisco Castro (Galaxia)
Palabras de auga, de Marcos Calveiro (Xerais)

Mellor traxectoria de Xornalismo Cultural en 2012
Ana Romaní
Blanca-Ana Roig Rechou
– Carme Vidal
Fran P. Lorenzo
Iago Martínez
María Solar
– Moncho Paz
Ramón Nicolás

Narrativa
A noite branca, de Francisco X. Fernández Naval (Xerais)
As voces baixas, de Manuel Rivas (Xerais)
Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño (Galaxia)
Tonas de laranxa, de María Lorenzo Miguéns e Manuel Lorenzo Baleirón (Xerais)
Verde oliva, de Xavier Alcalá (Galaxia)

Poesía
Boca da cobra, de Francisco Salinas Portugal (Biblos)
Emily on the road, de Ramón Blanco (Acha Escrava Editora)
Fase de trema, de Lorena Souto (Espiral Maior)
O silencio, de Mario Regueira (Xerais)
Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro (Faktoría K de libros)
ruído de fondo, de Daniel Salgado (Xerais)

Teatro
Banqueiros, de VV. AA. –Francisco Pillado, coordinador- (Laiovento)
Novo teatro fantástico, de Manuel Lourenzo (Laiovento)

Tradución
Cancioneiro, seguido das Rimas dispersas, de Francesco Petrarca, en tradución de Darío Xohán Cabana (Edicións da Curuxa)
Carné de identidade, de Mahmud Darwix, en tradución de Moncho Iglesias e Samar Sabat (Barbantesa)
Gretchen, miña nena, de Christine Nöstlinger, en tradución Isabel Soto (Oxford University Press)
O home unidimensional, de Herbert Marcuse, en tradución de Jesús Saavedra (Universidade de Santiago)
O sentido dun final, de Julian Barnes, en tradución de Xesús Fraga (Rinoceronte)

Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:

  • O premio Mestres e Mestras da Memoria, de nova creación, que se concede nesta primeira edición a Manuela Cortizo Medal e Ángel Rivas Veiga, por toda unha  vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional;
  • O Premio Institucións que se concede a quen contribuíse á divulgación da lingua e cultura galega, e que este ano será para o asociacionismo cultural representado por aquelas asociacións que, nacidas nas décadas dos 60 e 70, aínda manteñen a súa vitalidade e activismo cultural (Agrupación Cultural O Galo, Agrupaçom Cultural O Facho, Clube Cultural Valle Inclán, Agrupación Cultural Auriense, Agrupación Cultural Francisco Lanza, Agrupación Cultural Avantar, Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, Agrupación Cultural Lumieira, Sociedade Cultural Medulio, Associaçom Cultural Amig@s da Cultura de Pontevedra);
  • E mais o Premio AELG 2013 Escritora Galega Universal, outorgado pola Asemblea á escritora Lídia Jorge, galardón que a distingue como autora que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana.
  • Tamén se recoñecerán os Premios da Crítica Galega nas categorías de Narrativa e Poesía (Begoña Caamaño, por Morgana en Esmelle e Manuel Álvarez Torneiro por Os ángulos da brasa).

No transcurso da gala a AELG tamén entregará aos humoristas gráficos Siro López Lorenzo “Siro”, Xosé Lois González Vázquez “O Carrabouxo”, Xosé Ángel Rodríguez López “Gogue”, Xosé Carreiro Montero “Pepe Carreiro” e Xaquín Bieito Marín Formoso “Xaquín Marín” a distinción Bos e Xenerosos.

A Gala das Letras contará coas actuacións musicais de César Morán e Uxía Senlle, e é un acto aberto con entrada libre até completar aforo.

A duración prevista é de 2 horas, aínda que as obras gañadoras daranse a coñecer durante a primeira hora da Gala.

 

Trinta e seis obras finalistas compiten polos Premios AELG 2013

Os 425 socios e socias da AELG xa escolleron os finalistas aos premios á mellor obra publicada no 2012 nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística. Nestes dous últimos casos tamén participaron na elección os asociados de Gálix e os membros do Colexio de Xornalistas respectivamente.
As obras gañadoras daranse a coñecer na gala que terá lugar o 4 de maio no auditorio do Centro Ágora da Coruña.

