Arquivo da categoría: Sociedade
“Pílulas críticas arredor da COVID-19”: Rexina Vega
Francisco Sampedro: “O medo, e non a violencia, é a gran ferramenta empregada na actualidade para oprimir as clases traballadoras”
Entrevista a Francisco Sampedro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cre que realmente vai haber un mundo poscovid? Que papel ten a filosofía na construción desa “nova realidade”?
– Francisco Sampedro (FS): Eu estou completamente convencido de que haberá cambios de gran calado. A filosofía vai sempre atrasada a respecto da realidade, mais iso non é un defecto, é un deber. Hai que lembrar esa frase célebre de Hegel de “a filosofía é como a curuxa de Minerva, que levanta o voo ao solpor”, ou sexa, cando o día xa pasou, cando –di literalmente en alemán– “todas as vacas son negras”. Zizek afirma a respecto da pandemia unha frase moi afortunada: “agora non precisamos filosofía, senón ciencia”. Si, correcto, mais esta pandemia tamén precisa de filosofía, porque apela a tres conceptos básicos que son obxecto da filosofía: a terra, a nosa relación co planeta; a sociedade, os vínculos sociais; e a morte, o final da existencia. Son tres temas da filosofía desde que se inaugurou.
A filosofía, por outra banda, séntese interpelada pola Covid en tanto que a obriga a situarse na realidade, a pór os pés na terra. Era necesario acabar co exceso de especulación na filosofía. Nos últimos tempos, esa especulación dominaba unha boa parte do panorama e esta pandemia obríganos a enfrontarnos cos problemas reais e apremantes cos que nos enfrontamos. Por unha banda, hai que apartar a filosofía do poema, unha herdanza que vén de Heidegger e da que se estaba abusando de forma extrema: moitos filósofos estaban cultivando o que non é senón un xénero literario. A Covid, agora, mostra a desconexión coa realidade deses discursos e impúlsanos a ocuparnos do urxente: como dicía Kant, a filosofía é un campo de batalla e correspóndelle abordar estas situacións apartándonos das falsidades. No outro extremo, é necesario denunciar eses discursos que se achegan perigosamente á autoaxuda e que, baixo o disfrace de filosofía, non fan máis que repetir verdades de Perogrullo. Dous expoñentes destas dúas tendencias opostas serían Byung Chul Han e Jose Antonio Marina. Ao meu parecer, é urxente desenmascarar estas tendencias.
– ND: Debe guiar, xa que logo, o pensamento que nos axude á construción desa nova realidade non exenta de perigos.
– FS: A filosofía ten o papel fundamental, desde Platón, de establecer unha liña de demarcación entre a doxa e a episteme, entre a opinión común e o que podemos chamar, con conciencia, pensamento. A filosofía, como quería Althusser, debe cumprir ese papel de aduaneiro: non deixar pasar cousas de contrabando. Quen non escoita hoxe nun bar opinións como as de “Non nos podemos confinar de novo porque a economía non o resistiría”. Pero que economía? A túa? Non. Está falando unha persoa á que se lle obrigou a pensar que os traballadores viven do capital e non do seu traballo, nunha sociedade na que se impuxo o pensamento o que é do amo é o importante. E o mesmo sucede coas posturas negacionistas, que sempre teñen a mesma orixe: o ámbito das clases privilexiadas. A filosofía ten o deber de desmontar ese tipo de ilusións. (…)”
Os sectores cultural e educativo arroupan a presentación da iniciativa popular Xabarín para mellorar a programación infantil e xuvenil en galego
Desde a Mesa pola Normalización Lingüística:
“Dúas ducias de profesionais da música, do audiovisual, do teatro e da industria editorial de Galiza, así como representantes de colectivos sociais e de todos os ámbitos do ensino do país arrouparon en Compostela o lanzamento da Proposición Non de Lei de Iniciativa Popular Xabarín impulsada pola Mesa pola Normalización Lingüística no Parlamento de Galiza co obxectivo de instar ao goberno galego a tomar as medidas precisas para mellorar a programación infantil e xuvenil en galego.
