Helena Villar Janeiro: “Os libros que se relén cando ti xa non es a mesma vólvense novos”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Helena Villar Janeiro en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Que novela a reconciliou coa literatura?
– Helena Villar Janeiro (HVJ): Que haxa cousas que non me gusten non minguou o meu aprecio pola arte de contar, de cantar ou de pensar creativamente, que vén sendo a literatura. Ás veces deixar algo é máis unha administración do tempo que un rechazo real, sobre todo no terceiro acto da vida, no que eu ando. Empezo a desexar re-ler tanto como ler, porque os libros que se relén cando ti xa non es a mesma vólvense novos. (…)
– B: Escribirá as súas memorias?
– HVJ: Tiven oficio, profesión e vocación, dedicacións sociais exercidas con paixón en momentos de grandes cambios. Vendo morrer un mundo e nacer outro, é ben difícil subtraerse á tentación de intervir literariamente ese tránsito, porque afortunadamente estiven en escenarios de visión privilexiada. Gardo bastantes cousas a medio elaborar: material biográfico, da historia familiar e da memoria ancaresa da que herdei moito coñecemento e me apena que se perda. Son, por herdanza e formación na cultura popular, narradora oral. María do Cebreiro tenme falado de facer unha gravación de relatos que me escoitou moitas veces e deberían ter ese formato espontáneo. Se viñesen tempos animosos, poida que me decidise a organizar todo o material e ir buscándo formas para a súa diversidade.
– B: Que autor/a considera vostede responsable de que vostede se dedique á literatura?
– HVJ: Nacín como poeta con Juan Ramón Jiménez. Estábame iniciando en varias artes: música (guitarra), debuxo, pintura e modelado…, pero el púxome nas alas das súas palabras e empecei a voar, sen saber daquela que fora un namorado de Rosalía e de Curros. Tras este primeiro libro vin a anomalía de non escribir no meu idioma e nese paso foi estimulante a Escolanía de merlos, de Faustino Rey Romero. Entrei na riqueza dos nosos clásicos e procurei ir coñecendo as distintas xeracións canda outras voces poéticas do meu gusto, desde a sufí Rabia Al-Adawiyya á italiana Antonia Pozzi, pasando polos franceses —marcadamente Eluard e Prévert, que traducía—, e as iberoamericanas Cecília Meireles, Delmira Agustini, Gabriela Mistral, Alfonsina Storni… Tamén dei unha boa volta pola poesía anglófona, menos cercana polo escaso coñecemento do idioma. (…)”

Estíbaliz Espinosa: “Algún día veremos esta sobredose de publicacións como un esforzo anti-sostible”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Estíbaliz Espinosa en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Escribirá as súas memorias?
– Estíbaliz Espinosa (EE): Ditareinas. Será un audiolibro e musical, algo que polo que devezo hai anos [pero non coas miñas memorias, nin que estivese empoleiradamente tola].
– B: Que autor/a considera vostede responsable de que vostede se dedique á literatura?
– EE: Virginia Woolf vén por aí con pinta de sospeitosa.
Borges faise o sueco. Cortázar asubía unha de Ella Fitzgerald.
Walt Whitman fai que corta un tronco de costas a nós.
O que nos fai burla é Shakespeare. Protagonizara Domando a furia no cole aos 9 anos e deixoume cicatriz na lingua.
Na infancia, Gloria Fuertes e Joan Manuel Gisbert. Logo veu Carmen Martín Gaite.
E de que escriba en galego, Cunqueiro e Pilar Pallarés.
Hai esa cousa tan cunqueirá de traer os clásicos -Hamlets, Ofelias, Merlíns, Wagners- e poñelos a pasear por rías e carballeiras, mais tamén é inspiradora a idea do galego na Lúa. Da galega, en concreto. (…)”

Ourense: Feira Virtual do Libro 2020, actividades do 9 e 10 de outubro

Lorena Conde gaña o Premio de Poesía Cidade de Ourense 2020

Desde o Concello de Ourense:
“Lorena Conde é a gañadora da 36ª edición do Premio de Poesía Cidade de Ourense, que convoca o Concello. O xurado do certame acordou concederlle o galardón á escritora natural de Pontesampaio (Pontevedra) polo poemario As puntas da Louza. Cancioneiro popular de labor.
O xurado destacou a “calidade lingüística e a estética coidada” da obra, así como “a coherencia no discurso que soubo visibilizar a inspiración nas formas tradicionais da música tradicional e relixión, reformulándoas dunha maneira transgresora”.
Subliña tamén a voz poética “que amplía o imaxinario falando desde a subalternalidade, introduce na poesía galega o problema das mulleres obreiras e coloca os coidados no centro facendo unha lectura contemporánea da dificultade da conciliación. En definitiva, unha poesía que conmove e non deixa indiferente”.
O certame premia o mellor traballo inédito e orixinal escrito en lingua galega ou portuguesa. Está dotado cun premio de 6.000€ e a publicación da obra gañadora.
O xurado estivo formado por César Lorenzo (crítico literario), Edelmiro Vázquez (poeta ourensán) e Charo Lopes, gañadora de edición pasada.”