Así pois, da conxunción de votos emitidos na primeira quenda resultaron finalistas:

Blogs Literarios
Caderno da crítica, de Ramón Nicolás
Criticalia, de Armando Requeixo
Versos e aloumiños, de Antonio García Teijeiro e Antón García-Fernández

Ensaio
Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez, de Carlos Callón (Xerais)
O labirinto da saudade, de Luís G. Soto (Laiovento)
Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, de Ramón Nicolás (Xerais)

Literatura Infanto-xuvenil
Eu, pel, de Teresa González Costa (Xerais)
O corazón de Xúpiter, de Ledicia Costas (Xerais)
O neno can, de Fina Casalderrey e Francisco Castro (Galaxia)
Palabras de auga, de Marcos Calveiro (Xerais)

Mellor traxectoria de Xornalismo Cultural en 2012
Ana Romaní
Blanca-Ana Roig Rechou
– Carme Vidal
Fran P. Lorenzo
Iago Martínez
María Solar
– Moncho Paz
Ramón Nicolás

Narrativa
A noite branca, de Francisco X. Fernández Naval (Xerais)
As voces baixas, de Manuel Rivas (Xerais)
Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño (Galaxia)
Tonas de laranxa, de María Lorenzo Miguéns e Manuel Lorenzo Baleirón (Xerais)
Verde oliva, de Xavier Alcalá (Galaxia)

Poesía
Boca da cobra, de Francisco Salinas Portugal (Biblos)
Emily on the road, de Ramón Blanco (Acha Escrava Editora)
Fase de trema, de Lorena Souto (Espiral Maior)
O silencio, de Mario Regueira (Xerais)
Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro (Faktoría K de libros)
ruído de fondo, de Daniel Salgado (Xerais)

Teatro
Banqueiros, de VV. AA. –Francisco Pillado, coordinador- (Laiovento)
Novo teatro fantástico, de Manuel Lourenzo (Laiovento)

Tradución
Cancioneiro, seguido das Rimas dispersas, de Francesco Petrarca, en tradución de Darío Xohán Cabana (Edicións da Curuxa)
Carné de identidade, de Mahmud Darwix, en tradución de Moncho Iglesias e Samar Sabat (Barbantesa)
Gretchen, miña nena, de Christine Nöstlinger, en tradución Isabel Soto (Oxford University Press)
O home unidimensional, de Herbert Marcuse, en tradución de Jesús Saavedra (Universidade de Santiago)
O sentido dun final, de Julian Barnes, en tradución de Xesús Fraga (Rinoceronte)

Na segunda fase, xa en andamento, os asociados e asociadas decidirán as obras gañadoras.

Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:

  • O premio Mestres e Mestras da Memoria, de nova creación, que se concede nesta primeira edición a Manuela Cortizo Medal e Ángel Rivas Veiga, por toda unha  vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional;
  • O Premio Institucións que se concede a quen contribuíse á divulgación da lingua e cultura galega, e que este ano será para o asociacionismo cultural representado por aquelas asociacións que, nacidas nas décadas dos 60 e 70, aínda manteñen a súa vitalidade e activismo cultural (Agrupación Cultural O Galo, Agrupaçom Cultural O Facho, Clube Cultural Valle Inclán, Agrupación Cultural Auriense, Agrupación Cultural Francisco Lanza, Agrupación Cultural Avantar, Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, Agrupación Cultural Lumieira, Sociedade Cultural Medulio, Associaçom Cultural Amig@s da Cultura de Pontevedra);
  • E mais o Premio AELG 2013 Escritora Galega Universal, outorgado pola Asemblea á escritora Lídia Jorge, galardón que a distingue como autora que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana.

No transcurso da gala a AELG tamén entregará aos humoristas gráficos Siro López Lorenzo “Siro”, Xosé Lois González Vázquez “O Carrabouxo, Xosé Ángel Rodríguez López “Gogue”, Xosé Carreiro Montero “Pepe Carreiro” e Xaquín Bieito Marín Formoso “Xaquín Marín” a distinción Bos e Xenerosos.

A Coruña: Mario Regueira e Xesús Fraga conversan sobre A música na literatura galega

O mércores 7 de novembro, ás 19:30 horas, na Normal (Paseo de Ronda, 47), Mario Regueira e Xesús Fraga proseguen co Espazo Escritorio desta entidade cunha conversa que versará sobre A música na literatura galega, coordinados polo xornalista Iago Martínez.