O sector cultural e educativo amosou, así, o seu apoio á petición de que a CRTVG aumente a oferta en galego destinada á infancia e á mocidade nas televisións públicas a través dunha canle “Xabarín”, con programación atractiva, actual, educativa e de produción galega dirixida ao público infantil e xuvenil e dispoñíbel en todas as plataformas dixitais, así como nunha App actualizada que conten ademais con programas e xogos.
A secretaria xeral da Mesa, Celia Armas, recordou no acto de presentación, que a proposta tamén instará ao goberno de Feixoo a adoptar as medidas e accións precisas para garantir a opción dobrada e lexendada ao galego nas plataformas dixitais e que TVE emita con opción dobrada ao galego todos os contidos da súa canle infantil e xuvenil e da súa App para o público infantil. “O goberno galego deberá tamén adoptar as medidas necesarias que permitan a recepción mutua RTP – TVG en Galiza e Portugal segundo o contemplado na Carta Europea de Linguas Rexionais ou Minoritarias”, salientou.
O apoio do sector cultural concrétase na posta en marcha dun grupo impulsor da iniciativa popular no que están representadas as principais asociacións profesionais da cultura galega (AAAG, AELG, AGAG, AGEM, AGPI, AGPTI, Escena Galega, Músicas ao vivo e Asociación de Profisionais da Dobraxe); artistas de referencia para o público infantil e xuvenil como Fran Amil, Magín Blanco, Pepe Carreiro, Paco Cerdeira, Pablo Díaz, Gloria Mosquera ou Uxía Lambona e a Banda Molona; empresas da industria editorial, musical e das artes escénicas como Apiario, Baobab, Charlatana, Culturactiva, Editorial Galaxia ou Xerais; colectivos sociais como a Federación Galiza Cultura ou as ANPAS Galegas; e organizacións do ensino como Erguer, ANEGA, AS-PG, Nova Escola Galega, CIG Ensino, CSIF Ensino ou STEG.
O presidente da Mesa, Marcos Maceira, recordou na presentación que a petición reuniu a través da web preto de 15000 sinaturas. Foi, precisamente, a velocidade e a intensidade con que a sociedade galega respondeu á proposta o que levou a entidade de defensa da lingua a transformar o que inicialmente era só unha petición nunha iniciativa popular que cumprise todos os requisitos para poder ser debatida e aprobada no Parlamento. “Coidamos que é maneira máis eficaz de demostrar a nosa forza colectiva e de transformar en realidade a necesidade”, afirmou Maceira.
“Unha televisión en galego para crianzas e mocidade”, concluiu, “é necesaria para sermos conscientes, de novo, da potencialidade criadora que hai en Galiza: produtoras, actores e actrices, editoriais, ilusttradoras, escritores e escritoras, músicas de enorme éxito malia as limitacións de difusión por carencias nos medios públicos”. “Día a día demostran ademais que máis que demanda o que hai é necesidade, como a hai para calqeura sociedade avanzada mais que no noso caso é urxencia”, asegurou, “como demostra esta iniciativa que nace coa participación de ducias de colectivos do sector da cultura mais tamén das asociación de nais e pais, orgnizacións xuvenís, a grande maioría da representación sindical do profesorado galego ou os xa máis de 200 estabelecementos comerciais onde se recollerán as sinaturas nos próximos días asi que a Xunta electoral valide, sele e numere os pregos onde se recollerán”.”
“Por unha canle Xabarín Club de programación infantil e xuvenil na TVG”
Desde a Mesa pola Normalización Lingüística:
“A galega é a única lingua oficial no Estado español que non conta cunha canle de emisión continuada de programación infantil e xuvenil. O resultado disto é só o 4,6% da progamación semanal está en galego, caendo ao 2,7% na fin de semana.
A través de canles como Clan, Super3 ou ETB3 todas as crianzas, rapaces e raparigas do Estado español poden desfrutar dos mellores contidos televisivos na súa lingua agás as galegas.
Resulta alarmante o retroceso da presenza da lingua galega na programación televisiva: só a CRTVG garante a súa presenza na grella televisiva, mais faino de forma cativa e mínima, malia o estabelecido na lexislación autonómica sobre o audiovisual e malia as enormes posibilidades técnicas actuais que poderían aumentar significativamente as emisións en galego.