Feira do Libro da Coruña 2020: actividades destacadas do 7 de agosto

O 7 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

18:00 h. Xosé Henrique Rivadulla Corcón asina Cando soa a buguina, publicado por Xerais, e Amor de náufrago, publicado por Medulia.
19:00 h. Begoña Paz asina Caixa das Bestas, publicado por Baile del Sol.
19:00 h. César Lorenzo e Jorge Campos asinan Atlas da Galicia pequeniña, publicado por Aira.
20:00 h. Miguel Barrera asina Poema da Rúa das Aves, publicado por Alvarellos.
20:00 h. O ilustrador Miguel Robledo asina Teño dereitos e Frankenstein, publicados por Aira.
20:00 h. Ángel Suanzes asina Se a memoria está na boca, publicado por Urutau.
21:00 h. Xurxo Lobato asina Galicia é unha festa, edición do autor.
21:00 h. Nazaret López asina Formigas nos pés, publicado por Xerais.

Rianxo: actos destacados na Feira do Libro 2020 para os 25 e 26 de xullo

O 26 de xullo finaliza a Feira do Libro de Rianxo (no Campo de Arriba, con horario de 12:00 a 14:30 horas, e de 18:30 a 22:30 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para estes días:

Sábado 25
12:00 h. Abel Tomé asina A noite do lobo, publicado por Galaxia.
13:00 h. Andrea Fernández Maneiro asina Migratoria, publicado por Medulia.
20:30 h. Nazaret López asina Formigas nos pés, publicado por Xerais.
21:30 h. Maite Mosconi asina Guerreiras de Lenda, publicado por Vanir.

Domingo 26
12:00 h. Antonio Piñeiro asina Celada, publicado por Xerais.
13:00 h. Eduardo Estévez asina [sen-fin], publicado por Positivas.
18:30 h. Charo Lopes asina Álbum, publicado por Aira.
19:30 h. César Lorenzo e Jorge Campos asinan Atlas da Galicia pequeniña, publicado por Aira.
21:30 h. Esther F. Carrodeguas asina Malcriada, publicado por Positivas.

Ponteareas: actos destacados na Feira do Libro 2020 para o 10 de xullo

O 10 de xullo continúa a Feira do Libro de Ponteareas (na Praza Maior, con horario de 12:00 a 14:00 e de 18:00 a 22:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:

18:00 h. Manel Monteagudo asina Camiño á lagoa dos bardos, publicado por ViveLibro.
19:00 h. César Lorenzo Gil e Jorge Campos asinan Atlas da Galicia pequeniña, publicado por Aira Editorial.
20:00 h. Pablo Prado asina O derradeiro libro de Emma Olsen, novela gráfica con texto de Berta Dávila, publicada por Galaxia.
21:00 h. Susana Lamela asina Invisible, con maleta verde e zapatos vermellos, libro publicado en autoedición.

Isaac Xubín: “Hai cousas que se non as conto eu non as contará ninguén”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Isaac Xubín en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Que novela lle gustaría protagonizar?
– Isaac Xubín (IX): As miñas, por iso é que as escribo, para lembrar o que pasei, para imaxinar o que puido ser ou para facer memorial de agravios. Como di Sarrionandia no documental Joseba Sarrionandia, Hemen eta han, eu ben me conformaría con ser lector, pero hai cousas que se non as conto eu, cousas que eu vin, que eu escoitei, non as contará ninguén.
Porque eu escribo para min mesmo. Só eu sei do galicismo que introducín n’Os largos e longos campos de liño azul e que tamén empregou Pedrayo n’Os camiños da vida. Só eu sei que DB significa Danny Boy e que é un fósil dos primeiros pasos da construción da novela que daquela levaba o nome Matar a DB. Só eu sei cal era a canción que lle cantaba a Radoslav seu pai en Non hai outro camiño ou a identidade real que se agocha tras o número de identificación do censor que aparece na novela. Só a min me importa que a min me interese a historia que estou a contar, non me importa nada que a outros non lles resulten interesantes… Sobre os impostores xa falo en Xenealoxía dun intruso. (…)
– B: Que libro lle gustaría ter escrito?
– IX: Creo que o escritor coñece moi ben as personaxes e as situacións que aparecen nas súas obras. Igual que os bos actores coñecen as personaxes que interpretan máis aló do que é visible e explícito no guión, na escena ou na pantalla. En todo o caso gustaríame ter vivido o que viviron algúns autores para que chegase á súa imaxinación a posibilidade de escribir o que escribiron.
– B: Que libro, dos que publicou, lle gustaría que desaparecese das librarías (e das bibliotecas)?
– IX: Ningún. Tiven a sorte (esa sorte que se valora e aprecia coa perspectiva temporal) de non ter nin compaña nin padriño nin partido, é dicir, comecei a publicar tarde, habería cousas que agora non escribiría do mesmo xeito pero foron parte dun proceso ao que, sospeito, non lle queda moito tempo. Considérome un seguidor de Oteiza, escribo para aprender a escribir e, coma el na escultura, o día que sinta que cheguei ao cumio das miñas posibilidades, deixarei de facelo. Insisto, escribo para min, a cousa que máis insoportable se me fai de entre todas as cousas aburridas son eu cando aburro. (…)”