En canto á conveniencia de actualizarse ofertando produtos en plataformas dixitais ou App con contidos infantís, desprézanse os traballos de dobraxe xa elaborados e financiados con diñeiro público pola entidade televisiva. É lamentábel que non se poidan visualizar en galego debuxos animados que tiveron grande impacto e éxito en Galiza, aos que non se lle dá continuidade en galego no mercado cos seus produtos derivados ou na propria TVG.
Sr. Sánchez Izquierdo, Director Xeral da Corporación de Radio Televisión de Galiza
Sr. Román Rodríguez Rodríguez , Conselleiro de Cultura, Educación e Universidade.
Reclamamos unha canle Xabarín Club na TVG que emita continuadamente en galego e coa súa App, todos os días do ano, contidos actuais, anteriores de éxito, atractivos e de interese para a infancia e a mocidade galega.“
Contos Estraños aposta na literatura fantástica galega cunha nova colección
Desde Nós Diario:
“Contos Estraños vén de lanzar un micromecenado a través da plataforma Verkami para poder sacar adiante “A miña primeira novela de…”, unha ambiciosa colección de novelas ilustradas de xénero fantástico e de aventuras dirixidas ao público infantil e xuvenil. Conversamos con Alba Rozas, unha das impulsoras deste proxecto que aposta no fantástico da literatura galega.
– Nós Diario (ND): Como nace a colección “A miña primeira novela de…”?
– Alba Rozas (AR): Após unha reunión con Tomás González Ahola, coordinador de Contos Estraños, e Fernando Cimadevila, que é o director da colección a canda min, decidimos dar un salto cualitativo no proxecto e avanzar na procura de novas e novos lectores de fantasía e ciencia ficción. Así xorde “A miña primeira novela de…”. Trátase dunha colección coa que procuramos explotar os clixés de cada xénero. Cada un dos títulos conta con ilustracións de Iago Torres París e compleméntase cunha serie de fichas didácticas e interactivas con información relativa á temática tratada. Pola súa traxectoria literaria, botamos man de autoras da canteira, que lles chamo “xeración Estraña”. As dúas primeiras, que sairán finalizado o micromecenado, son Pegadas de búfalo, de Tomás Rivera, e As probas do mago, de Vanesa Santiago. As dúas seguintes serán A caída de Guiomar, que asino eu, e Visitantes da estrela vermella de Tomás G. Ahola. A de maxia atopará moitas reminiscencias da cultura galega, mais dunha forma reelaborada, pois actualizamos e reformulamos os mitos ao noso gusto. Na miña novela, por exemplo, parto do Dicionario dos seres míticos galegos –Antonio Reigosa é un dos autores que máis sigo-. A idea é moi ambiciosa, queremos que as narrativas vaian acompañadas de unidades didácticas para as crianzas e as mediadoras, que estean moi coidadas. Queremos achegar a nosa propia imaxinación e pór un pouco ao nivel da literatura fantástica europea para crear novas sinerxías e vínculos.
– ND: Que opina sobre a literatura fantástica galega?
– AR: Ademais de escritora de fantasía son investigadora de fantasía. Na Galiza, á marxe destas editoras especializadas en fantasía, como foi Urco na súa primeira etapa, o xénero foi pouco explorado e por iso quizais tamén sexa tan necesaria esta colección. Desde o meu punto de vista, a literatura fantástica foi interpretada como literatura de evasión, mais iso non é certo. Se lemos e profundizamos en Tolkien, por exemplo, non hai evasión, hai crítica, reivindicación, análise social… por enriba da mesa unha serie de valores. Son moi poucas as obras deste xénero na literatura galega e algunhas están subxugadas ao politicamente correcto, porque moitas dependen de premios. Na literatura fantástica hai máis crítica social da que se pensa e o que se pretende facer é trasladar esta imaxe. Na Galiza contamos con narrativas que realmente non chegaron ao público como deberían.
– ND: Como xorde o Verkami?
– AR: O Verkami (no que se pode colaborar aquí) xorde como posibilidade de consolidar unha base de subscritores da colección para poder financialas e mantela en vigor. Somos unha asociación cultural sen ánimo de lucro, feito con traballo voluntario. Mais agora quedamos sen ese feedback, co paro da pandemia. Dada a boa acollida do primeiro día do Verkami, temos esperanza. Contos Estraños é un selo editorial que nace de Urco Editora, da que se desvincula posteriormente. O proxecto ten tres liñas editoriais fixas: a publicación dunha revista periódica, que vai polo número 14, infantil e xuvenil para promover a lectura en galego de xénero fantástico e de aventuras, e outra de fantasía adulta, como poden ser O secuestro de Brigantia, de Xurxo Esquío, ou Manual de medo, noxo, vicio e morte, de Tomás González Aloha. Vivimos nun momento social que explica por que triunfa o fantástico, por que Marvel é un éxito, por exemplo, en pantalla. E é que hoxe por hoxe necesitamos superheroes. Nese sentido o xénero de aventuras e fantasía que ofrecemos achega iso. Necesitamos fantasía, ficción e superheroes, mais non necesariamente só como novelas de evasión. Por exemplo, a novela de Tomás G. Ahola é unha crítica ao sistema político que tende a instaurarse despois das crises e as pandemias, que é o fascismo.”
Creación polo rural – Anpas #somosrural
“Desde a Confederación Anpas Galegas vimos loitando dende fai anos polo mantemento dos colexios no rural con todo o que isto implica; o garante da vida no rural, da difusión cultural, da conservación das tradicións, da paisaxe e sobre todo, co garante do dereito das nenas e nenos a un ensino de calidade, vivan onde vivan.
Todo isto faise cada ano más difícil. O despoboamento do rural fica imparable, ainda que isto non debera afectar os dereitos fundamentais.
Temos claro que a pervivencia do rural ou a súa desaparición e cousa de todas e nós, en calquera caso, queremos e debemos seguir poñendo voz ás familias do rural.
Hoxe en día, dadas as extraordinarias circunstancias que estamos a vivir, o mellor xeito para divulgar as nosas inquedanzas e reivindicacións parécennos as redes sociais. Por iso pensamos en facer unha campaña virtual: “Somos rural” (#somosrural), para a que solicitamos a vosa colaboración. Consiste en publicar unha serie de relatos, textos breves ou poemas relacionados co rural e tamén a imaxe dun cadro,un debuxo mesmo unha fotografía no mesmo contexto.
Si estades dispostos a colaborar connosco, pedímosvos permiso tanto para esa divulgación nas redes como para, talvez, editar un libro recompilando todas as obras desta campaña.”
O enderezo de entrega é fapacel@gmail.com.
A AELG, como membro do Consello Europeo de Escritoras e Escritores (EWC), adhire á defensa da escritora Svetlana Aleixievich
A AELG divulga a información relativa ás escritoras/es en Bielorrusia, que nos é enviada polo EWC, a partir da información achegada polo Sindicato Bielorruso de escritoras/es.
Desde principios do mes de agosto o Consello Europeo de Escritoras e Escritores (EWC) vén divulgando, a petición do Sindicato de escritoras/es bielorruso, a situación de censura de liberdade de expresión no seu país e de manipulación por parte das noticias dos medios co gallo das eleccións levadas a cabo, demandando o dereito en Bielorrusia a unhas eleccións xustas e ao respecto de cara á liberdade de expresión e o coidado da cidadanía.
Entre os documentos achegados para a súa difusión encóntranse testemuños das atrocidades levadas a cabo nos cárceres e tamén a denuncia do caso aberto por Alexander Lukashenko contra a premio Nóbel Svetlana Alexievich e o Consello directivo do Sindicato de escritoras/es de Bielorrusia.
Desde a AELG manifestamos o noso apoio á loita pola liberdade de expresión e polo diálogo e condenamos calquera acto de violencia referido á situación en Bielorrusia.
Para coñecer máis información de primeira man sobre esta situación recomendamos visitar: http://europeanwriterscouncil.eu/union-of-belarusian-writers-statement25082020/.