Iria Collazo: “Os meus Tintíns da infancia están tan desgastados que parecen a piques de romper”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Iria Collazo en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Con que escritor/a lle prestaría pasar unha noite de festa? Pode estar vivo/a.
– Iria Collazo (IC): Podo elixir dous? Encantaríame unha velada con Pizarnik e Cortázar. (…)
– B: Que novela lle gustaría protagonizar?
– IC: Gustaríame ser a Blimunda do Memorial do convento, de Saramago. (…)
– B: E un libro galego posterior ao 1970 que adora?
– IC: O derradeiro libro de Emma Olsen, de Berta Dávila. Pornografía ou Camuflaxe, de Lupe Gómez. seique, de Susana Sanches Arins. Non necesariamente nesa orde.
– B: E un clásico galego que agasallar como mostra de afecto?
– IC: Aínda que sigo sen saber moi ben a partir de que data un libro galego pode ser considerado como un clásico, o primeiro libro que se me ocorre para regalarlle a unha amizade que nunca o lese sería un poemario, o De catro a catro, de Manuel Antonio. En prosa, se cadra elixiría A esmorga, de Blanco Amor ou Se o vello Sinbad volvese ás illas, de Cunqueiro.”

Alfredo Conde: “Moito me gustaría recobrar as noites que Juan Ramón Díaz, Casares e mais eu pasamos bebendo Porto e falando”

Entrevista de César Lorenzo Gil a Alfredo Conde en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Con que escritor/a lle prestaría pasar unha noite de festa? Pode estar vivo/a.
– Alfredo Conde (AC): Se por unha noite de festa se entende unha noite grata, unha noite amena na que falar de todo, moito me gustaría recobrar as moitas noites que Juan Ramón Díaz, Carlos Casares e mais eu pasamos bebendo viño do Porto e falando de todo o divino e o humano. Gustaríame falar con Murasaki Shikibu, a xaponesa do século XI. Debeu ser unha persoa extraordinaria.
Pero se do que se trata é de pasar unha noite de festa-festa, unha noite pagá, diríalle que iso se lle pregunta a un escritor ou a unha escritora antes da vellez ou, coma mal menor, formúlaselle doutro xeito, por exemplo e no caso que me ocupa: con que escritora lle tería gustado facer un par de pecadiños por detrás da igrexa, que diría o finado do Carlos Casares, facéndoo coa conciencia de que non hai que andar dando que falar e, a maiores, un élle moi mirado no tocante a certos asuntos. Velaí unha razón máis para quedar caladiño coma un peto e, por outra parte, responder á derradeira opción, a de que pode estar viva, podería implicar, no caso de non estalo, certa tendencia á necrofilia que non profeso en absoluto. (…)
– B: Que libro lle gustaría ter escrito?
– AC: Unha saga de Allariz, que comezase no século XVII ou no XVIII coa descrición da vida e do ambiente dunha familia ilustrada, pola familia dos Feijoo-Montenegro, que se cruzaría logo, chegado o XIX, coa dos Rumbao, outra familia comezada por un Audal Rumbao no 1818, ao chegar á vila e se casar cunha Dopico Conde, para deixar vinte e dous fillos vivos e unha fábrica de curtidos a cada un deles e logo no, xa no XX cruzar as dúas anteriores coa dos Conde, tanto cos de Vilaboa, como cos de Valverde e tamén cos da Veiga, dos que precedo eu, tecendo unha trenza na que collesen tres coros que compuxesen unha a modo de sinfonía dun país coma o meu. Unha obra moi ambiciosa que para poder escribila tería sido preciso que eu dispuxera de tanta ambición e capacidade como as que ao mellor non teño e sobre todo dun tempo de dous ou tres anos e dun diñeiro dos que nunca dispuxen pois non levo feito outra cousa na vida máis que traballar arreo. O milagre é que deixe escrito todo canto deixo. Espero que por iso se me xulgue chegado o día. Se se decata, no que veño incidindo é na necesidade de que á xente, tamén a un escritor e tamén a min, se lle xulgue non polo que din que dixo, senón polo que realmente escribiu e fixo. (…)
– B: E un libro galego posterior ao 1970 que adora?
– AC: Hai moitos, faltaría máis. De rapaz lin con verdadeira devoción O acomodador e outras narracións, de Marcial Suárez e Vilardevós, de Silvio Santiago. (…)”