O sindicato de escritoras/es bielorruso é unha comunidade creativa de autoras e autores de Bielorrusia. O sindicato aséntase nos principios da liberdade de expresión e de palabra. Loitan para protexer os dereitos das autoras e autores e para desenvolver, promover e popularizar a literatura bielorrusa como un valor integral para a sociedade, esencial de cara á existencia da nación bielorrusa. Fundado en 1933-34, o Sindicato de autoras/es bielorrusas/os é a organización de creativas/os máis veterana de Bielorrusia. Entre os seus membros atópanse a gañadora do Nobel Svletana Alexievich e autores recoñecidos como Uladzimir Niakliaeu, Raisa Baravikova, Ulaidzimir Arlou, Anataol Viarcinski ou Ales Razanaou.
Páxina web: https://lit-bel.org/.
Seguindo a información obtida a través do Consello de Escritoras e Escritores Europeos (EWC), na tarde o 26 de agosto recíbese a nova de que Svetlana Aleixievich (que fora recluída para un interrogatorio acusada de usurpación de poder) foi liberada. A escritora negouse a testificar en contra propia. Velaquí as súas declaracións antes do interrogatorio:
“Estou agradecida polo voso apoio, é moi importante, temos que apoiarnos os uns aos outros. Vou (ao interrogatorio) totalmente tranquila, non me sinto culpable, síntome leximitimizada en todo o teño feito. É máis, isto é moi preciso hoxe en día, porque se estamos separados e divididos acabaremos indo a unha guerra civil, é moi perigoso. O noso propósito era o de unir á sociedade, non un intento de golpe (non mencionado). É un argumento fútil que todos nós, 600 persoas (os coordinadores do consello), nos teñamos unido para convencer á xente. Foi a xente quen se uniu, sucedeu fronte os nosos propios ollos, a nación Bielorrusa quere un cambio. Coido que todo o mundo está orgulloso hoxe. E, francamente, non adoitamos sentirnos así nos últimos tempos, e hoxe, cando vemos este movemento de miles de persoas… E deberíades ver que lemas tan fermosos teñen aparecido nos medios de comunicación de occidente como símbolo de Bielorrusia. En outras palabras, os bielorrusos de repente son xente da que o resto do mundo está aprendendo (…) Ofrecemos un novo modo (de reivindicación), non temos que ocupar a oficina de correos e telégrafos, estamos ofrecendo un xeito pacífico de loitar. Un tempo no que a vida humana sexa digna e no que as persoas a valoren”.
Fonte: https://www.facebook.com/litbel/posts/1621796531315372 vía newsletter da ECW.
Asemade, desde a EWC estanse a organizar diferentes actos de apoio á causa bielorrusa a través de comunicados a prensa, a diversos políticos e á difusión das novas e situación actual da realidade bielorrusa a través do consello de escritoras e escritores do país.
A AELG prepara un Libro Branco do Escritor e da Escritora
Reportaxe de Montse Dopico en Nós Diario:
““Canto tempo adoita dedicar habitualmente á escrita? Actualmente compaxina o seu traballo como escritor/a con algún outro traballo ou actividade profesional? Ten ou tivo nalgún momento un/unha axente literario/a? Algunha vez tivo que reclamar a sinatura dun contrato á súa editorial? Dos seus ingresos totais no último ano, que porcentaxe procedeu da autoría das súas obras?”. Son algunhas das preguntas que a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) propón aos seus 470 socios e socias na enquisa que lles fixo chegar como parte do traballo de campo a partir do que elaborará o primeiro Libro Branco do sector literario galego.
Este estudo, aínda en fase inicial, servirá para que os autores e autoras do país, o “elo máis fráxil” da cadea produtiva e distributiva do libro, teñan unha “voz colectiva” coa que facer valer os seus dereitos, segundo explica o presidente da AELG, Cesáreo Sánchez. “Precisamos saber cal é a situación real na que se atopan os escritores e escritoras para coñecer as carencias e fortalezas do sector”, indica Sánchez, que cita como exemplo o Libro Blanco del Escritor da Asociación Colexial de Escritores de España. Este documento contou co testemuño dalgúns autores e autoras galegos mais, tal como lembra o presidente da AELG, “nós temos un sistema literario autónomo, coas súas propias dinámicas”, cunha lingua non normalizada, polo que dificilmente o retrato que tira vai ser representativo da realidade galega.
Se a ocasión para afrontar este proxecto do Libro Branco parecía propicia ao cumprirse os 40 anos de andaina da AELG, a crise xerada pola pandemia do coronavirus evidenciou máis a situación de precariedade na que se atopan moitos autores e autoras do país, sobre todo os máis novos. “Na miña xeración ser profesor de galego e escritor era algo moi habitual. Agora non o é tanto”, indica Sánchez en declaracións a Nós Diario. Parte dos escritores e escritoras teñen, así, subliña, na escrita e nas actividades que esta xera -como visitas a centros escolares- unha das súas principais fontes de ingresos. E o problema que subxace, precisamente, é a falta de profesionalización.
Reivindicar a profesionalización
O estudo realizado pola Asociación Colexial de Escritores de España, que recolle datos de 2018, revelou que só 16% dos asociados vivía da escrita, mentres que 77% ingresaba menos de 1.000 euros ao ano en concepto de dereitos de autoría. “Somos profesionais, aínda que non vivamos da escrita”, salienta Cesáreo Sánchez. Cómpre, ao respecto -sinala- unha mudanza de mentalidade que supoña un recoñecemento da “dignidade e respecto” para o traballo do escritor e da escritora, pois non parece xusto que sexa “o único profesional que non cobra” nun evento cultural, por exemplo.
Segundo o Consello da Cultura Galega, o confinamento derivado da actual pandemia afectou moito ao emprego cultural, que descendeu nun 5,5%, é dicir, 2,3 puntos porcentuais máis que o conxunto do mercado laboral no mes de marzo. Aínda que a do libro non parece en termos relativos ser unha das ramas de actividade máis afectadas, tampouco se reflectiría seguramente nos datos, no caso dos autores e autoras. “Os datos terémolos cando os nosos socios e socias respondan a enquisa”, indica Sánchez. O cal podería servir, tamén, para desterrar tópicos sobre o perfil das persoas dedicadas á escrita na Galiza. A AELG agarda publicar os resultados para antes da fin deste ano. O cuestionario que os autores e autoras están a responder neste momento será complementado, ademais, con entrevistas máis personalizadas para afinar a diagnose da situación.
“Voz colectiva”
Contar cunha “voz colectiva” e unha proposta de actuación fundamentada en datos é especialmente relevante ademais, segundo Sánchez, nun contexto coma o galego, pois “temos as institucións que temos”. Non é, por exemplo, o caso catalán, remarca, no que as asociacións do sector contan con servizos xurídicos para apoiar os seus asociados e ademais existe a Institució de les Lletres Catalanes, entidade autónoma do Departamento de Cultura da Generalitat dedicada a velar pola literatura e o fomento da lectura, con funcións non só consultivas.
Ao respecto, Sánchez amosa a preocupación da AELG pola orientación tomada polo Plan de reactivación do sector cultural fronte aos efectos da Covid-19 presentado pola Xunta, xa que, ademais de non contemplar axudas específicas para os autores a autoras, “expropia as creadoras e creadores dos seus dereitos persoais e patrimoniais sobre a súa obra” ao propoñer axudas a proxectos “cunha cesión de dereitos sen límite de tempo, espazo xeográfico, medio de explotación ou lingua”, desprotexendo na práctica a creación en galego. “Non podemos caer” -afirma Sánchez- “nun empobrecemento da cultura galega”, de maneira que o Xacobeo -pois o Plan de reactivación ten un enfoque máis turístico que cultural- acabe sendo “como o decreto de plurilingüismo no ensino”.”
Barómetro da cultura galega I
Desde o Consello da Cultura Galega:
“A crise sanitaria provocada pola COVID-19 está a ter un impacto moi importante no ámbito cultural. No últimos meses, o Consello da Cultura Galega publicou varios documentos de traballo no que se demostra a especial vulnerabilidade do sector. Este primeiro Barómetro da cultura galega ofrece unha radiografía pormenorizada do que sucede nas empresas culturais galegas dende que empezou a crise do coronavirus. “
